Vísir - 24.10.1940, Blaðsíða 1

Ritstjórí:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
Ritstjóri
Blaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 linur
Afgreiðsla
30. ár.
Reykjavík, fimtudaginn 24. október 1940.
246. tbl.
•
Bretar aðvara Vichystjórnma,
Aformar Hitler sókn við
vestanvert Miðjarðarhafi?
I©elr Mða
Þjóðverja.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Breska stjórnin hefir varað Vichy-stjórnina við
afleiðingum þess, ef hún komi fjandsamlega
fram við Bretland og gangi í lið með óvinum
þess. Er nú litið svo á í Bretlandi, að Hitler kunni að
áforma að halda á nýjar leiðir, og þurfi til þess að
tryggja sér stuðning Frakka og Spánverja. Tvent er talið
valda því, að Hitler vill knýja þá til fylgis við sig nú.
Innrásaráformin hafa mishepnast. Hinn víðtæki und-
irbúningur í september var ónýttur fyrir Þjóðverjum
að mestu í árásum breska flughersins. Sókn á Balkan-
skaga og til annara landa í nálægð austanverðs Mið-
jarðarhafs er áhættumikil og vafasamt um árangurinn,
takist ekki að hræða Grikki og Tyrki. En verði hafin
sókn á hendur Bretum annarsstaðar, til þess að hnekkja
veldi þeirra á Miðjarðarhafi vestanverðu og heima fyr-
ir á ef tir, telur Hitler sig þurf a aðstoðar Frakka og Spán-
verja, flota og flugflota Frakka og stuðning Spánverja
til þess að ná Gibraltar,
"" Laval fór til Vichy i gær og gaf Petain skýrslu um viðræð-
tirnar við Hitler. Var birt tilkynning um þetta, en áður hafði
verið tilkynt, að Vichy-stjórnin liti á það sem f jarstæðu, að hún
ætlaði að segja Bretum stríð á hendur. En líkurnar þykja yfir-
gnæfandi, að Hitler hafi sent Petain kröfur, og ein fregnin
hermir, að Petain hafi hafnað þeim og Laval tilkynt Hitler það.
En hvort Laval hefir homið með nýjar kröfur er ekki kunnugt.
Ein fregnin segir, að Hitler jtnuni hitta Petain í dag, og verði
von Ribbentrop viðstaddurhærTimræður, og þá sennilega Laval.
Af öllu því, sem fréttist í gær vakti þó mesta athygli fregnin
um það, að Hitler og Franco, hefði hitst á landamærum Spánar
og Frakklands, og margir stjórnmálamenn telja þennan fund
— þótt ekkert hafi verið tilkynt opinberlega um viðræðuefnið
— varpa ljósi á annað, sem er að gerast, þ'. e. að samband sé
milli viðræðna Hitlers og Lavals og þess, sem Hitler ræddi við
Franco. Töluðust þeir við tvívegis Hitler og Franco. Viðstaddir
voru von Rippentrop utanríkismálaráðherra Þýskalands, og
Serrano Suner, hinn nýi utanríkismálaráðherra Spánar, for-
ingi falangistanna, en hann var, eins og skemst er að minhast í
Berlín og Rómaborg fyrir skemstu.
Það var tekið fram í fregn-
um frá Rómaborg — en ekki
eftir ítölskum heimildum, — að
Hitler hefði þreifað fyrir sér hjá
Laval um skilyrðin fyrir þvi, að
Frakkar styddi Þjóðverja gegn
Bretum.
Það er sagt, að andúðin gegn
Þjóðverjum vaxi hröðum fet-
um í Frakklandi, en óvinsældir
Lavals og hans manna eru stöð-
ugt vaxandi. Er mikið talað um
stérk átök innan stjórnarinnar i
Vichy, og telja merin, að Petain
sé i rauninni algerlega fráhverf-
ur því, að ganga til nokkurrar
hernaðarlegrar samvinnu við
Þjóðverja.
Tnnrásin átti að
byrja í semtember.
Það er ekki ljöst enn sem
Itomið er hvað ofan á verður, er
lokið er þeim átökum, sem nú
eiga sér.stað á 'fundum Hitlers.
En það sem er að gerast er af-
leiðing þess, að innrásarfyrir-
;ætlanir Þjóðverja mishepnuð-
uðust. Vegna þess að þær mis-
hepnuðust og ekki var unt að
sigra Breta í skjótri svipan varð
að leita nýrra bragða, og það er
vafalaust undir því komið,' sem
ofan á verður á fundunum, hvar
sókn verður hafin i styrjöld-
inni á næstunni.
Bretar notuðu tækifœrið í
gær, er nokkurt hlé varð á lofl-
árásum, tilþess að birta nokk-
urskonar yfirlitstilkynningu.um
árásirnar á bækistöðvar Þjóð-
verja við Ermarsund og aðra
staði, þar sem þeir unnu að und-
lirbúningi innrásarlnnar. Efiir-
litsflugvélar flugflotans voru
stöðugt á sveimi frá Narvik og
suður undir landamæri Spánar
og voru gefnar nánar gætur að
öllu, sem £ram fór. I byrjun
september var tiltölulega lítið
um að vera, en því lengur sem
leið á mánuðinn var undirbún-
ingi hraðað, ekki að eins i öllum
helstu höfnum á fyrrnefndri
^strandlengju, heldur og i mörg-
um bækistöðvum (flugstöðvum
etc.) innar, i Frakklandi, Hol-
landi og Belgíu, og miklir lið-
flutningar áttu sér stað til Hol-
lands og Belgíu, aukaskýli voru
reist i flugstöðvum o. s. frv. Til
dæmis er tekið, að eitt sinn voru
45 flutningaskip í Le Havre, og
í öllum höfnum var safnað sam-
an skipum, flutningaprömmum,
sumum vélknúðum, kafbátum,
E-bátum, tundurspillum o. s.
frv. Til þess að hnekkja þessum
undirbúningi öllum hófu bresku
sprengjuflugvélarnar hinar
skipulegu árásir sínar, sem
framkvæmdar voru dag og nótt
á allar þessar stöðvar, með þeim
árangri, að innrásaráformin
voru ónýtt i bili. Er ítarlega frá
þessu sagt í yfirliti Breta, en
jafnframt eru menn varaðir við,
að álykta, að hættan sé liðin
hjá. Meðan Þjóðverjar hafi þess-
ar hafnir á valdi sínu og reyni
að draga að sér skip, birgðir og
menn þar, sé augljóst að þeir
liafi innrás enn í huga, og Brctar
verði því ávalt að vera við öllu
búnir.
I siðari fregnuin segii-:
Það er nú staðfest, að Hitler
lieíir "boðið Petain á sinn fund
Hjálpræðis-
herinn
bannaður á
ítalíu.
Einkaskeyti frá U. P.
London í morgun.
Opinber tilkynning hefir
verið gefin út um það í
Rómaborg, að héraðsstjóran-
um í Milano-héraði hafi Verið
veitt vald til þess að banna
starfsemi Hjálpræðishersins í
umdæmi sínu og gera allar
eignir hans upptækar. Segir
í tilkynningunni, að herinn
hafi „unnið gegn hagsmun-
um ítalíu."
Talið er að þetta sé upp-
hafið að þvf, að Hjálpræðis-
herinn verði bannaður um
alla ítah'u.
—A
Verða Karl og Mme.
Lupescu íramseld til
Rúmeniu?
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London í morgun.
gPÆNSKA falangistablaðið
„Arriba" birti í gær grein
um Karl, fyrrum Rúmeníukon-
ung, og ástmey hans, Madame
Lupescu, en þau eru nú í haldi
í Granada.
í greininni, sem er mjög
svæsin árés á Mme Lupescu, er
m. a.ikomist svo að orði: „Það
mun bráðlega koma að því, að
Karl og MmeLupescuverðiað
fara aftur sömu leið og þau
komu frá Rúmeníu.
Mme Lupescu á að svara til
þungra saka i Rúmeníu. Hún
var orsök þess, að Codreanu,
foringi Járnvarðliðsins, var
drepinn og hún skvetti vitrioli
á líkið af honum — svo var
heift hennar mikil."
„einhversstaðar í Frakklandi".
Öllu er haldið leyndu um við-
ræður Hitlers og Lavals, en talið
er, að^Hitler hafi boðið upp á
einhverja samninga, sem eru
„mitt á milli vopnahlés- og
friðarskilmála" og eigi að greiða
fyrir viðreisn Frakklands. Að
því er United Press hefhf seinast
fregnað, hefir Hitler ekki borið
fram kröfur um, að Frakkar
taki þátt í stríðinu með þeim.
Flugvélatjón Þjóðverja vik-
una, sem lauk 19. október, nam
32 flugvélum, samkvæmt til-
kyriningu flugmájaráðuneytis-
ins breska. Á sama tíma mistu
Bretar 20 flugvélar og 9 flug-
menn. Ráðuneytið tekur þa'ð
fram í tilkynningu sinni, að
sennilega sé tjón Þjóðverja
meira, og ekki séu taldar í tjóni
þeirra vélar, sem skemst hafi
að meira eða minna leyti.
¦":¦¦''¦: :':«»¦:¦:¥:¦:' ;¦ ¦'i :': ¦.¦¦¦:.¦::.:¦: ¦¦¦.•¦- <::¦"'
^Wffiimm:'" ..*;.?ý- ¦¦'¦¦ ¦¦¦¦-¦¦- '¦¦:¦:
&Wmmmmm'' -::.'
............. WM
Þúsundir smávirkja hafa verið bygð meðfram ströndum Stóra-Bretlands. Þar er sífelt haldinn
vörður, því að eins og Churchill hefir sagt, má búast við innrás Þjóðverja á hverri stundu, og þá þýð-
ir ekki að sofa á verðinum. Alt er tilbúið í virki þvi, sem hér sést á myndinni, vélbyssur reiðu-
búnar o. s. frv.
Bandarík j amenn
hafa hraðan á.
Flotastöð á Nýiundnalandi. Nýjar
ílugstöðvar á Kyrrahaíi. Fiugíloti
sendur til Filipseyja.
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS.
London í morgun.
Það kemur greinilega fram í öllu sem er að gíerast í land-
varnamálunum vestra, að Bandaríkjamenn eru ekki með neiít
kák, þeir eru allir þar sem þeir eru. Um land alt er það nú mesta
áhugamál manna, að landavörnunum verði sint eins og geta
þjóðarinnar leyfir. Ríkisstjórnin vinnur af kappi að, þessum
málum. Hið seinasta, sem gert er, er þetta: *
Tveir flugvélaflokkar hafa
verið sendir til Fílipseyja og
Knox flotamálaráðherra hefir
lýst yfir, að Bandaríkjaflotinn
sé fær um að verja hvert það
land, þar sem fáni Bandarikj-
anna blakti. Sjóliðið verður auk-
ið um 100.000 manns og komið
upp mörgum nýjum flugstöðv-
um.
Með samkomulagi við Breta
og Kanadamenn ætla Bandarík-
in að hafa flotastöð og flugstöð
á suðurodda Nýfundnalands og
er þegar hafinn undirbúningur
þess, að koma þar öllu i það
horf, að unt verði að senda
þangað herskip og flugflota hið
fvrsta.
Mexice bnnr ítlili-
iliasii
LOFTVARNIR LUNDUNA
AUKNAR.
Fyrsta aðvörun um loftárás i
gærkveldi var gefin fyrr en
vanalega, en það kom ekki til
loftárása að ráði, og brátt voru
gefin merki um, að öllu væri ó-
hætt. Aftur var gefin aðvörun í
nót og ekki tilkynt, að hættan
væri liðin hjá, fyrr en í dögun.
En það var litið um loftárasir.
— Veður var slæmt yfir Bret-
landi og Norður-Frakklandi.
Loftvarnir Lundúnaborgav
"^ hafa verið mjög auknar og kann
það að eiga sinn þátt i, að flug-
mönnum Þjóðverja hefir eltii
orðið eins ágengt þar undan-
gengin dægur sem fyrr.
I
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
Fregn frá Mexico City hermir,
að ríkisstjói*nin hafi lagt bann
við útflutningi á kvikasilfri, að
verðmæti um 200.000 dollara,
en kvikasilfur þetta er sem
stendur í Manzanillo og á að
fara til Japan. Bannið nær einn-
ig til annarar kvikasilfurspönt-
unar, sem Japanir hafa gert i
Mexico.
kyrru fyrir. —- Fréttaritarinn
heldur því fram, að engar
flutningabifreiðir frá Lashio á
landamærunum hafi komist
til Kumming, siðan er brautin
var opnuð -á ný til hergagna-
fultninga.
Síyrjaldaiundirbún-
ingurinn í Kanada.
EINKASIŒYTI TIL VÍSIS.
London í morgun.
Það var tilkynt i London i
gærkveldi, að alls hef'ði rikis-
stjórnir Bretlands og Kanada
pantað hergögn og annað í
Kanada, vegna styrjaldarinnar,
fyrir yfir 600 miljónir dollara.
Síðan er styrjöldin hófst hafa
samtals 3000 skip farið frá Kan-
ada til Bretlands með um 17
milj. smálesta af vörum.
Um gervalt Kanada er nú
unnið að framleiðslu hergagna
og flugherinn kanadiski, sem í
byrjun styrjaldarinnar var sam-
tals 4500 menn, að öllu liði með-
töldu, hefir nú 30.000 mönnum
á að skipa. — Á næsta ári yerða
80 flugskólar starfræktir í Kan-
ada, nú 40, og þegar fer stöð-
ugur straumur flugmanna frá
Bretlandi til Kanada.
Flutningur stöðvast
á Burmabrautinni.
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
Fréttaritari Domei-fréttastof-
unnar' í Hongkong skýrir frá
þvi, að japanskar flotaflugvélar
hafi gert loftárásir á Mekong-
brúna á Burmabrautínni 18.—
20. okt. og skemt hana stórlega,
svo að 200 flutningabifreiðir
hafi neyðsF til þess að halda
Breska stjórnin hefir ákveðið
að endurgreiða sveita- og bæj-
arstjórnum kostnað þann, sem
þær hafa framvegis af úthlutun
loftvarnabyrgja handa almenn-
ingi, eftir þvi sem Herbert
Morrison tilkynti í umburðar-
bréfi til sveitastjóma i gær.
•
Ritstjóri ameriska timarits-
ins ,American Trade" hefir látið
svo um mælt, að það væri blaða-
mannastcttinni til hins mesta
sóma hve vel hefði gengið út-
gáfa blaða og tímarita í London,
meðan á mestu loftárásunum
stóð. Eins og menn muna, var
miklum árásum beint að Fleet
Street, þar sem flest stórblöðin
hafa byggingar sínar, og Þjóð-
verjar hafa hvað eftir anna'ð
sagt frá þvi í tilkynningum
sinum að hús bi-eskra stórblaða
hefðu verið lögð í rústir. Samt
sem áður hafa öll Lundúpablöð-
in komið réglulega út.