Vísir - 30.08.1940, Side 1

Ritstjóri:
Kristján Guðíaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
Ritstjóri
Blaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsla i'
30. ár.
Reykjavík, föstudaginn 30. ágúst 1940.
sr-®
199. tbl.
Neðanmálsgreinin
í dag.
•*
m&mM
Fyrsta rolegra nóttiii
í liondon í heila vikn
RAUSNA
GJÖ
áðalárásirnar á iðnaö*
arborgirnar í norð-
vesturhluta landsins.
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS. — London í morgun.
Lundúnabúar gátu sofið óáreittir í nótt í fyrsta
skifti í heila viku. Merki var aldrei gefið um
loftárásir, enda þótt tveim hvinsprengjum
liafi verið varpað niður í einu úthverfi borgarinnar.
Tjón varð ekkert, er heitið getur.
í nokkrar mínútur heyrðist skothríð loftvarnabyss-
anna rétt fyrir miðnætti, en eftir það var alt kyrt og
hljótt. Við og við var Ijóskösturum brugðið upp, en
annars hafði varnarlið borgarinnar ekkert að gera.
Eftir því sem næst verður komist, beindu Þjóðverjar nú aðal-
árásum sínum á iðnaðarborgirnar i norðvesturliluta Englands.
Þaðan síma fréttaritarar United Press, að fjölda stórra
sprengja liafi verið varpað niður og líka mörgum íkveikju-
sprengjum. Tjón varð þó lítið og manntjón einnig'.
Hollandsþing er sett með
miklum, hátíðablæ, líkt og parla-
mentið breska. Yilhelmina
drotning ók jafnan til þinghúss-
ins i fórnum, gullnum vagni og
sýnir myndin vagninn á leið lil
síðustu þingsetningarinnar fyrir
innrásina. — Neðanmálsgreínin
í dag fjallar um Vilhelmínu
drotningu, sem verður sextug á
morgun.
Flugvélatjónið.
Níu þýskar flugvélar voru
skotnar niður við Bretland i
gær, og þrjár breskar. Framan
af degi var fremur lítið um loft-
bardaga við Bretland, en síðdeg-
is gerðu Þjóðverjar tvær tilraun.
ir til þess að senda flugvéla-
sveitir inn yfir landið. Lenli í
orustum við þær við strendur
landsins, í nánd við og yfir
Kentströndum um kl. 3 síðdegis,
og síðar í nánd við Hastings.
Flugvélafylkingunum var tvíslr-
að, en nokkrar flugvélar komust
inn yfir land.
Nýlendur Frakka í Mið-
Afríku halda styrjöldinni
áfram gegn Þjóðverjum.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
De Gaulle, leiðtogi hinna frjálsu Frakka, birti tilkynningu í
gær, þess efnis, að, allar nýlendur Frakka í Mið-Afríku, og Kam-
erun, sem var áður þýsk nýlenda, og varð franskt vemdarríki
upp úr Heimsstyrjöldinni, hefði gengið í lið með hinum frjálsu
Frökkum og Bretum og héldi áfram styrjöldinni gegn Þýska-
Iandi og Ítalíu. De Gaulle tilkynti fyrr í yfirstandandi viku, að
nýlendan Tschad hefði gengið í lið með hinum frjálsu Frökkum,
og boðaði þá, að fleiri mundu síðar koma. Hefir það ræst fyrr
en menn varði.
Lönd þau, sem við hafa bæst,
eru þess: Gaboon, Franska
Kongo, Ubangji Shari og
Kamerun. Lönd þessi eru að
flatarmáli samtals um 2% mllj.
ferkm. og ibúatalan um 3 y2
miljón.
Það er Bretum og hinum
frjálsu Frökkum vitanlega afar
mikilvægt, að liafa fengið þenn-
an mikla liðsauka, og getur
hann liaft hin víðtækustu áhrif
á allan gang styrjaldarinnar í
Afríku. ítalir fá ný landamæri
að verja og Bretar fá not flug-
valla o. s. frv. i frönsku nýlend-
unum. Ennfremur flotahöfn i
Vestur-Afríku. Milcilvægast af
öllu er þó, að þetta kann að
leiða til þess, eins og De Gaulle
kvaðst gera sér vonir um, i
ræðu, sem hann flutti i gær-
lcveldi, að fleiri nýlendur
Frakka myndi á eftir koma, og
ef alt nýlenduveldi Frakka nelt-
aði að hlýða Petain-stjórninni
og gengi í lið með De Gaulle
og Bretum, er um svo stórkost-
lega breýtingu að ræða, að hún
hlýtur að hafa stórkostleg áhrif
— til uppörfunar og hagnaðs
margskonar fyrir Bandamenn,
og til álitshnekkis og erfiðlcika
fyrir möndulríkin.
De Gaulle hefir þegar skipað
landstjóra í öllum framan-
nefndum löndum. I útvarps-
ræðu sinni í gærkveldi skýrði
De Gaulle frá því, að ákvarðan-
irnar hefði verið teknar af land-
stjórum.og lierforingjum í hlut-
aðeigandi löndum. De Gaulle
hefir skipað Catroux, fyrrv.
landstjóra i Franska Indókína,
aðalherforingja í þessum lönd-
um. Hann hefir áður gengt her-
foringjastörfum í Franska Indó-
kína og hinum nálægu Austur-
löndum og hefir reynslu mikla
i þessum efnum.
Árás á London
í björtu.
Nokkrar flugvélar Þjóðverja
komust inn yfir úthverfi Lon-
don, og sprengjum var varpað á
staði í norðausturhluta landsins,
Midlands, suðurliluta Wales og
víðar. Aðallega vörpuðu þýsku
flugmennirnir niður íkveikju-
sprengjum, en einnig sprengi-
kúlum á nokkra staði. Sumstað-
ar urðu skemdir á húsum og
verksmiðjum, en manntjón
varð lítið, og víða komu
íkveikjusprengjurnar niður á
bersvæði og ollu litlu sem engu
tjóni.
Loftárás var gerð á Scilly-
eyjar og skotið af vélbyssum á
fóikið.
Þjóðverjar ætla að
brjóta niður þrek
almennings.
Sú skoðun hefir verið látin í
ljós, að fyrir Þjóðverjum vaki
nú aðallega að reyna að skjóta
íbúum Bretlands skelk i bringu,
með þvi að varpa niður hvin-
sprengjum og íkveikjusprengj.
um, því að flugvélar þeirra
fljúga tiðast svo hátt, að tilvilj-
un ræður hvar sprengjurnar
koma niður. Einnig munu Þjóð-
verjar farnir að liafa áhyggjur
miklar, segir breskur flugmála-
fræðingur, yfir hinu mikla flug.
vélatapi sínu, en þó megi búast
við, að þeir geri bráðlega stór-
kostlegar árásartilraunir, en
þangað til kunni þeir að beita
sömu aðferðum og nú.
Stórviðburður í hern-
aðaraðstöðunni.
í
I London er því opinberlega
yfir lýst, að með því að Franska
Mið-Afríka og Kamerun hafi
snúist til liðsinnis við de Gaulle
og þar með gerst bandamenn
Breta, bafi stórviðburður orðið
í hernaðaraðstöðunni.
Franska Mið-Afrílca flutti um
64.6% af útflutningi sínum til
Frakklands, Kamerun um
53.3%, miðað við árið 1937. —
Innflutningur frá Frakklandi
nam um 33% til Mið-Afríku og
13% til Kamerun.
Mikið af framleiðsluvörum
þéssara nýlendna myndu koma
„ALT ER MEST I AMERÍKU" er gamalt máltæki, sem oft reynist satt. Það á víst líka við
um gjöf þá, sem hér birtist mynd af. Bilarnir á myndinni eru hluti af 260 bíla gjöf, sem afhent
,var bresku stjórninni fyrir nokkuru. Sumir bílanna eru sjúkrabilar, aðrir eru skurðstofur á
hjólum og enn aðrir eru útbúnir öllum tækjum til að veita hjálp í viðlögum. — Þessa bíla á
eingöngu að nota til þess að hjálpa óbreyttum borgurum.
sér mjög vel fyrir möndulveld-
in, t. d. kókoshnetur, pálmaolía
og timbur.
Loks mynda þessar nýlendur
hagfræðilega heild með Tscliad-
nýlendunni og verða nýr liður í
útilokun möndulveldanna frá
heimsmarkaðinum .
Mestu þjóð
flutníngar
sögunnar.
250.000 Spánverjar
til Mexico.
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
Frú Mexikó City simar
fréttaritari United Press, að
hann hafi það eftir áreiðan■
legum heimildum, að full
trúar Frakklands og Mexíkó
lmfi undirritað samkomulag
um flutning spænskra flótta-
manna frá Frakklandi.
1 Frakklandi eru um 250
þús. Spánverjar landflótta
frá í styrjöldinni, og liafa
búið þar við þröngan kost.
Fyrirliðar þeirra komust
flestir til Mexíkó og hafa
þeir reynt að útvega fólkinu
landvist vestan liafs.
Er nú svo komið, að Mexí-
kó hefir „opnað gættina“
fyrir mikinn eða jafnvel
mestan hluta þessa fólks.
Mestum erfiðleikum munu
þó flutningar á því valda.
Menn telja, að þetta muni
verða einlwerjir hinir
mestu þjóðflutningar í sög-
unni.
Prieto, fyrrum ráðherra,
undirritaði samkomulagið
fyrir hönd Frakka.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London í morgun.
Opinber yfirlýsing hefir ver.
ið gefin út um það í
Moskva, að Soviet-stjórnin hafi
sent harðorð mótmæli til stjórn-
arinnar í Bukarest og ráðlagt
henni að koma í veg fyrir allar
ögranir við Rússa.
Hefir legið við árekstrum á
nýju landamærunum, en þó ekki
komið til neinna blóðsúthell-
inga. En slái í bardaga, þó ben
Rúmenar ábyrgð á þvi og muni
þeim réttara að hafa sig liæga,
ef þeir vilji ekki fá slæma útréið.
Sé sambúð þjóðanna að öllu leyti
undir Rússum komin.
Er þessi orðsending í sama
anda og ummæli Molotovs um
sambúð Finna og Rússa.
Krúnuráðið rúmenska sat á
fundi i alla nótt og ræddi um
Transylvaniumálin og sam.
komulag það um lausn þess, sem
náðist í Vínarborg.
S Samkvæmt óstaðfestum
fregnum hafa Þjóðverjar krafist
þess að fá svar skjótlega.
IIIS I
iðju ú
ur íiaiíi.
EINKASIÍEYTI FRÁ U. P. —-
London í morgun.
Fregnir hafa borist frá
Svisslandi þess efnis, að
sprenging hafi orðið í púður-
verksmiðju í Bologna, og hafi
10 menn farist og margir
særst. Um orsök sprenging'
arinnar er ekki kunnugt.
Sprengingar I ítölskum
vopnaverksmiðjum hafa ver-
ið alltíðar að undanförnu, og
þykir ýmislegt benda til, að
þar hafi verið skemdarverk
unnin.
Næturlæknir.
Halldór Stefánsson, Ránargötu
T2, sími 2234. Næturverðir í Ing-
ólfs apóteki og Laugavegs apóteki.
Norskur selveið-
ari kemur írá
Grænlandi.
Hingað kom nýlega norskt
selveiðiskip, sem verið
hefir að veiðum í Norðurhöfum,
við Grænland og víðar.
Skip þetta heitir „Veslekari“
og er frá Vartdal við Álasund.
i Skipverjar munu vera 18 að
tölu. Skipið fór að heiman nokk-
uru áður en innrásin var gerð í
Noreg, og fór hingað siðan.
Bretar settu liervörð um skip-
ið þegar það kom hingað og fékk
enginn að fara um borð.
Eitt ár liðið írá
því að Þjóðverjar
gerðu innrásina í
Pólland.
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
Nú er nærri liðið eitt ár frá
þvi, er Þjóðverjar réðust inn i
Póííand.
Sikorski herforingi, forsætis-
ráðherra Póllands, flutti út-
varpsræðu i London i gærkveldi
í tilefni af þvi, að ár er liðið
(aðfaran. 1. sept.) frá þvi Þjóð-
verjar réðust inn í Pólland.
Sikorski ræddi ýmsa þá at-
burði, sem síðar liafa gerst, á-
kvörðun pólsku stjórnarinnar
að berjast með Bretum áfram.
Sikorski lýsti yfir þeirri bjarg-
föstu trú sinni, að Bretar og
bandamenn þeirra myndi sigra
í styrjöldinni.