Vísir - 20.11.1940, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
Ritstjóri
Blaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 linur
Afgreiðsla
30. ár.
Reykjavík, miðvikudaginn 20. nóvember 1940.
269. tbl.
Ný ái»ás á Gpikkland
yfipvofandi#
Hitler sagður ætia að hjálpa Itölum
Tyrkir búast vid styrjöld og liafa
22 herfylki reiðubúin í nánd vid
landamæri Búlgaríu.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Það liggur enn ekkert opinberlega fyrir um það, hvað rætt hefir verið á hinum mörgu við-
ræðufundum Hitlers við stjórnmálamenn seinustu daga, en i Þýskalandi og annarstaðar
búast menn við stórtíðindum bráðlega — jafnvel þegar i yfirstandandi viku. Það eitt vita
menn nú um viðræðurnar að þær f jalla um hina nýju skipan í álfunni og aukin samtök gegn Bret-
landi, og er þetta viðurkent í blaði Göririgs, Essenener National Zeitung. Hvað sagði Hitler við Boris
konung? Um það er spurt um alla álfuna, og það hafa komið fram getgátur, sem styðjast við sterk
rök, að Hitler hafi sagt honum, að sanivinna Búlgaríu við möndulyeldin yrði að eflast, og ef Þjóð-
yerjar neyddist til að hjálpa Itölum í stríðinu við Grikki, myndi Þjóðverjar fara fram á að fá að
fara með her manns inn í Búlgariu til þess að sækja að Grikklandi þeim megin frá.
En samkvæmt öðrum heimildum er þetta alt saman talið hafa verið undirbúið fyrir löngu. Þjóð-
verjar liafi viðbúnað til þess í Búlgaríu, að taka við miklu liði, og hefja sókn á hendur Grikkjum
frá Búlgaríu. Það er vitað, að Boris konungur vill að Búlgaría verði hlutlaus i styrjöldinni, en vafa-
samt er, að Búlgarar áræði að setja sig upp gegn gegn vilja Þjóðverja. Auk þess á konungur erfiða
aðstöðu, vegna tengdanna við Italiukonung, en hann er kvæntur dóttur hans. Þó er hætt við, að
það ráði úrslitum, að Búlgarar treystist ekki til þess að varðveita hlutíeysi stitt, og láti Þjóðverja
fara sinu fram. En sumir spá því, að afleiðingin yrði deilur og uppreist innanlands.
1 Tyrklandi óttast menn mjög, að árás verði gerð á Grikk-
land frá Búlgaríu. Tyrkir hafa búið sig undir að til slíkrar
árásar muni koma, og ef marka má f ullyrðingar þær, sem f ram
hafa verið bornar i blöðum Tyrklands, munu Tyrkir fara
Grikkjum til hjálpar, ef á þá verður ráðist. — Tyrkir hafa að
sögn 22 herfylki í nánd við landamæri Búlgariu.
ÓGURLEGA HARÐIR BARDAGAR VIÐ KORITZA.
Fregnir berast stöðugt um hina hörðustu bardaga við Koritza.
Grikkir hafa náð þar nýjum hæðum á sitt vald og Italir hafa
sennilega hörfað úr borginni með eitthvað af liði sínu, en borgin
var þó enn í höndum ítala í morgun. Flytja ítalir stöðugt nýjar
hersveitir til vigstöðvanna, þvi að þeir líta svo á, að álits síns
vegna og öryggis verði þeir að halda Koritza hvað sem það kost-
ar. Það verður þó að telja mjög vafasamt, að þeim takist það.
Seinustu fregnir.
Koritza umkringd.
Grikkir náðu á sitt vald í
gær þorpi á þessum slóðum,
sem er mjög mikilvægt frá
hernaðarlegu sjónarmiði. Og
fram að þessu héfir Grikkjum
veitt miklu betur. Háir það og
Itölum mjög, að óhemju skot-
færa- og aðrar hergagnabirgð-
ir hafa verið eyðilagðar fyrir
þeim, t. d. i Vallona og Elsab-
an. Flutningar allir eru erfiðir
um fjöllin, og Grikkir hafa
sýnt hvers þeir eru megandi í
fjallahernaði, þótt við ofurefli
sé að etj a. Eftirtektarverð um-
mæli hafa birst í þessa átt i
blaðinu Bauða stjarnan í
Moskva, þar sem þvi er hald-
ið fram, að í byrjun styrjaldar-
innar hafi gengið ítölum mjög
í móti, og Grikkir hafi sýnt að
þeir séu jafnokar bestu fjalla-
hersveita Itala. En blaðið var-
ar við of mikilli bjartsýni,
vegna þess hversu liðs'munur
sé gífurlegur. Það megi ekki
búast við, að Grikkir geti var-
ist ofureflinu til lengdar. Það
kemur einnig fram sú skoðun
hjá Grikkjum sjálfum, að ekki
megi ala of mikla bjartsýni,
vegna þess hversu vel hefir
gengið að undanförnu. Hefir
gríska stjórnin skorað á allar
frjálsar þjóðir að hjálpa
Grikkjum i baráttunni. Var
þvi yfirlýst berum orðum, að
Grikkir þyrftu hjálpar þeirra,
og var ehrkum skorað*á Banda-
ríkin að veita Grikkjum alla
aðstoð, sem unt væri að láta
í té. Summner Welles, aðstoð-
arutanríkisráðherra Banda-
rikjanna tilkynti í gær, að
gríska stjórnin hefðj snúið sér
beint til Bandaríkjastjórnar
og beðið um leyfi til þess að
kaupa flugvélar og önnur her-
"gögn. Hefir Summner Welles
lýst yfir, að beiðnin verði tek-
in til vinsamlegrar íhugunar.
Utvarpsstöðin i Búdapest til-
kynti i morgun, að Grikkir
hefðu raunverulega umkringt
Koritza, og væri eini vegurinn
sem Italir gæti notað til und-
anhalds, undir stöðugri stór-
skotahrið. Ellefu italskar flug-
vélar voru skotnar niður í gær,
en engin grísk. Fjöldi Itala
hefir flúið til Júgóslavíu og
voru þeir afvopnaðir þar og
teknar af þeim 1200 vélbyssur
og önnur vopn.
Fregnir frá Aþenuborg
herma, að Grikkir haldi áfram
sókninni og styrki jafnframt
þær stöðvar, sem þeir þegar
hafa tekið, þrátt fyrir það, að
ítalir geri alt sem i þeirra valdi
stendur til þess að senda auk-
inn liðsafla til Koritzavígstöðv-
anna, en það verður æ meiri
erfiðleikum bundið.
Það vekur ' allmikla athygli,
að Sir Stafford Cripps, sendi-
herra Brela í Moskva, ræddi við
aðstoðarutanríkisráðherra Sov-
ét-Bússlands i gær.
Fregnir hafa borist um það
til London, að breskar flugvél-
ar hafi skotið niður 9 ítalskar
flugvélar i gær. Grikkir skutu
niður 11 og mistu því Italirt alls
20 flugvélar á vígstöðvunum i
Albaníu í gær. Bretar og Grikk-
ir urðu ekki fyrir neinu flug-
vélatjóni.
Italir nota nú mest steypi-
flugvélar í vörninni. — Grikkir
búa sig undir að gera árás á
veginn, sem, liggur til norðurs
frá Koritza. Það er eina leiðin,
sem Italir geta nú notað á und-
anhaldinu.
Grikkir hafa tekið Erseka,
bæ í Albaníu, nokkuru fyrir
norðan landamæri Grikklands.
Bærinn er mikilvægur að þvi
leyti, að um hann liggur vegur
frá Koritza til sjávar.
Breski sendiherrann í Istam-
bul talaði við Sarajoglu utan-
ríkisráðehrra Tyrklands i gær-
kveldi. Er talið að með viðræðu
þessari hafi verið staðfest, að
samvinna og vinátta Bretlands
og Tyrklands hafi engum breyt-
ingum tekið. Inonu Týrklands-
forseti hefir einnig staðfest, að
Tyrkir muni í öllu standa við
skuldbindingar sínar gagnvart
Grikkjum. Tyrknesk blöð taka
þvi illa, að von Papen hefir að-
varað Tyrki — sagt þeim að
þeir yrði að taka afleiðingum
þess, ef þeir vildi ekki hafa sam-
vinnu við möndulveldin, og gaf
hann þeim jafnframt bendingu
um að slíta samvinnunni við
Breta. Ef Tyrkir fallast á sam-
vinnu við möndulveldin er
Tyrkjum lofað því, að þeir verði
látnir i friði og yfirráð þeirra
yfir Dardanellasundi trygð.
Tyrknesku blöðin segja, að sú
stefna Tyrkja hafi alt af verið
kunn, að þeir myndi aldrei láta
af hendi Dardanellasund. Einn-
ig kemur það greinilega i ljó^ i
tyrkneskum blöðum, að þau
treysta ekki loforðum möndul-
veldanna, því að Tyrki grunar
að innrás Itala hafi átt að vera
uppbaf allsherjar sóknar mönd-
ulveldanna til landanna við
austanvert Miðjarðarhaf. — I
Tyrklandi og víðar er búist við,
að aukiri áhersla verði nú lögð
á það, að fá Júgoslaviu til þess
að aðhyllast hina nýju skipm,
en þar í landi og jafnvel i Bútg-
aríu er aukinn áhugi fyrir að
varðveita hlutleysið, og i sum-
um fregnum er því haldið fram,
að vafasamt sé að Boris kon-
ungur hafi lofað Hitler nokk-
uru.
Fyrsti árangur Vínarráðstefn-
unnar. — Ungverjaland aðili að
Þríveldabandalaginu.
Fyrsti árangur Vínarráðstefn-
unnar er sá, að Ungverjaland
befir gerst aðili að bandalaginu
milk' Þýskalands, Italiu og
Japan. Þetta er ekki talið til
stórtiðinda i London, þar sem,
alt af var við þessu búist. I Lon-
don lita menn svo á, að Hitler
hafi smalað stjórnmálamönn-
um frá ýmsum löndum til Vín-
ar, til þess að koma á laggirnar
einhverju samkomulagi, svo að
álitið yrði út i frá, að megin-
landsrikin og Japan stæði sam-
einuð gegn Bretlandi. Þetta sé
tilraun til þess "" að hressa við
baráttukjarkinn heima fyrir, en
þó er gert ráð fyrir, að Hitler
neyðist til þess að láta til skar-
ar skríða og hef jast handa Itöl-
um til hjálpar.
Loítárás á Berlin í
nótt. --9 klst. árás
á Midlands.
London í morgun.
Það var tilkynt i morgun í
London, að breskar sprengju-
flugvélar hefði gert árásir á
Berlín og Potsdam i nótt sem,
leið.
I tilk. flugmálaráðuneytisins,
sem birt var í gær, segir, að
feikna skemdir hafi orðið á
Kruppverksmiðjunum í Essen.
Hafi framleiðslan minkað um
helming og hafi sprengjur kom-
ist alla leið niður í neðanjarð-
arverksmiðjur, sem þar eru. 1
Hannover' og' Gelsenkirchen
hafa orðið feikna skemdir i ol-
íuvinslustöðvum, og einnig í
Leunaverksmiðjunum, þar sem
Þjóðverjar framleiða bensín úr
kolum o. fl.
I seinustu loftárás á Bremen
varð skipið Europa, sem er þar
i þurkvi, fyrir skemdum. Kom
sprengja niður á það mitt. —
Europa er systurskip Bremen
og er 49.000 smálesta sldp.
Nokkurar sprengjuárásir
voru gerðar á London í gær ef t-
ir að skyggja tók. Þessar árásir
voru ekki miklar miðað við það
sem verið hefir. Árásir voru
gerðar á ýmsa aðra staði í Bret-
landi, en harðastar voru árás-
irnar á iðnaðarborgirnar í Mid-
lands, og stóðu þær í samfleytt
9 klst. Manntjón er talið minna
en við mátti búast.
I heimavarnarliði Breta eru nú hundruð þúsunda manna. Á
myndinni sjást menn úr skriðdrekasveitunum bresku vera að
skoða vélbyssur, sem heimavarnarliðið á að æfa sig á.
Bretar fá 30 tundurspilla
til, frá Bandarikjunum -
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Fregn frá Washington hermir, að líklegt sé, að Bretland fái
innan skamms 30 tundurspilla frá Bandaríkjunum. — Eins og
kunnugt er fengu Bretar fyrir nokkuru 50. tundurspilla frá
Bandaríkjunum, og fái þeir nú 30 til, hafa þeir fengið til við-
bótar tundurspillaflota sínum fast að því eins marga tundur-
spilla og sum stórveldin eiga.
Reynist þessi fregn rétt sýnir
hún best hversu Baridaríkin
telja mikilvægt að hjálpa Bret-
um. Það er kunnugt, að Bretar
hafa nú orðið í svo mörg horn
að líta, að þeir hafa orðið að
dreifa flota sínum svo mjög að
þeir hafa ekki getað látið flutn-
ingaskipaflota sína fá eins öfl-
uga herskipavernd og æskilegt
væri, og er áþreifanlegasta
dæmið um afleiðingu þess er
Jarvis Bay var sökt, en þetta
vopnaða kaupfar var eitt til
verndar 38 f lutningaskipum.
Komu mál þessi nýlega til um-
ræðu í neðri málstofunni og
sagði Alexander flotamálaráð-
herra, að alt væri gert sem hægt
væri til verndar flutningaskip-
unum, en benti á hyersu víða
flotans væri þörf. Þrátt fyrir
það tjón sem ítölum var bakað
í Taranto munu Bretar vart
kalla heim herskip af Miðjarð-
arhafi eins og sakir standa.
Þessi aukna hjálp frá Banda-
ríkjunum, ef til kemur, er þeim
því ómetanleg.
^igrraði VO
Á 2. hundrað lof t-
árása á viku.
Eikaskeyti til Vísis.
London í morgun.
Vikuna, sem lauk við sólar-
upprás 15. nóv., hindruðu slæm
veður Breta í að gera loftárásir
á jafnmarga staði og áður. Þó
voru gerðar árásir á staði á
mjög stóru svæði og afar harð-
ar margar "þeirra.
Helstu staðirnir, sem ráðist
var á, voru þessir: Járnbrautar-
stöðvar i Munchen, bifreiða- og
rafþráðáverksmiðjur í Milano
og Torino, járnbrautarstöðvar i
Neapel, járnbrauta- og raf-
magnsstöðvar í Berlín tvær næt-
ur í röð, olíuhreinsunarstöðvar
í Gelsenkirchen, járnbrautar-
stöðvar i Danzig, kafbátalægi i
Lorient og flugvöllinn i Sfav-
anger.
Alls voru gerðar 28 árásir á
Myndin hér að ofan er af A. W.
(Billy) Bishop, flugmarskálki.
Hann var einna mesti flugkappi
Kanadamanna i Héimsstyrjöld-
inni og skaut þá niður 70 þýsk-
ar flugvélar. Bishop var sæmd-
irr Viktoríukrossinum og fjölda
annara heiðursmerkja. Bishop
er nú einn af aðalmönnunum i
flugliði Breta og hefir eftirlit
með kenslu kanadiskra flug-
manna.
járnbrautir o. þ. u. 1., 14 á oliu-
stöðvar, 20 á verksmiðjur og
iðjuver, 4 á rafmagnsstöðvar,
rúmlega 70 á flugstöðvar og 22
á hafnarmannvirki og skip.
I þessum ferðum fórust 18
breskar flugvélar, en jafnframt
voru 8 þýskar flugvélar eyði-
lagðar.
Ný bók.
Fyrra bindi af heildarsafni Jó-
hanns Sigurjónssonar skálds kom
út í dag hjá Máli og menningu.
Þetta bindi er 20 arkir aÖ stærÖ
og hið síðara verður jafn stórt.
Félag Reykvíkinga.
1 frásögn blaðsins í gær um fund-
inn í Félagi Reykvíkinga, féll af
vangá niður nafn eins meðlimsins
í fundanefnd. Var þaS nafn Gunn-
þórunnar Halldórsdóttur.
Næturlæknir.
Kristján Hannesson, Mímisvegi
6, sími 3836. Næturvörður í Ing-
ólfs apóteki og Laugavegs apóteki.