Vísir - 20.09.1940, Page 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Fálagsprentsmiöjan (3. hæö).
30. ár.
Reykjavík, föstudaginn 20. september 1940.
Ritstjóri
Biaðamenn Sími:
Auglýsingar } 1660
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsla
217. tbl.
TAKMAHK ÍTALA
•fapaiiir setfa sAJórn
Hingað vilja ítalir sækja að minsta kosti. Ef þeir tækju Suezskurðinn gæti þeir lokað iionum fyrir
Bretum og þá yrði erfitt um olíuflutninga frá Gyðingalandi. Suez-skurðurinn er eign franslcs félags
og eru lilutirnir í því 652.932, en af þeim eiga Bretar 295.026. Þeir komust yfir þá lijá Kliedvianum
i Egiptalandi noklcuru fyrir aldamótin. Forstjórar fólagsins eru 29, 19 franskir og 10 breskir.
Fran§ka Indo-Kiiia
nr§litako§ti» -
Svars kraflst innan 72
klMkkustusida^
EINRASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Sú hætta, að styrjöldin breiðist til Indo-Kína hefir færst
mjög nær. Seinustu fregnir herma, að Japanir hafi seít
stjórn franska Indo-Kína úrslitakosti og er þess krafist,
að svar verði komið innan 72 klukkustunda. Fresturinn er út-
runninn á miðnætti á sunnudag næstkomandi. Það er ekki kunn-
ugt enn sem komið er hvaða kröfur Japanir hafa sett stjórn
franska Indo-Kína, en talið er, að Japanir krefjist þess að fá að
setja þar herlið á land og yfirleitt tryggja þar aðstöðu sína.
Eins og kunnugt er hafa Bretland og Bandaríkin lýst yfir því,
að þau láti sig framtíð franska Indo-Kína miklu varða og hafa
ríkisstjórnir þessara landa tilkynt japönsku stjórninni, að þau
vilja, að óbreytt ástand (status quo) haldist í franska Indo-Kína.
Samkomulagsumleitanir hafa staðið yfir að undanförnu milli
Japana og stjórnar franska Indo-Kína í Hanoi, en gengið erfið-
lega og hafa Frakkar hamlað á móti öllum kröfum Japana til
þessa. En vaxandi óánægju hefir orðið vart meðal Japana yfir,
hversu hægt gengur og er líklegt, að ákvörðunin um úrslitakost-
ina hafi verið tekin á fundi, sem haldinn var í fyrradag í keisara-
höllinni í Tokio, en þann fund sóttu allir helstu ráðherrarnir,
yfirforingjar landhers og flughers og flotaforinginn, svo og
formaður skipulagsráðs Japana. Japanskeisari var sjálfur í for-
sæti á fundinum.
Það virðist því svo, að ákvörðun hafi verið tekin um, að Jap-
anir færði út kvíarnar í Austur-Asíu, án tillits til þess hversu því
yrði tekið af Bretum og Bandaríkjamönnum. Um stjórn Kina
er það kunnugt, að hún lætur sig það miklu varða að engin breyí-
ing verði, að því er franska Indo-Iíína snertir og hefir verið til-
kynt í Chungking, að ef Japanir fari með her manns inn í franska
Indo-Kína, geri Kínverjar slíkt hið sama, og er sagt, að þeir
hafi her manns reiðubúinn til þess.
Fregn frá Shanghai hermir, að menn, sem aðstöðu hafa til að
fylgjast vel með þessum málum og eru dómbærir um það, sem
er að gerast, séu þeirrar skoðunar, að til úrslita muni koma um
franska Indo-Kína í yfirstandandi viku. Það. er talið, að í franska
Indo-Kína sé stuðningsmönnum De Gaulle að aukast fylgi að
miklum mun, og samtímis sé leitað stuðnings Breta og Banda-
ríkjamanna. — Japanir eru sagðir hafa gert ráðstafanir til þess
að afturkalla alt það fé, sem þeir eiga í bönkum í franska Indó-
Kína.
Fregn frá Shanghai hermir,
ið Japanir ætli að flytja á brott
illa japanska þegna í franska
ndo-Kína.
í fregn frá Ilanois, þar sem
;amkomulagsumleitanir Japana
)g Frakka hafa farið fram segir,
tð Frakkar geri sér Ijóst, að
íapanir ætli að fai'a eins langt
)g þeir frekast komast með hót-
inum, en mjög-sé vafasamt, að
þeir áræði að gera innrás í land-
ið af ótta við afleiðingarnar út
i frá. Þá er sagl, að samninga-
menn Japana séu liikandi vegna
afstöðu japönsku stjórnarinnar.
Hafi stjórnin ekki viljað taka
ákvörðun um að heita valdi, og
hafi það gert nefndina hikandi,
þóít hinar nýju kröfur hafi ver-
ið bornar fram.
Þjóðverjar ætla
að bola Bretum
frá Afríku.
&
Þátttaka Spánar.
í fregn frá Berlín í morg-
un segir, að ntorgunblöðin
gefi í sltyn, að það verði eitt
höfuðviðræðuefni von Ribb-
entrops og Mussolini, hvernig
Þjóðverjar og ítalir geti kom-
ið svo ár sinni fyrir borð, að
Breturn verði bolað úr á-
hrifaaðstöðu og yfirráða í Af-
ríku.
Blöðin halda því fram, að
Spánverjar séu fúsir til þess
að aðstoða ítali og Þjóðverja
í þessu.
»Gylti
sigurengillinncc
í nýjum búning.
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
Hinn risastóri gullni sigureng-
ill á sigursúlunni í Berlín hefir
nú verið málaður ljósgulur. Or-
sökin er sú, að svo mjög glamp-
aði á engilinn í tunglsskini, að
yfirvöldin töldu, að breskir
flugmnn gæti notað liann sér til
leiðbeiningar til þess að finna
staði til árásar.
Það má ekki
fiara ein§ fipir
Crrikklandi og:
Ruinenín.
London í morgun.
Fregn frá Istanhul hermir, að
blöðin Ulus og Yeni Sabah liafi
í gær birt aðvaranir til Búlgara,
þess efnis, að Tyrkir muni ekki
þola það, að Grikkl. sæti sömu
i meðferð og Rúmenia. — Þessi
fregn vekur mikla athygli, þar
sérii talið hefir verið, að Búlg-
aría hefði látið til leiðast að
styðja Itali i stjórnmálalegri
þvingun þeirra gagnvart
Grikkjum.
Þjööverjar nota nýja
Miklar árásir á miðhluta Lundúuaborgar.
EINKASKEYTÍ frá United Press. Londpn í morgun.
Miðhluti Lundúnaborgar varð enn fyrir loftárásum í gær-
kveldi og' var varpað sprengjum á ýmsa staði. Sprengjum var
varpað á eina kunnustu götu borgarinr.ar og varð bygging, sem
skemtiferðamenn um heim allan kannast við, fyrir sprengju.
Að því er virðist hafa Þjóðverjar tekið í notkun nýja tegund
sprengikúlna, því að sjónarvottar segja, að sprengikúlur þær,
sem Þjóðverjar nota nú, springi með öðrum hætti en þær, sem
þeir áður hafa notað.
Eins og að vanda var skotið ákaft af loftvarnabyssum á flug-
vélarnar. Varð ein flugvél fyrir skoti úr loftvarnabyssu og féll
hún niður á torg í London.
í framhaldsskeyti frá United
Press um loftárásirnar á Bret-
land segir svo:
Loftárásisnar á London i gær-
kveldi stóðu álíka lengi og und-
angengin kvöld. Veðurskilyrði
voru slæm og árásirnar ekki
eins ákafar og í fyrrakvöld. —
1 Sprengjum var þó varpað all-
| víða, eiimig ' miðhluta borgar-
I innar. Þýslcar flugvélar voru
i víða yfir sveitahéruðunum í
1 gærkveldi. Frá ýmsum smá-
! þorpum í suðausturhluta lands-
| ins hafa borist fregnir um árás- i
í ir’ ~
j í fyrra skeyti frá United
j Press, en því hafðf seinkað
j nokkuð, er sagt frá þvi, að í
i fyrrakvöld hafi verið gerðar á-
í kafari sprengjuárásir á London
| en nokkuru sinni. Meðal ann-
i ara hygginga sem urðu fyrir
{ skemdum voru 2 af kunnustu
stórverslunum borgarinnar. 150
manns voru í loftvarnabyrgjum
annarar byggingarinnar, þegar
tvær sprengikúlur komu til
jarðar skamt frá byggirigunni.
Önnur sprengjan myndaði gíg
nokkura metra frá stóru gisti-
húsi. Skemir urðu á vatnsleiðslu
gistihússins i kjallaranum þar
sem gestir ]>ess höfðu leitað hæl-
is, og urðu þeir að fara þaðan
upp á hæðina fyrir ofan.
—- Sprengjum var varpað á
fjölda marga staði í nánd við
London og á úthverfin.
Bretar halda áfram árásum sín-
um á hernaðarstöðvar í Þýska-
landi og hinum hernumdu
löndum.
Bretar tilkyntu í morgun, að
nýjar árásir hefði verið gerðar í
gærkvekli á f jölda margar hern-
aðarstöðvar i Þýskalandi, enn-
fremur á innrásarbækistöðvarn-
ar við Ermarsund o. s. frv. —
Allir staðirnir hafa margsinnis
orðið fyrir árásum áður. — í
fregn frá Berlín í gær segir, að
þýskar eltingaflugvélar liafi í
gærkveldi skotið niður eina af
þremur hreskum flugvélum,
scm voru á sveimi yfir Norður-
Þýskalandi. ■— I sörnu fregn seg-
ir, að breskar flugvélar liafi ver-
ið yfir suðvesturliluta Þýslca-
lands, en skotið hafi verið á
þær af loftvamabyssum svo á-
kaft, að þær liafi liaft sig á brott.
Engum sprengjum var varpað
og engar tilraunir voru gerðar
til þess að komast inn yfir
Berlín.
Lofthardagar yfir Englandi,
segir loks í sömu fregn, vorú
allmiklir, þegar tekið er tillit til
þess, að veður var óhagsætt.
í þýskri tilkynningu í morgun
segir, að nokkrar breskar flug-
vélar liafi flogið yfir vestur-
hluta Þýskalands s. 1. nótt, en
að því er virðist liafi engin til-
raun verið gerð til þess að kom-
ast til Berlín. Þvi er haldið fram,
að breslcu flugmennirnir varpi
sprengjum á staði, sem ekki
hafa neitt hernaðarlegt mikil-
vægi, svo sem íbúðarhverfi í
borgum. Þessar ásakanir eru
bornar til baka í London
ii if nrniii kei é
leltmlmrgi.
London í morgun.
Sprengja kom niður á loft-
varnabyrgi í einum skemligarði
borgarinnar í gærkveldi. Var
þar margt manna og óltast
menn, að mikið manntjón hafi
orðið þar. — I alla nótt var
unnið að þvi að bjarga særðu
fólkí úr byrginu.
-----——~*naa5a»»—----
Ræða Sinclairs flug-
málaráðherra Breta.
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
Sir Arcliibald Sinclair hélt
ræðu í gær um loftvarnirnar og
flugherinn. Hann komst m. a.
svo að orði:
Iiinir hugrökku flugmenn
okkar kasta ekki sprengjum
sínum af handahófi úr 20—
25.000 feta liæð. Þeir lækka
flugið og miða hárnákvæmt.
Fairley „Battle“ og Bristol
„Blenheim“ gera hverja eyði-
leggingarárásina eftir aðra á
Ermarsundshafnirnar og eyði-
leggja skip og skotfæri. Whit-
ley-flugvélarnar fara yfir Alp-
ana og steypa sér yfir Torino
og Milano. Þær fljúga fyrst í
10—12 þús. feta hæð, en þeg-
ar liæfa þarf markið og það er
sérstaklega áríðandi, fara þær
niður í t. d. 50 feta hæð, eins
og þegar Ilampden-sprengju-
flugvélarnar eyðilögðu skipa-
skurðinn milli Dortmund og
Ems á kafla. Þær flugu svo lágt,
að flugmennirnir sáu i tungls-
ljósinu menn á jörðinni steyta
hnefana til þeirra.
Þegar eg kom á eina flug-
stöðina í Kent á laugardaginn,
var gerð loftárás á hana. Ein
sprengjan sprakk með óvenju-
legum krafti, og af forvitni
söfnuðu flugmennirnir saman
hroturn úr henni. Hún var ensk
þegar til kom og hefir fallið í
En innrásin í Egipta-
land lieflir stöðvasf og
innpásin í England
tefst sföðugt.
London í morgun.
Berlínarfregn hermir, að
hlaðið Essener Zeitung liafi gef-
ið í skyn, að tilgangurinn með
för Rihbentrops til Rómaborg-
ar sé að ræða lokatillögur um
skyndisókn til þess að hertaka
Egiptaland og Bretland.
En livort sem þetta reynist
rétt eða ekki liefir innrásin í
Egiptaland stöðvast í bili og
Þjóðverjar hafa enn enga til-
raun gert til þess að ráðast inn
í Bretland sjóleiðis*
í opinherri tilkynningu frá
Kairo segir, að ítalir séu að
reyna að treysta aðstöðu sina
hjá Sidi Barrani og eklri sótt
neitt lengra fram, en vélaher-
sveitir þeirra hafa orðið fyrir
harðvitugum, loftárásum, og
bresk herskip hafa skolið á þær
ekki aðeins við Sidi Barrani,
heldur á allri strandlengjunni
milli Bug Bug og Sidi Barrani,
en þetta er eina flutningaleiðin
s’em ítalir geta farið. Ilafa ítal-
ir orðið fyrir miklu tjóni.
í STXJTTU MÁLI
Woolton, lávarður, matvæla-
ráðherra Breta, sagði í gær að
matvæli þau, sem eyðilögð hefði
verið í loftárásum síðustu 10
daga, jöfnuðust á við eins dags
neyslu.
-o-
Flugmálaráðuneytið hreska
tilkynti í gær, að hlutföllin milli
flugvélatjóns Þjóðverja og
Breta fyrstu fjóra daga þessarar
viku væri 6:1, en flugmanna-
tjónið 12:1. Fyrstu 15 daga sept-
ember voru þessi hlutföll 3.5:1
°g ? :1.
-o-
Níutiu af hverjum 100 skip-
verja á Normandie hafa boðist
til að ganga í her de Gaulle í
Bretlahdi.
-o-
Þær 20 milj. ríkismarka, sem
Frakkar verða að greiða Þjóð-
verjum daglega er 31/? sinnum
hærri upphæð, en þær 2000 mil-
jónir marka, sem fyrst var á-
kveðið i Versölum að Þjóðverj-
ar slcyldi greiða árlega i skaða-
bætur. Það var síðan lækkað
niður í 1000 milj. marka.
-o-
Hollenska stjórnin, sem situr
í London, hefir lagt £ 50.000 í
loftvarnasjóð borgarstjórans i
London.
hendur Þjóðverjum i Frakk-
landi.
Við vinnum nú að þvi af kappi
að auka varnirnar að næturlagi
og okkur verður svo vel ágengt,
að bráðlega munu næturviðtök-
urnar ekki verða verri en i
björtu. Það mun þá minka á-
nægjan, sem Þjóðverjar hafa af
að heimsækja okkur.