Vísir - 21.11.1940, Side 1

Ritítjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
30. ár.
Ritstjóri Blaðamenn Sfmi:
Auglýsingar i 1660
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsla
Reykjavík, fimtudaginn 21. nóvember 1940.
270. tbl.
Þeir voru með í Dunkirk

Þessir ,;Northumberland Fusiliers“, sem tóku þátt í orustunni
í Flandern, sjást hér að æfingum. Þótt þeir liafi fengið þar mikla
og dýra æfingu, halda þeir áfram að búa sig undir næsta fund
víð Þjóðverja.
Nýjar, miklar loftárásir á
iðnaðarborgir Bretlands.
500 §niále§taBii af §|)rcugj(mi
varpað á Itii’iiiiiigiiam.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Síðastliðna nótt gerðu fjölda margar þýskar flugvélar árásir
á iðnaðarborgirnar í Midlands, en þær urðu einnig fyrir stór-
kostlegri rn'ás í fyrrinótt, sem fyrr var getið. Einnig var varpað
sprengjum á borgir i Suður-Englandi, Wales og viðar. Árásirn-
ar á London voru ekki eins miklar og vanalega, og virðist svo
sem Þjóðverjar leggi nú mesta áherslu á, að valda sem mestu
tjóni í iðnaðarborgum Bretlands.
Það var ekkert á það minst
í tilkynningum Breta í gær-
kveldi, að það hefði verið iðn-
aðarborgin mikla Birmingliam,
sem varð fyrir höfuðárásinni í
nótt sem leið, en Þjóðverjar
segja, að svo hafi verið og hafi
flugvélar þeirra flogið í stór-
hópum inn yfir borgina og aðr-
ar borgir á árásarsvæðinu og
varpað 500 smálestum sprengi-
kúlna og þúsundum íkveikju-
sprengja og hafi orðið afskap-
legt tjón í árásinni.
Árásirnar á borgirnar i Mid-
laods í fyrrinótt stóðu í 9 klst.,
eins og áður var getið, og kom
upp eldur á fjöfda mörgum
stöðum. Skothríðin úr loft-
varnabyssunum var svo áköf,
að margar af flugvélum Þjóð-
verja hrökluðust á brott. Eldur
kom upp á fjölda mörgum
stöðum, en í breskum tilkynn-
ingum segir, að slökkvistarfið
sé komið í svo gott horf, að all-
staðar þar sem eldur kom upp
hafi hann verið slöktur nær
jafnharðan, og hafi hvergi ver-
ið eldur uppi, er seinustu flug-
vélarnar voru hraktar á brott.
Erlendir fréttaritarar fara
miklum aðdáunarorðum um
rólega og djarflega framkomu
fólks.
46 ára
verður í dag Kristján Guðimmds-
son, Fjölnisvegi 3.
rspfioj
ar
Bretar íá bráðum
»virkin íijúgandicc
Enkaskeyti frá United Press.
London i morgun.
Breskar sprengjuflugvélar
gerðu árásir á hernaðarstöðva’r
í Þýskalandi 1 nótt sem leið.
Ekki er enn kunnugt um árang-
urinn af þeim loftárásum, því
að beðið er eftir skýrslu flug-
mannanna. Úr flugleiðöngrun-
um í fyrrinótt er saknað þriggja
flugvéla. Gerðar voru árásir á
ýmsa staði, alt frá Pilsen
(Skodaverksmið j urnar) í
Tékkoslóvakíu iil Lorient á
Bretagneskaga. Leiðiii til Pilsen
og til baka lil Bretlands er á
14. hundrað enskra mílna. Þjóð-
verjar héldu því lengi fram, að
Bí-etar myndi aldrei geta gert
loftárásir á staði' svo langt frá
Bretlandi, en reynslan sýnir
annað.
Nú hefir verið tilkynt í Wash-
ington, að ameríska herstjórnin
hafi samþykt, að Bretar fái 26
afr sprengjuflugvélum þeim,
sem nefnast „virkin fljugandi“,
Grikkir heíja sókn á
Miðvígstöðvunum.
Ætla að reyna að
rjúfa vígflínnr Itala
þar.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Grikkir hafa hafið nýja sókn um miðbik vígstöðv-
anna — eða um 90 km. frá sjó. Hafa verið
litlir bardagar þarna að undanförnu, því að
báðir hafa dregið að sér hergögn og styrkt aðstöðu sína
eftir mætti. Mikill kraftur er í þessari sókn Grikkja og
ætla þeir ekki eingöngu að reyna að hrekja Itali til
baka þarna, heldur er aðalmarkmið þeirra að rjúfa al-
gerlega víglínur Itala og opna sér leið í gegnum þær. —
Aðalsókn Grikkja á þessum slóðum er meðfram veg-
inum, sem liggur milli Calyvaki, Erieka, Mesgefyra,
Liaskoviki og Premeta. Er það eini almennilegi vegur-
inn um þessar slóðir, þar sem Iiægt er að fara um með
fallbyssur og létta skriðdreka og bíla. Annarsstaðar eru
einungis troðningar, þar sem engum er fært öðrum en
gangandi mönnum eða ríðandi. Sóknin er mjög mikil-
væg frá hernaðarlegu sjónarmiði.
Hjá Ivoritza er enn barist, en Grikldr liafa allsstaðar liaft bet-
ur. Þeim gengur best fyrir norðan borgina, næst Presbavatni.
Þar sækja þeir nú fram í hálfliring til noi’ðvesturs. Ki-eppa þeir
þannig æ meira að ítölum, svo að staða þeirrá i Koritza verður
æ ei’fiðaxá og er að verða vonlaus.
1 tilkynningu grísku lier-
stjórnai’innar segii’, að Grikkir
sæki fram á Epirusvígstöðvun-
um, og hörfi ítalir undan, en
Grikkir reka flóttann norður á
bóginn. í öðrum fregnum seg-
ir, að alger upplausn sé i liði
ítala og fálm og fát ríkjandi.
Það hefir aukið mjög á erfið-
leika ítala, að albanskar lier-
sveitir hafa sýnt ólilýðni og ein
a.m.k. hefir gert uppreist. —
Grikkir liafa náð mörgum
skriðdrekum, 200 herflutninga-
bifreiðum o. fl.
í Moraviuhæðum við Koritza
liafa Grikkir treyst aðstöðu sína
] og komist vestan megin í hæð-
irnar. Vox-u ítalir hraktir þaðan
eftir liai’ða bardaga. Bretar og
Grikkir hafa lialdið uppi stöð-
ugum loftárásunx á herstöðvar
Itala í Albaníu, og varð þar mik-
ið tjóix á birgðum Itala. — Unx
helgina síðustu gerðu Bretar á-
rásir á Valloxxa og Dxxrazzo,
hafnai'borgir Alhaníu. Ái’ásin á
Tirana var mjög hörð. Þá er
tilkvnt, að auknar sannanir liafi
fengist fyrir því, að nxikið tjón
hafi orðið í loftárásinni á Bai’i.
Bretar oera lýjar árás-
r firiji
Bretar halda áfram að lxjálpa
Grilckjum nxeð því að gera á-
rásir á lielstu hafnir við Adria-
lxaf, þar seixi herflutningax fara
fi’am. M. a. hafa verið gerðar
..1............. n
en þetta eru mestu sprengju-
flugvélár, sem smíðaðar hafa
verið. Þær eru 22 smálestir að
þyngd og geta farið 3000 míl-
ur enskar, án þess að fá nýjan
bensínforða.
I seinxxstxx árásinni á Skoda-
vei’ksmiðjurnar var varpað
fjölda mörgunx íkveikju-
sprengjunx, og breiddist eldur
hratt út á verksmiðjusvæðinu
og varð þar hver spi’eixgingixx á
fætur annai’i.
tvær ái’ásir á Bari á Ítalíxi og
einnig hafídverið gei’ðar árásir
á Durazzo, liöfxxðhafixai’borg
Albaníu. Svo mikill eldur kom
upp i árásinni á Bari aðfaranótt
jxriðjudags, að eldarnir sá'ust úr
20 nxílna fjai’lægð. Árás var
einnig gei’ð á Bax’i á Jaugai’-
dagskvöld. Sáust eldarnir úr 20
mílna fjai-lægð. Skip, hafnar-
mannvirki og birgðastöðyar
xirðu fyijr skemdum.
/
»
I gær tóku Grikkir 297 faixga
í bardöguxxunx um, Koritza. Auk
þess náðu þeir 37 vélbyssxxm,
þrem fallbyssum, einum skrið-
dreka og íxxiklxx af fallbyssukúl-
um. Ekkert af þessu tókst It-
ölxmi að eyðileggja áður en
Grikkxr ixáðu því.
I Pindus-fjöllum hafa Italir
líka farið halloka. I skyndi-
áhlaupi stöktu Grikkir her-
flokki á flótta. Flokkur þessi
var á ferð með bifreiðar og
fallbyssur til þess að veita öði’-
um herflokki liðveislu. Þegar
Grikkir gerðu áhlaupið yfii’gáfu
Italir Ixílana og byssui’nar bar-
dagalanst. Náðu Grikkir einnig
miklu af allskonar skotfærum.
Stinxson, hermálaráðherra
Bandarikjanna liélt í’æðu í gæx\
Mintist liann Ixreskra verka-
manna í ræðu sinni og kvað þá
nú vinna af meira kappi og
dugnaði en nokkuru sinni fyr.
Þeir væri að hreyta Bretlandi í
óvinnandi vígi.
Flugvélaverksmiðjur Conso-
lidaled Aircraft- Corporation í
Ameríku liafa nú afhent Bretum
fyrstu risaflugvélarnar. Þær
geta borið 4 snxál. af sprengjum
5000 knx. leið.
Fx’éttaritai’i Cliicago Daily
News í London liefir símað
blaði sínu, að liann geti vai’la
með orðum lýst liugrekki íbú-
anna í Covenli’j’.
Eftir íiásina á Coventry var
öllum þeinx íbúunx borgai’innai’,
sem nxist höfðu lxús sín, tilkynt,
að þeir gæti fengið liúsaskjól í
nágrannaborgunum, ef þeir
vfldu. Tæplega 2 af hundraði
tóku boðinu.
Bretar segjast liafa skotið
niður þýska flugvél, sem í var
nx. a. Þjóðvei’ji, er liafði það
starf að rita þann kafla úr sögu
stríðsins, sem fjallar um loft-
liernaðinn gegn Bi’etum. Fór
nxaður þessi í sprengjuflugvél
til London til þess að geta séð
með eigin augum, hvað þar væri
að gex-ast.
Engin ástæða til
að óttast farsótt-
ir venju fremur,
segir héraðslæknir.
1 grein, sem Lúðvíg Guð-
mundsson skrifaði í Morgun-
blaðið í gær, getur hann um
lijálparsveitir kvenna og loft-
varnir bæjarins.
I gi-ein þessari segir 111. a., að
konurnar nxuni ennfremur veita
lijálp sina, ef upp koma i bæn-
um útbreiddar faxsóttii’, en ýms
rök linígi að því, að ástæða sé
til að vænta slíkra sótta áður
langt um liður. Vísir vai’ð þess
var, að ummæli þessi vöktu all-
mikla athygli og noklcurn ótta
nxeðal almennings, og átti því
í morgun tal við Magnús Pét-
ursson héi’aðslækni, og bað um
álit hans á málinu.
„Það virðist svo“, segir hér-
aðslæknii’, „sem nokkur felmt-
ur hafi slegið á boi’garana út af
grein Lúðvígs Guðmundssonar,
og hafa mér borist margar fyr-
irspurnir út af spp lians um
farsóttirnar. Heilsufarið í bæn-
unx hefir hinsvegar verið óvenju
gott i haust og i sumar. Engar
farsóttir hafa gengið eða gert
vart við sig enn sem komið er,
og tel eg þvi enga ástæðu til að
óttast farsóttir venju fremur.”
Þjóðverjar segja að sprengja
liafi liæft hú'sið nr.T4 við Dow-
ning Street. Bretar gei-a gys að
þessu og benda á, að ekkert hús
sé til við þá götu, sem liafi það
númer.
Samtökin gegn
Bretlandi.
Bretar segja að stjórnmálastarfsemi Hitlers
sé til þess gerð, að leiða athygli manna
frá alvarlegum horfum.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Anlonescu herforingi, forsætisx’áðliei’i’a Rúmeníu, er nú á
leið til Berlinar, og mun hann í’æða þar við Hitler næstkonxandi
laugardag. Ennfrenxxrr eru ráðherrar Slóvakíu væntanlegir
þangað. Sennilega, segir í breskum tilkynningum, til þess að
Rúmenia og Slóvakía gerist aðilar að þríveldabandalaginu. —
ir
Orðsending frá út-
hlutunarskrifstofunni
Á nxnrgun» hefst úthlutun
lcaffi- og sykurseðla fyrir mán-
uðina desember, janúar og
febrúai’, og fer hún fram sem
að undanförnu í Tryggvagötu
28. Afgreiðslutími er daglega
frá kl. 10—12 f. li. og kl. 1—6
e. h. á meðan úthlutunin stend-
ur yfir, nema laugardaga er að-
eins opi'ð fi’á kl. 10—12.
Fólk er áxxiint um að di’aga
ekki til siðustu stundar að
sækja miðana, meðfram vegna
þess, að starfsfólk er nú færra
en áður á úthlutunarski*ifstof-
unni og afgi-eiðslan getur því
ekki gengið eins fljótt fyrir sig.
Bi’etar gera litið úr gagnsemi
þessa. Benda blöðin á, að þrí-
veldabandalagið liafi vei’ið
gagnslaust frá upphafi, — það
hafi átt að liræða Bandaríkja-
nxéíxn frá að veita Bretum
stuðning, en það hafi engan ár-
angur boi’ið, nema gagnstæðan,
þvi að Bandaríkjamenn séu
sameinaði’i eftir forsetakosn-
ingarnar en áður. Nú sé liins-
vegar reynt að bi’eiða yfir geng-
isleysi ítala og að innrásin i
Bretland hefir ekki verið liafin.
Reynt er að gera sem rnest úr
4>vi, að „hvej’ meginlandsþjóðin
af annari“ snúist gegn Bretum,
en það er ekki tekið franx, seg-
ir eitt bi’eska blaðið, að það
eru kúgaðar þjóðir, sem einskis
eru íxiegnaixdi, vegna þess, að
Þjóðverjar hafa öll ráð þeii’ra
í hendi sér, Senx gerast aðil-
ar að bandalaginu. En Þjóð-
vei-jar vona, að þctta hafi
þau álii’if, að fleii’i þjóðir
fáist til undirskrifta. —
Þetta er þó vafasamt, nema að
því er snertir þjóðir, sem Þjóð-
vex-jar liafa kúgað, en engu
skiftir, segja bresk blöð, hvort
þær gerast aðilar að samningn-
um eða ekki.
Hin fi-ækilega vörn Gi’ikkja er
þegar fárin að liafa sín áhrif,
og verði framliald á gæfuleysi
ítala á vígstöðvunum á Balltan,
getur það haft liin liættulegustu
áhrif lxeinxa fyrir í Ítalíu, og
það mun einnig drága úr sigur-
vonum Þjóðverja. Gengisleysi
Itala hefir stælt Tyi’ki og láta
þeir engan bilbug á sér finna.
En til þess var leikurinn m. a.
gei-ður, að kúga Grikki og þvi
næst Tyi’ki, án þess að beita
vopnum að ráði.
Tyrkneska stjórnin kom, sam-
an á fund í gæi-'Og að honunx
loknunx ávarpaði dr. Seydam
forsætisráðherra þingmenn og
skýrði þeim frá nýjunx varúðar-
ráðstöfunum, sem gerðar hafa
vei’ið. Voru þær samþyktar.