Vísir - 05.10.1940, Side 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
30. ár.
Reykjavík, laugardaginn 5. október 1940.
Ritstjóri Blaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri Afgreiðsla 5 línur
230. bl.
Gengur Finnland í ílokk
með fascistaríkjunum?
Ný Imeyfiiig, sem er sögð eiga vaxandi fylgi
að fagna meðal fin®ku þjj óðamnnap.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
F:egn frá Helsingfors hermir, að félagsskapurinn
„Vaknandi Finnland“, hafi eflst mjög upp á
síðkastið. Að stofnun þessa félagsskapar
standa kunnir menn úr ýmsum flokkum og er hér í
reyndinni um flokkasamsteypu að ræða, og virðast vera
nokkurar líkur fyrir því, að hér stefni í þá átt, að allir
flokkar landsins sameinist um sama markmið.
Að þessum félagsskap standa menn úr fasistaflokkn-
um finska, þjóðræknishreyfingunni, íhaldsflokknum,
þjóðernissinnaflokknum, frjálslynda flokknum, fram-
sóknar- og bændaflokknum. Engir þingmenn úr flokki
jafnaðarmanna hafa enn sem komið er gerst stuðnings-
menn hinnar nýju stefnu, en það er búist við, að jafn-
aðarmenn af yngri kynslóðinni muni ganga í hinn nýja
flokk.
Meðal stofnenda flokksins eru Eero Manters, fyrr-
verandi mentamálaráðherra, frjálsl. og Wilho Helan-
en, sem er í fascistaflokknum, og er hann sem stendur
I Berlín til þess að hlýða á fyrirlestra um utanríkismál.
Fregnir þessar vekja að sjálfsögðu mikla lathygli,
ekki síst vegna þéss, að upp á síðkastið hefir margt gerst,
sem bendir til vaxandi samvinnu Þjóðverja og Finna.
Bandaiíkjamenn segja, að það sé svo strangt,
að ógerlegt sé að fá fullnægjandi upplýs-
ingar um það, sem er að gerast.
Einkaskeyti til Vísis.
London í morgun.
Ritstjórnargrein í blaðinu
Yorkshire Post, sem er eitt af
kunnustu blöðum Bretlands, um
fréttaeftirtitið í Þýskalandi, vek-
ur mikla atbygli. Grein þessi
nefnist: „Sannleikurinn kem,ur
í ljós“.
í grein þessari er skýrt frá
þvi, að útvarpsfélög í Banda-
ríkjunum, liefðu lagt feilcna
fé fram til þess að afla
sér frétta í Þýskalandi og koma
þeim til hlustenda í Bandaríkj-
unum útvarpsleiðir. Var svo ráð
fyrir gert m. a., að sjónarvottar
segði frá því, sem væri að ger-
ast í Þýskalandi, í útvarpi til
Bandaríkjanna. Menn þeir, sem
stjórnuðu þessari starfsemi og
aðstoðarmenn þeirra, eru nú í
þann veginn að liverfa frá
Þýslcalandi, vonsviknir og
gramir, að því er sagt er í grein-
inni í Yorlcsliire Post, vegna
þess, að fréltaeftirbt nazista sé
svo strangt, að ógerlegt reynist
að Játa lilustendum í té full-
nægjandi frásögn af því, sem
er að gerast í Þýskalandi. Þrátt
fyrir langan undirbúning og að
ár er liðið frá þVí styrjöldin
byrjaði, getum vér, segja þessir
menn, vegna þess, hversu eftir-
litið er strangt, eldd byrjað að
sýna lit á því, að birta frásagn-
ir þær, sem áformað var að veita
lilustendum vestra. Vinir okkar
í Bandaríkjunum, segja þeir
ennfremur, eru gramir og leið-
ir yfir liinum lélegu fréttum,
sem ráðuneyti dr. Göbbels læt-
ur í té, en nú er svo komið, að
allur orðaflaumur dr. Göbbels
og lians manna dugir ekki til að
leyna því, sem leyna þarf. Að
svo er í pottinn búið, sem reynd
ber vitni, að ckki er leyft að
segja frá öllu frjálslega, sannar
í rauninni, að lilutlausir frétta-
ritarar munu fara nærri hinu
sanna, er þeir lialda því ,fram,
að þýska þjóðin hafi ekki liaft
neitt upp úr styrjöldinni nema
slcort og áhyggjur. Það er liyggi-
legt, segir Yorlcsliire Post, að
„draga fi’á“, þegar birtar eru
frásagnir manna, sem verið
liafa í Þýskalandi, því að sumt
kann að vera ýkt lijá þeim, en
þegar fregnir urn vonbrigði
þýsku þjóðarinnar bei-ast að úr
mörgum áttum, er elclci liægt að
efast. GöbJxels hefir lagt hart að
sér til þess að vinna sér álit sem
útbreiðslumálaráðherra, en svo
er nú lcomið, að Þjóðvei-jar
sjálfir vantreysta fregnum lians.
Hið sama hefir gerst í Þýska-
landi nú og í seinustu styrjöld,
en yfir því kvartaði Hitler
gremjulega í bólc sinni „Mein
Kampf“, er liann segir að þýslca
þjóðin hafi að lolcum komist að
niðurstöðu um þann svilcavef,
senx ofinn var Ixeinia fyrir.
Hlaidsjeyjir ein
Nýtt samkomulag
millá Finna og Rússa
EINKASKEYTI FRÁ U. P. —
London i inorgun.
Rússar og Finnar Iiafa gert
með sér nýtt samlcomulag varð-
andi Álandseyjár. Samkvæmt
hinu nýja samkomulagi, sem er
'gert á þeim grundvelli, sem
lAiiidvaii‘1191'
Bandarlkjanua
og: §udwr-
Anaerlknríkja.
London í morgun.
Roosevelt forseti slcýrði fi*á
því í gær, að landvarnir Banda-
rikjanna og lýðveldanna í Suð-
ur-Amerílcu væri enn til um-
ræðu milli allra lilutaðeigandi
rilcisstjórna. Samvinnuáform í
þessum efnum hafa verið til
umræðu mánuðum saman,
sagði forsetinn.
Roosevelt slcýrði frá þessu í
viðtali við blaðamenn. Hann
kvað til mála geta lcomið, að
Bandarílcin fengi afnot af flug:
völlum, flotastöðvum o. s. frv.
í Suður-Ameríku.
Þá slcýrði Roosevelt ennfrem-
ur frá því, að stjórnin myndi í
engu livika frá þeirri stefnu, að
styðja Breta eftir megni án
beinnar þátttöku í styrjöldinni.
Drap hann á það, að til orða
hefði lcomið, að flugmannaefni
þau, — en þau slcifta mörgum
þúsundum — sem verið er að
æfa í Kanada, fengi æfingu í
suðurríkjunUm í vetur. Eru veð-
urskilyrði ágæt þar að vetrar-
lagi, til flugæfinga, en þar sem
vetrarhörkur eru milclar í Kan-
ada torveldast flugæfingar milc-
ið af þeim sökum. Væri þetta
Bretum ómetanlegur stuðning-
ur.
Tillögur hins sameiginlega
lanclvarnaráðs Bandaríkjanna
og Kanada verða nú lagðar fyrir
hlutaðeigandi rílcisstjórnar til
samþylctar.
Tillögurþessar eru hinar mik-
ilvægustu og mjög vítælcar, og
sagði formaður náðsins, La
Guardia borgarstjóri í New
York, að þær hefði ómetanlega
þýðingu fyrir alla Vesturálfu.
lagður var með samkomulaginu
1921, verða engar viggirðingar
á eyjunum, og lofa Finnar að
sjá um, að engin þjóð fái að-
stöðu til þess að setja lið á land
á eyjunum.
I síðari fregnum segir:
Tilkyningarnar um sáttmál-
ann voru birtar í Helsingfors og
Moskva í gær. Var svo að orði
lcomist, að sáttmálinn yrði
bráðlega^ undirritaður, en sam-
lcomulag liefði niáðst um efni
hans, þ. e. hlutleysi Álandseyja
og afvopnun þeirra. — Sáttmál-
inn er í höfuðatriðum lúnn sami
og gerður var í olctóber 1921.
Rússneska stjórnin og finska
þingið féllust á sáttmálann í
gær. Undirslcriftin fer fram í
Moslcva.
ófeigur ófeig-sson, læknir,
hefir flutt lækningastofu sína á
Laugaveg 16 (Laugavegs apótek).
ViÖtalstíminn er lcl. 2—3, nema
mánudaga og fimtudaga, kl. 10—11
f. h., og á öðrum tímum eftir sam-
komulagi.
Helgidagslæknir.
Ólafur Þ. Þorsteinsson, Eiríks-
götu 19, simi 2255.
Hefja möndulveldÍEt sókn á Egipt&Iand?
Fregnir berast nú um að þýslcar hersveitir sé komnar til Libyu og sé ítalir og Þjóðverjar þar af
kappi að undirbúa sókn á Egipta. Þeir liafa liinsvegar sagt, að þcir niyndi segja þeirri þjóð stríð
á liendur, er herjaði inn i landið. — Myndin sýnír Farouk lconung afhenda liðsforingja nýjan her-
deildarfána.
Viðræður j
Hitlers og !
Mussolini.
London í morgun.
Viðræður Hitlers og Musso- í
lini í Brennerslcarði í gær stóðu
í liðlega 2 klst. Nolckurum liluta
iímans var varið til þess að
snæða hádegisverð. Viðstaddir
umræðurnar voru utanríkis-
málaráðherra Þýskalands og
ítahu, von Ribbentrop og Ciano
greifi, og þýslci herforinginn
von Keilel.
Opinberlega hefir elcki verið
tillcynt neitt um fundinn, sem
gefi til kynna livaða ákvarðanir
voru telcnar, enda.ekki við að
búast. 1 tilkynningu þeirri, sem
birt var, er komist að orði á þá
leið, að þetta sé einn þeirra
funda, sem haldnir séu við og
við, vegná samvinnu Þýskalands
og Ítalíu, og hafi viðræðurnar
farið fram i þeim anda, seni rílci
meðal þjóða möndulveldanna.
í þýslcum blöðum liefir eklc-
ert verið gefið til lcynna um um-
ræðuefnið á fundinum, en bent
á það, að jafnan, ér þeir liafi
< komið saman á fund, Mussolini
og Hitler, liafi eitthvað mikið
gerst, og er gefið í skyn, að það
muni einnig koma í ljós nú.
Getgátur liafa lcomið fram
um, að viðræðurnar liafi aðal-
lega snúist um liið breytta við-
horf, — nauðsynlegt hafi verið
að búa til nýja hernaðaráætlun,
þar sem elcki hafi verið unt að
framkvæma innrásina i Eng-
land. Mjög er dregið í efa, að
bún verði reynd að sinni, vegna
þess, hversu áliðið er orðið og
veðrasamt orðið á siglingaleið-
um til Bretlands, og vegna tjóns
þess, sem breski flugherinn hef-
ir valdið í innrásarbælcistöðv-
unum við Ermarsund. En verð-
ur þá hafin sólcn annarstaðar?
Sú getgáta lcem,ur fram, að nú
verði lögð áhérsla á að lcreppa
að Bretum á öðrum vígstöðy-
um, eða í Egiptalandi, og sé þar
sólcnar að vænta. Getgáta þessi
mun liafa komið fram ekki ein-
ungis vegna þess, að innrásin í
England verður að lílcindum
elclci reynd að sinni, lieldur og
vegna þess, að ítalir hafa —- ef
til vill með sluðningi Þjóðverja
-— haldið áfram að undirbúa
sóknina á Egiptaland, og liefir
Graziani verið í Rómaborg til
þess að gefa Mussolini skýrslu.
Bretar ganga þess ekki duldir,
bvað til stendur og aulca jafnt
og þétt vígbúnað sinn í Egipla-
landi.
MorgURblöðin í London ræða
rnikið fund Mussolini og Hitlers
og* geta að sjáífsögðu um orð-
rém þann, sem mjög er ræddur
í sumum hluílausum löndum,
að friðartilboðs sé að vænta frá
Hitler og Mussolini. Eru þó
blöðin vantrúuð á þær fregnir,
en hallast að því, að líklegt sé,
að ákveðið hafi verið að hefja
stórfelda sókn á vígvöllunum í
Afríku. Reynist það rétt, segja
blöðin, er það sönnun þess, að
ekki hefir verið unt að fram-
kvæma innrásaráform Hitlers
eins og ráð var fyrir gert.
I llárásír i Irgtlii
11. iti
Sprengjum varpað á
40 hverfi.
*
London í morgun.
Aðvaranir um loftárásir voru
gefnar þrívegis í London ,s.l.
nótt, en vanalega að undan-
förnu hefir aðvörunartíminn
verið meðan dimt var.
Lágslcýjað var og rigning og
jólc það erfiðleilca árásarflug-
vélanna, enda lcomu færri til á-
rása en vanalega og mjög fáar
inn yfir miðliluta borgarinnar.
Veðurs vegna og ákafrar slcot-
hríðar úr loftvarnabyssum urðu
flugvélarnar að fljúga mjög
liátt og réði hending hvar
sprengjurnar komu niður.
Sprengjum var varpað á
samtals 40 hverfi í London og
einnig var varp/að spréngjum
á ýmsa staði í liéruðunum í
grend við London.
■Manntjón og eigna varð með
minsta móti. Nolckurt tjón varð
á húsum og nolckrir menn hiðu
bana. Allmargir særðusf.
Breslci flugherinn gerði engar
árásir á hernaðarstöðvar á
meginlandinu s.l. nótt, veðurs
vegna.
FRETTIR
t STUTTD MÁLl
Sir. Cyril Nesvall, yfirmaður
flughers Breta, liefir Iátið af því
starfi og er nú orðinn landstjóri
1 Nýja-Sjálandi. Við 'tekur Por-
ter, yfirmaður sprengjuflug-
véladeildar hersins.
Fulltrúadeild ameríska jijóð-
þingsins hefir samþykt og af-
greitt til forseta Bandarílcjanna
Iög, sem heimila að verja 193 •
milj. stpd. til Iandhers Banda-
ríkjanna, en samkvæmt áform-
11111 þeim, sem verið er að fram-
kvæma, verða í honum 1.400.-
000 menn þegar á næsta ári.
Breskir sérfræðingar, sem
liafa athugað þýslcar flugvélar,
sem voru skotnar niður í Bret-
landi, segja þær traustbygðar og
vcl gerðar, þótt eigi séu þær
gallalausar. Það vekur mikla at-
hygli, að Þjóðverjar nota milcið
af flugvélum af þeim gerðum,
sem byrjað var að smíða fyrir
mörgum áruni. Þykir það förðu-
legt, að Þjóðverjar liafa ekki
notað að neinu ráði í árásunum
á England flugvélar, sem eru
alveg nýjar af nálinni.
Lcikfélag Reykjavíkur
sýnir skopleikinn „Stundum og
stundum ekki“ annað kvöld, og
hefst sala aðgöngumiða í dag kl. 4.
—: A miðvikudag í næstu viku verð-
ur frumsýning á sjónleiknum „Log-
inn helgi“, eftir W. Somerset Maug-
ham. *
Næturakslur.
í nótt eru allar bifreiðastöðvárn-
ar opnar, en aðra nótt hefir Bif-
■reiðastöðin •' Hékla, Lækjargötu,
sínii 1515, opið.
Teiknikensla fyrir börn
á skólaskyldualdri, hefst í Hand-
íðaskólanum eftir helgina. Umsókn-
ir tilkynnist í síma 5780. (Sjá augl.
á öðrum stað í blaðinu).