Vísir - 24.08.1940, Side 1
Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Féiagsprentsmiðjan (3. hæð).
Ritstjóri | Stmi:
Blaðamenn j
Auglýsingar , S 660
Gjaldkeri Afgreiðsla J 5 línur
30. ár.
Reykjavík, laugardaginn 24. ágúst 1940.
194. tbl.
ÍTALIR
ALBAN ÍU
GRIKKLANDS.
Hergagnabixgðír í Grikklandi sprengdar í loít upp.
Versnandi horfur um samkomulag
milli Rúmena og Ungverja.
Rúmenski herinn viðbiiinn.
Horfurnar ;á JBálkanskaga fara hriðversnandi. Ekki aðeins vegna áróðurs þess,
sem Italir halda uppi gegn Grikkjum, heldur og vegna þess, að engar líkur eru
til, eins og stendur, að Rúmenum og Ungverjum semji um Transylvaniu.
Ivarí konungur kvaddi konungsráðið á sinn fund i gær. Á fundinum var tekin ákvörð-
un um, að fresta öllum heimferðarleyfum í hernum, en yfir- og undirforingjar allir
hafa verið sendir til herdeilda sinna. Dr. Maniu, leiðtogi Bændaflokksins hóf baráttu
fyrir því fyrir skemstu, að Transylvania væri ekki látin af hendi, og vex fylgi Maniu
stöðugt. Fréttastofufregnir frá Bukarest herma, að samkomulagshorfurnar hafi ekki
batnað — ekkert hafi þokast í áttina til samkomulags. Gremja kemur fram í ungverskum
blöðum og saka þau rúmensk blöð um að spilla fyrir því, að samkomulag náist.
Rúmenski herinn allur er sagður reiðubúinn og herskip Rúmena á Dóná og Svarta-
hafi hafa verið mönnuð. Sundurþykkja Rúmena er sögð vera minkandi og mikill
áhugi fyrir því, að grípa til vopna heldur en láta Transylvaniu af hendi.
STUÐNINGSMENN ALMA-
ZAN í MEXIKO EKKI AF
BAKI DOTTNIR.
London í morgun.
Sameiningar og byltingar-
sinnaflokkur í Mexíkó, sem
studdi Almazan herforingja i
forsetakosningunum, liefir í
undirhúningi, að því er United
Press hefir fregnað, að senda
liréf til allra erlendra sendi-
lierra og ræðismanna í Mexiko
og farið fram á, að þeir verði
ekki viðstaddir er þing verður
sett, og Cardenas forseti flytur
hina venjulegu þingsetningar-
ræðu. — Stuðningsmenn Alma-
zan lialda því fram, að kosn-
ingaúrslitin hafi verið fölsuð og
sé Alniazan rétt kjörinn forseti.
1 ítölskum blöðum er háldið uppi mögnuðum undirróðri í
garð Grikkja. Eru þeir m. a. sakaðir um að hafa vopnað íbúana
í landamærahéruðunum næst Albaníu. Þessu er neitað í Aþenu-
borg. Italskt herlið í Albaniu er sagt vera á leið til landamæra
Grikklands.
Það hefir vakið feikna gremju í Grikklandi að hergagna og
birgðaskemma í Piræus var sprengd í loft upp. Eyðilögðust þar
hergögn og einkennisbúningar, teppi o. fl., samtals 10 milj.
drakma virði. Ætla menn, að um hermdarverk sé að ræða.
Frá Aþenuborg er símað, að iagt hafi verið hald á 2500 smá-
lestir af bensíiii, sem fara átti til Italíu. Eitthvað af bensíni þessu
verður sent til albönsku landamæranna.
Öli strandferðaskip og bátar I Grikkiandi, sem eru í förum
milli lands og eyja, halda nú kyrru fyrir að næturlagi, af ótta
við árásir.
Því hefir verið neitað, að ítalska stjómin hafi krafist þess af
grísku stjóminni, að hún hafnaði stuðningi Breta.
, London í morgun.
Því er opinberlega yfirlýst,
að breska stjórnin muiii í einu
og öllu standa við þau loforð,
sem Grikkjum hafa verið géf-
in, og muni Grikkjum þegar
í stað verða veitt nauðsynleg
iijálp, ef gríska stjórnin álítur
það nauðsynlegt, að berja heri
niður með hervaldi tilraunir til
að rjúfa fullveldi Grikklands.
Aftur á móti telur hreska
stjórnin sér ekki kunnugt um
að neinn samningur skuldbindi
Tyrki til að koma Grikkjum til
lijálpar, ef riki utan Balkan-
skaga ræðst á þáð, og mun þá
ekki koma til lijálpar af Tyrkja
liáifu, þvi að ekki er vitað að
neitt Balkanríki eigi ilsakir að
troða við Grikkland.
Þvi er neitað, að Bretar liafi
hernumið grísku eyjarnar Krít
og Korfu.
r mm
London í morgun.
Fregn frá Ilongkong, sem á-
reiðanlegar heimildir eru horn-
ar fyrir, hermir, að Bandaríkja-
stjórn hafi sent japönsku
stjórninni nýja, i alvarlega að-
vörun þess efnis, að Japanir
verði að gera sér ljóst, að „tínii
reikningsskiianna“ muni koma,
ef Japanir haldi til streitu að
fylgja sömu stefnu í Austur-
Asíumálum og’þéir háfa gert áð
undanförnu.
Sagt er, að Sumner Welles,
aðstoðarutanríkismálaráðherra
Bandaríkjanna, hafi persónu-
lega afhent Horinouehi, sendi-
herra Japana, aðvörunina. —
Samkvæmt áreiðanlegum heim-
ildum í Wasliington er aðvör-
unin hin djarforðasta, sem
Bandarikjastjórn hefir nokkru
sinni sent ríkisstjórn í Japan.
— Það hefir ekki fengist opin-
her viðurkenning á þvi, að þessi
orðsending liafi verið send.
Wang Ching-wei
Skiftst á skotum
yfir Ermarsund.
Bretar skutu á uf ytir Eriiiarsund
í §*ær af langrclrægrum fallbyssuni.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
ÞaÖ var tilkynt í London í morgun, að Bretar hefði
á ný skotið yfii: Erniarsund í gær, af hinum
langdrægu fallbyssum sínum. En það varð
kunnugt í gær, er birtar voru fregnir af skothrið Þjóð-
verja yfir Ennarsund, á staði í nánd við Dover, að Bret-
ar höfðu svarað í sömu mynt og skotið yfir sundið til
Frakklands. Lenti skot úr byssum Breta í útjaðri Calais
og er það viðurkent af þýska útvarpínu, að skotið hafi
verið á Calais af fallbyssum. Þykir þetta ait miklum
tíðindum sæta og menn reyna að gera sér grein fyrír j
hver áhrif það muní hafa á gang styrjaldarinnar, að
farið er að nota fallbyssur þessarar tegundar.
Neöanmálsgreinin í dag fjallar
um Wang Ching-wei, forsætis-
ráðherra í leppstjórn Japana í
Nanking. Japanir herjast nú við
að fá stórveldin til þess að við-
urkenna Nanking-stjórnina, því
áð þá teija þeir liálfan sigur
.unninn i slvröldinni.
Það voru sení kunnugf er
Þjóðverjar, sent hyrjuðu að
nota gríðarstórar, langdrægar
fallbyssur. Var það í Ileims-
styrjöldínní. Þóttí nriklum tið'
índum sæta, er fregnir bárust
um, að Þjóðverjar væri farnir
að skjóta úr órafjarlægð á
París með mildlli, langdrægri
fallhyssu, sem hlaut nafnið
„Stóra Bertha“. Var fallbyss-
unní komið fyrir aftan við víg-
stöðvar Þjóðverja, um 120 km.
frá París. Varð tjón allnrilrið af
skotliríðinni í útjaðri Párísar,
en þvi minna heyrðist um
„Stóru Bertliu“ sem lengra leið,
og er talið, að byssan eða hyss-
urnar, Iiafi fleiri en ein verið
notuð, hafi slitnað mjög fljótt,
en kostnaðurinn við framleiðslu
þeirra gríðar milrill. Vafalaust
miða menn nokkuð við þessa
reynslu, er því er spáð nú af
ýmsum, sem nú skrifa um hrið-
ina yfir Ermarsund, að hún
muiii engin úrslitaáhrif liafa á
gang styrjaldarinnar. — Telja
menn lielstu orsakirnar þessar:
1) Franileiðsla slíkra byssá
er mjög kostnaðarsöm.
2) Þær slitna fljótt — þegar
skotið liefir verið af þeim all-
mörgum sinnum, eru þær ónot-
liæfar nema þær séu endur-
bygðar.
3) Miðuii verður altaf óná-
kvæm.
Það hefir komið fram í
hreskum fregnum, eftir frásögn
flugmannanna, sem gerðu á-
rásir á fallbyssustæðin á strönd-
inni milli Boulogne og Calais í
fyrradag, að Þjóðverjar hefði
eftirlikingar stórra fallbyssa
þar, en stóru fallbyssunum væri
fyrir komið á sérstaklega út-
búnum járnbrautai'vögnum, og
væri þeim ekið á brott, er hinar
bresku sprengjuflugvélar kæmi
lil árása.
Það vekur engu minni at-
hygli en að Þjóðverjar hafa tek-
ið langdrægár fallbyssur í notk-
un til að skjóta yfir Ermar-
sund, að Bretar liafa verið við-
húnir að gjalda í sömu mynt.
Er beiit á það að hermálasér-
Engin lendmg hér - -
ÞAÐ ER algeng sjón að sjá akra og engi á Bretlandi stráð með
þessum stóru „steinrörum“. Ilafa þau verið sett til þess að
gera engin óliæf til lendingar fyrir flugvélar Þjóðverja.
fræðingum, að þótt mjög sé
vafasamt, að mikill árangur
verði af skothríðinni , þegar
skotið er alla leið yfir sundið,
geti orðið mikil not að fall-
hyssunum til þess að skjóta á
skip á sundinu. Getur það orðið
hættulegt siglingum. hreskra
skipa um sundið — en eins skip-
um Þjóðverja, ef þeir freista að
senda þau með herlið yfir
sundið.
Almennux bænadagur
í breskum löndum
sunnud. 8. sept.
London i morgun.
Þ. 1. september í fyrra réðust
Þjóðverjar iim í Pólland, sem
kunnugt er, og þ. 3. sept. sögðu
Bretar og Frakkar Þjóðverjum
stríð á hendur. Fyrsta sunnu-
daginn eftir að ár er liðið frá
því styrjölidn milli Banda-
manna og Þjóðverja hyrjaði,
verður almennur bænadagur i
Bretlandi. Nú liefir verið til-
kynt, að hænadagur verði einn-
ig haldinn í samveldislöndunum
þeíinan dag og í nýlendunum.
Loftárás á Lon-
don í morgun.
Einkask. frá United Press.
Aðvaranir um loftárásir voru
gefnar i London í morgun og
sagt er, að þýskar flugvélar liafi
komist inn yfir úthverfin, en
voru liraktar á flótta áður en
nokkurum sprengjum var varp-
að. Fólk gekk til vinnu sinnar
sem ekkert væri, en sumt fór þó
í loftvarnabyrgi. Umferð stöðv-
aðist ekki. Árásir voru gerðar á
nokkura bæi í Englandi í gær
og varð nokkurt tjón á húsUm
og manntjón varð sumstaðar, en
ekki mikið.
„Ef aðgerðir þýska lofthers-
ins liér eiga að bera hinum
þýska liernaðarstyrk nokkurt
vitni, þá er óliætt að segja, að
Bretland er óhætt fyrir þýskri
innrás“, segir Helen Kirkpat-
rick, fréttaritari „Chicago Daily
News“ í London i skeyti til
blaðs síns. Getur hún þess, að
hún hafi nýlega heimsött þýð-
ingarmikla breska flotaliöfn,
sem, Þjóðverjar höfðu gert
mjög liatramar loftárásir á.
„Þjóðverjar halda því statt
og stöðugt fram í tilkynningum
sínum,“ lieldur liún áfram, „að
í þessari höfn standi ekki steinn
jriir steini. Eg skoðaði alla höfn-
ina og alt nærliggjandi svæði,
og get eg af eigin sjón horið
um allan þann skaða, sem orðið
liefir, eftir þær 50 loftárásir, er
gerðar iiafa vei ið. Að visu féllu
sprengjur yfir höfnina í fimm
skifti af þessum, fimtíu, en af
útliti horgar og hafnar verður
ekki ljóst að um styrjöld sé að
ræða af öðru en hinu mikla
starfi, sem allstaðar er unnið
og einkennishúningum her-
manna og einstöku merkjum
um loftvarnir, svo sem, t. d.
festarlofthelgi.
Allar sprengjurnar, sem féllu,
að einni einustu undantekinni,
féllu á hús í borginni. Hafa um
600 hús skenist, flest lítilshátt-
ar. Aðeins þrjú liús urðu fyrir
sprengjum, og eru þau alger-
lega eyðilögð. Á lrinum húsun-
um liafa orðið smávægilegar
skemdir, rúður hafa hrotnað og
þök skemst af kúlnabrotum.
Hafa öll þessi tilfelli verið til-
kyrtt af húseigendum til yfir-
vadanna, en értri er ekki búið
að rannsaka skemdirnar, en
þær eru víðast livar nijög litlar,
eins og að líkindum lætur, og
eru allar likur til að endanleg
niðurstaða leiði í ljós, að riiiklu
færri hús liafi skemst, vegua
þess að margar skemdir eru
svo litlar, að ekki tekur að bæta
þær.
Nítján manns hafa farist og
10 særst, næstum alt óbreyttir
borgarar — flestir vegna þess
að þeir lilýddu ekki settum regl-
um um loftvarnir. Nokkrar
sprengjur lentu í görðum, aðr-
ar á iþróttavöilum en aðeins ein
féll sem svarar fjórðung mílu
frá skipakvi, en ekki olK hún
neinu tjóni.
Eg sannfærði mig um, það,
að öll vinna gengur óhindrað
sinn gang, og fara viðgerðir
fram á skipum allra þjóða dag
og nótt, af fullum krafti. Alt
bendir til, að hinir þýsku flug-
menn reyni ekki alt, sem þeir
Frh. á 3. stóu.