Vísir - 23.08.1940, Qupperneq 1
30. ár.
193. tbl.
Reykjavík, föstudaginn 23. ágúst 1940.
Loftárás var gerð á London
ÞÝSKURHÁTALARI
Ritsíjóri Blaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaidkeri 5 línur
Afgreiðsla
R.itstjóri:
Kristján Gisðíaugssorí
Skrifstofur:
Félagsprentsmiöjan (3. hæð).
snemma i morgun
Allmlklar skemdir urðu á
um eu nianntlon tlltöluleg^a lítlð
iEINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Imorgun snemma gerðu þýskar flugvélar árás á
London. Þær komu ekki í eins þéttum fylking-
um og þegar hinir miklu bardagar voru háðir
fyrir skemstu, heldur ein og ein eða fáar saman. Er tal-
ið, að Þjóðverjar hafi nú komist að raun um, að því
þéttari fylkingar sem þeir sendi til árása, því meira tapi
verði þeir fyrir. Þýsku flugvélarnar gerðu tilraun til
þess að komast inn yfir aðalborgina, en í fyrstu fregn-
um er ékki getið um neitt tjón, nema í úthverfunum.
Breskar orustuflugvélar réðu þegar til atlögu við hinar
þýsku flugvélar. Enn er ekki kunnugt um úrslit þeirra
bardaga, en þegar er kunnugt, að miklar skemdir hafa
orðið af sprengjum á húsum í að minsta kosti tveimur
úthverfum. Meðal húsa þeirra, sem gereyðilögðust eru
kvikmyndahús og samkomuhús.
Aðvaranir um loftárásirnar voru gefnar í samfleytt hálfa
klukkustund. Nokkrar þýskar flugvélar flugu yfir úthverfin í
London og var varpað niður sprengikúlum sem eyðilögðu all-
mörg hús. Þetta er fyrsta skifti, sem loftárásir á London eru
gerðar jafnsnemma morguns og að þessu sinni. Mikil not urðu
að Ijóskösturum. Geislar Ijóskastaranna féllu á þrjár flugvélar,
sem skotið var á, áður en þær sluppu. — Skemdir urðu á kvik-
myndahúsi og samkomuhúsi, sem stóðu auð. Um manntjón er
ekki kunnugt, en það er ekki talið mikið.
Fregnir hafa borist um árásir einstakra þýskra flugvéla á
ýmsa staði í Bretlandi, í norðaustur, súðvestur og suðaustur-
hluta landsins, Suður-Wales og í norðausturhluta Skotlands._
Þar varð manntjón í ónanfngreindri borg.
Loftbardagar í gær.
Árás á skipaflota.
í gær voru ekki miklir loft-
bardagar Iiáðir við Bretland —*
þýsku flugvélarnar gerðu árás-
ir ein og ein á nokkra staði og
varð af nokkurt tjón, en livergi
stórkostlegt.
Sjö þýskar flugvélar voru
skotnar niður, þar af ein, sem
var á sveimi yfir kaupskipa-
flota á Doversundi, er skothríð
var liafin á hann, af fallbyssum
Þjóðverja á Frakklandsströnd-
um. Flugvélin var á sveimi yfir
flotanum, til þess að gefa stór-
skotaliði Þjóðverja á Frakk-
landsströndum merki. Bretar
mistu 4 flugvélar í gær, en flug-
menn tveggja björguðust.
Árásin á skipaflotann var
gerð nokkuru fyrir hádegi í
gær. Stóð hún yfir i hálfa
klukkustund. Gríðarmikið rót
kom á sjóinn og er það viður-
kent í tilkynningu breska flota-
málaráðuneytisins, að lcúlurnar
hafi komið niður skamt frá
skipunum. En ekkert flutninga-
skipanna eða herskipanna, sem
voru þeim, til verndar, varð fyr-
ir nokkuru tjóni. Herskipin
blésu út miklum reykslcýj-
um flútningasldpunum til
verndar. Þegar stórskotaliríð-
iiini linti komu þýskar
sprengjuflugvélar og gerðu á-
rás á flutningaskipaflotann, en
breskar orustuflugvélar komu
þá einnig til skjalanna. Lauk
þeirri viðureign svo, að þýsku
flugvélarnar voru liraktar á
flótta, en ekkert skipanna
skemdist í árásinni.
Einnig var gerð árás á flutn-
ingaskipaflota við norðaustur-
ströndina, að því er fiskimenn
herma. Voru það'þrjár þýskar
flugvélar, sem árásina gerðu, en
ekki tókst þeim að valda neinu
tjóni. Breskar orustuflugvélar
liröktu þær á flótta.
Allmikið tjón varð á húsum af
völdum skothríðarinnar, á ýms-
um stöðum á ströndinni. Tveir
menn biðu bana, en allmargir
særðust. Ein fallbyssukúlan fór
í gegnum málaða rúðu í kirkju
og sprakk lijá altarinu.
Viðbúnaður
Egipta.
Einkaskeyti frá United Press.
London i morgun.
Daily Telegraph ræðir i
morgun yfirlýsingu forsætis-
ráðherra Egiptalands og segir,
að stríðið í hinum nálægari
Austurlöndum sé nú að komast
á nýtt stig.
Egipski hermálaráðherrann
Keishi Pasha lilkynti í gær að
egipsk vélahersveit hefði tekið
sér stöðu með bresku liersveit-
unum. Aðrar égipskar vélahei’-
sveitir, sem staddar eru í Sudan,
eru tilhúnar að taka þátt í vörn-
um Egiptalands.
Blaðið bætir við: Hótanir og
ofbeldi Mussolini hafa þannig
algerlega mistekist í þessu efni,
því að í stað þessa að hræða
Egipta frá þátttöku i slyrjöld-
inni lxafa þær sýnt Egiptum,
livei's þeir megi vænta, ef yfir-
gangur möndulveldanna vei'ður
ékki stöðvaðixr.
2000 manns viö jarö-
arför Trozky.
Einkaskeyti frá United Pi’ess.
London í morg'un.
Uixx 2000 manns voru við-
staddir útför Trotzky í Mexico
City í gær. — Á amxað lxxmdrað
lögreglumenxx liéldu uppi reglu.
Margir þeirra, sem þátt tóku
í líkfylgdinni kölluðu hátt:
„Drepunx Stalin, — drepunx
leynisendla Ogpu-lögreglunnai'“.
Sir Oliver Lodge
látinn.
Einkaskeyti frá United Press.
London i morgun.
Vísindamaðurinn heimsfrægi
Sir Oliver Lodge andaðist í gær
að heimili sínu í Bi’etlandi.
Oliver Joseph Lodge var
fæddur að Penkhill i Staffoi’ds-
hire 12. jxini 1851. Hann varð
aðstoðarkennari í stæi’ðfræði í
Uixiversity College 1879, keixix-
ari í eðlisfræði við háskólann i
Liverpool 1881, en 1900—1919
vai’ð hann háskólakennari við
nýja háskólann í Birmingliani.
Sir Oliver var aðlaður 1902 og
1913 var haixn kjörhxn foi’seti
„The Bi’itish Association.“
Sir Oliver gerði ýmsar nxei’k-
ar uppgötvanir á sviði eðlis-
fræðixxixar, eiixkum rafxxxagns-
fræðinnar. Bannsóknir hans
leiddxx i ljós liver not íxiætti
verða að rafsegulbylgjuixi, en
þær athuganir leiddu til hinna
nxestu framfara á sviði útvarps-
ins. Sir Oliver ritaði margar
bækur vísindalegs efnis, nx. a.
uxxi spii’itisxxxa. Meðal lxóka hans
ei’u: Moderix Views of Elec-
tricitv, Life and Matter, Man
and the Universe, Etlier and
Redality, og Relativity, xuxx
spix’itisma: Raynxond, or Life
and Deatli, The Survival of nxan
"Wliy I believe in Personal
Ixximorality. Einkasoixur Sir
Oliver’s, Raymoixd að nafni,
l’éll í Heimsstyrjöldimxi.
Pe C«aaitle foer
l*i*Mg*»r sakfr á
¥5clBy-st|«risáiBst.
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
De Gaulle herforingi, leiðtogi
hinna frjálsu Frakka (þ. e.
þeirra seixi halda styrjöldiixni á-
fram með Bi-etunx) flxxtti ræðu í
gær og bar þungar sakir á Vichy-
stjórixina. Hann sagði, að þeir
nxenn senx nú færi xxxeð völd í
Frakklandi hefði það hlutverk
íxxeð höndum, að telja frönsku
þjóðinni trú unx, að svo væri fyr-
ir henni komið vegna ósigurs
hennar, að Frakkland gæti ekki
í-isið upp á ný, og' beitti stjórn-
in álirifum sínuixx til þess, að
stjórnir frönsku nýlendnanna,
sem enn vilja herjast með Bret-
um, gefist upp. Stjórnin yrði að
lúta vilja Þjóðverja. Hér væri
um nxemx að ræða sem áður
hefði uixnið Frakklandi íxiikið
gagn, eix nú hefði þeir gerst
föðurlandssvikarar.
De Gaulle sagði, að Vicliy-
stórnin hefði gefið fyrirskipun
um, að 800 flugvélar yrði sendar
frá nýleixdunxuxx lieixxx til Frakk-
lands, til þess að afhenda þær
Þjóðvei’jxuxx.
De Gaxdle livatti alla Frakka
til þess að styðja hina frjálsu
Frakka, senx berjast áfram íxieð
Bretunx til þess að Frakkland
geti risið upp á ný, jafnvoldugt
og það áður var.
Flutnmgur enskra
bania vestur um haf.
Eiixkaskeyti frá Uixited Press.
London í morgun.
Bandaríkjastjórn hefir farið
þess á leit við þýslcu stjórnina,
að liún leyfi P/xndarikjaskip-
uixx, að flvtja bresk börn vest-
ur um haf. Þýska stjórniix hef-
ir neitað að verða við þessari
beiðixi.
Þvi liefir verið lýst yfir opin-
bei’lega í Londoxx, að breska
stjórnin líti á þessa umleitun
senx atriði varðandi stjórnir
Þýskalands og Bandarikjanna,
en Bretar hafi fulla ástæðxi til
að fagna hinu góða hoði Banda-
FALLBYSSUR af þessari stærð nxunu nú vei'a notaðar af
Þjóðverjúm í Nörður-Frakklandi, þegar þeir eru að skjóta yfir
Ermarsund til Englands. Fallbyssur þessar eru svo þungar, að
þær eru fluttar lil á jáx’nbi’autarteinum, þ. e. undirbygging þeirra
er járnbrautarvagn.
ISKl
r ■
iiSt
Orustuflugvél, sem
f:sr með 500 enskra
mílna hraða.
Eitt af kunnustu flugvéla-
framleiðslufélögum Bandaríkj-
anna tilkynti í gær í Los Ange-
les, að þegar í stað yrði hafist
handa unx fi'anxleiðslu i störum
stíl á nýrri gerð orustuflugvéla,
senx eru liraðfleygari en nokk-
urar liernaðarflugvélar aðrar,
senx framleiddar hafu verið.
Þessi nýja orustuflugvél getur
fai'ið íxxeð alt að 500 enskra
mílna liraða á klukkustund og
er húin 6 hríðskota- og vélbvss-
um.
Flugmálaséi'fræðingar Banda-
íikjanna segja, að þessi flugvél
skari fram úr öllunx orusiuflug-
ríkjanna og þeim anda, senx
það sýnir. Eix þar sem bi'eska
stjórnixx þekki mannúðai’sögu
Þjóðverja, þá koxxxi neitun
þeirra henni ekki á óvart.
vélum, sem smíðaðar hafa vei’ið
til þessa.
Ákveðið hefir verið að franx-
leiða þessar flugvélar í hundr-
aðatali.
MYND ÞESSI er tekin um borð i ameriskri flugvél af Lockheed-gerð, sem Bretar liafa keypt og
nola til sprengjuái'ása á lönd þau, sem ei’u á valdi Þjóðverja. Örin bendir á 10 þús. snxál. flutninga-
skip, senx var á ferð i Skerjagarðinum norska, þegar flugvélina bar að og varpaði hún á það
sprengju, senx liæfði. Yar skipinu þá rent á land. Þetta skeði ekki langl frá Kristiansand.
ȃg vil lieyra
sprengjumar
springacc
London í nxorgun.
Innanrikisráðherrann breski,
Sir John Anderson, liéll ræðu
i breska þinginu í gær, þar seixx
Iiann fór lofsanxlegunx orðunx
unx afrek Heimavarnarliðsins
og loftvarnaliðsins. Einnig lof-
aði hann mjög kjark fólksins
og gat þess m. a., að kona ein
í Wales, seixx xxiist hafði liús sitt
í sprengjuárás fór þegar i stað
að árásinni lokinni að safna
peningunx til kaupa á Spitfire-
flugvél. Hann lcvaðst hafa koixx-
ið á flugvöllinn í Croydon,
skömmu eftir, að loftárásin var
gerð á lxann, til þess að virða
fyrir sér skenxdirnar, og liefði
hann þá mætt þar lítilli telpu,
senx sagðist vei'a komin þang-
að i söixxu erindum.
Lolcs skýrði hann frá atburði,
senx gerst liafði i loftvarna-
skýli. Kona ein sat með bai’n
sitt á hnjánum og byi’jaði að
raula við það, til þess að það
yi’ði ekki lxrætt. Þá sagði barn-
ið: Heldurðu, að þú vildir ekki
lxætta að syngja, manxnxa. Mig
langar til jxess að heyrasprengj-
urnar springa.
Besta hersjúkrahúsið
í Lohúoix.
Kanadahei’inn í Bi'etlandi fær
xxú best útbúna liersjúkraliúsið
í Londoix. Það kostaði eina mil-
jón kanadiskra dollara og vei’ða
i þvi 600 rúm, þar af 60 fyrir
yfirmenn. Allur xitbúnaður í
sjúkrahúsið, sanxtals 275 snxál.
á þyngd, var sendur frá Kan-
ada.