Vísir - 21.11.1940, Blaðsíða 2

*VISIR
Von um að íslending-
arnir, sem fluttir voru
til Bretlands, fáist
framseldir.
Askoruu m ríkÍMKÍlóriiariiiiiar.
Litlar fregnir hafa borist af farþegum þeim, með
Esju, sem fluttir voru til Englands, en j)ó er vitað að
þeir munu hafa verið fluttir til London, hvort sem þeir
kunna að dvelja þar nú eða ekki. Samkvæmt upplýs-
ingum, er Vísir fékk í morgun hjá utanríkismálaráðu-
neytinu vinnur ríkisstjórnin stöðugt að því að leysa mál
þessara manna, og mun horfa l'rekar vænlega um af-
greiðslu þess frá hendi breskra stjórnarvalda. Gera
menn sér vonir um að, mennirnir verði fluttir aftur
hingað til lands, þótt endanlegt svar liggi ekki fyrir.
Svo sem lcunnugt er tilkynti ríkisstjórnin, að gefin myndi út
bráðabirgðalög er legði þung viðurlög við ótilhlýðilegri begðun
Islendinga gegn breska setuliðinu hér. Ættu slik lög að verða
nokkur trygging fyrir því að íslenskir þegnar gæltu skyldu sinn-
ar í þessu efni og alls velsæmis, þannig að breskum stjórnar-
völdum gæfist ekki ástæða til íhlutunar slíkrar sem orðið hefir
að undanförnu, að því er snertir islenska þegna.
Auk þess, sem Læknafélag tslands hefir tekist á hendur sið-
ferðilega ábyrgð vegna Bjaftia Jónssonar læknis, — en sú lil-
kynning var send ríkisstjórninni og gekk rétta boðleið til breskra
stjórnarvalda, — hefir rikisstjórninni borist svofeld áskorun
nú nýlega:
Vér undirritaðir íslenskir borgarar leyfum oss hér með að
skora á hina liæstvirtu íslensku ríkisstjórn að hlutast til
um það við bresku ríkisstjórnina, að rannsókn í máli þeirra ts-
lendinga, sem fluttir hafa verið til Bretlands, verði braðað eftir
föngum og þeir verði fluttir heim til ættlands síns að lienni
lokinni.
Reykjavík, 26. októher 1940.
VÍSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson
Skrifst.: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12
(Gengið inn frá Ingólfsstræti)..
Símar 1 66 0 (5 línur).
Verð kr. 2.50 á mánuði.
Lausasala 10 og 25 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Fyrsta sporið.
gAMFYLKINGIN, sem gerð
var á dögunum um kosn-
ingu i niðurjöfnunarnefnd
Rej^kjavíkur gelur vel verið
fyrirhoði meiri tíðinda. Við
megum ekki gleyma því, að það
éru ekki nema 7 mánuðir þang-
að til almennar kosningar til
Alþingis eiga að fara fram. Það
er auðséð á öllu, að Framsókn
ætlar ekki að vera óviðbúin
þegar kosningadagurinn renn-
ur. Forsætisráðherra var fyrir
skemstu vestur í kjördæmi
Thor Thors til þess að ræða við
flokksmenn sína þar. Síðustu
dagana hefir liann verið norð-
ur á Akureyri í sömu erindum.
Það er síður en ^vo ástæða til
að áfella Framsóknarflokkinn
fyrir þann mikla áhuga, sem
hann sýnir í kosningaundirbún-
ingnum. Aðrir flokkar hafa
þvert á móti ástæðu til að taka
hann sér til fyrirmyndar i þessu
efni og fara að dæmi hans.
En þegar litið er til þess,
liversu kappsamlega Framsókn
vinnur að þvi að efla fylgi sitt
við næstu kosningar, geta menn
tæplega látið sér á óvart koma,
að afstaðan til kommúnista
verði nokkuð önnur, en látið
hefir verið uppi að undanförnu.
Það er þess^vegna tæplega til-
viljun ein, að fulltrúi Fram-
sóknár i hæjarstjórn Reykja-
vikur gengst fyrir samfylkingu
við kommúnista gegn Sjálf-
stæðisflokknum.
Eftir síðustu kosningar skrif-
aði formaður Framsóknar-
flokksins um það í blað sitt, að
það væri undir árferðinu kom-
ið, hvort þáverandi stjórnar-
flokkar gætu haldið áfram að
fara með völd. Ef síldarafli
yrði góður þá um sumarið,
mundi alt geta slarkast áfram í
sama horfinu. En ef síldarafl-
inn hrj'gðist, hlyti að því að
reka, að sjálfstæðismenn fengju
meiri íhlulun um stjórn lands-
ins en verið hefði. Menn muna
það, að sumarið 1937 fór sam-
an liátt verð á síld og góður
afli. Afleiðingin varð sú, að Al-
þýðuflokkurinn og Framsókn
gátu tekið höndum saman um
góðærisstjórn, alveg eins og
Jónas Jónsson hafði gert ráð
fyrir. Það þurfti 1 aflabrestinn
og verðfallið 1938 til að koma
fyrverandi stjómarflokkum á
það spor, að kveðja sjálfstæð-
ismenn til samstarfs.
Framsóknarmenn gera sér
það Ijóst, að það var fjandsam-
legt atliæfi gagnvart samstarfs-
flokki, að fara svo að ráði sínu,
sem raun varð á fyrra fimtu-
dag. Þeirn er það líka Ijóst, að
flokksmenn þeirra út um land
eru steini lostnir yfir þeirri bí-
ræfni að gera bandalag við
kommúnista, eftir alt sem á
undan var gengið. En þeir láta
þetta alt sem vind um eyrun
þjóta. Framleiðslan til lands og
sjávar hefir verið rekin með
óvenjugóðum árangri. Aðstoð
sjálfstæðismanna var ómiss-
andi til þess að komast út úr
vandræðunum. Þeir voru góðir
til að mynda með þeim hallær-
isstjórp. Nú er góðærið komið.
Þá er hest að þakka sjálfstæð-
ismönnum góða viðkynningu,
rétta þeim hendina í kveðju-
skyni — og setja á stofn góð-
ærisstjórn með fornum sam-
herjum,.
Þetta er það, sem ýmsir
Framsóknarmenn liugsa sér
eftir næslu kosningar. Til þess
að hafa nokkra von um að geta
myndað stjórn án þálttöku
sjálfstæðismanna mega þeir
ekki fyrirgera stuðningi komnv
únista út um land. Eftir því
sem kommúnistar segja sjálfir,
riðu þeir baggamuninn í 7
Framsóknarkj ördæmum við
síðustu kosningar. Þótt þetta
kunni að vera orðum, aukið, er
augljóst mál, að Framsókn má
illa sjá af stuðningi kommún-
ista, ef flokkurinn á að hafa
von um að lialda þingfylgi sínu
óskertu, hvað þá lieldur auka
það.
Með samfylkingu þeirri, sem
Framsókn gekst fyrir við kosn-
inguna í niðurjöfnunarnefnd
var verið að þreifa fyrir sér,
hvort kommúnistar fyrir sitt
leyti væri ekki tilleiðanlegir til
að gleyma þvi, sem á milli hef-
ir horið að undanförnu. Og
auðvitað stóð ekki á liðsinni
þeirra. Þetta var ekki nema
fyrsta sporið að nánara sam-
komulagi undir þingkosning-
arnar í vor.
a
Enn koma
flóttamenn
frá Noregi.
j FYRRAKVÖLD komu hing-
að sjö ungir Norðmenn, sem
flúið höfðu frá Noregi á vélbát.
Eru þeir allir á aldrinum 17—
24 ára.
Þeir lögðu upp miðvikudag-
inn annán er var frá Remoy við
Álasund. Sá er var foringi
átti þriðjung hátsins. Förin
hingað geklc vel, enda eru allir
Norðmennirnir vaskir menn.
Hinir ungu flóttamenn hera
Þjóðverjum ekki vel söguna.
Segja þeir það alveg víst, áð
þegar líði á vetur, muni mat-
arskortur gera mjög vart við.
sig. Sé þegar farið að bera á
honum i hæjunum og sé fólk
þar tekið upp á að flytja út í
sveitirnar.
María Hallgrímsdóttir læknir
hefir opnað lækningastofu í
Austurstræti 4 og er þar til viS-
tals alla virka daga kl. 11—12.
Undanfarin ár hefir hún dvalist er-
lendis og sérstaklega kynt sér
barnasj úkdóma.
Árni Jónsson alþm.
Guðm. Áshjörnsson, Fjölnisv. 9.
Bjarni Benediktsson,
setlur horgarstjóri.
Bjarni Jónsson, dómkirkjupr.
F. Hallgrímsson, prófastur.
Árni Pétursson, læknir.
Valtýr Stefánsson, ritstjóri.
Guðrún Jónasson, hæjarfulltr.
Matth. Einarsson, læknir.
A. Claessen, Laufásvegi 40.
Helgi Tómasson, læknir.
Þórarinn Þórarinsson, ritstjóri.
Ásta Magnúsdóttir rílcisféhirðir.
H. Benediktsson, Fjólugötu 1.
Ásgeir Þorsteinss., Fjölnisv. 12.
Ólafur Briem, skrifstofusljóri.
Emil Jónsson, vitamálastjóri.
Helgi Sigurðsson, verkfr.
Ragnhildur Guðmundsdóttir
h j úkrunarkona.
Egill Guttormsson, FJólug. 21.
Ólafur Daníelsson, dr. phil.
Agnar Kofoed Hansen.
G. Vilhjálmsson, framkv.stj.
Baldvin Einarsson, fulltrúi.
Tómas Tómasson, Bjarkarg. 2.
Bergur Jónsson, alþm.
Vilm. Jónsson, alþrn.
Sigurgeir Sigurðsson, hiskup.
Kristján Guðlaugsson, ritstjóri.
Niels Dungal, próf.
Jón Hj. Sigurðsson, prófessor.
Sigurjón Á. Ólafsson, alþm.
Stéfán Pétursson, ritstj. Alþbl.
Jón Kjartansson, ritstjóri.
Guðm. Hannesson f.v. prófessor
Scheving Thorsteinsson, lyfsali.
Ilalldór Hansen, læknir.
Sig. Pétursson, skipstjóri,
Pálshæ, Seltjarnarnesi.
Ásgeir Sigurðsson,
skipstjóri m.s. Esju.
Friðjón Skarphéðinsson,
hæjarstjóri, Hafnarfirði
. Bogi- Ólafsson, yfirkennari,
Tjarnargötu 39.
Jakoh Gíslason, verkfræðingur,
Tjarnargölu 39.
Sveinn M. Sveinsson, Tjarn. 36.
María P. Maack, lijúkrunark.
Þórður Sveinsson, læknir.
*PálI Steingrímsson, ritstjóri,
Tjarnargötu 3 B.
K.^Zimsen, Bjarkargötu 6.
Brynj. Stefánsson, Mararg. 3.
Árni Sigurðsson, fríkirkjupr,
Haraldur Árnason.
Styrjaldarástandið kom i veg
fyrir innflutning hennar, gn
hún flulti inn 70% af öllum
matvælum, sem neytt var í land-
inu. Áslandið er „mjög alvar-
legl“, hefir háttsettur Þjóðverji
sagt við mig, „en Þýskaland
mun forða Belgiu frá hungurs-
neyð“.
En Belgir verða að komast af
á eigin spýtur, eftir bestu getu.
Einn Þjóðverji hefir lýst þessu
fyrir mér á eftirfarandi hátt:
„Belgía átti litlar birgðir.
Þjóðin var alveg óviðbúin.
Þýskaland er samt ekki skyld-
ugt til að fæða liana eða neina
aðra þjóð, sem það ræður yfir.
Bretar eiga alla sökina. Við
munum því ætlast til þess, að
Belgir reyni fyrsþ sjálfir að afla
sér matvæla, þegar fer að ganga
á hirgðirnar. Takist það ekki,
vegna þess að þeir fá ekki lán-
að, eða Bretar leyfa elcki slíkan
innflutning, munum við kpma
íil hjálpar.
En Belgíiimenn verða fyrst
að beita öllum ráðum til þess

Þjóverjar neita því, að hungurs-
neyð sé fyrir dyrum
Eftir
RICHARD C. HOTTELET,
fréttaritara U. P. í Berlín.
Þjóðverjar segja, að ]iað sé engin hætta á hungurs-
neyð í þeim löndum, sem þeir hafa yfir að ráða. Þeir
neita því harðlega, að Þjóðverjar hafi rænt matvæla-
birgðum í þeim íöndum' sem þeir hafa lagt undir sig.
Þeir segja að matarbirgðir þeirra hafi verið meiri í sept-
ember þessa?annars,árs stríðsins, en i september í fyrra.
Hlutlausra þjóða menn, sem
eru þessum . málum kunnugir,
hallast að því, að liungursneyð
sé ekki líldeg. Vetrarhörkurnar
1939—40 ollu tjóni á uppsker-
unni — um það eru allir sam-
mála — cn ekki svo nijög, að *
hætta sé á matarskorti. Upp-
skera þessa árs nálgast ekki
uppskeru síðasta árs, en er samt
fyrir ofan meðallag.
Þjóðverjar og hlutlausir eru
sammiála um að brauðkom og
fóðurkorn, sem ræktað er í
Þýskalandi, þýska hluta Pól-
lands, Bæheimi og Mæri, nægi
til að fullnægja kröfunum, sem
til þeirra verður gert. Þar að
auki sé* liægt að safna birgðum
með innflutningi. frá Balkan-
löndunum. Loks eiga Þjóðverj-
ar að fá eina miljóh smálesta
af fóðri og korni frá Rússlandi.
Enginn lætur sér þó til hugar
koma, að meginland Evrópu
verði eitthvert Gósenland. —
Hveiti-, rúg- og bygguppskeran
varð fyrir skemdum, eins og
áður getur. Vorleysingar og
það hvað seint lilýnaði í veðri
dró líka úr uppskerunni. Á-
vaxtauppskera Þýskalands mun
verða hrot úr meðallagi og
grænmetisframleiðslan var ekki
í meðallagi.
Belgía hefir'orðið verst úti.
Kindakjöt flutt út,
nautakjöt flutt inn.
Vísir hafði í morgun tal af
Páli Zophoníassyni form. Kjöt-
verðlagsnefndar og spurði hann
um markaðshorfur á kjöti hér
heima og erlendis.
Hann sagði, að nú þegar væri
húið að flytja út til Englands
um 800 tonn af kindakjöti og
taldi víst að meira yrði sent
þangað á næstunni. Um verðlag
á þessu kjöli væri þó alt í óvissu
sem stæði, af því að ensk-ís-
lenska nefndin, sem semur um
þessi mál, hefir ekki gengið
endanlega frá samningum.
Líkur eru til að hreska setu-
liðið liér á landi kaupi álíka
magn af kindakjöti og áður var
sent liéðan til Noregs. En ef það
kaupir samsvarandi kjötiúagn
og áður var flutt til Noregs og
ef kjötneysla okkar íslendinga
verður áþekk og áður, þarf að
flytja héðan um 2000 tonn af
kjöti á’ erlendan markað.
Um nautakjötið er það að
segja, að breska setuliðið fær
nautakjöt sent hingað til lands,
af þeirri ástæðu sennilega, að
því líkar ekki nautakjötið, sem
það fær liér. íslenslca nauta-
kjötið verður því eftir sem áður
aðeins selt til Islendinga sjálfra.
Þýsk flugvél aftur í
könnunarleiðangri.
SigurðuF
Þopsteinsson
skipstjópi.
*
| DAG verður horinn til mold-
ar Sigurður Þorsteinsson,
skipstjóri frá Steinabæ. Hann
var fæddur á Lambastöðum á
Seltjarnarnesi 24. fehr. 1882.
Enfjögurraára gamallvar liann
tekinn í fóslur að Brimnesi í
Skagafirði og ólst þar upp til
sexlán ára aldurs. Þá fluttist
hann aftur liingað suður, að
Oddgeirshæ og átti þar heima,
þangað til 1911. .
Sigurður kvæntist Gróu
Þórðardóttur frá Oddgeirsbæ
1. des. 1906. Eignuðust þau 11
hörn, fimm drengi^og sex slúlk-
ur og eru þau öll á lífi.
Sigmður lauk skipstjóra-
prófi við Stýrimannaskólann
Vísir hefir frétt það frá ýms-
um heimildum, að þýsk flugvél
hafi verið á flugi austan fjalls á
sunnudaginn.
Um það bil, sem flugvéhn
sást þar — hún flaug mjög lágt 1
—, var kafaldsbylur hér í bæ og
alt austur að Ölfusá. Flugvélin
fór aldrei lengra vestur en að
bylnum og sneri þar við. Má
telja nokkurnveginn víst, að lnin
hefði flogið til Reykjavíkur, ef
v.eður hefði ekki hindrað.
Vísir átti í morgun tal við ^
Wise, höfuðsmann, um þessa
flugvél. Kvað hann ekki hafa
borist aðrar fregnir um liana en
frá bændum þarna eystra.
Ivvaðst Wise gera ráð fyrir að
flugvélin liafi annaðlivort verið
að villast, eða verið send til að
gá "lil veðurs. Hún liefði siðan
horfið til suðurs.
árið 1901. Hann fluttist til ísa-
, fjarðar árið 1911 og dvaldi þar
I i sex ár. Árin 1917—20 var
hann skipstjóri á vélskipinu
Regin. Var skip þetta í strand-
ferðum við Austurland á sumr-
in og frá þeim tima er okkar
kynning.
Sigurður var fram úr skar-
andi ötull skipstjóri, og er mér
óhætt að fullyrða, að allir þeir,
sem kyntust honuin þar eystra,
minnast hans með þalcklæti og
hlýjum hug.
Sigurður Þorsteinsson keypti
einna fyrstur manna hér í
Reykjavik trilluhát. Iiann varð
líka fyrstur manna til þess að
nota botnvörpu-útbúnað á mó-,
torbátum.
IJann var fjörmaður mikill
og allra manna hressilegastur i
hragði. Hann andaðist 13. nóv-
ember eftir sjntt legu.
Á. J.
Bazar
heldur Blindrafélagið i Góð-
templarahúsinu uppi í dag og hefst
kl. • Margt ágætustu muna er
á bazarnum. Enginn, sem þangáð
kemur, fer þaðan fátækari.
Gullbrúðkaup
eiga á morgun heiSurshjónin frú
Magdalþná og Sæmundur ITall-
dórsson, kaupmaður í Stykkis-
hólmi.
að revna að komast af lijálpar-
laust.“
Það kemur sér líka afar illa
fyrir Dani, að innflutningsleiðir
eru lokaðar. Vegna fóðurskorts
hafa þeir neyðst til að skera nið-
ur mikið af húsdýrum sínum,
en það hefir aftur liaft í för með
sér mjög minkaða framleiðslu
á eggjum, mjólk o. þ. li.
Uppskeran í’ N.-Frakklandi
varð „sæmileg“ að sögn Þjóð-
verja og Hollendingar eiga að
geta komist af hjálparlaust,
þótt þeir hafi áður orðið að
flytja nokkuð inn. Norðmenn
vantar korn, en Þjóðverjar
segja, að það sé ekki meira en
svo, að þeir geti látið þá hafa
það. v
Líknarfélög Bandaríkjanna
— Rauði Krossinn og samband
kvekara — hjálpa fólki þar sem
Jjeir geta. Þau sendu mikið af
lyfjavörum og fatnaði til Pól-
lands og nokkuð af matvælum.
Auk þess var send sérstök fæða
handa hörnum og sjúkum í
sama landi.
Þessi félög hafa þó ekki nægi-
legt fé til þess að geta fætt
í jölda fólks, þótt hægt væri að
afla matvælanna. (Síðan þet(a
var ritað hafa Bretar neitað að
hleypa matvælum í gegnum
hafnbannið, til þeirra landa,
sem Þjóðverjar ráða).
Þýskaland sjálft mun komast
vel af, segja þýsk yfirvöld.
Sykurrófna- og kartöfluupp-
skenu-nar voru ágælar, svo að
hægt er að setja fleiri húsdýr á,
en áður. Iiafa bændur fengið
fyrirmæli um að fjölga gyltum,
])ví að fóður verði nægilegt. Þó
segjast Þjóðverjar, ekki geta
hjálpað Dönum eða Hollending-
um um fóður.
Skortur á vinnuafli í sveitum
Þýskalands var ekki eins mikill
í haust og undanfarið, enda þótt
4 miljónir manna væri undir
vopnum, því að um ein miljón
erlendra manna starfaði á þýsk-
um sveitabæjum. Þeir voru
pólskir verkamenn, franskir og
pólskir fangar, auk nokkurra
Jjfisunda ílala.
Hlutlausir menn giska á, að
Þjóðverjar eigi um 7.000.000
smál. af brauðkorni — sem
nægir til eins árs og auk þess
sögðu Þjóðverjar, að birgðir
þeirra af kjöti, eggjum, smjöri
o. þ. h„ hefði verið í september
meira nú en á safna tíma í fyrra.