Vísir - 16.08.1940, Blaðsíða 3

j
Fsr»á bæjapsíjórnaFfandi:
Sumardvöi harna,
loftvamirnar og
lögreglusamþyktin
Bæjarstjórnarfundur var haldinn í gær og voru allmörg mál
til umræðu, m. a. loftvarnaráðstafanimar, sumardvöl bama og
brejdingarnar, sem lögreglustjóri vill fá gerðar á lögreglusam-
þykt bæjarins.
Borgarritari upplýsti það á
fundi bæjarstjórnar í gær, að
kostnaður við loftvarnarráð-
stafanir þær, sem hér liafi verið
gerðar síðan 10. maí, væri orð-
inn um 37 þús. krónur. Mest-
ur hluti kostnaðar væri vegna
merkjaflautanna, er koma hef-
ir orðið upp víðsvegar í bæn-
um. En þar sem þessar ráðstaf-
anir hafa ekki verið gerðar á
vegum bæjarins, verður þessi
kostnaður — 37 þús. kr. — ekki
greiddur af bæjarsjóði.
Bæjarstjórn fól bæjarráði að
skipa menn i loftvarnanefnd
bæjarins, en skv. bráðabirða-
lögunum, sem gefin voru út
fyrir skemstu, eru loftvarnir
framvegis í höndum bæjar- og
sveitastjórna. Bæjarstjórn fól
bæjarráði einnig að halda þess-
um útgjöldum bæjarins niðri
eftir mætti. Hefir loftvarna-
nefndin áætlað að kostnaðurinn
yrði um 1100 kr. á mánuði
framvegis.
Þá var lagt fram erindi
nefndar jjeirrar, sem sá um að
senda börn héðan úr bænum í
sveit. Kom hún 500 börnum á
ýms heimili víða um land og
stendur straum af öllum kostn-
aðinum við dvöl sumra þeirra,
AXEL THORSTEINSON:
Ibýðair sig‘
Frh.
mánudag. í fregnum nýlega var
frá því sagt, að Barkley öldunga-
deildarþingmaður hefði skýrt
flokksþinginu fi’á því, að hann
hefði þann boðskap að flytja frá
Roosevelt forseta, að hver ein-
stakur fulltrúi á flokksþinginu
væi’i frjáls að þvi, að kjósa hvert
það forsetaefni, sem liann vildi.
Þegar Barkley hafði skýrt frá
þessu gullu við fagnaðarópin og
linti fagnaðarlátunum ekki í
fulla þrjá stundarfjórðunga, en
menn kölluðu liver í kapp við
annan: „Yér viljum fá Roose-
velt fyrir foi’seta“, „Bandaríkin
þui’fa á starfskröftum Roose-
velts að halda,“ og þar fram eftir
götunum.
Og nú skuluiii við kynnast dá-
lítið nánara þeim manni, sem
er talinn mesta mikilmenni með-
al lýðræðissinna þeirra, sem nú
eru uppi, manninum, sem hefir
barist fyrir þá, sem gleymst
höfðu, kynnast manninum, sem
var svo lamaður af veikindum,
að vonlaust var talið, að hann
gæti náð kröftum, en með fá-
dæma viljaþreki og óbilandi
glaðlyndi sigraðist á veikinda-
verður hástökk. Þar verða 7
keppendur, m. a. Björn .Tóns-
son, Jón Hjartar og Oliver
Steinn.
Á miðvikudag verður kept í
400 m. hlaupi (9 keppendur),
spjótkasti (6 keppendur), 5000
m. hlaupi (6 lceppendur), þrí-
stökki (8 keppendúr) og
sleggjukasti (3 keppendur).
Miðvikudaginn 28. ág. verð-
ur kept í 4x100 m. og 1000 m.
boðhlaupum og 10 km. kapp-
göngu.
Fimtudaginn 29. ágúst verður
kept i 10 km. hlaupi og fimtar-
þraut.
ferðakostnaði og fatakaupum.
Nefndin áætlar, að hún þurfi
í all 85 þús. kr. til að greiða
alt, sem henni beri, en af þvi
vanti hana 30—35 þús. kr. Bæj-
arstjórn samþykti að styrkja
nefndiná með 10 þús. kr. fyrst
um sinn, þar til séð yrði, hvað
liún þyrfti mikinn styrk.
Þá voru til umræðu nokkrar
breytingarlill. lögreglustjóra. á
lögreglusamþyktinni. Yar ein
um lieimsóknir kvenna í skip
og var á þá leið, að lögreglu-
stjóra væri heimilit að banna
öllum óviðkomandi, að fara út
í skip kl. 8 síðd. til 8 árd. að
vetrarlagi, en 10 síðd. til 8 árd.
sumarmánuðina.
í tillögu lögreglustjóra var
bann þetta einungis látið ná lil
kvenfólks, en bæjarstjórn lét
það ná til karlmanna einnig.
Þá óskaði lögreglustjóri þess,
að það ákvæði væri sett i lög-
reglusamþyktina, að unglingar
irinan 16 ára megi ekki vera úti
eftir kl. 8 að kveldi, nema í
fylgd með fullorðnum. Bæjar-
stjórn fanst þetta fulllangt
gengið og samþykti að lögreglu-
stjóri gæti sett slíkt bann um
stundarsakir, þegar þurfa þætti,
með samþykki bæjarstjórnar.
frana í 3ja slnii.
örðugleikunum sem öðrum erf-
iðleikum, sigraðist á þeim svo
vel, að áreiðanlega mikill Iiluti
þjóðarinnar treystir því og von-
ar, að hún megi njóta starfs-
krafta hans og liæfileika fjögur
ár til.
Þegar Franklin D. Roosevelts
verður getið á ókomnum timum
verður vafalaust æ minst við-
reisnarstarfs lians, baráttu hans
fyrir því, að bæta kjör þjóðar
sinnar, baráttu lians fýrir aukn-
um réttindum til lianda þeim,
sem höfðu orðið út' undan, því
að bann vildi í sannleika sinna
málefnum hins „gleymda
manns“. Bæði kjörtímabil sín
beitti liann stöðugt áhrifum sín-
um sem ríkisforseti til þess að
sluðla að bættum kjörum al-
mennings. En síðari mánuði hef-
ir Roosevelt, sem kunnugt er,
hvað eftir annað beitt sér fyrir
því, að styrjöldin breiddist ekki
út. Sneri hann sér til þjóðhöfð-
ingja og helstu stjómmála-
inanna, í þágu friðarins, en til-
raunir hans í þessum efnum
báru ekki tilætlaðan árangur.
Hvayvetna hefir það i ljós komið
svo skýi-t sem verða má, að
Roosevelt er einhver merkasti,
ef ekki merkasti vörður lýðræðis
og einstaklingsfrelsis í heimin-
um, og liann er öruggur máls-
vari þeirra þjóða, sem liafa ver-
ið beittar ofbeldi og kúgun.
Roosevelt hefir þann sið að
veita blaðamönnuin áheyrn a.
m. k. einu sinni í viku og svara
spurningum þeirra. Eitt sinn,
það mún liafa verið 1935, spurði
kanadiskur blaðamaður hann, á
slíkum fundi, um hvers maður
í lians stöðu ætti framast að
gæta. Hafa ekki aðrir, að því er
talið, gert betri eða skýrari grein
fyi’ir þvi, og svaraði þó Roose-
velt fyrirspurninni óundirbúinn,
en svarið Iýsir ekki síður forseí-
anum en manninum. Það var á |
þessa leið: t
„Skylda ríkisstjórnar og rikis-
forseta er að efla öryggi og auka
velferð og liamingju sem alh’a
flestra þegna Iandsins, livaða
störfum sem þeir gegna og hvar
sem þeir búa i landinu, að stuðla
að þvi að þeim geti liðið betur,
að þeir fái tækifæri til þess að
starfa og komast vel af, að auka
vehnegun þeirra, stuðla að því,
að þeir geti notið liæfilegrar
hvíldar frá störfum, sjá um að
þeir fái aðhlynningu og aðstoð
í veikindum, vinna að því að
þeir þurfi ekki að Iiorfa upp á
skort í ellinni, og koma því til
leiðar, að heilbrigð viðskifti
geti þróast og menn geti hagn-
ast sanngjarnlega, og að siðustu
að sjá um, að allir fái tækifæri
til þess að vinna fyrir sér og una
glaðir við sitt.“
Það hefir verið deilt um hina
víðtæku viðreisnarstarfsemi,
sem Roosevelt liratt af stað, en
um það verður aldrei um deilt,
að áhrifanna gætti á öllum svið-
um þjóðlífs Bandaríkjanna, og
viða um heim, og starfsemin
kom að miklum notum.
Þegar Roosevelt, fyrrverandi
ríkisstjóri i New York ríki, kom
til New York þ. 4. mars 1933 til
þess að taka við forsetaembætt-
inu hafði kreppa sú, sem ríkj-
andi var í landinu, haft þær af-
leiðingar, að bankaviðskifti
höfðu stöðvast um land alt, og
miljónir manna liöfðu mist at-
vinnu sína. Hvarvetna voru
bornar fram háværar kröfur um
hjálp atvinnuleysingjum til
handa, sumstaðar voru óeirðir
vegna matvælaskorts, og í sum-
um borgum var skrílræði að ná
yfirhöndinni, liaft var í liótun-
um við dómara landsins og þar
fram eftir götunum. Þegar í
stað, er Roosevelt tólc við völd-
unum, var undinn bráður bugur
að því, að koma öllu, sem miður
fór, í rétt liorf. Og brátt var við-
reisnarstarfið hafið af kappi.
Nýjar reglur voru settar um
starfsemi banka og ýmissa ann-
ara stofnana og eftirlit aukið,
ýmiskonar forréttindi afnumin,
auðug fyrirtæki knúin til að
greiða hærri skatta ekki síður en
auðugir einstaklingar, lög sett
um, að fyrirtæki og einstakling-
ar greiddi fé til elli- og atvinnu-
tiyggingar, og til hjálpar mæðr-
um, börnum og veiku fólki. t
öllu, sem Roosevelt forseti tók
sér fyrir hendur, þessi fyrstu ár
— og eins siðar —- kom það
mjög skýrt í ljós, að hann var
athafnamaður, ótrauður og
fylginn sér, maður, sem hófst
handa um framkvæmdir án þess
að hika, sannfærður um, að
hann var að rétta við og hjálpa,
vinna fyrir framtíðina ekki síð-
ur en nútíðina. Og furðulegt
mun það þykja nú, að þegar
Roosevelt var í kjöri 1932, lýstu
andstæðingar hans honum sem
veiklyndum manni, sem skorti
hæfileika til þess að gegna for-
setaembætti. Einn andstæðinga
hans lýsti honum svo, að hann
væri viðfeldinn maður sem hefði
áhuga fyrir velferðarmálum, en
væri ekki hættulegur neinu, sem
hefja yrði baráttu við. Hann
væri og of áf jáður í að „þóknast
almenningi.“
Fáir Bandaríkjaforsetar liafa
orðið fyrir eins liörðum árásum
og Roosevelt. En þegar kosn-
ingaúrslitin urðu kunn, er hann
var aftur í kjöri 1936, kom í ljós
að hann hafði meirililuta at-
kvæða i öllum ríkjum nema
tveimur, Maine og Vermont.
Hann var kosinn með 11 miljón
atkvæða meirihluta.
Áðnr hefir stuttlega verið að
því vikið hversu ástatt var i
landinu, er Roosevelt tók við
embætti. Kauphallarviðskifti
höfðu stöðvast og næstum öllum
bönkum hafði verið lokað. For-
Roonevelt
setiim nýi kallaði þegar í stað
saman aukaþing — liið fræga
100 daga þing. Horfið var frá ;
gullinnlausn seðla og dollarinn
endurmetinn á 60 cents. Kunnur
lcaupsýslumaður William H.
Woodin, var skipaður fjármála-
ráðherra, bankarnir opnaðir á
ný, og bankastarfseminni, iðn-
aði, landbúnaði og kaupsýslu
komið undir strangt eftirlit og
yfirstjórn öll raunverulega i
Washington. Þjóðþingið sam-
þykti allar framkvæmdir Roose-
vells. Viðreisnarstarfinu miðaði
fljótt og vel áfram. Það eru eng-
in tök að segja ítarlega frá við-
reisnarstarfseminni, en þörfin
til umbóta og viðreisnar á öll-
um sviðum var svo mikil, eftir
atliafnaleysið og kyrrstöðuna
áður, að alt sem Roosevelt lagði
til, var samþykt og framkvæmt,
og frá því á Heimsstyrjaldarár-
unum liafði ekki verið um eins
milda framkvæmdasemi að
ræða í Washington og nú, er
Roosevelt var sestur í forseta-
stólinn. En brátt fóru menn að
gagnrýna ýmsar gerðir hans og
jafnvel flokksbróðir lians og
vinur, Alfred E. Smith, kunnur
stjórnmálamaður, snerist gegn
lionum, en það var Smitli, sem
lagði það til á flokksþinginu
1928, að Roosevelt yrði valinn
sem forsetaefni. En þrátt fyrir
liarða gagnrýni fór Roosevelt
sínar götur. Hann féklc víðtækt
vald til framkvæmda, og hann
naut sín vel sem leiðtogi í við-
reisnarstarfinu. Hinn bjartsýni,
síbrosandi forseti, var alt af
fremstur í flokki. Persónuleg
áhrif hans voru mikil, fram-
koma lians vakti aðdáun og
lilýju. Roosevelt er mælskumað-
ur mikill, er hann flytur ræður
sínar er liann hlýr, rökstyður
vel mál sitt, er oft háfleygur,
nær traustum tökum á áheyr-
endum sínum. Rödd lians
hljómar prýðilega i útvarpi og
hún er kunn öllum Bandaríkja-
mönnum, því að Roosevelt tók
snemma upp þann sið, að ræða
við þá í útvarpi. Eru þær viðræð-
ur lians, „fireside talks“ eða
„rabb við arineldana“ löngu
frægar orðnar.
Hér er aðeins tími til að drepa
á, að ráðist var í hin stórfeldustu
fyi’irtæki, svo sem rafvirkjunar-
fyrirtækin miklu í Tennessee-
dalnum o. fl. að forgöngu Roose-
velts. En gagnrýnin fór stöðugt
harðnandi og loks var sú leið
valin af andstæðingum Roose-
velts, að fá úrskurð dómstól-
anna um hvort lög þau, sem sett
voru fyrir hans forgöngu til við-
reisnar, væri i samræmi við
stjórnarskrána, og loks varð við
reisnarstarfsemin fyrir því
mikla áfalli, að hæstiréttur úr-
skurðaði, að í viðreisnarlögun-
um eða National Recovery Act
væri forsetanum heimilað víð-
tækara vald en stjórnarskráin
leyfði. Af þessu leiddi, að rikis-
stjórnin varð að hætta við mörg
áform í bili, svo sem um stytt-
ingu vinnutímans, kauphækkun
og áform um að auka atvinnu
í landinu. En Roosevelt ætlaði
sér ekki að gefast upp bardaga-
laust. Og í seinustu kosninga-
ræðunni sem hann hélt 1936,
sagði hann: „Baráttan er aðeins
hafin — og henni verður haldið
áfram“. Hver úrslit urðu í þeim
kosningum, liefir áður verið get-
Frh.
Einsðogur
Gnnnar Pálsson.
PÁLL ÍSÓLFSSON
við hljóðfærið,
í Gamla Bíó í kvöld,
kl. 7.15 e. hád.
Á söngskránni eru ÍS-
LENSK, ENSK og AME-
RÍSK lög.
Aðgöngumiðar seldir i
Bókav. Sigf. Eymunds-
sonar, Hljóðfærahús-
inu, Hljóðfæraversl. Sigr.
Helgadóttur og Bókav.
Snæbjarnar Jónssonar
(The English Bookshop).
og flesf annað nyfeæmi
og nauðsynlegt fál
geymslu og niðorssaða
á rabarbaranum..
1-
MITENS rafmagnspexux j
Ódýrastar. --- Lýsa best.
---- Endast lengst. ----
llelgfi Magfiiússoii ét C©.
Kaffi-stell
iiykomiifi.

I

Vegna skemtiferðar
verður verslunin ag) verk»
stæðið lokað laugardaginn, 17
ágúst allan daginn.
H.f. Egill Vilhjálmsson
Skrifstofnr okkar ern
flnttar f GarDastræti 17,
Heildverslunin ,,Landstjarnan“ —PéturÞ. J. GunnarssaB®;..
............................i
LIIOLEIJM grtllf dúk-aE!
nýbiomiiii®
Helgi Magnússon&Co,
Hafnarstræti 1B
KAUPIl

á
notaðar gas- og kolavélar, kolaolna og miðstöðvarkalla:..
— Gerum við eldfæri og búsáliöld. Smíðum míðsföffv-
arkatla í eldavélar og sérstaka af ýmsum sfærðum._
Vönduð vinna. — Margra ára reynsla. tryggir gætSm.
Signrðnr Jöhannsson & Gísli Einarsssi
Klapparstíg 27. Sími 4372L
RAFTÆKJA
^ VIÐGERPIR
VANDAÐAR-ÓDÝRAR .ý
SÆKJUM A SENDUM V
RAnAKJAVEftitUN: J qAPWRKJUW.-VH>CtftCASTOrA

andlát og jai’ðarför konunnar minnar,
jHuldu Kailsdóttur.
Fyrir mina hönd, bamanna minna og annara aðstandencfe.
Eyjólfur Einarss.