Vísir - 05.09.1940, Qupperneq 1

REtstjóri:
Krsstján Guðtaugsson
Skrifstofur:
Féiagsprcntsmiöj'an (3. hæð).
Ritstjóri
Biaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 llnur
Afgreiðsla
30. ár.
Reykjavík, fimtudaginn 5. september 1940.
104. tbl.
Stórkostlegasta
an stríðið hófst,
loftvarnaskothríð síð-
kringum London í nótt
flugsveitir gera árásir á 50
borgir og flest héruð Englands.
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS. — London í morgun.
Þýskar flugsveitir gerðu í nótt einhverjar hörðustu árásir á England, sem gerð-
ar hafa verið frá því er stríðið hófst. Komu þær í þéttum fylkingum inn yfir
landið, dreifðu sér og létu sprengjum rigna yfir hér um bil fimmtíu borgir, og
má heita að slíkar loftárásir hafi verið gerðar í flestum héruðum Englands. Loftárásir
voru ennfremur gerðar á þrjár útborgir Lundúna í nótt. Kom víða til harðra loftbarr
daga milli hinna bresku og þýsku flugvéla, og auk þess var látlaus skothríð af loft-
varnabyssum. Einkum kvað mjög að skothríð loftvarnabyssanna í Lundúnum og út-
borgum hennar, og hafa aldrei jafnmargar loftvarnabyssur verið teknar þar í notkun,
enda mátti heita að skothríðin myndaði órofinn „eldvegg“ umhverfis borgina og út-
hverfi hennar.
Samkvæmt opinberum tilkynningum, sem gefnar voru út í Lundúnum í morgun,
hefir tjón af loftárásum þessum orðið óverulegt, þrátt fyrir það að í loftárásum þess-
um notuðu þýsku flugsveitirnar eingöngu að heita mátti þyngstu og kröftugustu
sprengjur.
Breskar flugsveitir réðust gegn hinum þýsku og tvístruðu þeim, þegar er inn yfir ströndina kom.
Víða voru háðar miklar loftorustur, en ekki er fyllilega kunftugt um hve margar flugvélar voru
skotnar niður. Vitað er um að tvær þýskar flugvélar hröpuðu til jarðar í úthverfum Lundúna, með
því að þær urðu fyrir skotum úr loftvarnabyssum.
Talið er að allar eða flestallar varnastöðvar L ndúnaborgar hafi tekið þátt í vörnum borgar-
innar í gærkveldi og í nótt, enda hefir skothríðin aldrei verið jafn stórkostleg né látlaus. Þýsku
flugvélarnar vörpuðu niður svifblysum yfir borgir þær, er gerðar voru árásir á, og sáust mörg
þeirra í lofti yfir Lundúnum og úthverfum hennar.
Ilvað er að
gerast við
Ciibraltar.
Býst breska
flota stjórnln
VÍÖ StÓFOFUStU?
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
réttaritari United Press í
Tangier skýrir svo frá að
vænta megi þar á hverri stundu
stórtíðinda.
Síðustu fjóra dagana hefir á-
standið í franska Marokko
versnað til stórra muna, og eru
horfur taldar ískyggilegar, og
virðist svo sein liið versnandi á-
stand beinist sérstaklega gegn
hreskum hagsmunum. Ekki er
þess getið í skeytinu í hverju liið
„versnandi ástand“ felist, en
liinsvegar lögð áhersla á það, að
liðsauki mikill liafi horist til
Gibraltar, hæði varnarlið á landi
og flotastyrkur. Er talið að þetta
hvorttveggja liafi verið tvöfald-
að, vegna ástandsins í Marokko.
Breski flotinn hefir daglegar
æfingar við Gibraltar, og sýnast
þær æfingar miðaðar við það að
til sterkrar andstöðu geti komið,
og stöðugt eru sendar þangað
nýjar flotadeildir.
Hitora atnemur rit-
skoðun oii kalðf Ifis-
reglulð at iðtiia.
United Press.
London í morgun.
Fregnir frá Bukarest herma,
að Antonescu herforingja, sem
kallaður er þar manna á meðal
„rauði hundurinn“, hafi Verið
fengið algert einræðisvald, þrátt
fyrir það, að hann hefir enn
ekki lokið við að mynda stjóm.
Fyrstu stjórnarráðstafanir
hans eru þær, að hann hefir
afnumið ritskoðun þá, sein áð-
ur hafði verið fyrirskipuð, og
kallað alla aukalögregluverði
frá störfum. Virðist meiri ró
ríkjandi í landinu, síðan Anton-
escu tók sér i hendur stjómar-
tauniana.
Afhending Transsylvaníu
hefst í dag, og halda þá Ung-
verjar inn yfir landamærin.
Talið er, að Antonescu liafi, á-
samt herforingjaráðinu, gert
nauðsynlegar ráðstafanir til að
koma í veg fyrir óeirðir.
Samkvæmt síðustu fregnum,
sem borist hafa frá London er
talið að í gær hafi verið skotnar
niður 54 flugvélar fyrir Þjóð-
verjum, en 11 fyrir Breturn. Er
enn gert lítið úr því tjóni, sem
orðið hefir í loftárásunum.
Bretar héldu uppi árásum á
Ermarsundsströnd Frakklands,
flugu inn yfir Þýskaland. Yar
varpað sprengjum niður á ýms-
ar þýskar borgir.
London í mprgun.
Það var ekkert lát á hardög-
um í lofti yfir Bretlandi i gær.
Þýskar flugvélar komu hvað
eftir annað i hópum yfir sund-
ið og lenti í ægilegum hardög-
um, er hresku flugvélarnar
koniu til sögunnar, stundum í
mikilli liæð. Bretar segjast hafa
skotið niður 45 þýskar flugvél-
ar, en mist sjálfir 11. Fimm af
flugmönnunum var hjargað.
Þjóðverjar segjast hafa skotið
niður um 60 breskar flugvélar
og aðeins mist 6 sjálfir.
Árásir Þjóðverja byrjuðu
snemma morguns, eins og vana-
lega að undanförnu, eða á ní-
unda thnanum, og hélt svo
bardögum áfram fram eftir
kvöldi og í gærkveldi seint var
tilkynt í London, að bardögum
væri enn ekki lokið. í fyrsta
loftbardaganum segja Bretar,
að 7 Messerschmitt-flugvélar
hafi verið skotnar niður.
Kl. um 1 kom gríðarmikil
flugvélasveit yfir sundið. Er
talið, að i lienni hafi verið um
200 sprengjuflugvélar, varðar
orustuflugvélum. Réðu breskar
flugvélar til atlögu við þær og
var brátt barist yfir öllu svæð-
inu milli West-Sussex og Tham-
esárósa. í þessum bardaga urðu
Þjóðverjar fyrir langsamlega
mestu tjóni, og er talið, að þeir
liafi mist 38 flugvélar. . í gær-
kveldi seint var talið, að miklu
fleiri flugvélar hefði verið
skotnar niður, en þá var lcunn-
ugt, og er búist við nýrri til-
kynningu þá og þegar.
Tveir flugvélafloklcar brutust
gegnum loftvarnir Breta og
eltu bresku flugvélarnar þær
inn yfir land og var viða barist.
Sprengjum var varpað á ýmsa
staði, og er viðurkent, að tjón
liafi orðið bæði í ibúða og iðn-
aðarhverfum, en manntjón
varð nokkurt.
Hörð loftárás var gerð á borg
eina í suðausturliluta landsins.
I London voru gefnar marg-
ar aðvaranir um loftárásir.
Árásir á skotfærabigðir Þjóð-
verja í Schwartzwald og víðar.
í breskum tilkynningum í
gærkveldi er sagt frá því, að
gerðar hafi verið árásir á fjölda
margar flugstöðvar Þjóðverja
á meginlandinu, og aðrar liern-
aðarlegar stöðvar. Þá er sagt
frá því, að vegna hins gífur-
lega tjóns, sem Þjóðverjar hafi
orðið fyrir, er skotfærabirgðir
liafa sprungið í loft upp í loft-
árásum, hafi Þjóðverjar tekið
upp á því að koma fyrir mikl-
um skotfærabirgðum liingað og
þangað úli í skógum, m. a. í
Scliwartzwald. En bresku flug-
mennirnir liafS’ fundið marga
staði, þar sem slÖaun, birgðum
hefir verið komið fyrir. Segir í
tilkynningum í gær, að bresku
flugmönnunum liafi tekist að
sprengjá í loft upp margar slík-
ar birgðastöðvar, í skógum fyr-
ir norðan Berlin og í Norðvest-
ur-Þýskalandi og víðar. 1 mörg-
um tilfellum hefir eldurinn
breiðst út um skógana og vald-
ið feikna tjóni. Þar sem flogið
liefir verið yfir oftar en einu
sinni sést eldur, sem kviknað
hafði i fyrri árásum.
Flugvélar flotans og strand-
varnahðsins, hafa gert árásir á
liöfnina í Ostende í Belgíu,
flutningapramma á skipaskurð-
um, skip í Scheldeósúm og
víðar.
BaidariUfl aðvara
loíiöíií a t
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
Cordell Hull, utanríkismála-
ráðherra Bandaríkjanna, hefir
enn á ný aðvarað Japani, og
komst hann svo að orði, að
Bandaríkin Jéti sig miklu varða,
að óbreytt ástand (status quo)
héldist í Franska Indo-Kína og
Hollensku Austur-Intlíu. Sagði
Cordell Hull ennfremur, að það
mundi hafa mjög slæm áhrif á
almenningsálitið í Bandaríkj-
unum og kynni að liafa hinar
hættulegustu afleiðingar, ef
Japanir settu herlið á land i
Franska Indo-Kína.
Samkomiiiagsumlfeitanir hafa
nú verið teknar upp á ný milli
Japana og Frakka, en Japanir
voru i gær sagðir hafa fallið frá
kröfum sínum um að setja her-
lið á land. Sagði talsmaður jap-
önsku stjórnarinnar, að allar
deilur myndi verða leystar eftir
nokkura daga. En ýmsar fregn-
ir herma, að horfur séu ískyggi-
legar, — japönsk lierskip séu
úti fyrir ströndum Indo-Kína
og franskt fólk í hafnarborg-
unum liafi verið flutt inn í land
i öryggisskyni.
Krístín Norðmann
BRIDGEBÓKlN
Þættir uzn kontraktbridge
úr Culbertsons-kerfi.
kemur út á morgun. Allir, sem bridge spila þurfa að
eignast þessa bók. Fæst hjá öllum bóksölum.
4t • ’ * '
Þeir fá nýjar bækistöðvar
í ANNAPOLIS er sjóhðsforingjaskóli Bandaríkjanna. Hér
sjást sjóliðsforingjagefni, sein eru að fara um borð í orustuskip-
in Arkansas, New York og Texas. — Einhverjir þeirra munú iiú
fara til hinna nýju bækistöðva, sem Bandaríkin hafa fengið hjá
Bretum.
heldur ræðu yið
opnun vetrarhj álparinnar
þýsku.
Þýska vetrarhjáipin tók til starfa í gper, en svo sem kunnugt
er beitir hún sér fyrir samskotum meðal almennings, og helstu
foringjar nasista ganga þar fram fyrir skjöldu fyrsta daginn,
og safna jafnvel sjálfir þá í samskotabauka, Starfsemin hófst að
þessu'sinni með samkomu mikilli í Sportspalatz, sem dr. Göbbels
setti með stuttri ræðu, þar sem hann m. a. lýsti starfsemi vetrar-
hjálparinnar fyrsta stríðsárið. Gat hann þess að safnast hefðu
það ár 681 miljón ríkismarka, eða 115 milj. ríkismarka meira
en árið áður. Gat dr. Göbbels þess því næst, að Hitler tœki til
máls, og ávarpaði foringjann með hlýjum orðum og árnaðar:
óskum, og var Hitler hyltur af mannf jöldanum af miklum fögn-
uði.
Hitler lióf ræðu sína með þvi,
að nú væri eitt ár liðið frá því
er styrjöldin við Breta hófst.
Lýsti liann því næst gangi styrj-
aldarinnar og afskiftum Breta
af henni. Nú stæðu þeir einangr-
aðir, með því að Þjóðverjum
liefði tekist að brjóta á bak aftur
öll þau ríki, sem stutt hefðu mál-
stað þeirra og réðu þar nú lögum
og lofum. Gerði Hitler lítið úr
frammistöðu Breta, einkum. í
Noregi og fór háðulegum orðum
um það, að nú sætu þeir uppi
með Abessiníukeisara, dr. Ben-
es, Hákon konung, Vihielmínu
drotningu og fleiri ráðamenn
bjóðanna, sem sigraðar hefðu
verið, en efaðist um hvort slíkt
myndi reynast þeim vænlegt til
sigurs.
Bretar yrðu nú að berjast ein-
ir og verja sitt eigið land. Virki
þeirra, Frakkland, væri hrunið,
og breska heimsveldið sjálft
myndi hrynja í rústir fyrir sam-
eiginlegar aðgerðir Þjóðverja og
ítala.
Hitler kvaðst liafa æskt þess
að eiga góða samvinnu við
Breta, og í því augnamiði hefði
hann nú nýlega gefið þeim kost
á friði. Því tilboði hefði verið
hafnað og lægi þá ekki annað
fyrir en að berjast þar til yfir
lyki.
Bretar hefðu tekið upp á þvi
í baráttu sinni gegn Þýskalandi,
að beina árásum sinum gegn
hinum óbreyttu borgurum sér-
staklega, og beindust loftárásir
þeirra frekar að óvíggirtum
stöðum en hinum, sem hefðu
hemaðarlega þýðingu. Þetta
hefði hann þolað og umborið í
þrjá niánuði, en nú væri þolin-
mæðin á þrotum og myndi
verða gripið til róttækra gagn-
ráðstafana.
Mr. Churchill hefði undirbúið
þjóð sína undir þriggja ára stríð,
en hann kvaðst sjálfur hafa gef-
ið Göring marskálki fyrirskip-
anir um að miða allar ákvarðan-
ir við fimm ára stríð, ekki af
þeim sökum að hann byggist við
því að styrjöldin myndi dragast
það á langinn, heldur af liinu að
hann kysi að vera viðbúinn öllu.
Víða vekti það athygli, og
menn væru farnir að spyrja í
Englandi, hvernig á drætti þeim
stæði, sem orðið hefði á vænt-
anlegri innrás, en hann kvað
menn geta verið rólega, liann
myndi koma þegar tími væri til.
Bretar kunna að varpa niður
vfir þýskar borgir 3, 4 eða 5 þús.
Frh. á bls. .3.