Vísir - 09.11.1940, Blaðsíða 2

VÍSIR
✓
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson
Skrifst.: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12
(Gengið inn frá Ingólfsstraeti)..
Símar 1 6 6 0 (5 línur).
Verð kr. 2.50 á mánuði.
Lausasala 10 og 25 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Samfylkingin.
JlRIH fá líklega málið núna
nafnarnir, Jónas Guð-
mundsson og Jónas Jónsson.
Þeir hafa verið að keppast um
það síðustu misserin, hvor gæti
útliúðað kommúnistum meira.
Jónas Jónsson hefir skrifajð í
Tímann, en nafni hans í Al-
þýðuhlaðið. Hvorugur hefir
verið neitt að skera utan af
þvi, en þó hefir Jónas Guð-
mundsson verið sýnu stór-
höggvari. Báðir hafa kveðið
upp þann sama dóm, að það
væri dauðasynd að hafa nokk-
ur mök við > kommúnista.
Flokksmenn þeirra liafa ekki
ráðið sér fyrir hrifningu yfir
þessari postullegu djörfung og
röggsemi nafnanna. Þeirra
kvöld- og morgunvers hafa alt-
af endað á orðunum: Engin
mök við kommúnista!
En svo þurfti Sigurður Jón-
asson endilega að komast í nið-
urjöfnunarnefndina og þá var
öllu gleymt. Þá gengu Alþýðu-
flokkurinn og Kommúnista-
flokkurinn í eina sæng — með
maddömu Framsókn á milli
sín!
Guð láli gott á vita. Er það
kannske..ekki ánægjulegt að sjá
þessa gömlu vini og samherja
bindast trygðaböndum að nýju.
Það eru eklvi nema einir 7—8
mánuðir þangað til kosningar
eiga að fara fram — ekki i «iið-
urjöfnunarnefndina i Reykja-
vílc — heldur til Alþingis. Er
ekki kominn tími til að byrja
æfingar undir þá miklu leik-
sýníngu? Hvað gerir það til
þótt l’lfist sé milli kosninga, ef
alt fellur í ljúfa löð þegar á
þarf að halda?
Það hefir sýnt sig að þessum
þrem flokkum rennur altaf
hlóðið til skyldunnar, þegar
mikið liggur við. Við síðustu
kosningar skipuðu kommúnist-
ar flokksmönnum sínum út um
land, að lcjósa frambjóðendur
Framsóknarflokksins allstaðar
þar, sem þeim var nokkur
hætta húin. Kommúnistar telja
sjálfir, að þessi fyrirmæli hafi
horið þann áraugur, að þeir
hafi komið að Framsóknar-
mönnum í livorki meira né
minna en 7 kjördæmum,.
Og hvernig var það við síð-
ustu bæjarstjórnarkosningar í
Reykjavik?» Þá voru þeir á
sama listanum, Stefán Jóhann,
Einar Olgeirsson og Haraldur
Guðmundsson.
Því skyldi ekki sagan endur-
taka síg í þessu efni eins og svo
mörgum öðrum? Því skyldu
ekki hollvinir taka höndum
saman, þó að snurða hlaupi á
þnáðinn? Það er ekki mjög Iangt
siðan núverandi ritstjóri Al-
þýðublaðsins var einn af
fremstu forvigis.mönnum
kommúnista liér á landi. Það
er ennþá styttra síðan Sig-
fús Sigurhjartarson var stjórn-
málaritstjóri Alþýðublaðsins.
I dag er 9. nóvember. Reyk-
víkingar muna vel, hvað gerð-
ist þennan dag fyrir 7 árum.
Lögreglan í höfuðstaðnum
kyntist þá hinni mildu hönd
samfylkingárinnar. Árum sam-
an hélt Aíþýðuflokkurinn þenn-
an dag liátíðlegan, með Stefán
Jóliann í broddi fylkingar. Þá
var núverandi forsætisráðherra
lögreglustjóri í Reykjavík.
Framsókn reyndist uppvöðslu-
mönnunum dyggilega. Þeim
voru gefnar upp sakir.
Þessir þrír flokkar eiga
margs að minnast frá liðnum
dögum. Nú nálgast þingkosn-
ingarnar óðum. Er þá ekki ein-
sætt, að slá striki yfir það sem
á milli hefir borið síðustu miss-
erin. Það er veltiár til sjávar og
sveita. Hvenær mundi tilvald-
ara að mynda „góðærisstjórn“?
Það er trúlegt, að þeir nafn-
arnir eigi eftir að hrista úr
klaufunum enn um stund. Eu
það gerir ekkert til. Sættirnar
verða hara því hjarlnæmari og
áhrifaríkari, sem meira hefir
skorist í ®dda á undan. Þessir
þrír flokkar liafa hingað til
munað það við hverjar kosn-
ingar/að „alt er betra en íhald-
ið.“
a
Minningarathöfn
skipverjanna af
»Braga(f.
Minningarathöfnin um skip-
verja á Braga og útför skip-
stjórans fóru fram í gær.
Athöfnin, sem öll var með
mikilli viðhöfn, hófst með liús-
kveðju á heimili skipstjórans,
Öldugötu 4. Síðan var líkið flutt
í Fríkirkjuna, þar sem aðalat-
höfnin fór fram.
Minningarathöfnin liófst á
því, að tveir sálmar voru sungn-
ir, en síðan flutti síra Árni Sig-
urðsson mjög hugðnæma ræðu.
Að lokinni ræðunni voru aft-
ur sungnir tveir sálmar, en
Daníel Þorsteinsson söng ein-
söng, sálminn „Friðarins Guð“.
Sönginn annaðist Karlakór
Reykjavikur, undir stjórn Páls
Isólfssonar.
Kirkjan var mjög fagurlega
skreytt. Skipstjórar báru kist-
una í kirkju, en Oddfellowar út.
lÚtgerðarmenn báru hana inn í
kirkjugarðinn.
Knattspyrnuþing
ið hefst á morgun
Knattspyrnuþingið hefst á
morgun kl. 2 e. h. í Oddfellow-
húsinu. Sitja það fulltrúar frá
knattspymufélögunum hér í
bænum.
Aðalmálið, sem tekið verður
fyrir að þessu sinni, er frum-
varp um verksvið Knattspyrnu-
ráðsins gagnvart knattspyrnu-
félögunum. Er frumvarpið sam-
ið af milliþinganefnd, sem kos-
in var á knattspyrnuþinginu i
fyrra.
Aðalfundur Yíkings var hald-
inn í gærkveldi. í stjórn félags-
ins voru kosnir þessir menn:
Guðjón Einarsson, endurkosinn
formaður, og meðstjórnendur:
Brandur Brynjólfsson, Jíreiðar
Ágústsson, Ingvar Pálsson og
Sig. Þrðarson.
Jólaávextir.
Innflutnings- og gjaldeyris-
nefnd hefir samþykt að leyfa
influtning þurkaðra ávaxta og
epla fyrir jólin.
Hefir staðið i samningum um
þetta mál að undanförnu og
koma ávextirnir að Iíkindum
fyrir jól, ef samkomulag verð-
ur um gjaldeyrishlið málsins.
Þetta leyfi á innflutningnum
er bundið vissum skilyrðum.
%
Viðtal við Jakofo Möller fjármálaráðherra:
Hagur ríkissjóðs mun betri
en ætlað var, er fjárlög
voru samm.
Ileimild til niðnriknrðar greiðsl-
uin iini 20% ekki notnð.
lagi. Á sama tíma var hagur
hankanna um 21—22 milj. kr.
betri en á sama tíma í fyrra,
auk þess sem greiddar hafa ver-
Frá bæfarstjorn:
ið gjaldfallnar kröfur, utan
bankareikninganna, fyrir all-
verulegar upphæðir. Inneignir
bankanna i Englandi munu nú
nema um einni miljón sterlings-
punda, og er að vonum allmikið
um það rætt, hvernig þeim
myndi best ráðstafað, og hafa
í því sambandi verið uppi ráða-
gerðir um að verja nokkurum
hluta þeirra til greiðslu ríltis-
skuldanna, en engin endanleg
ákvörðun verið um það telcin.“
Jakob Möller fjármálaráðherra flutti nú um miðja vikuna er-
indi um f jármálin á fundi í Varðarfélaginu, — afkomu ríkis-
sjóðs eins og hún er nú og framtíðarhorfur að nokkru.
Vísir hefir snúið sér til f jármálaráðherra og beðið hann um
að láta blaðinu í té nokkrar upplýsingar í þessu efni og fer hér
á eftir viðtal við ráðherrann.
G9H§
Hvað er að segja um afkomu
rikissjóðs það sem af er árinu?
„Afkoman má eftir atvikum
teljast sæmileg, og í rauninni
hetri, en unt var að gera sér
vonir um alt fram undir mitt
ár. I júlílok voru þannig skatt-
ar og tollar hálfri miljón krón-
um lægri, en á sama tíma í
fyrra, en síðan hefir þetta
breyst þannig, að i september-
lok voru sömu tekjur orðnar
% úr miljón hærri en á sama
tíma 1939, eða kr. 11.707 þús.
á móti kr. 10.963 í fyrra. Má
telja víst, að skatta- og tolltekj-
ur verði mun hærri þetta ár en
gert var ráð fyrir, er fjárlög
voru samin.“
Hvað er að segja um tekj-
urnar af ríkisstofnununum?
„Þær verða vafalaust mun
meiri en áætlað er á f járlögum,
t. d. eru innhorgaðar tekjur á-
fengisverslunarinnar nú orðnar
kr. 1.600 þús., en eru áætlaðar
alt árið kr. 1.688 þús. Af tó-
bakseinkasölunni hafa að vísu
aðeins verið greiddar inn kr.
550 þús. af kr. 692 þús. tekjum
áætluðum, en ágóðinn er þegar
orðinn mun meiri, og má ætla
að hann fari einnig fram úr á-
ætlun. Þá eru símatekjurnar
vitanlega allmiklum mun meiri
en í fyrra.“
Hafa engir tekjuliðir brugð-
ist á árinu?
„Jú, að vísu verða þeir sum-
ir allmikið undir áætlun, sér-
staklega siglingatekjurnar, en
þó má liinsvegar telja víst, að
fjárhagsáætlunin í heild stand-
ist sæmilega. En þar af leiðir
þá lika, að ekki hefir verið talið
fært að beita heimildinni til
lækkunar á útgjöldum ríkis-
sjóðs um 20%, sem gefin er í
22. gr. fjárlaga og bundin er
þvi skilyrði, að lalið sé sýnilegt
að tekjurnar hljóti að lækka
verulega frá því, sem áætlað
hefir verið, af völdum ófriðar-
ins. Hafa þess vegna öll gjöld
verið greidd affallalaust, enda
verður ekki annað sagt, en að
horfurnar um afkonxu ríkis-
sjóðs séu sæmilegar, þrátt fyrir
]iað, að ýms ófyrirséð gjöld
hafa komið til greiðslu, sem að
sjálfsögðu var ekkert áætlað
fyrir, og annað farið verulega
fram úr áætlun.“
Hvað er að segja um þjóðar-
liaginn í heild?-
„Það liefir verið sagt frá því
í blöðum, að í septembermán-
aðarlok hafi verslunarjöfnuður-
inn verið orðinn hagstæður um
40 miljónir króna, og má gera
ráð fyrir að það sé ekki allfjarri
SiUnrbrnðkaup.
Þau lijónin eru bæði listelsk
og eiga áreiðanlega stærsta og
besta málverkasafn, sem er í
einstaklingseign liér á landi.
Þau hafa með þessu unnið hinni
ungu íslensku list mikið gagn,
og þar með menningu landsins
í það lieila tekið. Hvort þetta
verður skilið og þakkað að verð-
leikum af nútimanum, það er
efamál. Hitt er víst, að frárn-
tíðin mun líta á þetta verk
þeirra hjóna sem ómetanlegt og
óeigingjarnt starf í þágu menn-
ingarviðleitni þjóðarinnar.
Þeir eru áreiðanlega margir,
sem senda þeim hjónunum sin-
ar bestu óskir, óskir um bjarta
og gæfuríka framtíð. S.
t
Miðvikudaginn 6. þ. m. áttu
þau hjónin frú Kfostín Andrés-
dóttir og Markús tvarsson, vél-
stjóri, silfurbrúðkaup. Þau eru
með aflirigðum vinsæl, og þeir,
sem þekkja þau, þekkja lílca á-
stæðurnar til þess.
Markús ívarsson er mjög
duglegur maður, svo duglegur,
að aðrir verða dugnaðarmenn
af að vera með honum. Hann er
og svo bjartsýnn, að um munar.
Frú Kristín er lík manni sín-
um, og heimili þeirra hjóna er
staður, er maður geymir sem
mjög kæra endurminningu í
huga sínum, eftir að hafa verið
þar.
/
Hitaveitan - Rafmagns-
taxtarnir - Bátaliöfn -
H llmörg mál voru til umræðu á fundi bæjarstjórn-
ar í fyiTadag.. Meðal annars var gefin skýrsía um
framkvæmdir við Hitaveituna, rætt um aukið skulda-
bréfalán fyrir bæinn, breytingar gerðar á rafmagns-
töxtunum, kosið í niðurjöfnunarnefnd og fleira.
Kai Langvad, yfirverkfræð-
ingur Hitaveitunnar, sendi ný-
lega skýrslu um það, hversu
langt Hitaveitan væri komin og
ræddi Bjarni Benediktsson,
borgarstjóri málið á fundi bæj-
arstjórnar í fyrradag.
Búið er að vinna að Hitaveit-
unni fyrir um 2 milj. d. kr., að
meðtöldu efni. Hér er fyrfr-
liggjandi ónotað efni fyrir
750.000 d. kr., en í tryggingar,
vexti o. s. frv hefir verið varið
450 þús. d. kr. Er því alls búið
að verja 3.2 milj. d. kr. til Hita-
veitunnar.
Þá liggur í Khöfn efni, sem er
um 2% milj. kr. virði. Enn
standa jdir samningar um að fá
leyfi til að flytja efnið liingaö,
svo að enn getur málið leyst á
heilladrjúgan liátt.
RAFMAGNIÐ.
Rafmagnstaxtarnir voru til 2.
urnræðu og er borgarstjóri
hafði mælt nokkur orð, fór frarn
alkvæðagreiðsla um þá. Frá
því að 1. umræða fór frarn, lief-
ir sú breyting á orðið, að lagt
hefir verið til, að ljósarafmagn-
ið Iiækki ekki í 48 au, en verði
46 au. Er þar um smávegis
lækkun að ræða, því að Ijósa-
taxtinn hefir verið rúml. 46 au.
Breytingar þessar á raf-
magnstöxtunum eru gerðar
vegna aukins kostnaðar við
starfsmannahald Rafmagns-
veitunnar af dýrtíðaruppbót á
laun þeirra.
NIÐURJÖFNUNAR-
NEFND.
Kosnir voru fjórir menn i
niðurjöfnunarnefndina í fyrra-
dag og gengu framsóknarmenn,
kommúnistar og sósíalistar í
bandalag.
Á lista Sjálfstæðisflokksins
voru sömu menn og í fyrra, Sig-.
urbjörn Þorkelsson, Gunnar
Viðar og Gunnar Thoroddsen
og fékk sá listi 9 atkvæði. Á
hinum listanum var Ingimar
.Tónsson efstur, en Sigurður
Jónasson annar. Þar eð sá listi
fékk 6 atkv., varð að varpa hlut-
kesti milli Gunnars Thorodd-
sen og Sigurðar. Kom upp hlut-
Ur Sigurðar.
BÁTÁHÖFN.
J. A. Pétursson bar fram til-
lögu um, að þess væri farið á
leit við útgerðai’menn, að þeir
legði fram sem svaraði 20 þús.
kr. á hvern togara, til viðbótar
útsvarinu 1939 og yrði fénu
varið til að koma upp sérstakri
hátaliöfn. Sagði Jón að útgerð-
in greiddi nú lítið til bæjarsjóðs,
en þörfin fyrir bátaliöfn færi
vaxandi. y
Borgarstjóri svaraði þessu.
Kvað liann þessa leið lítt færa,
nema skatta- og útsvarsmálum
útgerðarinnar væri komið á
fastan grundvöll. Lagði hann
lil að málinu yrði vísað til bæj-
arráðs og var það samþykt.
SKULDABRÉFA-
LÁNIÐ.
Lítillega var minst á skulda-
hréfalánið, en áður liafði verið
i-ætt um að taka stærra lán, en
3 miljónir króna. Er það mál
enn til athugunar.
Borgarstjóri fór nokkurum
orðum um þetta mál. Sagði
hann að liann teldi lieppilegast,
ef þetta yrði gert, að þá yrði
þau skuldabréf notuð til að
greiða þeim sjóðum bæjarins,
sem bæjarsjóður hefði fengið
fé að láni úr.
Ákvörðun var engin tekin um.
þetta á fundinum.
Uppboð.
Opinbert uppboð verður
haldið við Amarhvol, mánu-
daginn 11. nóv. n. k. kl. 2 e.
h. og verða þar seldir bif-
reiðarnar: R. 11, 822, 919 og
1082. — Þá verða seldir ýms-
ir húsmunir: Skrifborð,
stofuborð, klukkur og fleira.
Greiðsla fari fram við ham-
arshögg.
LÖGMAÐURINN
í REYKJAVÍK.
K. F.-U. M.
Á morgun:
Kl. 10 f.li. Sunnudagaskólinn.
— 1^/2 e. li. Y. D. og V. D.
— 5Mj Unglingadeildin. —
Fer mingardren g j ahátið.
— 8^ Samkoma. Bænavikan
hefst. Ástráður Sigurstein-
dórsson cand. tlieol. talar. —
Allir velkomnir.
Bíll.
Litill, 4—5 manna bíll ósk-
ast nú þegar. Tilboð um
verð, tegund og aldur sendist
afgr. Vísis fyrir mánudags-
kvöld, merkt: „4—5“.
Stnlka
vön eldhússtörfum óskast
strax á Hótel ísland. — Uppl.
milli kl. 4 og 6, ekki i síma.
Húseign
við SKÓLAVÖRÐUSTÍG,
framtíðar verslunarstaður, er
til sölu nú þegar.
Ólafur Þorgrímsson,
hæstaréttarmálafl.maður.
Austurstr. 14. — Sími 5332.