Vísir - 09.10.1940, Page 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
30. ár.
Reykjavík, miðvikudaginn 9. október 1940.
Ritstjóri
Blaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsla
233. tbl.
Britavini i Frokk-
M vextMur
ii iiryi.
Einkaskeyli frá United Press.
London í morgun.
Fréttaritari ameríska stór-
blaðsins „New York Herald-
Tribune“ í Vichy, símar blaði
gínu, að áhangendur De
Gaulle og vinir Breta láti æ
meira til sín taka og gerist
uppvöðslusamari.
Þar mála menn víða á
húsaveggi um nætur „Vive
Angleterre“ og „Vive De
Gaulle“ (Lifi Bretland, lifi
Pe Gaulle) og verður það
íðara eftir því sem lengra
líður.
Þá er sagt frá því, að í
borginni Caen hafi 50.000
nanna gengið fram hjá leiði
bresks flugmanns og kastað
blómum á það.
Sífelt harðnandi (
árásir á London
EINKASKEYTI FRÁ U. P. —
London í morgun.
Loftárásin, sem Þjóðverjar
gerðu á London í nótt, var sú
allra harðasta síðan þær hófust
fyrir alvöru.
Gnýrimi var svo mikill að
menn ætluðu að ærast. Skot-
drunur loftvarnabyssanna
blönduðust saman við vélaskrölt
flugvélanna, livin sprengjanna
og sprengjudrunurnar. Flugvél-
arnar vörpuðu niður mörgum
„brauðkörfum Molotovs“ þ. e.
stórum liylkjum fullum af litl-
unx sprengjum, sem það dreifir |
yfir stórt svæði.
Fáir eldsvoðar kviknuðu, en
voru fljótlega slöktir.
Um miðnætti höfðu borist
fregnir um sprengjuárásir á 50
liéruð, þar af 30 lxverfi í Lon-
don. Eftir miðnætti dóu árás-
irnar víðast hvar út smám sam-
an.
FRÉTTIR
t STUXTU MALl.
Flugmiálaráðuneytið breska
liefir tilkyixt, að meðalflug-
mannatap Breta á dag sé ekki
meira eix svo, að nýir flugmenn,
sem ljúka námi í Bretlandi, séu
miklu fleiri en þeir, sem farast.
Eru þá ekki meðtaldir þeir, sem
læra flug í Kanada^ Ástralíu,
Nýja-Sjálandi og Indlandi. —
•
Croft lávarður, undirlier-
málaráðherra Breta, tilkynti í
fyrradag, að þýskir flugmenn,
sem Bi’etar befði handtekið eða
drepið undanfarnar 12 vikur
væri fleiri en óvopnaðir borgar-
ar þeir, sem Ixeðið hefði bana
um ált Bretland á sanxa tíma.
•
Bretar segjast hafa skotið
niður 104 þýskar flugvélar vik-
una sem endaði 5. okt. Eru þá
ótalár þær, sem talið er að liati
ekki komisl lil bækistöðva
sinna. Telja Jxeir ÞjÖðverja liafa
nxist þar rúml. 250 flugmenn. Á
sama tíma hafi Brelar mist 40
flugvélar alls, en 21 flugmaðux4
ixjargast.
HEIMSSTYRJ0LD TALIN
YFIRVOFANDI
VEGNA ÞESS HVERSU
HORFIR í AUSTUR-ASÍU
Dpegur til samvinnu Riíssa
viö Bandapíkj amenn og
jBretland?
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
IT^ins og við var búist lýsti Winston Churchill for-
sætisráðherra yfir því í ræðu sinni í gær, að
Bretland sæi sér ekki fært, að framlengja
bráðabirgðasáttmálann, sem gerður var s. 1. sumar um
Burmabrautina, við Japani. Það er kunnugt, að áður en
breska stjórnin tók ákvörðunina um að opna brautina
til hergagnaflutninga, ræddi hún við stjórnina í Wash-
ington.
Til marks um hversu horfurnar eru alvarlegar er
það, að Bandaríkin hafa ráðlagt öllum amerískum þegn-
um í Japan, Mandsjuko, Kína og Franska Indoldna að
hverfa heimleiðis hið fyrsta. Verður brottflutningi
kvenna og barna hraðað sem mest. Ennfremur var til-
kynt í gær, að vegna þess hversu horfir hafi Lothian lá-
varður, sendiherra Breta í Washington, frestað áform-
aðri heimferð sinni.
Miklar umræður fóru fram í gær í Washington milli
Lothians lávarðs og Bandaríkjastjórnar, en viðræður
hafa einnig farið fram í Moskva, milli sendiherra Breta,
Sir Staffords Cripps og Molotovs, og milli sendiherra
Bandaríkjanna og Molotovs.
Hver jar úndirtektir ákvörðun Breta fær í Tokio, lxjá japönsku
stjórninni, er enn ekki kunnugt. En hún þarf ekki að fara i
neinar grafgötur lengur, að því er talið, er, um afstöðu Brela og
Bandaríkjanna. Churchili var ómyrkur í máli í ræðu sinni, og
Cordell Hull mun hafa skýrt sendiherra Japans í Washington
alveg afdráttarlaust frá viðhorfi og stefnu Bandaríkjanna.
Japanir sendu herskip í gær til eyjunnar Li-kiang sem er ein
af Wei-hai-eyjunum, skamt frá Koreuströndum. Settu Japanir
lið á land og birtu tilk. þess efnis, að framkvæmdastjórnin væri
í höndum japanska flotans.
Bretar höfðu tekið þessa eyju á leigu af stjórn Chiangs Kai-
sheks, en máttu ekki hafa þar herskip meðan styrjöldin stendur.
Bretar höfðu ekki setulið á eyjunum, þegar Japanir komu þar.
Bretar áskiija sér ailan rétt á eyjunum, samkvæmt gerðum
samningi.
Eins og getið er á öðrum stað hér í blaðiixu tilkynti Churchill
í gær í ræðu, sem hann flutti í þinginu, að breska stjórnin hefði
tekið ákvörðun um, að opna Burmabrautina til hergagnaflutn-
inga á ný. En Churchill gerði mörg önnur merk mál að urntals-
efni og fær ræða hans hinar bestu undirtektir hvarvetna, einkan-
lega í Bretlandi og Bandaríkjunum, þar sem litið er svo á, að
ekkert rnuni breyta þeirri ákvörðun bresku stjórnarinnar og
allrar bresku þjóðarinnar, að halda styrjöldinni áfram hvað
sem á dynur.
norsks flugmanns
sem komst úr landi.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS:
Londoix í morgun.
Daily Mail birtir í morgun viðtal við ungan norskan
fiuginann, Olof Hansen, sem tókst að strjúka frá Oslo
fvrir tveim vikum, ásamt tveim ungum mönnum öðr-
um, á litlum segíbát. Hansen er farinn til Kanada, tii
þess að fullkomna sig i hernaðarflugi.
Greinjn er á þessa leið:.
„Hermenn Hitlers erii mn all-
an Noreg. SS-menn i sviirtum
einkennisbúmngxmx eru þar á
liverju strái og Gestapo-menn
liggja i leynuin, Jxar sem menn
búast síst við þeini. Þrált fyrir
allar aðgerðir tii þess að bæla
niður frelsisþrá 'þjóðarinnar,
ixefir hún eki i iátið bugasí.
Dærni þess er að iiver sem getur
lilustar daglega áHiinar norsku
fréttir, sem útvarpað er frá
T.ondon.
Þjóðvei-jarnii’, sem i Noregi
erii , vii’ðast flestir vera frá S.~
Þýskalandi. Þeir koma kurteis-
4ega fxanx við landsbúa ú opin-
lxermn stöðum og reyna að
sanna þeim, íið stjórn riazista sé
Óvænlegar horf-
ur í Franska
Indokína.
Frakkar þar eiga í
deilum við Japani og
Siamsbúa.
EINKASKEYTI FRÁ U. P. —
London i morgun.
Fregnir frá Franska Indokína
eru allískyggilegar. Eru Japanir
stöðugt að færa sig upp á skaf l-
ið þar og segja Frakkar, að þeir
hafi .gengið miklu iengi’a en
sanmingarnir, sem nýverið voru
gerðir, héimila þeim.
Þá gei’ir það liorfurnar í-
skyggilegri en ella, að Thailand-
búar eru að færa sig upp á skaft-
ið, en þeir bei’a fi’am kröfur á
liendur Franska Indokína.
Ásfralíumenn koma fil hjálpar.
Samveldislönd Breta liafa sent þeim allmikið lið til lijálpar í
baráttunni við Þjóðverja. I Heimsstyi’jöldinni gátu Ástraiíu-
menn, Ný-Sjáléndingar og Kanadamenn sér mikið fi’ægðarorð
fyrir hreysti. Núiiefir lítið revnt á þá ennþá, nema í lofti, og þar
standa þeir sig vel. — Myndin er af áströlskum flugmönnum,
sem eru að búa Sunderland-flugbát undir eftii’litsferð með
ströndum fiam.
WINSTON CHURCHILL:
verðum að vera
við því búnir í allan
vetur, að innrásin
verði gerð á Bretland.
Manntjón minkandi
í Bretlandi.
Clxurcliill sagði í ræðu sinni í
gæi’, að farist liefði i loftái'ásum'
Þjóðverja á Bretiand 8500
manns, en 13000 særst. Þetta
kvað hann vera miklu minna en
ixúist liafði vei-ið við, en það sem
gæfi bestar vonir væi'i, að mann-
tjón færi minkandi nxeð viku
hverri. Hann kvað Þjóðverja
senda 400 langflugs-sprengju-
flugvélar til Bretlands á iivei’j-
um sólarhring að meðal-
tali, en ef miðað væri við það
tjón, sexn orðið hefir að undan-
förnu, þyrfti, Þjcxðverjar 10 ár
til þess að leggja í rústir lxelm-
ing húsa í London. Og margt á
eftir að gerast áður^n það tekst.
Hitler á eftir að reyna margt áð-
þeim fyrir bestu.
Eg þax-f ekki að taka það fram,
að þeim hefir mishepnast það.
Engin orð geta lýst óvild Norð-
manna og ef Quisiing iiafði 1 %
þjóðarinnar að baki sér fyrir
innrásina, eru enn færri fylgj-
andi honum nú. Norðmenn bíða
þess dags, er þeir geta hefnt sín
ú þeim, sem liafa breytt vel efn-
aðri þjóð í öi’eiga, þar sem eitt
óvarkárt orð getur orðið til
þess, að sá senx sagði það, er
varpað í fangelsi i Akershus-
virkinu.
Eg veit að margir liafa haldið,
Frh. á 3. síðu.
ur en svo er konxið, og niárgt á
eftir að koma Mussolini á óvart,
niargt senx liann*gei*ði ekki ráð
fyi’ÍL’, þegar liann bjóst við auð-
unnum sigri og rak rýtinginn i
bak Frakka.
Glxurcliill kvað sérfræðinga
liafa búist við þvi, að fyrst í
stað, yrði manntjón af yöldunx
loftárásanna alt að 3000 drepnir
og 12000 særðir á hverri nóttu.
Sprengjuflugvélafloti vor er
minni en Þjóðverja, sagði Cliui’-
chill, en lxann liefir valdið niiklu
nxeira tjóni í Þýskalandi en
þýsku flugvélarnar í Bretlandi.
I allan vetui’, sagði Churchill,
verður að æfa breska lierinn
með það fyrir áugum, að Þjóð-
vei’jar freisti að gera innrás.
Þeir ltefði skipakost til að flytja
hálfa nxiljón manna til Bret-
lands á einni nóttu, en Bretar
iiafa nú 1.700.600 manna heima-
varnarlið auk hins mikla liers,
er ekki væri æfður xneð það eina
mai’kmið fyrir augum, að verja
Bretland. Cburcliill þakkaði það
lxinum . glæsilegu afrékuni
bréska * flugflotans, að Þjóð-
vei’jar lxefði ekki enn reynt að
gera innrás. Flugflotinn efldist
stöðugt að styrkleika og breski
flotirin, senx eins og flugflolinn,
væri öflugi’i en í maí s.l., gæti
nú notið sín æ betur.
Cliurchill ræddi einnig at-
bui’ðinn við Dakar og duldi ekki
að nxistök lxefði átt sér stað, þar
sem sendur var liðsauki til
Dakar án þess að flotanxálai’áð-
herrann eða stríðsstjórnin fengi
vitneskju um það í tæka tíð.
Væri mistök i þessum efnum
til rannsóknar. Það, sem gei’ðist
í Dakar hefir aukið traust
bresku sjórnarinnar til De
Gaulle, seni er nú í Afríku og
ætlar að úvaijxa alla frjálsa
Fi’akka þaðan bráðlega.
Unx bráðabirgðasamkomu-
lagið við Japani ræddi Churc-
ixill alimikið; og gerði grein fyr-
ir því, iivers vegna ekki væri
liægt að framlengja það. Upp-
liaflega var svo ráð fyrir gert,
að Japanir og Kínvérjar notuðn
tímann lil þess að sættast, en
liann var notaðux* til fi’ekari á-
gengni og til þess að gera sanxn-
inga við ríki, sem Bi’etar eigi i
stríði við, en raunar væri samn-
ingi þessum beint gegn Banda-
ríkjunum fyrst og frenxst og svo
Bússum. Churchill kvað erfitt
að álykta annað en samningut-
inn hefði einliver leyniákvæði
inni að lialda, því að ekki yrði
séð hvern liag Japan gæti haft
af. honum ella.
Churcliill lét i ljós von
um,*að Japanir myndu átta
sig í tinxa og ekki flana að
neinu.
BRETAR VILJA
HJÁLPA SPÁNI.
ChiU’chill kvað Breta vilja
koma í veg fyi’ir, að Þjóðverjar
og ítalir liefði þau not af Spáni,
að þeim yrði hagur að í styrj-
öldinni. En það sem Spanverjar
þyx’fti væri iTiður og Bretar
vildi sluðla að velmegun Spán-
vei-ja og sjá unx, að liafnbannið
bitnaði ekki á þeim, ef þeir
gættu lilutleysis i styrjöldinni.
í ræðulok sagði Cliui'cliill, að
énn mætti búast við ógurlegum
ei’fiðleikum og þrengingum, og
hvatti til samlieldni og ótrauðr-
ar bai'áttu fyrir sigurinn.