Vísir - 13.11.1940, Blaðsíða 3

VÍSIR
FRÁ HÆSTARÉTTI:
Þegar hafnarbáturinn
sigldi á Skeljung.
Baráttan ge^n
lömiiiiarveikiiini.
Nérfræðiug: rautar I Jþeirri grein.
í gær var kveðinn upp dómr
ur í málinu Hafnarstjórinn í
Reykjavík f. h. \ hafnarsjóðs
gegn H.f. Sliell á Islandi.
Málsatvik eru þessi:
I marsmánuði 1938 var m.s.
Skeljungur, sem er eign H.f.
Shell, á leið inn ytri höfnina í
Reykjavík. Hafnsögumanns-
báturinn, sem var á leið með
hafnsögumann lil þess að sigla
skipinu inn að Ingólfsgaj'ði,
sigldi í þessum svifum móts
við Skeljung og vildi þá svo til
að báturinn rakst á stjórn-
borðshlið Skeljungs að aftan,
þannig að öldustokkur skipsins
beiglaðist á allstóru svæði og
bognuðu tvær stoðir að innan-
verðu til muna. Kostnaður við
viðgerðina nam kr. 900.00. H.f.
Shell taldi, ,að hafnsögumanns-
báturinn hefði átt alla sökina
á árekstrinum og krafði því
eiganda hans, hafnarsjóð, um
greiðslu, og er greiðsla fékkst
eigi, var mál þetta höfðað.
Hafnarstjórinn f. h. hafnar-
sjóðs krafðist sýknu og byggði
þá kröfu sína fyrst og fremst
á þvi, að útgerðarmaður skip.s,
í þessu tilfelli h.f. Sliell, er bið-
ur um aðstoð hafnsögumanns,
beri ábyrgð á skaðabótaskyld-'
um verknaði bafnsögumanns
meðan hann er að vinna í þágu
skipsins, en sú vinna telur
hafnarstjóri að hefjist, er hafn-
sögumannsbáturinn leggur af
Þrjátíu smálög.
Eftir Hallgrím Helgason.
Óteljandi verk bíða íslenskra
tónlistarmanna, ekki síst tón-
skáldanna. Eitt þeirra er að
semja hentugar kenslubækur
við okltar hæfi. Ekki svo að
skilja að ekki sé til nóg af af-
bragðs kenslubókum erlendum,
beldur er liitt nauðsynlegt að
þjóðin skapi með sér sjálfstæða
tónment og heyri sína eigin
rödd.
Hallgrímur Helgason liggur
elcki á liði sínu. Fyrir nokkurum
dögum kom út eftir liann hefti
sem nefnist „30 smálög fyrir
pianó“. Þótt lieftið sé litið fyrir-
ferðar rúmar það furðu mikið.
Þarna eru saman komin form
polyfóniska tímabilsins, kanon
Invention, passacaglia, fúga,
prelúdía og toecata, enda hugs-
ar höfundur sér heftið „sem
eigskonar forskóla að pólýfón-
um verkum barokk-tímabils-
ins“ og þá auðvitað sér i lagi
t. d. prelúdíum og inventionum
J. S. Baclis. Þó lögin séu aðal-
lega ætluð píanónemendum eru
þau engu siður hæf til kenslu
á orgel og harmóníum. Eins
hygg eg að megi leika þau á tvö
strokhljóðfæri, t. d. tvær fiðlur,
fíðlu og lágfiðlu, eða fiðlu og
celló; þyrfti þá að eins að flytja
þau í aðrar tóntegundir. Enn-
fremur eru lögin tilvalin dæmi
stað í áttina til skipsins og öll
sigling bátsins, undir stjórn
liafnsögumannsins, sé þannig á
ábyrgð úlgerðar skips þess, er
leiðsagnarinnar nýtur. Y erði
H.f. Sbell því sjálft að bera á-
byrgð tjóns þess, er hlotist hafi
af árekstri bátsins á Skeljung.
Sjódómurinn taldi að útgerðin
bæri að vísu ábyrgð á skaða-
bótaskyldum verkum, er liafn-
sögumaðurinn orsakaði meðan
hann ynni í þágu skipsins, en
kvað þá ábyrgð liinsvegar ekki
hefjast fyrr en hafnsögumaður
væri kominn um borð í lilut-
aðeigandi skip. Var því þessi
varnarástæða hafnarstjóra ekki
tekin til greina.
Að því er snerti sökina á á-
rekstrinum komst sjódómurinn
að þeirri niðurstöðu, að hafn-
sögumannsbáturinn ætti að
bera % liennar en Skeljungur
% og dæmdi samkvæmt því
liafnarsjóð til greiðslu á kr.
600.00 eða % hlutum tjónsins.
Hafnarstjóri f. li. hafnar-
sjóðs vildi ekki una þessum
málalokum og áfrýjaði málinu
til hæstaréttar. Urðu úrslit
máls þessa þau, að dómur sjó-
dómsins var staðfeslur og H.f.
Shell tildæmdur málskostnaður
fyrir hæstarétti kr. 300.00.
Hnn,. Guðmundur I. Guð-
mundsson flutti málið af hálfu
hafnarsjóðs en hrm. Jón Ás-
björnsson af bálfu H.f. Shell.
við kenslu i tónsmiði (kontra-
punkt). Þetta er því hin þarf-
asta bók í alla staði, og væri
æskilegt að fá næst íslensk
þjóðlög í einföldum en viðeig-
andi búningi, Iagrænum og
hljómrænum, handa byrjönd-
um. Gæli það verið forskóli að
þessu hefti. Beini eg hér með
þeirri áskorun til islenskra tón-
smiða, að þeir taki sér það
vandasama verkefni á hendur.
Hefti Hallgrims er þegar
komið í hendur nemenda
minna við Tónlistarskólann, og
vil eg mæla með því við alla þá,
sem við kenslu fást.
Hafi höfundur þakkir fyrir.
Árni Kristjánsson.
Aukning slökkviliðs-
tækja bæjarins.
Á fundi brunamálanefndar,
sem haldinn var í síðasta mán-
uði, var meðal annars rætt um
aukningu á slökkvitækjum bæj-
arins, veg-na hernaðarhættu.
Slökkviliðsstjóra var faliu
rannsókn málsins, en hann
hafði þá fyrir alllöngu gert fyr-
irspurnir til Englands og Ame-
riku viðvíkjandi slökkvitæki, en
flest svörin voru ókomin.
Þá skýrði slökkviliðsstjóri og
frá því, að þegar í maí hafi
hann gert ráðstafanir til þess
að auka slökkviliðið með sjálf-
boðaliðum og komið upp stöðv-
um á 4 stöðum í bænum, þar
sem geymd eru slökkvitæki, ef
á þarf að halda.
Næturakstur.
Bifreiðastöð Islands, Hafnarstr.,
sími 1540, hefir opið í nótt.
Kristján Guðlaugsson
hæstaréttarmálaflutningsmaður.
Skrifstofutími 10—12 og 1—6
Hverfisgata 12 — Sími 3400
VÍSIS KAFFIÐ
gerir alla glaSa.
Fyrir skönmiu var stofnaður
liér i bæ félagsskapur til styrkt-
ar lömunarveikissjúklingum.
Við fáa sjúkdóma slær eins
iniklum óliug á almenning eins
og þá er lömunarveikin gengur
yfir. Enginn getur vitað sig ör-
uggan. Börn og ungt fóllc í
blóma lífsins verður oft barð-
ast úti.
Margir þeirra, sem lifa af
þennan hættulega sjúkdóm,
vakna aftur til lifsins meira eða
minna lamaðir. Oft hverfa lam*
anirnar að nokkuru leyti, en oft
er það líka að lamanirnar liald-
ast og þannigtverða þessir sjúk-
lingar, sem annars eru alger-
lega frískir og andlega vakandi,
líkt og fangar i sínum eigin ó-
sjálfbjarga líkama.
Um allan heim hafa læknar
lagt sig fram við að finna ráð
bæði við sjúkdómnum og þá
ekkþ síst við það, að finna ráð
til að gefa hinum lömuðu vöðv-
um líf og kraft aftur, eða ef
ekki var kostur á því, þá með
skurðaðgerðum, að láta annan
vöðva taka við starfsemi þess
er lamaður varð. — Þetta er
hin svokallaða „vöðvaplastik“
eða vöðvaflutningur. Slíkar að-
gerðir útheimta alt það besta,
sem skurðlæknir getur veitt.
Eins og nærri má geta verður
sá læknir, sem ætlar að lielga
slikri starfsemi krafta sína, að
leggja á sig bæði langt og kosln-
aðarsamt sérnám erlendis, en
þar eru sérstakir spítalar ætl-
aðir fyrir sjúldinga fatlaða af
lömunarveiki og öðrum orsök-
um.
Nú vill svo til að 3 árum áð-
ur en stofnað er Félag til styrkt-
ar lömunarveikissj úklingum,
befir íslenskur læknir bj'rjað
nám i þessari grein. Hefir hann
stundað nám við ágæta spítala
erlendis.
Þessi læknir lauk námi sínu
í haust og kom hingað til lands-
ins fullur af starfslöngun og
trú á mátt sinn lil að hjálpa, því
hann vissi að hér heima voru
sjúklingar, sem biðu konm hans
með eftirvæntingu og vongleði.
En ekki er sopið kálið þó i aus-
una sé komið. Þessi Ungi læknir
komst að vísu til íslands, en
„Fýkur yfir hæðir-“
Hið alkunna lag við þetta
kvæði Jónasar Hallgrímssonar
birtist fyrst á prenti í Organ-
tónum og var liöfundarins ekki
getið að öðru en því, að bók
stafurinn Þ með punktum fyr-
ir aftan stóð við lagið (Þ ....).
Höfundurinn var svo liæversk-
ur, að liann vildi ekki láta nafns
síns getið. Útvarpið hefir rang-
lega talið ehihvern Þorkel Þor-
kelsson höfund að þessu vin-
sæla lagi; þannig hefir þetta
veríð tilkynt í útvarpinu hvað
eftir annað, þegar lagið hefir
verið sungið og eins liefír þetta
verið prentað í dagskrána og
blöðin. Þar sem útvarpið virðist
ekki þekkja liið rétta nafn liöf-
undarins, tel eg rétt að leiðrétta
þetta opinberlega og gera öllum
kunnugt hver hann er. Það er
Þorkell Þorláksson stjórnar-
ráðsritari, bróðir Brynjólfs org-
anista, sem hefir samið lagið.
Línur þessar eru vinsamleg
bending til réttra lilutaðeigenda
hjá útvarpinu, að þeir taki leið-
réttingu þessa til greina og fari
eflirleiðis rétt með nafn höfund-
arins að þessu hugþekka lagi,
sem er fyrir löngu orðið eitt af
vinsælustu alþýðulögunum okk-
ar.
Baldur Andrésson.
heldur ekki lengra. Svo að segja
fyrir augunum á þeim, sem
þurflu hjálpar hans mest með,
var liann tekinn og fluttur til
Englands og hvenær eða yfir-
leitt hvort honum verður aftur-
kvæmt, er ekki vitað. Engar
sakir eru á hann bornar. Hann
er fluttur utan til „rannsóknar“.
Félag til styrktar lömunarveik-
issjúklingum hefir við þennan
atburð fengið sitt fyrsta verk-
efni: þ. e. að beita sér fyrir því,
að færa íslenskumJ lömunar-
veikissjúklingum heim aftur
þann lækni, sem undanfarin ár
hefir starfað sleitulausl að því
að geta orðið þeim,.sem lömun-
arveikin hefir leikið harðast, að
liði.
Lömunarveikissjúklingur.
1
íslandsk Forretningsmand
í Norræna félaginu í Oddfellow-
húsinu í morgun, fimtud. 14.
nóv., kl. 8.30.’
DAGSKRÁ:
1. FinnUr Jónsson alþm. talar
um ástand og horfur á Norð-
urlöndum.
2. Kvikmynd frá stríðinu í
Finnlandi í fyrravetur.
3. Lárus Pálsson leikari les upp.
4. DAN S.
Aðgöngumiðar fyrir félaga og
gesti þeirra hjá Eymundsen,
Bókaverslun Isafoldarprent-
smiðju og við innganginn.
STJÓRNIN.
AMERÍSKT
PLÖTUTÓBAK
(MUNNNTðbAK)
COURAGE PLUG
nýkomið.
Verð í smásölu kr. 15.00 pr. enskt pund.
Tóbakseinkasala Rikisins.
HLUTAVELTA
*
í dag verður HLUTAVELTU KVENNADEILDAR
SLYSAVARNAFÉLAGSINS haldið áfram í VARÐAR-
HÚSINU og hefst kl. 5 e. h. — Aðgangur ókeypis. —
Dráttur í hlutaveltuhappdrættinu fer fram fimtudag-
inn 14. þ. mán.
NEFNDIN.
Erindi og Túnleikar
í dómkirkjunni miðvikudaginn 13. þ. m. kl. 8*4 að til-
hlutun kirkjunefndar kvenna.
EFNI:
Sigurgeir Sigurðsson, biskup, flytur .erindi.
Einsöngur: Guðrún Ágústsdóttir.
Celloleikur: Dr. Edelstein.
Kórsöngur: Dómkirkjukórinn.
Orgelleikur: Páll ísólfsson.
Aðgöngumiðar á 1 krónu fást hjá Sigríði Helgadóttur,
Sigfúsi Eymundssyni og við innganginn.
NITENS raímagnsperur
Ódýrastar. -- Lýsa besl
---- Endast lengst. ---
llelgri 91a^mís§on ét Co.
Modeileir
1 Ölluill liilllll
MÁLARINN.
Dettifoss
Burtför skipsins er frestað
til kl. 6 á morgun síðdegis
(fimtudag).