Vísir - 08.10.1940, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
Ritstjóri •
Blaðamenn Síml:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsla
30. ár.
Reykjavíks þriðjudaginn 8. október 1940.
232. tbl.
Burmabrautin verð
itr opnuð á 11 f til her
g'agnafliitiiiiig'a.
Yfirlýsing frá Churchill.
Japanir gramir.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Þegar breska þingið kemur saman nú mun Win-
. ston Churchill forsætisráðherra flytja ræðu,
sem fjallar um Burmabrautina. Er þessarar
yfirlýsingu beðið með miklum „spenningi“ enda þótt
alment sé talið víst, að Churchill muni boða að brautin
verði opnuð til hergagnaflutninga (til Kína) á ný.
Ákvörðun þessi er hin mikilvægasta og getur haft stór-
kostlegar afleiðingar, að því er Asíustyrjöldina snertir
og raunar Evrópustyrjöldina líka. Afleiðingin getur
orðið að styrjöldin í Asíu breiðist út og brátt verði
heimsstyrjöld geisandi. Það er kunnugt, að Bretar hafa
tekið ákvörðun sína, eftir að hafa ráðgast við Banda-
ríkjastjórn.
Það," sem hér er í rauninni um að ræða, er svar við Þrívelda-
bandalagi Þjóðverja. Itala og Japana, sem m. a. átti að hræða
Bandaríkin frá afskiftum af Austur-Asíumálum, og frekari
stuðningi við Breta en ef Bretar nyti ekki stuðnings Bandarfkj-
anna hefðí Japanir án efa orðið allmiklu borubrattari í Austur-
Asíu, og haldið lengra á „hinni hálu braut ofbeldisins“, eins og
Times sagði í ritstjórnargrein nýlega. Verði svar Churchills það,
sem búist er við, er þaðsvarírauninni gefið með fullu samþykki
Bandaríkjanna — svar, sem þýðir það, að Bandaríkin og Bret-
land ætla að láta hótanir Japana sem vind um eyrun þjóta. Það
vekur og mikla athygli, að viðræður hafa farið fram milli sendi-
herra Bandaríkjanna í Moskva og Molotovs forsætis- og utan-
ríkismálaráðherra Sovét-Rússlands. Og í Bandaríkjunum hefir
heyrst rödd (kommúnistaleiðtoga að vísu, en áhrifa þeirra gæt-
ir þar lítið), að Bandaríkin, Kína og Sovét-Rússland ætti að gera
með sér bandalag. Kínverska stjórnin lítur svo á, að Bandaríkin
ætti að gera sér ljóst, að styrjöld er óhjákvæmileg milli Banda-
ríkjanna og Japan.
AFSTAÐA JAPANA.
Það valdi mikla athygli í gær
í London og Bandarikjunum, að
svo virðist sem fát allmikið hafi
gripið japönsk hlöð og þykir
kenna þar mikils ósamræmis og
telja sum amerísk blöð að það
stafi af því, að Japönum hafi
komið mjög á óvart, að ekki
skyldi hafa telcist að blekkja
Bandaríkjamenn og Breta. En
Japanir, ítalir og Þjóðverjar
hafi búist við, að hægt yrði að
leika sama leikinn gagnvart
þessum tveimur síórveldum og
smáþjóðunum í Evrópu en þar
liafi þríveldin farið vill vegar.
Japanskt blað komst þannig að
orði, að ef Bretar opnuðu
Burmabrautina til hergagna-
flutninga yrði afleiðingin heims-
styrjöld, en annað blað lét all-
drýgindalega, og sagði, að Jap-
önum mætti á sama standa hvað
Bretar gerðu í þessum efnum.
Matzuoka, utanrikisráðherra
Japana, flutti ræðu í gær og
sagði að þríveldasáttmálinn
gerði að eins ráð fyrir varnar-
bandalagi, og afleiðing hans
yrði ekki, að Japanir tæki þátt í
Evrópustyrjöldinni. En jafn-
framt kvað liann Japani ekki
geta þolað afskifti Evrópuþjóða
afí málefnum, sem varðaði
Austiu’-Asíuþjóðir einar, og um
kommúnismann sagði hann, að
Japanir væri staðráðnir í að
koma í veg fyrir, að hdnn næði
að breiðast út um Kina, Man-
sjúkóríkið og Japan.
Loftárásirnar skiftust þannig:
Fimmtíu og sjö voru ’gcrðar á
inrírásarbækistöðvarnar, 37 á
járnbrautarstöðvar, 14 á vopna-
verksmiðjur, 27 á flugvelli og
sjóflugvélastöðvar, 15 á olíu-
geyma o. s. frv. og 8 á rafmagns-
stöðvar.
Meðal þeirra stöðva, sem
gerðar voru árásir á, var Berlin,
en þar voru gerðar árásir þrjár
nætur vikunnar. Aðfaranóll
þess þrítugasta september var
gerð rúmlega 5 klst. árás og er
það sú lengsta, sem þar hefir
verið gerð.
Þá var gerð árás á olíuhreins-
unarstöðvar og skipalægi í
Stettin við Oder, olíuhreinsunar-
stöð hlutafélagsins „Braunkolen
Benzin A. G.“ í Magdeburg,
vopnaverksmiðjur í Hanau.
Boseh raftækjaverksiuiðjurnar
í Sluttgarl, blíuvinslu verk-
Þjóðverjar nota
aðalbækistöð rú-
menska lítvarð-
arins.
EINKASKEYTI FRÁ U. P. —
London i morgun.
Þýskir menn í Búkarest hafa
staðfest að þýska herdeildin,
sem komin er til Rúmeníu, eigi
að kenna átta rúmenskum her-
deildum meðferð nýtísku vopna
og kenna þeim þýska hernaðar-
list.
Herliðið mun verða látið búa
í borgunum Brashov, Con-
slanza, Ploesti og Dadilov.
Þýska herforingjaráðið fær til
afnota eina fegurstu bygging-
una í Bukarest, Stirbey-húsið,
sem er í miðhluta borgarinnar.
Þar var áður aðalbækistöð hall-
ar-Iífvarðarins rúmenska.
IIarða§ta loftáráiin
ti Bci'llii í nótt.
flttrgfir elflsir í iniðlilnta
borgarinnar.
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS. —
London í morgun.
Breskar flugvélar gerðu lengstu og áköfustu loft-
árásina á Berlín, frá því að styrjöldin hófst, i
nótt sem leið. Varð fólk að hafast við í loft-
varnabyrgjum um sex klukkustundir og er það klukku-
stund lengur en nokkuru sinni áður.
Eftir því sem fréttaritari United Press í Berlín simar,
komu flugvélamar í sjö fylkingum yfir borgina og
komust alveg yfir miðhluta hennar. Hávaðinn af loft-
varnabyssunum var afar niikill, hjaðnaði í milli, þegar
flugvélasveitirnar fjarlægðust, en æstist svo aftur, þeg-
ar þær höfðu snúið við og gerðu aðra hríð.
Sumar sveitirnar komu oftur en einu sinni, því að
þær fundu ekki skotmörk sín í fyrsta skifti. Þær flugu
mjög lágt.
Kyndlum var kastað út úr flugvélunum, til þess að lýsa upp
borgina og einu sinni lýstu 12 þeirra yfir Unler den Linden, svo
að þar var bjart eins og um miðan dag.
Gnýr af þungum sprengjum heyrðist inn í miðhluta borgar-
innar, en þaðan sáust líka margir eldar loga í norðurliluta borg-
arinnar. Kolsvartir reykjarmekkir sligu upp af eldunum, svo
að þar mun oha hafa verið að brenna.
158 loftárásir ;í þýsk
léiMÍ Vlkll. scgja Brotar
Itilkynningum Breta um loftárásirnar, sem þeir gerðu í
síðustu viku á Þýskaland, og önnur lönd, sem Þjóðverjar
ráða, segir að alls hafi verið gerðar 158 loftárásir þann tíma.
I þeim árásum segjast þeir hafa mist 15 flugvélar, en skotið
niður fimm.
Miklir loitbardagar yfir
Bretlandi í gær.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Miklir loftbardagar voru háðir yfir Bretlandi í gær og tefldu
Þjóðverjar fram miklum sæg flugvéla, að því er giskað er á a.
m. k. 450. Komu þær í fimm aðalhópuiu, eins og tíðast inn yfir
strendur Kent. í fyrrinótt var, sem getið var í skeytum í gær,
hvassviðri á Bretlandi og flugskilyrði óhagstæð, enda gátu
Lundúnabúar og aðrir Bretar notið svefns í fyrrinótt, En í gær
fór veður batnandi, vind lægði og heiðskírt varð og bjart yfir,
og flugskilyrði hin ágætustu, og stóð ekki á því, að Þjóðverjar
notuðu sér það. Voru og Bretar við öllu búnir.
Höfðu þeir sveitir orustuflugvéla reiðubúnar og réðu þær þeg-
ar til atlögu við þýsku flugvélarnar og dreifðu þeim. En eins og
jafnan, þegar um mikinn f jölda árásarflugvéla er að ræða og
þeim sé dreift og meiri hlutinn hraktur á flótta, tekst jgfnan
einhverjum að komast inn yfir landið, og svo fór og í þetta sinn.
Var varpað sprengjum úr þeim flugvélum, sem „brutust í gegn“
á ýmsa staði, m. a. Lundúnaborg, og komust nokkrar flugvélar
inn yfir miðhluta borgarinnar. Sprengjum var einnig varpað á
Dover, Eastbourne og fleiri borgir í Kent. I þes’sum borgum og
mörgum fleiri varð nokkurt tjón af sprengjum, hús hrundu
en í öðrum kom upp eldur sem í flestum tilfellum var slöktur
allgreiðlega, en manntjón í loftátásunum er ekki talið mjög
mikið, en þó er kunnugt að margir særðust og að allmargir
fórust.
Bretar tilkyntu seint í gærkveldi, að þeir hefði skot-
ið niður 28 þýskar flugvélar, en aðeins 2 þeirra voru
sprengjuflugvélar. Sjálfir segjast þeir hafa mist 16
orustuflugvélar, en 6 flugmannanna komust lífs af. —
Það er talað um það í breskum tilkynningum, að það sé alveg
óvanalegt, að svo margar þýskar orustuflugvélar séu skotnar
niður sem í gær, því að vanalega eru það sprengjuflugvélarnar
þýsku, sem verða fyrir barðinu á Spitfire- og Hurricaneflugvél-
unum bresku. En svo var ekki að þessu sinni.
Loftorusturnar voru háðar í mikilli hæð, alt að 30.000 ensk fet.
Sundmeistaramótið:
ifíi iei i 200 letra
smiðju PBitterfeld, Kruppverlc-
smiðjurnar í Essen, Fokker-
verksmiðjurnar í Amsterdam og
flugvélaverksmiðjúr i Roten-
burg.
Happdrætti Frón.
í hlutaveltuhappdrætti St. Frón
hlutu eftirfarandi númer vinninga:
315 bólstraður stóll, 1603 100 kr.
í peningum, 1961 málverk, 2388
farseðill til Akureyrar, 1596 far-
seðill til Vestmannaeyja. Dregið var
hjá lögmamfi.
F YRRA degi Sundmeistara-
mótsins lauk með því að eitt
met var sett, í 200 m. bringu-
sundi kvenna. Setti það Þor-
björg Guðjónsdóttir (Æ). Syriti
Iiún vegalengdina á 3 mín. 26.4
sek., en gamla metið var 3:31.0
mín. og átti hún það sjálf.
Þrjár konur liöfðu tilkynt
þátttöku í þessu sundi. Ein
mætti ekki til leiks, en hin,
Steinunn Jóhapnsdóttir frá
Akureyri, fékk sinadrátt í miðju
sundi og liætti. Var Þorbjörg
ein eftir það.
Úrslit í öðrum greinum urðu:
100 mtr. frjáls aðferð
karla: Mín.
1. Logi Einarsson, Æ. 1:06.5
2. Stefán Jónsson, Á. 1:07.9
3. Rafn Sigurjónss., KR. 1:10.5
4. Guðm. Guðjónss., Á. 1:10.7
Metið er 1 mín. 3.7 sek., sett
af Jónasi Halldórssyni.
100 mtr. baksund
karla: Mín.
1. Herm. Guðjónsson, Á. 1:31.0
2. Pétui- Jónsson, KR. 1:31.6
3. Gijðm. Þórarinsson, Á. 1:33.0
Metið er 1 mín. 16.2 sek., sett
af Jónasi Halldórssyni.
100 mtr. frjáls aðferð drengja
innan 16 ára: Mín.
1. Lárus Þórarinsson, Á. 1:10.5
2. Sigurg. Guðj.son, ICR. 1:10.6
3. Benny Magnúss., KR. 1:25.5
200 mtr. bringusund
karla: _ Mín.
1. Sigurður Jónsson K.R. 3:2.0
2. Magnús Kristjánss. Á. 3:9.5
3. Sigurj. Guðjónsson Á. 3:9.6
Metið er 2:57.3 mín., sett af
Sig. Jónssyni.
200 mtr. bringusund kvenna:
Þar hófu kepnina þær Stem-
unn Jóhannesdóttir úr I. Þ. og
Þorbjörg Guðjónsdóttir úr Ægi.
Steinunn varð, þegar nokkuð
var liðið á kepnina, að ganga úr
leik, vegna sinadráttar í fæti,
svo að Þorbjörg synti ein síð-
ari 100 metrana og fór eins og
að framan segir undir metínu.
4 X 50 metr. boðsund.
1. Ægir 1:57.9 mín.
2. A-sveil Ármanns 2:1.6 min.
Jafnar urðu B-sveit Ármanns
og K.R. á 2:5.9 mín.
Metíð er 1:54.7 mín., sett af
Sundfél. Ægi.
Mótið fór vel fram og greið-
lega. Var áhorfendarúm Sund-
liallarinnar fullskipað og sýnir
það glögt áhuga bæjarbúa fyrir
þessari hollu og nytsömu íþrótt.
En alt of fáir áliorfendur kom-
ast að i Sundhöllinni, og því
miður virðast engin tök á að
bæta úr þvi.
Þátttakan í þessum fyrra
helmingi mótsins og aðsóknin
þar á að gefa glögga hugmynd
mn vaxandi sundment Reykvík-
iriga. Á SundhöHin þár mikinn
og góðan þátt. Þó tala baðgest-
ir liennar um, og er það orð að
sönnu, að gólfin meðfram laug-
inni og í baði séu altof hál. Væri
þar á mikil bót, ef skift væri
um gólfflísar og aðrar hrufótt-
ari settar í staðinn. Þar sem,
vegna núverandi ástands, er ó-
líklegt að framkvæmanlegt sé
að setja þarna hrufóttar gólf-
flisar, er rétt að benda á, að
leggja mætti gúmmí eða kok-
osrenninga á gólfin, svo girt sé
fyrir að meiri meiðsl hljótist af
en orðið, hafa. — Síðari hluti
mótsins fer fram á miðviku-
dagskvöldið kemur. Má þá bú-
ast við barðri kepni, og fólki
bent á að mæta límanlega, þar
sem gera má ráð fyrir þröng
mikilli.
Kensla í uppeldis-
fræði í Háskólanum.
Simon Jóh. Ágústsson, dr.
pliil. heldur upjpi fræðslu í há-
skólanum í vetur í uppeldis-
fræði og barnaskólafræði. —
Kensla þessi er einkum ætluð
starfandi kennurum í Reykja-
vík og nágrenni og öðrum
mönnum með kennaraprófi,
sem vilja afla gér framhalds-
mentunar.
Kenslan hefst þriðjudaginn þ.
22. okt. Kenslustundir verða 4
á viku. Kent verður á þriðjudög-
um og fimtudögum kl. 5—7 e.
h. Kenslan er ókeypis, og verður
henni háttað í aðalatriðum sem
hér greinir:
Á þriðjudögum kl. 5. Farið
yfir nokkur rit með kennurum
í uppeldisfræði og barnasálar-
fræði.
Á fimtudögum kl. 5—7: I.
Ilæfileikapróf og rannsókn á
sálarlífi barna. II. Fyrirlestrar
og æfingar.
Á þriðjudögum kl. 6. Fyrir-
leslrar um bagnýta sálarfræði.
Fjalla þessir fyrirlestrar um
helstu viðfangsefni hagnýtrar
sálarfræði, svo sem stöðuval,
auglýsingar og útbreiðslustarf-
semi (propaganda), stjórn á til-
•finningum og vilja, sefjun, sál-
grenslun (kend), mannþeklc-
ingu o. fl. Öllum er heimill að-
í gangur að þessum fyrirlestrum.
Þeir kennarar, sem hafa í
livggju að taka þátt í þessu
námi, gefi sig fram við Símon
Jóh. Ágústsson ld. 4—5 í síma
5063, kl. 8—10 á kvöldin á Víði-
mel 31, sími 4330 fyrir 22. ok tó-
ber.