Vísir - 14.09.1940, Blaðsíða 1
RitstjórS:
Kristján Guðiaugsson
Skrifstofur:
iPélagsprentsmiðjan (3. hæð).
Ritstjóri
Blaðamcnn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsla
30. ár.
Reykjavík, laugardaginn 14. september 1940.
212. tbl.
Englendingar telja að-
stöðu innrásarhers erhða.
árásir t nótt af hálfu beggja
adila.
Enn í nótt héldu Þjóðverjar uppi ioftárásum á London, og
skýrir þýska útvarpið svo frá, að íbúar borgarinnar
hafi orðið að dveljast í loftvarnarbyrgjum í 8 f2 klst.
Stóðu árásir þessar yfir frá því kl. 6.40 síðdegis í gær, fram til
kl. 3.50 í nótt, en hófust svo enn á ný í morgun. Telja Þjóðverjar
sig hafa unnið stórkostlegt tjón í borginni, og hafi ýmsum göt-
um verið lokað til þess að dylja tjónið fyrir almenningi.
Bretar tilkynna í morgun að flugherinn hafi haldið uppi lát-
lausri sókn á Ermarsundsströnd Frakklands og Belgíu, og enn-
fremur hafi árásir verið gerðar á hernaðarlega mikilvæga staði
í Þýskalandi, t. d. Bremen, Hannover, og Emden, svo og sam-
göngubrautir sem notaðar eru til her- og hergagnaflutninga að
Ermarsundsströnd.
Þýska útvarpið gat þess I gær að árásir þær, sem gerðar hefðu
verið til þessa á England væri barnaleikur einn miðað við það,
,sem á eftir kæmi. Þýskar hersveitir biðu þess albúnar að hef ja
innrásina í Bretland, og fylgdust vel með öllu því er gerðist.
Hefði von Brauchitz, yfirherforingi Þjóðverja, sem nýlega var
á ferð um Belgíu, sent Hitler skýrslu um þetta efni. Væri hann
nú kominn til fundar við. Göring marskálk, sem dvelur í Norður-
Frakklandi og stjórnar loftárásunum á Bretland.
Almenningur í Bretlandi dregur þó mjög í efa að nokkuð
verði úr innrásinni, og telur aðstöðu innrásarhersins hljóta að
vera mjög erfiða, þar sem breski flugflotinn gæði honum sífelt
á sprengiregni.
Þjóðverjar héldu uppi árás-
um á Suður-England ekki síður
cn London nú í nótt, en um
ijón er ekki vitað. Árásir voru
einnig gerðar á höfnina í Liver-
pool.
Allmiklar æsingar eru í Bret-
Iandi vegna árásarinnar, sem
ger var i gær á konungshöll-
ina, og getið er um hér á eftir.
Er talið, að slík árás sé i fullu
samræmi við hegðun Þjóðverja
gegn Hákoni Noregskonungi og
Vilhelminu drotningu, en flug-
vélar hafi elt skip hennar til
hafs i árásarskvni. Hafi þetta
einnig komið fram í skrifum
Ilamhurger Fremdenblatt, sem
teldi það einhvern mesta sigur
Þjóðverja tækist þeim að flæma
konunginn og hirðina frá Lond-
on/—
I gær var gferð lengsta árás,
sem enn hefir verið gerð á
London að degi, og stóð hún
yfir í um 4 klst. Hófst liún kl.
10. en fyr um morguninn var
einnig gerð árás á borgina, en
liún stóð yfir um klukkustund.
Það var slcýjað loft og lágskýj-
að og því erfitt að gera sér grein
fyrir því, sem gerðist i „loftsöl-
um uppi“, en sá atburður dags-
ins, sem mesta athygli vakti,
var sá, er tvíhreyflaflugvél
þýsk steypti sér niður úr skýj-
unum yfir konungshöllina í
London, Buckingham Palace,
varpaði á hana 5 sprengikúlum.
Hvarf flugvélin því næst aftur
inn i skýin. Sjónarvottar full-
yrða, að hér hafi greinilega ver-
íð um árás að yfirlögðu ráði að
i-æða. Konungshjónin voru í
liöllinni, er árásin var gerð, og
höfðust þau, ásam,t flestu því
fólki, sem í liöllinni hýr og þar
starfar, í loftvarnabyrgjum
hennar. Þrír af starfsmönnum
hallarinnar særðust. í London
rikir mikil gremja yfir árásinni,
en það er litið á hana sem heina
árás á konunginn.
Ein sprengikúlan kom niður
í hallarkapelluna, tvær í fer-
hyrninginn milli hallarálmanna
og mynduðu þar tvo stóra gíga
og eyðilögðu leiðslur, en tvær
komu niður milli Viktoríu-
minnismerkisins og hallarhliðs-
ins.
Þegar loftárásin var um garð
gengin skoðuðu konungshjónin
skemdirnar á kapellunni, og sið-
ar fór konungurinn til hverfis
eins i London, sem orðið hafði
fyrir Ioftárás, en þetta ferðalag
konungs liafði áður verið á-
kveðið, og vildi liann í engu
breyta því.
Stríðsstjórnin hreska sendi
konungi heillaóskaskeyti og
svaraði konungur því. í skeyti
stríðsstjórnarinnar er farið
hörðum orðum um árásina en
konungur svaraði og sagði, að
hún myndi verða til þess að
sameina þjóðina enn hetur og
stæla hana í baráttunni.
Hafa konungi Jiorist fjöldi
skeyta frá samveldislöndunum,
þar sem honum er vottuð lioll-
usta og lýst ánægju yfir hve far-
sællega hann hafi sloppið við
árásina, og konungsf jölskyldan
öll.
Innrásin í
Af hverju hikar
Mussolini?
Það er mikið um það rætt
hvers vegna Mussolini fyrirskipi
ekki innrásina i Egiptaland, þar
sem talið er að aðstaðan til þess
að sigra það fari stórum versn-
andi því lengra sem líður.
Það er kunnugt, að ítalir hafa
dregið að sér mikið lið í Libyu,
um 250.000 manns, vel úthúið
að nútímahergögnum. Sú skoð-
un hefir verið látin í Ijós, að
Mussolini hafi ætlað að gera
innrásina, þegar húið væri að
sigra' Breta í skyndistriði, en það
átti að vera um miðbik ágúst-
mánaðar. Frestun Hitlers á inn-
rásinni í England hafi með öðr-
um orðum leitt af sér frestun á
áformum Mussolini, sem fór i
stríðið fullviss um skvndisigur
Þjóðverja.
Nú kemur það og fram, að
Mussolini óttast árás frá ný-
lendum Frakka í Norður-Af-
riku, ef jpæf kVtiiii tíð fara að
dæmi Mið-Afríktliiýlendna
Frakka, og ganga i lið með De
Gaulle. Þvi krefst Mussolini
þess, að her Frakka i Marokko,
Algier og Tunis verði afvopn-
aður.
Þá er þess að geta, að Bretar
senda stöðugt mikinn liðsauka
til Egiptalands, en þangað hafa
komið 71 stór herflutningaskip
frá Indlandi með lierlið þaðan,
frá Nýja Sjálandi og Ástralíu, á
þeim tíma, sem liðinn er, frá
þvi þálttaka ítala í styrjöldinni
hófst. Áður höfðu Bretar þar
mikið lið fyrir.
Fregnir um, að ítalir væri i
þann veginn að byi'ja innrásina
voru hornar til baka i fregn, sem
barst til London í gær. Líkurnar
fyrir því, að þeir hyrji innrásina
nú eru livorki meiri eða minni
en þær liafa verið, en nokkurir
herflutningar liafa átt sér stað í
Lihyu, á svæðum, þar sem léttar
vélasveitir hreskar hafa venð
ítölum skeinuliættar.
Sænsk og svissnesk blöð
ræða loftárásir Þjóðverja.
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS. — London í morgun.
Lofthernaður Þjóðverja á Bretlaud er nú hvarvetna aðalum-
ræðuefni biaðanna, og sýnist sitt hverjum eins og gengur. 1 hlut-
lausu ÍÖndunum Sviss og Svíþjóð segja þó áhrifamestu btöðin,
að Bretar hafi ekki mist kjarkinn, né trúna á sigurinn. Fer hér
á eftir útdráttur úr ummælum ýmsra blaða:
m nnier
Færeyskur kútt-
strandar.
er
Fréttaritari Vísis á Djúpavík
símar blaðinu í morgun, að þar
hafi að undanförnu verið norð-
an hvassviðri og fannkoma.
í fyrrakveld rak færeyskan
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
Times hefir birt eftirtektar’
verða grein eftir flugmálasér-
fræðing sinn um árásir Þjóð-
verja á London og aðrar borgir
á Bretlandi.
— Flugmálasérfræðingurmn
hendir á, að þegar árásirnar á
London Iiafi verið harðastar,
hafi aðrir landshlutar sloppið
að mestu við árásir. Þetta hafi
vakið þá skoðun hjá mönmim,
að annaðlivort eigi Þjóðverjar
ekki þann sæg flugvéla, sehi
þeir hafa talið sig eiga, eða að
árásir Breta á samgönguæðar,
flugvelli, skotfærabúr og oliu-
geyma á m,eginlandinu liafi hor-
ið svo mikinn árangur, að það
hafi truflað undirhúning þeirra
í Niðurlöndum og Norður-
Frakklandi, en þar eru bæki-
stöðvar þessara flugvéla.
Þessi kenning er studd af því,
að margar flugvélar, sem áður
voru í Noregi, hafa nú verið
fluttar til Frakklands.
Loks mótmælir blaðið þvi,
að Þjóðverjar gæti þess að
varpa aðeins sprengjum á her-
vægilega staði i London og seg-
ir, að gegn þvi sé liægt að leiða
7 milj. breskra vitna og hundr-
uð vitna frá hlutlausum þjóð-
um.
Svíþjód
kútter, Zealous, upp i Kúvíkum
á Ströndum í norðan stormá.
Allir menn björguðust, en kútt-
erinn mun ekki hafa náðst út
ennþá, enda hefir veður ekki
hreyst til batnaðar.
Heyskapur hefir gengið mjög
erfiðlega hjá hændum á Strönd-
um í sumar. Ilafa þeir náð inn
litlum heyjum og að mestu
mjög hröktum.
Lundúnaf ré ttari ta ri s tock-
holmstidningen símar hlaði sínu
á þessa leið: „Eg er ekki undr-
andi yfir skemdunum á höfn-
illiií í London, heldur yfir því,
hversu margar byggingar þar
hafa sloppið við skemdir. Það
seih eg sá þar, gefur skýringu á
rólýndi s tj órnarvaldanna.“
Götehorgs Morgénpost segir:
„Þjóðverjár segja að Bretar lifi
á þvi að mWgsjúga heiminn.
Sannleilcurinn ér sá,aðí liundrað
ár hafa Bretar unnið þjóða mest
að því að breyta auðlégð héiins-
ins í gæði handa allri Evrópu.
Þeim er að jiakka hin góðu
lífskjör Norðurlandanna. Ef
Bretar falla, missir Evrópa yfir-
ráðin i lieimsversluninni. Við
þeim munu taka Japan, Banda-
ríkin og Rússland.“
Göteborgs Handels- och Sjö-
fartstidning segir: „Hversvegna
fyllist heimurinn ekki meiri
skelfingu yfir árásunum á Lon-
don? Það er af því að hann er
viss um, að London verður ekki
lögð i rústir, heldur aðeins
skemd. Menn hafa enn trú á
Bretum.“
iiítöíu en smárispur á manns-
ándliti. Eina breytingin á fólki
ér fið það éé feinbeittara og reið-
ara en áður.
„Basler Nachridlíen: Enska
þjóðin hefir nú meiri trú á sigr-
inum en nokkuru sinni. Telur
fréttaritari þess ]>að stafa af
hinni góðu samvinnu við Banda-
ríkin, afhendingu hinna 50
tundurspilla o. s. frv. Þá hafi
menn afskaplega trú á stjórn
Churchills, sem altaf blæs nýj-
um kjarki í fólkið, þegar verst
liorfi. Stjórn hans hefir fram-
kvæmt meira, en nokkur taldi
mögulegt fyrir skömmum tima
síðan. Að lokum segir blaðið, að
sá tími, að Bretar geti hafið sókn
muni koma fyr, en nokkurn
gruni og fyr, en marga breska
leiðtoga dreymi um.
Sviss
Þar segir „Neue Ziiricer
Zeitung: „Eg hefi farið frjáls
ferða minna um London, þar
sem hlifðarlausar árásir eru nú
byrjaðar. I mínum augum eru
skemdirnar enn ekki meiri að
Lofthernaðuriiin
W ashington-fréttaritari
ameríska stórblaðsins New
York Times símar blaði sínu,
að hann hafi heyrt, að það
muni koma til orða - og ebki
ólíklegt að það verði samþykt
— að flugmenn í ameríska
flughernum fái frí frá þjón-
ustu og ekki verði amast við
því, þótt þeir gangi í breska
flugherinn. Verður þetta af-
sakað með því að benda á
fordæmi ítala og Þjóðverja,
sem gáfu flugmönnum sínum
leyfi til að berjast í liði Fran-
cos á Spáni.
9,SveltTöLX* sitjandi kpáka exi fljúgandl
Knattspyrnufélagið
VALUR
IIIib stérfeng'Ieg’si
HLUTAVELTA
félag§in§ (I'aliveltan) verðiii- í
Tarðnrhnsinu í kvöld kl. 8-11
ogr á inorgfiiBi frá kl. 4 §íðd.
Aldrei nokkurn tímann hefir annað eins safn af góðum og nytsömum varningi
verið á boðstólum hér á einum og sama stað og fyrir aðeins fimmtíu aura. — Ef
telja ætti upp öll þau ósköp myndi blaðið tæplega endast og bendum við því að-
eins á hið allra stórfenglegasta, svo sem:
500 kr. í ELDSTÓ 2 djúpir stólar NEFTÓBAK
¥als-
veltan
vinsælasta
veltan.
pemnfwm
2X250 krónur.
Fulltrúi lögmanns mun
sjá um að öll stóru
númerin verði látin í kass-
ana áður en hlutaveltan
hefst. —
(kamina—rafmagns).
500 króna virði.
í einum drætti.
Neítóbakið góða.
Auk þessa: KOL — fatnaðir — Fataefni — Matvara allsk. — Búsáhöld — Mál-
verk — Farseðill til Vestmannaeyja með Esju og Laxfoss í Borgarnes o. fl. o. fl.
----Komið, skoðið og þér sannfærist_____
—— Aðgangur 50 aura.--------Dráttur 50 aura. ---
Engin núll. Lítið í glngga Litln Blóinabúðarinnar, Bankastr. 14. Gott happdrætti.
Muniðú VALSVELTAN í kvöld og á morgun í Varðarhúsinu!