Vísir - 21.11.1940, Blaðsíða 1

Ritítjóri:
Kr stj án Guðlaug Skrifstofur: sson
Félagspi 'entsmiðjan (3. hæð).
Ritstjóri ]
Blaðamenn Sími:
Auglýsingar , 1660
Gjaldkerí 5 línur
Afgreiðsla J
30. ár.
Reykjavík, fimtudaginn 21. nóvember 1940.
270. tbl.
Þeir voru með í Dunkirk
Þessir ,;Northumberland Fusiliers", sem tóku þátt í orustunni
í Flandern, sjást hér að æfingum. Þótt þeir hafi fengið þar mikla
og dýra æfingu, halda þeir áfram að búa sig undir næsta fund
víð Þjóðverja.
Nýjar, miklar loftárásir á
iðnaðarborgir Bretlands.
500 smálestuni af spreiigjniii
vargmð á lliriiiiiigliaiai.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Síðastliðna nótt gerðu fjölda margar þýskar flugvélar árásir
á iðnaðarborgirnar i Midlands, en þær urðu einnig fyrir stór-
kostlegri árás í fyrrinótt, sem fyrr var getið. Einnig var varpað
sprengjum á borgir i Suður-Englandi, Wales og viðar. Árásh'n-
ar á London voru ekki eins miklar og vanalega, og virðist svo
sem Þjóðverjar leggi nú mesta áherslu á, að valda sem mestu
tjóni í iðnaðarborgum Bretlands.
Það var ekkert á það minst
í tilkynningum Breta i gær-
kveldi, að það hefði verið iðn-
aðarborgin mikla Birmingham,
sem varð fyrir höfuðárásinni í
nótt sem leið, en Þjóðverjar
segja, að svo hafi verið og hafi
flugvélar þeirra flogið í stór-
hópum inn yfir borgina og aðr-
ar borgir á árásarsvæðinu og
varpað 500 smálestum, sprengi-
kúlna og þúsundum íkveikju-
sprengja og hafi orðið afskap-
legt tjón í árásinni.
Árásirnar á borgirnar í Mid-
lands í fyrrinótt stóðu í 9 klst.,
eins og áður var getið, og kom
upp eldur á fjöfda mörgum
stöðum. Skothríðin úr loft-
varnabyssunum var svo áköf,
að margar af flugvélum Þjóð-
verja hrökluðust á brott. Eldur
kom upp á fjölda mörgum
stöðum, en í breskum tilkynn-
ingum segir, að slökkvistarfið
sé komið í svo gott horf, að all-
staðar þar sem eldur kom upp
hafi hann verið slöktur nær
jafnharðan, og hafi hvergi ver-
ið eldur uppi, er seinustu flug-
vélarnar voru hraktar á brott.
Erlendir fréttaritarar fara
miklum aðdáunarorðum um
rólega og djarflega framkomu
fólks.
46 ára
verður í dag Kristján Guðimiiicls-
son, Fjölnisvegi 3.
reiioii
ar
* t'
11
Grikkir hef ja sókn á
Miðvígstöðvunum.
Ætla að reyna að
rjofa víg'Iíiitir Itala
þar.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Grikkir hafa hafið nýja sókn um miðbik vígstöðv-
anna — eða um 90 km. frá sjó. Hafa verið
litlir bardagar þarna að undanförnu, því að
báðir haf a dregið að sér hergögn og styrkt aðstöðu sína
eftir mætti. Mikill kraftur er í þessari sókn Grikkja og
ætla þeir ekki eingöngu að reyna að hrekja ítali til
baka þarna, heldur er aðalmarkmið þeirra að rjúfa al-
gerlega víglínur ítala og opna sér leið í gegnum þær. —
Aðalsókn Grikkja á þessum slóðum er meðfram veg-
inum, sem liggur milli Calyvaki, Erseka, Mesgefyra,
Liaskoviki og Premeta. Er það eini almennilegi vegur-
inn um þessar slöðir, þar sem hægt er að fara um með
fallbyssur og létta skriðdreka og bíla. Annarsstaðar eru
einungis troðningar, þar sem engum er fært öðrum en
gangandi mönnum eða ríðandi. Sóknin er m.jög mikil-
væg frá hernaðarlegu sjónarmiði.
Hjá Koritza er enn barist, en Grikkir hafa allsstaðar haft bet-
ur. Þeim gengur best fyrir norðan borgina, næst Presbavatni.
Þar sækja þeir nú fram í hálfhring til norðvesturs. Kreppa þeir
þannig æ meira að ítölum, svo að staða þeirra i Koritza verður
æ erfiðari og er að verða vonlaus.
Bretar fá bráðum
»virkin fljúgandiu
Enkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
Breskar sprengjuflugvélar
gerðu árásir á hernaðarstöðvar
i Þýskalandi í nótt sem leið.
Ekki er enn kunnugt um árang-
urinn af þeim loftárásum, því
að beðið er eftir skýrslu flug-
mannanna. Úr flugleiðöngrun-
um í fyrrinótt er saknað þriggja
flugvéla. Gerðar voru árásir á
ýmsa staði, alt frá Pilsen
(Skodaverksmiðjurnar) i
Tékkoslóvakíu til Lorient á
Bretagneskaga. Leiðin til Pilsen
og til baka til Bretlands er á
14. hundrað enskra milna. Þjóð-
verjar héldu því lengi fram, a'ð
Bí-etar myndi aldrei geta gert
loftárásir á staði' svo langt frá
Bretlandi, en reynslan sýnir
annað.
Nú hefir verið tilkynt í \Vash-
ington, að ameríska herstjórnin
hafi samþykt, að Bretar fái 26
af# sprengjuflugvélum þeim,
sem nefnast „virkin fljúgandi",
í tilkynningu grisku her-
stjórnarinnar segir, að Grikkir
sæki fram á Epirusvígstöðvun-
um, og hörfi ítalir undan, en
Grikkir reka flóttann norður á
bóginn. í öðrum fregnum seg-
ir, að alger upplausn sé i liði
Itala og fálm og fát ríkjandi.
Það hefir aukið mjög á erfið-
leika ítala, að albanskar her-
sveitir hafa sýnt óhlýðni og ein
a.m.k. hefir gert uppreist. —
Grikkir hafa náð mörgum
skriðdrekum, 200 herflutninga-
bifreiðum o. fl.
I Moraviuhæðum við Koritza
hafa Grikkir treyst aðstöðu sína
og komist vestan megin i hæð-
irnar. Voru ítalir hraktir þaðan
eftir harða bardaga. Bretar og
Grikkir hafa haldið uppi stöð-
ugum loftárásum á herstöðvar
Itala í Albaníu, og varð þar roik-
ið tjón á birgðum ítala. — Um
helgina síðustu gerðu Bretar á-
rásir á Vallona o.g Durazzo,
hafnarborgir Albaníu. Árásin á
Ti.rana var mjög hörð. Þá er.
tilkynt, að auknar sannanir hafi
fengist fyrir því, að mikið tjón
hafi orðið í loftárásinni á Bari.
ir til Hílpir Grikklii.
Bretar halda áfram að hjálpa
Grikkjum með þvi að gera á-
rásir á helstu hafnir við Adria-
haf, þar sem, herflutningar fara
fram. M. a. hafa verið gerðar
en þetta eru mestu sprengju-
flugvélar, sem smíðaðar hafa
verið. Þær eru 22 smálestir að
þyngd og geta farið 3000 míl-
ur enskar, án þess að fá nýjan
bensínforða.
í seinustu árásinni á Skoda-
verksmiðjurnar var varpað
fjölda mörgum íkveikju-
sprengjum, og breiddist eldur
hratt út á verksmiðjusvæðinu
og varð þar hver sprengingin á
fælur annari.
tvær árásir á Bari á Italiu og
einnig hafa^verið gerðar árásir
á Durazzö, höfuðhafnarborg
Albaníu. Svo mikill eldur kom
upp i árásinni á Bari aðfaranótt
þriðjudags, að eldarnir sá'ust úr
20 milna f jarlægð. Árás var
einnig gerð á Bari á laugar-
dagskvöld. Sáust eldarnir úr 20
mílna fjarlægð. Skip, hafnar-
mannvirki og birgðastöðvar
urðu fyr,jr skemdum.
/
t
I gær tóku Grikkir 297 fanga
í bardögunum um, Koritza. Auk
þess náðu þeir 37 vélbyssum,
þrem fallbyssum, einum skrið-
dreka og miklu af fallbyssukúl-
um. Ekkert af þessu tókst It-
ölum að eyðileggja áður en
Grikkir nájSu því.
I Pindus-fjöllum hafa Italir
líka farið halloka. 1 skyndi-
áhlaupi stöktu Grikkir her-
flokki á flótta. Flokkur þessi
var á ferð með bifreiðar og
fallbyssur til þess að veita öðr-
um berflokki liðveislu. Þegar
Grikkir gerðu áhlaupið yfirgáfu
Italir bílana og byssurnar bai'-
dagalaust. Náðu Grikkir einnig
miklu af allskonar skotfærum.
Stimson, hermálaráðherra
Bandarikjanna hélt ræðu í gær.
Mintist hann breskra verka-
manna í ræðu sinni og kvað þá
nú vinna af meira kappi og
dugnaði en nokkuru sinni fyr.
Þeir væri að breyta Bretlandi i
óvinnandi vígi.
Flugvélaverksmiðjur Conso-
lidated Aircraft. Corporation i
Ameriku hafa nú afhent Bretum
fyrstu risaflugvélarnar. Þær
geta borið 4 smál. af sprengjum
5000 km. leið.
Fréttaritari Chicago Daily
News í London hefir símað
blaði sínu, að hann geti varla
með orðum lýst hugrekki ibú-
anna í Coventry.
Eftir násina á Coventry var
öllum þeim íbúum borgarinnar,
sem mist höfðu hús sin, tilkynt,
að þeir gæti fengið húsaskjól i
nágrannaborgunum, ef þeir
vildu. Tæplega 2 af hundraði
tóku boðinu.
Bretar segjast hafa skotið
niður býska flugvél, sem í var
m. a. Þjóðverji, er hafði það
starf að rita þann kafla úr sögu
stríðsins, sem fjallar um loft-
hernaðinn gegn Bretum. Fór
maður þessi í sprengjuflugvél
til London til þess að geta séð
með eigin augum, hvað þar væri
að gerast.
Engin ástæða til
að óttast farsótt-
ir venju fremur,
segir héraðslæknir.
I grein, sem Lúðvíg Guð-
mundsson skrifaði í Morgun-
blaðið í gær, g-etur hann um
hjálpar^veitir kvenna og loft-
varnir bæjarins.
I grein þessari segir m. a., að
konurnar muni ennfremur veita
hjálp sína, ef upp koma i bæn-
um útbreiddar farsóttir, en ýms
rök hnígi að þvi, að ástæða sé
til að vænta slíkra sótta áður
langt um líður. Vísir varð þess
var, að ummæli þessi vöktu all-
mikla athygli og nokkurn ótta
meðaf almennings, og átti því
í morgun tal við Magnús Pét-
ursson héraðslækni, og bað um
álit hans á málinu.
„Það virðist svo", segir hér-
aðslæknir, „sem nokkur felmt-
ur hafi slegið á borgarana út af
grein Lúðvígs Guðmundssonar,
og hafa mér borist margar fyr-
irspurnir út af sp|\ hans um
farsóttirnar. Heilsufarið í bæn-
um hefir hinsvegar verið óvenju
gott i haust og í sumar. Engar
farsóttir hafa gengið eða gert
vart við sig enh sem komið er,
og tel eg þvi enga astæðu til að
óttast farsóttir venju fremur."
Þjóðverjar segja að sprengja
hafi hæft hú'sið nr.44 við Dow-
ning. Street. Bretar gera gys að
þessu og benda á, að ekkert hús
I sé til við þá götu, sem hafi það
númer.
Samtökin gegn
Bretlandi.
Bretar segja að stjórnmálastarfsemi Hitlers
sé til þess gérð, að leiða athygli manna
frá alvarlegum horfum.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Antonescu herforingi, forsætisráðherra Búmeníu, er nú á
leið til Berlinar, og mun hann ræða þar við Hitler næstkomandi
laugardag. Ennfremm- eru ráðherrar Slóvakiu væntanlegir
þangað. Sennilega, segir i breskum tilkynningum, til þess að
Búmenía og, Slóvalda gerist aðilar að þríveldabandalaginu. —
Orðsending frá út-
hlutunarskrifstofunni
Á morgun* hefst úthlutun
kaffi- og sykurseðla fyrir mán-
uðina desember, janúar og
febrúar, og fer hún fram sem
að undanförnu i Tryggvagötu
28. Afgreiðslutími er daglega
frá kl. 10—12 f. h. og kl. 1—6
e. h. á meðan úthlutunin stend-
ur yfir, nema laugardaga er að-
eins opið frá kl. 10—12.
Fólk er áiiiint um að draga
ekki til siðustu stundar a'Ö
sækja miðana, meðfram vegna
þess, að starfsfólk er nú færra
en áður á úthlutunarskrifstof-
unni og afgreiðslan getur þvi
ekki gengið eins fljótt fyrir sig.
Bretar gera litið úr gagnsemi
þessa. Benda blöðin á, að þrí-
veldabandalagið hafi verið
gagnslaust frá upphafi, — það
hafi átt að hræða Bandaríkja-
ménn frá að veita Bretum
stuðning, en það hafi engan ár-
angur borið, nema gagnstæðan,
þvi að Bandaríkjamenn séu
sameinaðri eftir forsetakosn-
ingarnar en áður. Nú sé hins-
vegar reynt að breiða yfir geng-
isleysi Itala og að innrásin i
Bretland hefir ekld verið hafin.
Beynt er að gera sem mest úr
4)vi, að „hver meginlandsþjóðin
af annari" snúist gegn Bretum,
en það er ekki tekið fram, seg-
ir eitt breska blaðið, að það
eru kúgaðar þjóðir, sem einskis
eru megnandi, vegna þess, að
Þjóðverjar hafa Öll ráð þeirra
í hendi sér, seni gerast aðil-
ar að bandalaginu. En Þjóð-
verjar vona, að þetta hafi
þau áhrif, að fleiri þjóðir
fáist til undirskrifta. —
Þetta er þó vafasamt, nema að
þvi er snertir þjóðir, sem Þjóð-
verjar hafa kúgað, en engu
skiftir, segja bresk blöð, hvort
þær gerast aðilar að samningn-
um eða ekki.
Hin fí-ækilega vörn Grikkja er
þegar farin að hafa sín áhrif,
og verði framhald á gæfuleysi
ítala á vígstöðvunum á Balkan,
getur það haf t hin hættulegustu
áhrif heima fyrir i ítalíu, og
það mun einnig drága úr sigur-
vonum Þjóðverja. Gengisleysi
Itala hefir stælt Tyrki og láta
þeir engan bilbug á sér finna.
En til þess var leikurinn m. a.
gerður, að kuga Grikki ogþvi
næst Tyrki, án þess að beita
vopnum að ráði.
Tyrkneska stjórnin kom, sam-
an á fund i gær'og að honum
loknum ávarpaði dr. Seydam
forsætisráðherra þingmenn og
skýrði þeim frá nýjum varúðar-
ráðstöfunum, sem gerðar-hafa
verið. Voru þær samþyktar.