Vísir - 22.11.1940, Page 1

Vísir - 22.11.1940, Page 1
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson Skrifstofur: Félagsprentsmiðjan (3. hæð). Ritstjóri Blaðamenn Simi: Auglýsingar 1660 Gjaldkeri 5 línur Afgreiðsla 30. ár. Reykjavík, föstudaginn 22. nóvember 1940. 271. tbl. Ctrikkir elta Itali á ítölskmn bifhjölnm og: §kriðdrekam. fellur þá og þegar Alt á rínglureið í liði ítala EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun. Undanhald ítala frá Koritza byrjaði í gær og var talið í fregnum, sem bárust frá Grikklandi í nótt, að fall Koritza væri yfirvofandi. Á þeirri einu leið, sem Italir áttu sér undankomu auðið voru ítalskar herflutningalestir á leið norður á bóginn. Grikkir eru í sókn á öllum vígstöðvum. I grískum fregn- um segir, að breski flugherinn hafi orðið gríska hern- um til hinnar mestu aðstoðar, ekki síst á Koritzavíg- stöðvunum. Þar hafa breskar sprengjuflugvélar haldið uppi árásum á herflutningalestir Itala og tekist að hindra, að þeir gæti flutt liðsauka til vígstöðvanna. Hef- ir þetta reynst afar mikilvægt, því að meðan bresku flugvélarnar héldu upp látlausum árásum á herflutn- ingalestirnar, héldu Grikkir áfram sókn sinni í hæðun- um við Koritza. Gríski .herforinginn hefir sent skeyti til yfirforingja flughers Breta í hinum nálægu Austurlöndum, og þakkað hina frábæru aðstoð breska flughersins. Segir herforinginn í skeyti sínu, að breski flugherinn hafi unnið sér þakkir allrar grísku þjóðar- innar. I nýjum fregnum frá Aþenuborg segir, að Koritza muni falla í hendur Grikkja „eftir nokkrar klukku- stundir“. Grikkir sækja hratt fram á þremur aðalbraut- unum sem liggja um Koritza. Gríska fótgönguliðið not- ar hertekna ítalska skriðdreka og itölsk bifhjól til þess að reka flótta Itala á aðalveginum til Argyro Castro. Það virðist svo, sem ítalir hafi gefið upp von um, að geta varið borgina. Meginher ítala er á undanhaldi þaðan. Fótgönguliðsherdeild grísk hefir komist yfir fjöllin sjö míl- ur inn í Albaniu og náð á sitt vald aðalveginum til Koritza, og þar með tekist að hindra, að ítölum þar bærist nýjar birgðir hergagna og annara nauðsynja. Vegur þessi liggur til hafnar- borganna við Adriahaf. Nytt þingsetutimabil hófst í London í g«r. Cíeopg konnng:ar. Churchill ogr Halifax lávarðnr flnttn ræðnr. í fyrradag lauk þingsetutímabili í London og í gær liófst nýtt. 1 tilefni af því flutti Georg Bretakonungur ræðu, en auk þess fluttu ræður Churcliill forsætisráðherra (í neðri málstofunni) og Halifax lávarður utanríkisráðherra (í efri málstofunni. í öllum ræðunum kom það fram, að Bretar og bandamenn þeirra eru staðráðnir í að berjast þar til sigur er unninn. Almenníngur í Koritza á við skort og erfiðleika að stríða. Hefir mörgum tekist að flýja til herstöðva Grikkja. Það er fá- ment lið, sem ítalir hafa skilið eftir til verndar hersveitum sin- um á undanhaldinu. Hafa verið hlaðin virki á götunum til þess að tef ja fyrir töku borgarinnar. ítalir, sem eru á undanhaldi á Argyro Castro þjóðveginum, hafa skilið eftir bifreiðir, skrið- dreká, og mörg önnur hergögn. Hafa flugvélar Breta og Grikkja gert árásir á þessar hersveitir. Hertu þær mjög flóttann, ei' þær urðu fvrir þessum árásum. Fregn frá .Túgóslavíu hermir, að ítalir hafi gert tiíraun til l>ess að senda vélahersveit til Koritza, en hún hafi urðið hörfa undan vegna ákafrar skothríðar gríska stórskotaliðsins. - Fregn þessi barst til Júgóslavíu frá Monastir á landmærunum. Búlgarir munu senda Grikkjum orðsendingu. -Fregnir af þýskum uppruna, • en komnar frá Sofia, höfuðborg Búlgaríu, herma, að Bújgaríu- stjórn muni senda orðsendingu til grisku stjórnarinnar, til þess að hera fram kröfur Búlgara á hendur Grikkjum. Það er líka húist við þvi, að Búlgaría muni gerast aðili að bandalagi Japana, Þjóðverja og ítala, eins og Ung- verjar. Loftorusta yfir austurhluta Libyu. í fregn frá Kairo í gær segir, að komið hafi til mikilla átaka í lofti yfir Libyu austanverðri i gær. Réðust 15 breskar flugvél- ar á um 60 ítalskar og skutu uið- ur 10 þeirx-a. Engin bresku flug- vélanna varð fyrir nokkuru tjóni. — Einnig var ítölsk flug- vél skotin niður við Aden. 1 bar- daga í vestureyðimörkinni hafa Bretar eyðilagt 5 skriðdreka fyrir ítölum og skemt 6. 2 bif- reiðir voru eyðilagðar og 2 skemdar. Bretar tóku nolckura fanga, en 108 ítahr féllu. Þingsetningin fór ekki frarn með venjulegi'i viðliöfn. Á vana- legum tímum ekur konungur og drottning í fullum ski’úða í „gullnu kerrunni“ til þinghúss- ins, en að þessu sinni óku þau í lokaðri bifreið og fylgdi þeim lögreglubifreið aðeins. Konung- ur var í einkennisbúningi flota- foringja. Konungur þakkaði öllum, sem þátt taka í styrjöld- inni, þi’ek og staðfestu ,hollustu alla og dugnað. Mintist hann landhers, flughers og sjóhex-s, sjálfboðaliða allra og alls al- mennings, sem nú býr við margar styr j aldai’liörmungar, þar sem heimili rnanna eru nú raunverulega í víglínunni. Kon- ungur þakkaði samúð og stuðn- ing Bandai’íkjanna hjartanlega og boðaði nýja löggjöf varð- andi bætur og stuðning til lxanda einkafyi’irtækjum og ein- staklingum, sem verða fyrir við- skifta- og eignatjóni af völdum loftárása o. s. frv. Ghurchill var óvanalega fá- orður um styrjöldina og kvað menn krefjast þess nú, að dáðir væi’i drýgðar, en minna sltraf- að. Hann kvað raunverulega um tvær „Miðjarðarhafsstyrj- aldir“ að ræða, í Afríku og Grikklandi. Eins og konungur- Frakkar voru áður and- vlgir Bretum, - - nð eru þeir aliir fylgjandi þeim. Fréttaritári frá United Press í New York hefir átt tal við Henry Maymont, son vararæðismanris Bandaríkj- anna i París, sem er nýkominn vestur um liaf. Mr. May- mont sagði, að Frakkar, sem hefði verið mjög andvígir Bretum, áður en Frakkland féll, væri nú að heita mætti allir miklir vinir Breta og vonuðu að þeir sigruðu. Maymont sagði að skemdar- vex-k væi’i framin mjög iðulega, t. d. væri altaf verið að skera á símaþræði Þjóðverja og verkamennirnir ynnu eins hægt í verksmiðjunum og þeim væi’i nokkur kostur. Þá sagði hann að i Bretagne, sem hefði verið lofað sjálf- stjórn, þegar Þjóðverjar komu þangað, væri andúð á Þjóðverj- um alveg hin sama og annars- staðar í Frakklandi. De Gaulle væri nú vinsælasti Frakki, sem uppi væi’i. Fögnuðu menn i hvert skifti, sem hann næði fleiri nvlendum á sitt vald. Þá sagði Maymont, að Laval væri hataður og fyrirlitinn af allri fx’önsku þjóðinni, þvi að liann væri ekki talinn annað en viljalaust verkfæri i höndum Þjóðvei’ja og gerði elckert ann- að en það, sem þeir skipuðu honum. Um alt Bi-etagne hefði farið fram innrásaræfingar hjá Þjóð- vei’jum, þar til fyrir mánuði síðan, en þá hefði vei’ið komin upp megn óánægja i liði Þjóð- verja, vegna þess, hversu heimr ferðaleyfi hafa vei-ið fá. inn lauk liann rniklu lofsorði á Grikki, fyrir frammistöðu þeiri-a. Þá kvað Churchill aðstöðu Breta miklum mun betri en áð- ur til þess að verja Egiptaland og Suezskurðinn, þar sem niikið lið, búið nýtísku hergögnum, hefir verið flutt þangað. — Churchill lofaði Grikkjum öll- um þeim stuðningi, sem á valdi Bx'eta væx’i að veita. Halifax lávarður ræddi tillög- ur þær, senx Rússum voru send- ar fyrir nokkuru, en þær varða m. a. viðskifti Rússa og Breta. Gera Bretar sér vonir um, að þessar tillögur geti orðið grund- völlur versunarsamninga. Þá vou Rússum sendar tillögur al- menns efnis og tillögur varð- andi innlimun Eystasaltsrikj- anna, en allar þesar tillögur áttu að miða að því, að lxæta sambúð Rússa og Bi'eta og vekja gagn- kvæmt traust þeirra milli. En Rússar hafa ekki enn svarað til- lögunum. — Halifax boðaði, að sambúð Rússa og Breta yrði rædd i þinginu áður langt liði. Halifax lávarður gat allítai’- lega um framferði ítala gagn- vart Grikkjum. Fór hann mikl- i:m virðingai’orðum um Grikki fyrir frammistöðu þeicra. Kvað liann Ijórna stafa af nafni Grikklands meiri en nokkuru sinni, en ítalir aldrei verið eins lítillar virðingar aðnjótandi og nú. Yfirlýsíing: frá 6 Alþýðusambandsfulltrúum. Næstum 12.000 manna í New York liafa látið taka sér hlóð, sem verður sent til Bretlands. Viö undirritaöir fulltrúar á 16. þingi Alþýöusambands íslands mælumst góöfúslega til þess, aö heiöraö blað yöar taki eftirfarandi yfirlýsingu til birtingar. Á þinginu kom frarn svohljóð- andi tillaga frá þrem fulltrúum: „Þar eö 16. þingi Alþýöusam- bands íslands er það ljóst, 1. aö meginþorri þeirra stéttar- félaga, er nú standa utan Sam- bandsins, rnyndi þess albúinn, aö ganga í Sambandið, svo fljótt sem félögin fengju því við kornið, er lögurn Sambands- ins nú hefur veriö breytt í þaö lýöræöishorf, er þau hafa talið f meginskilyrði fyrir þátttöku . sinni í Sambandinu, ef þeim yrði það tryggt, að þau, svo fljótt sem auðið væri, fengju tækifæri til þess að láta áhrifa sinna gæta í málefnum Sam- bandsins, framkvæmduyn þess og stjórn, 2. að það er meginatriði fyrir verklýðssamtökin, að þau verði sem fyrst sameinuð, ekki sízt með tilliti til þeirrar launabar- áttu, senx þau eiga nú fyrir höndum, 3. að það er mikið fjárhagsatriði fyrir Sambandið, að þessi félög gangi sem fyrst í það og taki að greiða því skatt, 4. að dráttur kunni að verða á inn- göngu þeirra, ef þessu skilyrði verður eigi fullnægt, eftir því sem ástæður leyfa, ályktar þingið að taka að þessu sinni aðeins fyrir launamálin og þau mál önnur, er eigi þola bið og kjósa aðeins bráðabirgðastjórn, en fresta þinginu að öðru leyti þar til i maí-mánuði 1941, og taki þau félög, er þá hafa gengið í Sambandið, þátt í . framhaldsþing- inu, enda verði þá kosin regluleg Sambandsstjórn, mál Sambandsins krufin til mergjar og framtíöar- barátta þess sk.ipulögð.“ Tillaga þessi sætti rnjög svo ó- venjulegri meðferð af hendi þá- verandi fundarstjóra, er var Finn- ur Jónsson. Er að því kom, að til- lagan skyldi rædd, gaf fundar- stjóri sjálfum sér orðið, en fól for- seta þingsins, Sigurjóni Á. Ólfas- syni, fundarstjórn, og rnælti á móti tillögunni, áður en aðalflutnings- manni hennar, er beðið liafði um orðið, gæfist tækifæri til að mæla nxeð henni. Er aðaltillögumaður hóf síðan að mæla íyrir henni, úr- skurðaði Finnur, er þá tók viö fundarstjórn aftur, að þar eð að- eins einn þingmanna hefði mælt á móti tillögunni, fengju eigi fleiri en einn að mæla með henni. Var því þajrna augljóslega reynt að beita brögðum, til þess að drepa tillöguna. Að lokinni ræðu aðaltil- lögumanns var borin upp og sam- stundis leitað atkvæða um svo- hljóðandi dagskrártillögu, er átti að vera frávísunartillaga á hina: „Dagskrártillaga. Þar sem Alþýðusamband íslands hefur nú þegar afgreitt að fullu lög fyrir Sambandið, þar sem m. a. er kveðið svo á, að stjórn Sam- bandsins skuli kosin til tveggja ára, og þar sem þingið er skipað fulltrúum frá yfirgnæfandi meiri- hluta verklýðsfélaga í landinu, sér það eigi ástæðu til að fara þá leið, er tillaga Ól. H. Einarssonar og tveggja annara fulltrúa gerir ráð fyrir og tekur fyrir næsta mál á dagskrá. Sigurður Ólafsson. Guðmundur Helgason.“ Tillaga þessi var samþykkt með 47 atkvæðum gegn 7, án þess að um hana fengist rætt. Taldist hin tillagan þarmieð úr sögunni. Um þessa dagskrártillögu er það að segja, að aö sjálfsögðu gat þingið þrátt fyrir nýsamþykkt lög, samþykkt þingfrest og kosið Fi’h. á 2. síðu. Róleg nótt í London. Einkaskeyti frá U. P. London í morgun. Síðastliðin nótt í London var ein hin rólegasta um langan tíma, enda þótt tvisvar væri gefin aðvörunarmerki, og all- langur tími liði, þangað til til- kynt væri að öll Væri óhætt. í fyrri skiftið var gefið aðvöi’- unarmerki snemma í gæi’ltveldi. Heyrðist þá i fáeinum flugvél- um, sem þó voru ekki í hóp. Var allhörð skothríð á þær, en siðan var lengi kyrð, þangað til merki var gefið um það rétt eft- ir miðnætti, að hættan væri lið- in hjá. Síðari aðvörunin ver gefin alllöngu seinna. Fór þá á sömu leið, að þegar flugvélarnar voru farnar aftur, leið nokkur stund, Um 4000 Bandamanna-hei’- menn fóru yfir fransk-sviss- neskii landamærin í sumar, þegar Þjóðverjar óðu óstöðv- andi yfir Frakkland og lxai’- áttan þar var orðin vonlaus. Voru þegar í stað í-eistar séi’- staðar fangabiiðir fyrir þessa menn og þar hafa þeir vei'ið geymdir síðan. Myndin er af Frökkum og Pólverjum, sem ,ru að sækja matarskamtinn sinn. ms

x

Vísir

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.