Vísir - 24.10.1940, Qupperneq 1
Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
Ritstjóri
Blaðamenn Sími:
Auglýsingar 9 660
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsla
30. ár.
Reykjavík, fimtudaginn 24. október 1940.
246. tbl.
Bretar aðvara Vichystjórnina.
Aformar Hitler sókn við
vestanvert Miðj arðarhafi ?
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Breska stjórnin hefir varað Vichy-stjórnina við
afleiðingum þess, ef hún komi fjandsamlega
fram við Bretland og gangi í lið með óvinum
þess. Er nú litið svo á í Bretlandi, að Hitler kunni að
áforma að halda á nýjar leiðir, og þurfi til þess að
try&ffja sér stuðning Frakka og Spánverja. Tvent er talið
valda því, að Hitler vill knýja þá til fylgis við sig nú.
Innrásaráformin hafa mishepnast. Hinn víðtæki und-
irbúningur í september var ónýttur fyrir Þjóðverjum
að mestu í árásum breska flughersins. Sókn á Balkan-
skaga og til annara landa í nálægð austanverðs Mið-
jarðarhafs er áhættumikil og vafasamt um árangurinn,
takist ekki að hræða Grikki og Tyrki. En verði hafin
sókn á hendur Bretum annarsstaðar, til þess að hnekkja
veldi þeirra á Miðjarðarhafi vestanverðu og heima fyr-
ir á eftir, telur Hitler sig þurf a aðstoðar Frakka og Spán-
verja, flota og flugflota Frakka og stuðning Spánverja
til þess að ná Gibraltar,
Laval fór til Vichy í gær og gaf Petain skýrslu um viðræð-
urnar við Hitler. Var birt tilkynning um þetta, en áður hafði
verið tilkynt, að Vichy-stjórnin liti á það sem fjarstæðu, að hún
ætlaði að segja Bretum stríð á hendur. En líkurnar þykja yfir-
gnæfandi, að Hitler hafi sent Petain kröfur, og ein fregnin
hermir, að Petaín hafi hafnað þeim og Laval tilkynt Hitler það.
En hvort Laval hefir komið með nýjar kröfur er ekki kunnugt.
Ein fregnin segir, að Hitler muni hitta Petain í dag, og verði
von Ribbentrop viðstaddur þæmmræður, og þá sennilega Laval.
Af öllu því, sem fréttist í gær vakti þó mesta athygli fregnin
um það, að. Hitler og Franco, hefði hitst á landamærum Spánar
og Frakklands, og margir stjórnmálamenn telja þennan fund
— þótt ekkert hafi verið tilkynt opinberlega um viðræðuefnið
— varpa ljósi á annað, sem er að gerast, þ. e. að samband sé
milli viðræðna Hitlers og Lavals og þess, sem Hitler ræddi við
Franco. Töluðust þeir við tvívegis Hitler og Franco. Viðstaddir
voru von Rippentrop utanríkismálaráðherra Þýskalands, og
Serrano Suner, hinn nýi utanríkismálaráðherra Spánar, for-
ingi falangistanna, en hann var, eins og skemst er að minnast í
Berlín og Rómaborg fyrir skemstu.
Það var tekið fram í fregn-
um frá Rómaborg — en ekki
eftir ítölskum heimildum, — að
Hitler hefði þreifað fyrir sér hjá
Laval um skilyrðin fyrir því, að
Frakkar styddi Þjóðverja gegn
Bretum.
Það er sagt, að andúðin gegn
Þjóðverjum vaxi hröðum fet-
um í Frakklandi, en óvinsældir
Lavals og hans manna eru stöð- >strandleng'ju, lieldur og í mörg-
ugt vaxandi. Er mikið talað um
:sterk átök innan stjórnarinnar i
Vrichy, og telja merin, að Petain
sé í rauninni algerlega fnáhverf-
ur því, að ganga til nokkurrar
hernáðarlegrar samvinnu við
Þjóðverja.
'Innrásin átti að
byrja í semtember.
Það er ekki Ijóst enn sem
komið er hvað ofan á verður, er
lokið er þeim átökum, sem nú
eiga sér.stað á fundum Hitlers.
En það sem er að gerast er af-
leiðing þess, að innrásarfyrir-
;ætlanir Þjóðverja mishepnuð-
uðust. Vegna þess að þær mis-
hepnuðust og ekki var unt að
sigra Breta í skjótri svipan varð
að leita nýrra bragða, og það er
vafalaust undir því komið,. sem
ofan á verður á fundunum, hvár
sókn verður hafin í styrjöld-
inni á næstunni.
Bretar notuðu tækifærið i
gær, er nokkurt hlé varð á loft-
árásum, til þess að birta nokk-
urskonar yfirlitstilkynningu.um
árásirnar á bækistöðvar Þjóð-
verja við Ermarsund og áðra
staði, þar sem þeir unnu að und-
irbúningi innrásarinnar. .Efiir-
Jitsflugvélar flugflotans voru
stöðugt á sveimi frá Narvik og
suður undir landamæri Spánar
og voru gefnar nánar gætur að
öllu, sem f.ram fór. 1 byrjun
september var tiltölulega lítið
um að vera, en því lengur sem
leið á mánuðinn var undirbún-
ingi hraðað, ekki að eins í öllum
helstu höfnum á fyrrnefndri
um bækistöðvum (flugstöðvum
etc.) innar, í Frakklandi, Hol-
landi og Belgíu, og miklir lið-
flutningar áttu sér stað til Hol-
lands og Belgíu, aukaskýli voru
reist í flugstöðvum o. s. frv. Til
dæmis er tekið, að eitt sinn voru
45 flutningaskip í Le Havre, og
í öllum liöfnum var safnað sam-
an skipum, flutningaprömmum,
sumum vélknúðum, kafbátum,
E-bátum, tundurspillum o. s.
frv. Til þess að hnekkja þessum
undirbúningi öllum hófu bresku
sprengjuflugvélarnar hinar
skipulegu árásir sínar, sem
framkvæmdar voru dag og nótt
á allar þessar stöðvar, með þeim
árangri, að innrásaráformin
voru ónýtt í bili. Er itarlega frá
þessu sagt í yfirliti Breta, en
jafnframt eru menn varaðir við,
að álykta, að liættan sé liðin
lijá. Meðan Þjóðverjar hafi þess-
ar hafnir á valdi sínu og í-eyni
að draga að sér skip, birgðir og
menn þar, sé augljóst að þeir
bafi innrás enn í huga, og Brctar
verði því ávalt að vera við öllu
búnir.
í síðari fregnum segir:
Það er nú slaðfest, að Hitler
hefir boðið Petain á sinn fund
herínn
bannaður á
Ítalíu.
Einkaskeyti frá U. P.
London í morgun.
Opinber tilkynning hefir
verið gefin út um það í
Rómaborg, að héraðsstjóran-
um í Milano-héraði hafi verið
veitt vald til þess að banna
starfsemi Hjálpræðishersins í
umdæmi sínu og gera allar
eignir hans upptækar. Segir
í tilkynningunni, að herinn
hafi „unnið gegn hagsmun-
um ítalíu.“
Talið er að þetta sé upp-
hafið að þvf, að Hjálpræðis-
herinn verði bannaður um
alla Ítalíu.
Verða Karl og Mme.
Lupescu íramseld til
Rúmeniu?
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London í morgun.
g PÆNSKA falangistablaðið
„Arriba“ birti í gær grein
urn Karl, fyrrum Rúmeníukon-
ung, og ástmey hans, Madame
Lupescu, en þau eru nú í haldi
í Granada.
I greininni, sem er mjög
svæsin úrás á Mme Lnpescu, er
m. a.ikomist svo að orði: „Það
mun bráðlega koma að því, að
Karl og MmeLupescuverðiað
fara aftur sömu leið og þau
komu frá Rúmeníu.
Mme Lupescu á að svara til
þungra saka í Rúmeníu. Ilún
var orsök þess, að Codreanu,
foringi Járnvarðliðsins, var
drepinn og liún skvetti vitrioli
á líkið af honum — svo var
heift hennar mikil."
„einhversstaðar í Frakklandi“.
Öllu er lialdið leyndu um við-
ræður Hitlex-s og Lavals, en talið
er, að Jlitler hafi boðið upp á
einhverja samninga, sem eru
„nxitt á íxxilli vopnahlés- og
friðarskilmála“ og eigi að greiða
fyrir viðreisn Frakklands. Að
því er United Press hefii' seinast
fi’egnað, hefir Hitler ekki borið
fraixx kröfur unx, að Frakkar
taki þátt í stríðinu nxeð þeim.
Flugvélatjón Þjóðverja vik-
una, senx lauk 19. október, nanx
32 flugvélum, Saxxxkvæmt til-
kynningu flugmájaráðuneytis-
ins breska. Á saixia tíma nxistu
Bretar 20 flugvélar og 9 flug-
meixix. Ráðuneytið tekur það
franx í tilkynningu sinni, að
sennilega sé tjóxx Þjóðverja
nxeira, og ekki séxx taldar i tjóni
þeirra vélax’, senx skemst hafi
að nxeira eða minna leyti.
f®esr feídst
Þjoðver|a.
Þúsuixdir sixiávirkja hafa veiið bygð íxxeðfram ströndunx Stói’a-Bretlands. Þar er sífelt lialdinn
vörðui', þvi að eins og Churchill hefir sagt, nxá búast við innrás Þjóðverja á hverri stundu, og þá þýð-
ir eltki að sofa á verðinum. Alt er tilbúið í virki þvi, senx hér sést á myndinni, vélbyssur reiðu-
bxuxar o. s. fivv.
Bandaríkj amenn
hafa hraðan á.
Flotasföð á Nýfundnalandi. Nýjar
flugstöðvar á Kyrrahafi. Flugíloti
sendur tii Filipseyja.
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS. — Londoix í morgun.
Það kemur greinilega fram í öllu senx er að gerast í land- •
varnamálununx vestra, að Bandaríkjamenn eru ekki méð neiti
kák, þeir eru allir þar sem þeir eru. Um land alt er það nú mesta
áhugamál manna, að landavömununx verði sint eins og geía
þjóðarinnar leyfir. Ríkisstjómin vinnur af kappi að þessunx
málum. Hið seinasta, sem gert er, er þetta: "
t
Tveir flugvélaflokkar hafa
verið sentlir til Filipseyja og
Knox flotanxálaráðherra hefir
lýst yfir, að Bandaríkjaflotimi
sé fær um að verja hvert það
laxxd, þar senx fáni Bandaríkj-
anna blakti. Sjóliðið verður auk-
ið xmx 100.000 mamis og koixiið
xxpp mörgxxixx nýjuixi flugstöðv-
um.
Með saixxkoniulagi við Breta
og Kanadamenn ætla Bandarík-
iix að liafa flotastöð og flugstöð
á suðux’odda Nýfundnalands og
er þegar hafimx undix’búningur
þess, að koxxxa þar öllu i það
horf, að unt verði að senda
þangað herskip og flugflota lxið
fyrsta.
LOFTVARNIR LUNDÚNA
AUKNAR.
Fyrsta aðvörun unx loftárás i
gæi’lcveldi var gefin fyrr en
vaxxalega, en það konx ekki til
loftárása að ráði, og brátt voru
gefiix merki unx, að öllu væri ó-
liætt. Aftur var gefin aðvörun i
íxót og ekki tilkyixt, að hættan
væri liðiix hjá, fyrr eix i döguxx.
En það var lítið um loftánásir.
— Veður var slænxt yfir Bret-
landi og Norður-Frakklandi.
Loftvarnir Lundúnaborgar
ý Iiafa vei’ið mjög auknar og kann
það að eiga sinn þátt i, að flug-
niönnum Þjóðverja hefir ekri
orðið eins ágengt þar undan-
gengin dægur sem fyrr.
Mu lilí fitfllto-
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
Fregn frá Mexico City hermir,
að í-íkisstjórnin lxafi lagt bann
við útflutningi á kvikasilfi'i, að
verðmæti unx 200.000 dollara,
en kvikasilfur þetta er senx
stendur í Manzanillo og á að
fara til Japan. Bannið nær einn-
ig til annarar kvikasilfurspönt-
unar, senx Japanir hafa gert í
Mexico.
kyrru fyrir. — Fréttaritarinn
lieldur því fram, að engar
flutningabifreiðir frá Lashio á
landamærununx hafi komist
til Kumming, síðan er brautin
var opnuð -á ný til hergagna-
fultninga.
Styrjaldarundirbún-
ingurinn í Kanada.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London í morgun.
Það var tilkynt í London í
gæi’kveldi, að alls hefði rikis-
stjórnir Bretlands og Kanada
pantað hergögn og annað í
Kanada, vegna styrjaldai'innar,
fyx’ir yfir 000 miljónir dollara.
Síðan er styrjöldin hófst hafa
sanxtals 3000 skip farið frá Kan-
ada til Bretlands með uni 17
milj. smálesta af vörum.
Unx gervalt Kanada er nú
unnið að framleiðslu hergagna
og flugheriixn kanadiski, sem í
byrjun styrjaldarinnar var sam-
tals 4500 nxenn, að öllu liði nxeð-
töldu, liefir nú 30.000 nxönnunx
á að skipa. — Á xxæsta ári verða
80 flugskólar starfræktir í Kan-
ada, nú 40, og þegar fer stöð-
ugur straumur flugmanna frá
Bretlandi lil Kanada.
Flutningur stöðvast
á Burmabrautinni.
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
Fréttaritari Domei-fréttastof-
unnar1 í Hongkong skýrir frá
þvi, að japanskar flotaflugvélar
hafi gert loftárásir á Mekong-
brúriá á Burmabraxxtinni 18.—
20. okt. og skem t hana stórlega,
svo að 200 flutningabifreiðir
íiafi neyðsf til þess að lialda
Breska stjórnin hefir ákveðið
að endui’greiða sveita- og bæj-
arstjórnum kostnað þamx, sem
þær liafa fi’amvegis af úthlutun
loftvarnabyrgja haixda ahnenn-
ingi, eftir þvi sem Herbert
Moi’rison tilkynti í umburðar-
bréfi til sveitastjórna í gær.
•
Ritstjóri ameriska timarits-
ins .Amei'ican Ti-ade“ hefir látið
svo um mælt, að það væri blaða-
mannastéttmni til hins mesta
sóma Ixve vel hefði gengið út-
gáfa blaða og tímarita í London,
meðaix á nxestu loftárásunuixx
stóð. Eins og menn iixuna, var
nxiklum árásunx beint að Fleet
Street, þar sem flest stórblöðin
liafa byggingar sínar, og Þjóð-
verjar hafa hvað eftir annað
sagt frá því í tilkynningum
sinum að hús bi'eski'a stórblaða
hefðu verið lögð í í-xxstir. Sanxt
sem áður hafa öll Lundújiablöð-
in konxið reglulega út.