Vísir - 08.10.1940, Blaðsíða 1

Ritstjóri: Kristján Guðlaug sson
Skrifstofur: Félagsprentsmiðjan (3. Kæð).
Ritstjóri
Biaðamenn Simi:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsla
30. ár.
Reykjavík, þriðjudaginn 8. október 1940.
232. tbl.
Biirmabrautin verð-
ur opniið áný til her-
gagnaf lutnmgra,.
sing frá Churchill.
Japanir gramir.
EINKASKEYTI frá United Press. London f morgun.
Þegar breska þingið kemur saman nú mun Win-
. ston Churchill forsætisráðherra flytja ræðu,
sem f jallar um Burmabrautina. Er þessarar
yfirlýsingu beðið með miklum „spenningi" enda þótt
alment sé talið víst, að Churchill muni boða að brautin
verði opnuð til hergagnaflutninga (til Kína) á ný.
Ákvörðun þessi er hin mikilvægasta og getur haft stór-
kostlegar afleiðingar, að því er Asíustyrjöldina snertir
og raunar Evrópustyrjöldina líka. Afleiðingin getur
orðið að styrjöldin í Asíu breiðist út og brátt verði
heimsstyrjöld geisandi. Það er kunnugt, að Bretar hafa
tekið ákvörðun sína, eftir að hafa ráðgast við Banda-
ríkjastjórn.
Í>að,* sem hér er í rauninni um að ræða, er svar við Þrívelda-
bandalagi Þjóðverja. ítala og Japana, sem m. a. átti að hræða
Bandaríkin frá afskiftum af Austur-Asíumálum, og frekari
stuðningi við Breta en ef Bretar nyti ekki stuðnings Bandartkj-
anna hefðí Japanir án efa orðið allmiklu borubrattari í Austur-
Asíu, og haldið lengra á „hinni hálu braut ofbeldisins", eins og
Times sagði í ritstjórnargrein nýlega. Verði svar Churchills það,
sem búist er við, er þaðsvarírauninni gefið irieð fullu samþykki
Bandaríkjanna — svar, sem þýðir það, að Bandaríkin og Bret-
land ætla að láta hótanir Japana sem vind um eyrun þjóta. Það
vekur og mikla athygli, að viðræður hafa farið fram milli sendi-
herra Bandaríkjanna í Moskva og Molotovs forsætis- og utan-
ríkismálaráðherra Sovét-Rússlands. Og í Bandaríkjunum hefir
heyrst rödd (kommúnístaleiðtoga að vísu, en áhrifa þeirra gæt-
ir þar lítið), að Bandaríkin, Kína og Sovét-Rússland ætti að gera
með sér bandalag. Kínverska stjórnin lítur svo á, að Bandaríkin
ætti að gera sér ljóst, að styrjöld er óhjákvæmileg milli Banda-
ríkjanna og Japan.
AFSTAÐA JAPANA.
Það vakti mikla athygli í gær
í London og Bandaríkjunum, að
svo virðist sem fát allmikið hafi
gripið japönsk blöð og þykir
kenna þar mikils ósamræmis og
telja sum amerisk blöð að það
stafi af því, að Japönum hafi
komið mjög á óvart, að ekki
skyldl hafa tekist að blekkja
Bandarikjamenn og Breta. En
Japanir, Italir og Þjóðverjar
hafi búist við, að hægt yrði að
leika sama leikinn gagnvart
þessum tveimur stórveldum og
smáþjóðunum i Evrópu en þar
hafi þríveldin farið vill vegar.
Japanskt blað komst þannig að
orði, að ef Bretar opnuðu
Burmabrautina til hergagna-
flutninga yrði afleiðingin heims-
styrjöld, en annað blað lét all-
drýgindalega, og sagði, að Jap-
önum mætti á sama standa hvað
Bretar gerðu í þessum efnum.
Matzuoka, utanríkisráðherr-a
Japana, flutti ræðu í gær og
sagði að þríveldasáttmálinn
gerði að eins ráð fyrir varnar-
bandalagi, og afleiðing hans
yrði ekki, að Japanir tæki þátt í
Evrópustyrjöldinni. En jafn-
framt kvað hann Japani ekki
geta þolað afskifti Evrópuþjóða
af* málefnum, sem varðaði
Austur-Asíuþjóðir einar, og um
kommúnismann sagði hann, að
Japanir væri staðráðnir í að
koma í veg fyrir, að hánn næði
að breiðast út um Kína, Man-
sjúkórikið og Japan.
158 lof Aárá^ir á þýsk
lÖlld S.L Vlltll. segja Bretfar
/r
Itilkynningum Breta um loftárásirnar, sem þeir gerðu í
síðustu viku á Þýskaland, og önnur lönd, sem Þjóðver jar
ráða, segir að alls hafi verið gerðar 158 loftárásir þann tírna.
1 þeim árásum segjast þeir hafa mist 15 flugvélar, en skotið
niður fimm.
Loftárásirnar skif tust þannig:
Fimmtíu og sjö voru 'gerðar á
inrirásarbækistöðvarnar, 37 á
járnbrautarstöðvar, 14 á vopna-
verksmiðjur, 27 á flugvelli og
sjóflugvélastöðvar, 15 á olíu-
geyma o. s. frv. og 8 á rafmagns-
stöðvar.
Meðal þeirra stöðva, sem
gerðar voru árásir á, var Berlín,
en þar voru gerðar árásir þrjár.
nætur vikunnar. Aðfaranótl
þess þritugasta september var
gerð rúmlega 5 klst. árás og er
það sú lengsta, sem þar hefir
verið gerð.
Þá var gerð árás á olíuhreins-
unarstöðvar og skipalægi í
Stettin við Oder, olíuhreinsunar-
slöð hlutafélagsins „Braunkolen
Benzin A. G." i Magdeburg,
vopnaverksmiðjur í Hanau.
Boscli raftækjaverksmiðjurnar
í Sluttgarl, blíuvinslu verk-
Þjóðverjar nota
aðalbækistöð rú-
menska líívarð-
arins.
EINKASKEYTI FRÁ U. P. —
London i morgun.
Þýskir menn í Búkarest hafa
staðfest að þýska herdeildin,
sem komin er til Rúmeníu, eigi
að kehna átta rúmenskum her-
deildum meðferð nýtísku vopna
og kenna þeim þýska hernaðar-
list.
Herliðið mun verða látið búa
i borgunum Brashov, Con-
stanza, Ploesti og Dadilov.
Þýska herforingjaráðið fær til
afnota eina fegurstu bygging-
una i Bukarest, Stirbey-húsið,
sem er í miðhluta borgarinnar.
Þar'yar éður aðalbækistöð hall-
ar-hfvarðarins rúmenska.
Uarðasta loftárásin
á Berlín í nott.
ftlargrir eldar brenna í midhlnta
borgrarinnar.
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS. —
London í morgun.
Breskar flugvélar gerðu lengstu og áköfustu loft-
árásina á Berlín, frá því að styrjöldin hófst, í
nótt sem leið. Varð fólk að hafast við í loft-
varnabyrgjum um sex klukkustundir og er það klukku-
stund lengur en nokkuru sinni áður.
Ef tir því sem fréttaritari United Press í Berlín símar,
komu flugvélarnar í sjö fylkingum yfir borgina og
komust alveg yfir míðhluta hennar. Hávaðinn af loft-
varnabyssunum var afar mikill, hjaðnaði í milli, þegar
flugvélasveitirnar f jarlægðust, en æstist svo aftur, þeg-
ar þær höfðu snúið við og gerðu aðra hríð.
Sumar sveitirnar komu oftur en einu sinni, því að
þær fundu ekki skotmörk sín í fyrsta skifti. Þær flugu
mjög lágt.
Kyndlum var kastað út úr flugvélunum, til þess að lýsa upp
borgina og einu sinni lýstu 12 þeirra yfir Unter den Linden, svo
að þar var bjart eins og um miðan dag.
Gnýr af þurigum sprengjum heyrðist inn í miðhluta borgar-
innar, en þaðan sáust lika margir eldar loga i norðurhluta borg-
arinnar. Kolsvartir reykjarmekkir stigu upp af eldunum, svo
að þar mun olia hafa verið að brenna.
Miklir loftbardagar yfir
Bretlandi í gær.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Miklir loftbardagar voru háðir yfir Bretlandi í gær og tefldu
Þjóðverjar fram miklum sæg flugvéla, að því er giskað er á a.
m. k. 450. Komu þær í fimm aðalhópum, eins og tíðast inn yfir
strendur Kent. í fyrrinótt var, sem getið var í skeytum í gær.
hvassviðri á Bretlandi og flugskilyrði óhagstæð, enda gátu
Lundúnabúar og aðrir Bretar notið svefns í fyrrinótt. En í gær
fór veður batnandi, vind lægði og heiðskírt varð og bjart yfir,
og flugskilyrði hin ágætustu, og stóð ekki á því, að Þjóðverjar
notuðu sér það. Voru og Bretar við öllu búnir.
Höfðu þeir sveitir orustuf lugvéla reiðubúnar og réðu þær þeg-
ar til atlögu við þýsku flugvélarnar og dreifðu þeim. En eins og
jafnan, þegar um mikinn fjölda árásarflugvéla er að ræða og
þeim sé dreift og meiri hlutinn hraktur á flótta, tekst jafnan
einhverjum að komast inn yfir landið, og svo fór og í þetta sinn.
Var varpað sprengjum úr þeim flugvélum, sem „brutust í gegn"
á ýmsa staði, m. a. Lundúnaborg, og komust nokkrar flugvélar
inn yfir míðhluta. borgarinnar. Sprengjum var einnig varpað á
Dover, Eastbourne og f leiri borgir í Kent. I þessuhi borgum og
mörgum fleiri varð nokkurt tjón af sprengjum, hús hrundu
en í öðrum kom upp eldur sem í flestum tilfellum var slöktur
allgreiðlega, en manntjón í loftárásunum er ekki talið mjög
mikið, en þó er kunnugt að margir særðust og að allmargir
fórust.
Bretar tilkyntu seintígærkveldi, aðþeir hefði skot-
ið niður 28 þýskar flugvélar, en aðeins 2 þeirra voru
sprengjuflugvélar. Sjálfir segjast þeir hafa mist 16
orustuflugvélar, en 6 flugmannanna komust lífs af. —
Þáð er talað um það í breskum tilkynningum, að það sé alveg
óvanalegt, að svo margar þýskar orustuflugvélar séu skotnar
niður sem í gær, því að vanalega eru það sþrengjuflugvélarnar
þýsku, sem verða fyrir barðinu á Spitfire- og Hurricaneflugvél-
unum bresku. En svo var ekki að þessu sinni.
Loftorusturnar voru háðar í mikilli hæð, alt að 30.000 ensk fet.
Sundmeistaramótið:
tlvtt oiet í 200 tneíra
fi
smiðju í'Bitterfeld, Kruppverk-
smiðjurnar i Essen, Fokker-
verksmiðjurnar í Amsterdam og
flugvélaverksmiðjur i Roten-
burg.
Happdrætti Frón.
1 hlutaveltuhappdrætti St. Frón
hlutu eftirfarandi númer vinninga:
315 bólstraður stóll, 1603 100 kr.
í peningum, 1961 málverk, 2388
farseðill til Akureyrar, 1596 far-
seÖill til Vestmannaeyja. Dregið var
hjá lögmamíi.
F YRRA degi Sundmeistara-
mótsins lauk með því að eitt
met var sett, í 200 m. bringu-
sundi kvenna. Setti það Þor-
björg Guðjónsdóttir (Æ). Syriti
hún vegalengdina á 3 mín. 26.4
sek., en gamla metið var 3:31.0,
mín. og átti hún það sjálf.
Þrjár konur höfðu tilkynt
þáttlöku í þessu sundi. Ein
mætti ekki til leiks, en hin,
Steinunn Jóhannsdóttir frá
Akureyri, fékk sinadrátt i miðju
sundi og hætti. Var Þorbjörg
ein eftir það.
ÚrsMt í öðrum greinum urðu:
100 mtr. frjáls aðferð
karla: Mín.
1. Logi Einarsson, Æ. 1:06.5
2. Stefán Jónsson, Á. 1:07.9
3. Rafn Sigurjónss., KR. 1:10.5
4. Guðm. Guðjónss., Á. 1:10.7
Metið er 1 mín. 3.7 sek., sett
af Jónasi Halldórssyni.
100 mtr. baksund
karla: Mín.
1. Herm. Guðjónsson, Á. 1:31.0
2. Pctur Jónsson, KR. 1:31.6
3. Gijðm. Þórarinsson, Á. 1:33.0
Metið er 1 mín. 16.2 sek., sett
af Jónasi Halldórssyni.
100 mtr. frjáls aðferð drengja
innan 16 ára: Mín.
1. Lárus Þórarinsson, Á. 1:10.5
2. Sigurg. Guðj.son, iCR. 1:10.6
3. Benny Magnúss., KR. 1:25.5
200 mtr. bringusund
karla: Min.
1. Sigurður Jónsson K.R. 3:2.0
2. Magnús Kristjánss. Á. 3:9.5
3. Sigurj. Guðjónsson Á. 3:9.6
Metið er 2:57.3 mín., sett af
Sig. Jónssyni.
200 mtr. bringusund kvenna:
Þar hófu kepnina þær Steki-
unn Jóhannesdóttir úr I. Þ. og
Þorbjörg Guðjónsdóttir úr Ægi.
Steinunn varð, þegar nokkuð
var liðið á kepnina, að ganga úr
leik, vegna smadráttar i fæti,
svo að Þorbjörg synti ein síð-
ari 100 melrana og fór eins og
að framan segir undir mefinu.
4 X 50 metr. boðsund.
1. Ægir 1:57.9 mín.
2. A-sveit Ármanns 2:1.6 mín.
Jafnar urðu B-sveit Ármanns
og K.B. á 2:5.9 min.
Metið er 1:54.7 mín., sett af
Sundfél. Ægi.
Mótið fór vel fram og greið-
lega. Var áhorfendarúm Sund-
hallarinnar fullskipað og Synir
það glögt áhuga bæjarbúa fyrir
þessari hollu og nytsömu íþrótt.
En alt of fáir áhorfendur kom-
ast að í Sundhöllinni, og því
miður virðast engin tök á að
bæta úr þvi.
Þátttakan í þessum fyrra
helmingi mótsins og aðsóknin
þar á að gefa glögga hugmynd
um vaxandi sundment Beykvík-
inga. Á Sundhöllin þár mikinn
og góðan þátt. Þó tala baðgest-
ir hennar um, og er það orð að
sönnu, að gólfin meðfram laug-
inni og í baði séu altof hál. Væri
þar á mikil bót, ef skift væri
um gólfflísar og aðrar hrufótt-
ari settar i staðínn. Þar sem,
vegna núverandi ástands, er ó-
líklegt að framkvæmanlegt sé
að setja þarna hrufóttar gólf-
flísar, er rétt að benda á, að
leggja mætti gúmmí eða kok-
osrenninga á gólfin, svo girt sé
fyrir að meiri meiðsl hljótist af
en orðið, hafa. — Síðari hluti
mótsins fer fram á miðviku-
dagskvöldið kemur. Má þá bú-
ast við harðri kepni, og fólki
bent á að mæta tímanlega, þar
sem gera má ráð fyrir þröng
mikilli.
Kensla í uppeldis-
íræði í Háskólanum.
Símon Jóh. Ágústsson, dr.
þhil. heldur upjri fræðslu i há-
skólanum i vetur i uppeldis-
fræði og barnaskólafræði. —
Kensla þessi er einkum ætluð
starfandi kennurum í Beykja-
vík og nágrenni og öðrum
mönnum með kennaraprófi,
sem vilja afla sér framhalds-
mentunar.
Kenslan hefst þriðjudaginn þ.
22. okt. Kenslustundir verða 4
á viku. Kent verður á þriðjudög-
um og fimtudögum kl. 5—7 e.
h. Kenslan er ókeypis, og verður
henni háttað í aðalatriðum sem
hér greinir:
Á þriðjudögum kl. 5. Farið
yfir nokkur rit með kennurum
í uppeldisfræði og barnasálar-
fræði.
Á fimtudögum kl. 5—7: I.
Hæfileikapróf og rannsókn á
sálarlifi barna. II. Fyrirlestrar
og æfingar.
Á þriðjudögum kl. 6. Fyrir-
lestrar um hagnýta sálarfræði.
Fjalla þessir fyrirlestrar um
helstu viðfangsefni hagnýtrar
sálarfræði, svo sem stöðuval,
auglýsingar og útbreiðslustarf-
semi (propaganda), stjórn á til-
"finningum og vilja, sefjun, sál-
grenslun (kend), mannþekk-
irigu o. fl. ÖHum er heimill að-
gangur að þessum fyrhiestrum.
Þeir kennarar, sem hafa i
kjrggju að taka þátt i þessu
námi, gefi sig fram við Símon
Jóh. Ágústsson kl. 4—5 i sima
5063, kl. 8—10 á kvöldin á Víði-
mel 31, sími 4330 fyrir 22. októ-
ber.