Vísir - 30.09.1940, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
30. ár.
Reykjavík, mánudaginn 30. september 1940.
Ritstjóri Blaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsla
225. tbl.
Ekkert lát á loftbardögum.
Slretar lialda áfrarn §okuigini a lofti á iiie^issiaiidiiiii,
en Þ|áðvcr|ap varpa áfram ifircngjiiiB) yfir London
og: borgirnar við Merisey.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun. |
Loftbardagar héldu áfram yfir helgina og voru
mestu loftárásirnar gerðar að kveldi og næt-
urlagi. Á laugardags- og sunnudagskveld héldu
Bretar áfram hörðum árásum á innrásarbækistöðvarnar
við Ermarsund og fjölda marga aðra hernaðarstaði í
Frakklandi, Belgíu og Þýskalandi. Nýjar loftárásir
hafa verið gerðar á Berlín. I tilkynningu breska flug-
málaráðuneytisins, sem birt var í morgun, er komist svo
að orði, að frásagnir flugmannanna, sem tóku þátt í
árásinni á Berlín, séu enn ekki fyrir hendi, en það sé
alveg vafalaust, að mikið tjón hafi orðið í árásunum.
Er m. a. bent á það, að samkvæmt frásögn hlutlausra
fréttaritara hafi fólk orðið að hafast tvær klukkustund-
ir við í loftvarnabyrgjum.
í þýskum tilkynningum er því haldið fram, að bresku
flugvélarnar, sem ætluðu að gera árás á Berlín, hafi
orðið að snúa aftur, sökum þess hversu skothríðin var
mikil úr loftvarnabyssum í loftvarnastöðvunum í nánd
við Berlín.
Þjóðverjar sökkva
tveimur skipum við
Bretland.
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
Þjóðverjar tilkynna, að þeir
liafi sökt tveimur flutningaskip-
uni á Atlantshafi. í gær voru
settir á land í breskri höfn 85
menn af tveimur skipum, sem
sökt hafði verið, en ekki voru
slcip þessi nafngreind.
Fólkið, sem á skipum þess-
um var, segir að Þjóðverjar
hafi skotið á björgunarbátana.
Belganm bjargaði 44
mðnnnm i siöostu
Engiandsfðr.
I síðustu Englandsför bjarg-
aði togarinn Belgaum 44 mönn-
um úr bátum 20—25 mílur
norðaustur af Irlandsströndum.
Var þessi áhöfn af 17.600 tonna
hvalbræðsluskipi, er Var á leið
suður í höf. Var skipið ekki
sokkið, er Belgaum kom að því,
og voru dráttarbátar komnir á
vettvang til að draga það til
lands, ef unt væri.
Talið var að engir menn
liefðu farist, og voru menn
heldur ekki særðir, nema 2.
vélameistari. Hann kastaðist
upp úl' vélarúminu, þegar
sprengingin varð og brolnaði á
fingri og særðist lítið eitt ann-
að.
I Belgaum dvaldi skv. ósk skip-
| stjórans á hvalveiðiskipinu í
i nokkrar klukkustundir hjá því, en
skilaði svo mönnunum af sér í
breska togara, er komu á slysstað-
inn.
Skipið heitir „New-Sevilla“
og var áður farþegaskip. Fleiri
skip voru í námunda við það
og var tundurskeytum skotið á
a. m. k. þrjú þeirra.
Belgaum hafði tal af einu
skipi, er hafði bjargað 200
manns þarna á sjónum, og er
talið víst, að allir hafi hjargast,
sem á annað borð komust í bát-
ana, því veður var mjög gott.
Valdimar Guðmundsson frá
Varmadal var skipstjóri á Bel-
gaum þessa ferð.
70 ára
varð í gær Guðmundur Sveins-
son, Frakkastíg n.
78 ára
verður i clag ekkjan Sigríður
Jónsdóttir, Hverfisgötu 83.
Ármenningar!
MuniÖ aðalfund félagsins i kvöld
kl. 8 í Varðarhúsinu.
\
Ófeigur J. Ófeigsson
læknir hefir flutt lækningastofu
sina í Laugavegs apótek, 2. hæð,
sbr. augl. í blaðinu i dág.
Næturlæknir.
Ólafur Þ. Þorsteinsson, Eiríks-
götu 19, sími 2255. Næturverðir i
Reykjavíkur apóteki og Lyfjabúð-
inni Iðunní.
Næturakstur.
Bifreiðastöð Reykjavíkur, Aust-
urstræti, sími 1720, hefir opið í
nótt.
Útvarpið í kvöld.
Kl. 19.30 Hljómplötur: Tilbrigði
eftir Beethoven við stef úr „Töfra-
flautunni" eftir Mozart. 20.30 Sum-
arþættir (Einar Magnússon menta-
skólakennari). 20.50 Einsöngur.
(Gunnar Pálsson). 21.15 Útvarps-
hljómsveitin: Lög eftir Joh. S.
Svendsen (100 ára minning).
Þá er frá því sagt í þýskum tilkynningum, að blaðamönnum
frá hlutlausum þjóðum Hafi verið gefinn kostur á því, að kynná
sér tjónið af vöklum loftárásanna, en Bretar segjast hafa valdið
miklum skemdum á rafmagnsstöðvum í Berlín, gasstöðvum og
Tempelhof-flugstöðinni. I tilk. Þjóðverja segir að blaðamenn-
iráir hafi komist að raun um, að hinar bresku tilkynningar séu
mjög orðum ýktar og hafi ekkert tjón verið sjáanlegt þar, sem
Bretar ræddu um stóreflis tjón. I Bretlandi eru gerðar þær at-,
hugasemdir við þetta, að í fyrsta lagi hafi blaðamönnunum ekki
verið heimilað að fara um að vild, eins og amérískum blaða-
mönnum t. d. er heimilt í Bretlandi, í öðru lagi hafi þeim ekki
verið leyft að skoða skemdirnar fyrr en eftir á, og í þriðja lagi
hafi þeim alls ekki verið leyft, í sumum tilfellum a. m. k., að
koma á staðinn sjálfan, heldur hafi verið farið með þá upp á
hús, þar sem hægt var að sjá yfir heil borgarhverfi, en vitanlega,
segir í breskum tilk. er ekki hægt að sjá greinilega skemdir ofan
af þökum margra hæða húsa.
LOFTÁRÁSIRNAR Á LONDON OG
MERSEY BORGIRNAR I GÆRKVELDI.
Þjóðverjar héldu áfram miklum loftárásum á London og
borgirnar við Mersey í gærkveldi, en fram eftir degi var tiltölu-
lega lítið um loftárásir í Bretlandi. Það er viðurkent í breskum
tilkynningum, að varpað hafi verið sprengjum yfir f jölda marga
staði í London. Eldur kom upp á mörgum stöðum, en var fljót-
lega slöktur víðsvegar, nema á einum stað í „City“ í London, —
þar kom upp mikill eldur og horfði ískyggilega um skeið því að
engu var líkara en að eldurinn mundi breiðast út, en það tókst
að hindra útbreiðslu hans um síðir. Mestar skemdir annarsstað-
ar urðu á íveru- og verslunarhúsum og nokkurt manntjón varð.
í fregnum frá Liverpool er aðallega talað um skemdir á versl-
unarhúsum. Sprengjum var einnig varpað á ýmsa staði í hér-
uðunum næst London.
í tilkynningum Breta um loft-
árásirnar s. 1. laugardagskvöld
er sagt frá því, að árásir hafi
verið gerðar á fallbyssustæði
Þjóðverja á Gris Nez höfða,
hafnar- og flotastöðina Lorient
á sunnanverðum Bretagne-
slcaga. Sömu nótt voru gerðar
harðar loftórásir á skolfæra-
verksmiðjur við Hannover, og
j árnbrau tars töðin þar varð
einnig fyrir árás. I Köln urðu
margar sprengingar hver á fæt-
ur annari.
NÝJAR ÁRÁSIR Á
BRETLAND í DAG.
Bretar búast við að liarðir
loftbardagar muni verða háðir
í dag. eftir hyrjuninni að dæma,
því að þegar snemma árdegis
fóru þýskar flugvélar að fljúga
inn yfir strendur Kent. Nokkuru
fyrir hádegi stóð bardagi milli
um 50 þýslcra flugvéla og
breskra Hurricane- og Spitfire-
ílugvéla. Úrslit voru ekki lcomin
er síðast fréttist, en Bretar gera
sér vonir um, að dagurinn i dag
verði „svartur dagur“ í daghók
Görings, yfirmanns þýska flug-
liersins, þótt ef til vill verði ekki
um eins mikið flugvélatap að
ræða og s. 1. föstudág, er 133
flugvélar voru skotnar niður
fyrir Þjóðverjum.
Minna flugvélatjón.
Flugvélatjón varð allmiklu
minna 1 gær og fyrradag, en'
dagana þar áður. í fyrradag
voru skotnar niður 6 Jiýskar
flugvélar, en Bretar mistu 7 or-
ustuflugvélar. Nokkurir flug-
mannanna.komust lífs af.
í gær voru skotnar niður 9
þýskar sprengjuflugvélar og 1
orustuflugvél, en’ 4 breskar or-
ustuflugvélar, og komust 2 flug-
mannanna lifs af.
Mikill útflutningur írá
Bandaríkjúnum til
Bretlands.
London í morgun.
Það var tilkynt í Wasliington
í gær, að s.l. mánuð hefði lief-
ið fluttar út flugvélar frá
Bandaríkjunum til Bretlands
Kanadamenn vígbú-
aist af iniklu kappi.
í grein í Spectator eftir Grant Dexter er rætt um hinn mikla
vígbúnað Kanadamanna. í upphafi styrjaldarinnar, segir Dexter,
höfðu Kanadamenn sára lítinn heraf la. Þeir hafa í rauninni orðið
að reisa alt frá grunni. I dag eru 155.000 menn komnir í kana-
diska herinn og vinna herskyldustörf. Tvö herfylki og varalið
hafa verið send til Englands, en um 100.000 eru við heræfingar
með herþjónustu í Kanada fyrir augum.
Auk þess eru 60.000 menn við
heræfingar, sem sendir verða úr
landi, og 300.000 menn verða
kvaddir til heræfinga næstu 10
mánuði.
Aukning sjóliðsins hefir verið
furðuleg og flotanum hafa bæst
mörg ný skip. I september í
fyrra áttu Kanadamenn 15 her-
skip, nú 113. Á næsta ári bætast
við 100 skip. Mörg þessara skipa
eru smá, en það eru ekki síst
smáu skipin, sem koma að not-
um í styrjöld þeirri, sent nú
geisar. Kanadiskir tundur-
spillar starfa með breska flot-
anum við, strendur Bretlands.
En mest er aukningin að því er
flugflotann snertir. Upphaflega
var gert ráð fyrir að æfa 4000
flugmenn, en svo var markið
sett hærra eða upp í 25.000. —
75 flugskólar hafa verið stofn-
aðir eða er verið að stofna. Ung-
ir menn flykkjast í þessa skóla,
frá Kanada og Bandaríkjunum,
og fjöldi flugnemanna eykst
með degi hverjum, og er þegar
unfstöðugan straum flugmanna
að ræða frá Kanada til Bret-
lands, og sá straumur vex stöð-
,ugt.
fyrir 7J4 miljón sterlpd., en í
ágúslmánuði sl. nam útflutning-
ur frá Bandaríkjunum til Bret-
lands samtals 31milj. stpd.
Japanir vilja semja
við Rússa.
Samkvæmt áreiðanlegum
heimilduin í Tokio, hafa Japan-
ir byrjað að þreifa fyrir sér um
aukna samvinnu við Rússa, og
vilja þeir gera svipaðan samn-
ing við þá og gerður var milli
Möndulveldanna og Japan.
Þýska stjórnin er sögð veita
Japönum lið til þess, og virðist
markmiðið vera það, að koma t'
veg fyrir, að Sovét-Rússland
taki þátt í styrjöldunum, til þess
að Japan eigi ekki yfir höfði sér
neina hættu úr þeirri átt, en
hættan við, að til styrjaldar
dragi milli Japan og Bandaríkj-
anna vex stöðugt.
En afstaða Rússa er með öllu
óviss sem stendur, og það verð-
ur ekkert um það sagt, hvaða
undirtektir slíkar málaleitanir
fá. —
Samkomulag í vændum?
London í morgun.
I fregnum frá Rómaborg seg-
ir, að stjómmálamenn þar búist
við, að innan skamms verði
gerður sáttmáli milli möndul-
veldanna og Spánar, og verði
þar ákvæði um ákveðnari hern-
aðarlega samvinnu en í samn-
ingunum við Japan. Því er jafn-
vel haldið fram, að með þeirri
samningagerð, sem stendur fyr-
ir dyrum, komist Spánn raun-
verulega inn í styrjöldina sem
nieðþátttakandi hennar gegn
Bretlandi. *
Sillisijti Rkureyri
Tvæsr konuir ílutiar;
í sjúkrahús.
Akureyri í morgun. -
Um'miÖnætti í fyrrinótt voru
tvær konur á leið heim til sín
um Oddagötu, er tveir breskir
hermenn réðust á þær og hörðu
með byssuskeftum í höfuðið,
Almennur æskulýðsfundur
um ástandið fyrir tilstilli
Félag ungra sjálfstæðismanna, Heimdallur, hefir, skv. frá-
sögn samnefnds blaðs þeirra er út kom í dag, skrifað 11 œsku-
lýðsfélögum í bænum með tilmælum um sameiginlega fundar-
boðun til þess að ræða afstöðu æskunnar til þeirra vandamála,
sem leiða af vernd breska setuliðsins.
Það er öllum Ijóst fyrir löngu
livilik hætta íslenskri æsku
stafar af sambúðinni við her-
liðið, hve óholi áhrif dvöl þess
liér hefir á hörn og lítt þrosk-
aða unglinga, og þess er því
að vænta, að æskulýðsfélögin
séu fús fil samtaka í að standa
vörð fyrir íslenska þjóðernis-
kend gegn hinni utanaðkom-
andi hættu.
í hréfi Heimdallar er því m.
a. treyst, „að sameiginleg átök
æskulýðsfélaga bæjarins gætu
orðið þess megnug, að skapa
þann samstillta allsherjarmátt,
sem mikhí gæti ráðið til góðs
og batnaðar".
Bréfið var sent til eftirtaldra
félaga: Glimufélag’sins Ár-
mnns, knattspyrnufélaganna
Fram, Vals, Vikings og K. R.,
íþróttafélags kvenna, I. R.,
Snndfél. Ægis, Skátafélags
Reykjavíkur, Félags ungra
Framsóknarmanna og Félags
ungra jafnaðarmanna.
í gær komu formenn félag-
anna á fund til að ræða málið
og kom þeim saman um, að
brýna nauðsyn hæri til þess, að
félögin tækju sig ísamán um
að sporna gegn hættunni eftir
mætti. Verður málið rætt með-
al stjórna félaganna í dag og
á morgun, en úr því tekin sam-
eiginlega ákvörðun um það.
Líkur eru til, að fundurinn,
sem Heimdallur hefir mælst til
að félögin héldu, verði haldinn
á sunnudaginn kemur.
svo að þær féllu i götuna. Ileyrð-
nst óp þeirra í nálæg liús og
komu menn þaðan á vettvang.
Ilurfu Bretarnir þá út í myrkr-
ið. Konurnar voru fluttar í
sjúkraliúsið og gert að meiðsl-
um þeirra og var önnur þeirra
flutt heim til sín á eftir. — Ái’ás-'
armannanna hefir verið leitað,
en óvíst hvort fundnir eru. Job.
Sambandsþing ungra
s j álf stæðismanna.
Sambandsþing ungra Sjálf-
stæðismanna mun verða hald-
ið eftir mánuð, eða einhvern
tíma um mánaðamótin okt.—
nóv.
Það hafði verið ákveðið, að
halda þingið á Þingvöllum í
júnlmánuði, en sambands-
stjórnin ákvað að fresta því
vegna hertökunnar og liins
hreytta ástands, er hún leiddi
af sér.
Nú hefir sambandsstjórnin
hinsvegar ákveðið, að halda
þingið í byrjun stjórnmála-
skóla Sjálfstæðisflokksins, sem
starfræktur verður i vetur, eins
og að undanförnu. Er þetta gert
með það fyrir augum, að nem-
endur skólans geti mætt sem
fulltrúar á þinginu.
Áfengisverslunmnl lqkað,
Frá og með deginum í dag
hefir Áfengisverslun ríkisins
verið lokað um óákveðinn
tíma.
Eftir því sem blaðinu hefir
verið tjáð, stafar lokunin af
því, að breytt verður um fyr-
irkomulag sölunnar, þannig
að héðan í frá verður áfengi
að eins selt gegn seðllim. Er
þetta fyrirkomulag tekið upp
til að fyrirbýggja að menn
eins og t. d. leynivínsalar
safni að sér miklum birgðum
í einu.
Enn er ekki ákveðið hve-
nær Áfengisverslunin verður
oþnuð, en sennilega þó ein-
hvern næstu daga, eða strax
og skömtunarseðlarnir hafa
verið prentaðir — en þeir
munu nú vera í prentun eftir
því sem blaðið hefir fregnað.
1