Vísir - 09.12.1940, Síða 1

Ritstjórí Blaðamenn Sími: 1660
Auglýsingar
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsla
30. ár. - Reykjavík, mánudaginn 9. desember 1940. 285. tbl.
hertóku
gær-'
Þrig:gfja dag:a iigfnr*
hátíð í Grikklandi.
BINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Síðdegis í gær bárust fregnir um það til London,
að Grikkir hefði hertekið Argyro Castro. Op-
inber tilkynninng um þetta var þá nýbirt í
Aþenuborg. Öllum kirkjuklukkum í borginni var hringt
og þriggja daga sigurhátíð fyrirskipuð um alt land. —
Mikill mannfjöldi hylti Georg konung og Metaxas
forsætisráðherra. — Grikkir hafa nú náð á sitt vald
einum sjöunda hluta Albaníu og býr þar % hluti alb-
önsku þjóðarinnar, sem hefir verið leystur undan
ánauðaroki ítala. — Þrátt fyrir það, að ítalir kveiktu í
hergagnabirgðum sínum, áður þeir yfirgæfi Argyro
Castro, höfhðborg Suður-AIbaníu, fengu Grikkir þar
mikið herfang.
Það var kl. 11.15 árdegis í gær, sem grískar hersveitir
gengu fylktu liði inn í borgina. Undangengin 2—3 dæg-
ur hafði verið búist við því, að Grikkir myndi hertaka
borgina „þá og þegar“, og það höfðu jafnvel verið birt-
ar fregnir um, að Grikkir væri búnir að ná borginni á
sitt vald, en þær fregnir voru ekki frá grísku herstjóm-
inn, sem ekki tilkynnir neina sigra fyrirfram — ekki
fyrr en vissa er fengin fyrir, að um öruggan sigur sé
að ræða. En grískar hersveitir munu hafa verið búnar
að ná fótfestu í sumum hverfum borgarinnar fyrir
skemstu og það eru nokkur dægur llðin frá því, er Italir
hófu undanhald sitt frá borginni, en þeir skildu þar
eftir nokkuð lið, til verndar hersveitunum á undan-
haldinu.
Grikkír
Castro f
Þetta er ef til vill mikilvægasti sigurinn, sem Grikkir hafa
unnið í styrjöldinni — að minsta kosti engu síður mikilvægur en
sigurinn, sem þeir unnu, er þeir hertóku Koritza, því að Argyro
Castro var engu síður höfuð-innrásarbækistöð en Koritza. Frá
Koritza ætluðu Italir að sækja fram til Florina og þaðan til
Saloniki. Frá Argyro Castro ætluðu þeir að sækja fram til Janina
og áfram suður á bóginn, og ef sú sókn hefði gengið að óskum
liefði þeir niáð miklum landssvæðum á sitt vald og sennilega
lítið orðið úr mótspyrnu Grikkja úr því á meginlandinu. Aðrar
borgir, sem Grikkir hafa hertekið i Albaníu, og allar eru mikil-
vægar hernaðarlega eru: Koritza, Pogradec, Premeti, Sante
Quaranta og Delvino. — Fyrr í gær voru birtar fregnir um, að
Grikkir væri komnir til Lin, bæjar við Ohridavatn, þar sem
landamæri Albaníu og Júgóslavíu mætast.
London í dag.
I tilkynningu gríska hermála-
ráðuneytisins, sem birt var
seint í gærkveldi, segir, að all-
an daginn í gær hafi hersvetir
Grikkja haldið áfram sókninni
á hinum ýmsu vígstöðvum.
Gekk sóknin hvarvetna fyllilega
að óskum og voru teknar mik-
ilvægar herstöðvar ítala á ýms-
um stöðúm . ' ,
nóttu. Tugþúsundum saman
stóðu nxenn á götum úti og létu
fögnuð sinn í ljós yfir sigrinum.
Leitarljós voru á stöðugu
sveimi, en raunar var mild birta
yfir horginni, því að tunglsljós
var og fagurt veður. Fólk safn-
aðist saman fyrir framan aðal-
bækistöðvar griska hersins og
hrópaði:
„Vér viljum, að konungurinn
komi!“ — „Vér viljiim, að
Metaxas komi!“
Qsir vilja heldur lalla
Bei sæmil en aefast upp
Frá því er skýrt, að hersveitir
ítala í Argyro Castro haff að
lokum gefist upp, er grískar
hersveitir tóku Iiús fylkisstjór-
ans, en þar hafði sveit Bersa-
glieri-hermanna ítalskra húist
tíl varna.
Þeir höfðu heitstrengt að falla
með sæmd, frekar en gefast
upp, þessir Bersaglieri-liermenn,
og þeir stóðu við heit silt. Þegar
þeir voru fallnir, var Argvro
Castro öll á valdi Grikkja.
Hátíðahöldin í Aþenuborg.
Kirkjuklukkunum í Aþenu-
borg var hringt fram eftir
Konungurinn og Metaxas
gengu þá frarn á svalirnar og
voru með þeim yfirforingjar úr
landher og fluglier Breta. Ilylti
múgurinn óspart Georg konung
og þá, sem með honum voru.
I einu leikhúsinu stöðvaðist
leiksýningin, er breskir flug-
menn og Skótar nokkurir fóru
upp á leiksviðið og dönsuðu
Highlandfling (skoskan þjóð-
dans).
Hvarvetna voru þjóðsöngvar
Bretlands og Grikklands sungn-
ir — en sigurfáninn var borinn
upp á Akropolis.
Bretar tilkyntu í gær, að
breskar sprengjuflugvélar hefði
gert enn eina loftárásina á hafn-
arborgina Vallona, en þangað
leita nú ítölsku hersveitirnar frá
Sante Queranta á undanhaldi
Argyro
\
Cavignari
biðst lausn-
ar að eigin
ósk.
Tveir ítalskir herfor-
ingjar íarast í
flugslysi.
London í morgun.
Cavignari aðmíráll, yfirmað-
ur ítalska flotaráðsins, hefir
beðist lausnar „að eigin ósk“,
eins og Badoglio marskálkur og
De Vecchi, herforingi, landstjóri
ítala á Tylftareyjum (Dodeca-
nese-eyjum). Cavignari var
einnig aðstoðar-flotamálaráð-
herra. — Lausnarbeiðni Cavig-
nari vekur mikla athygli og er
talin sýna, að æðstu menn í
landher og sjóher ítala vilji láta
það koma skýrt íram, að það sé
Musssolini, sem beri ábyrgðina
á Grikklandsstyrjöldinni.
Það var tilkynt í Rómaborg
í gær, að tveir ítalskir herfor-
ingjar hefði beðið bana í flug-
slysi yfir Piedmont. Herforingj-
ar þessir áttu sæti í vopnahlés-
nefnd þeirri, sem ítalir sendu
til Frakklands. Var annar þeirra
formaður nefndarinnar. — Or-
sök slyssins eru ekki kunn. *
Þetta voru herforingjarnir
Pinli og Pelegrini, víðkunnir
herforingjar.
Rússnesk blöð ræða mikið
hrakfarir ítala. Segja þau, að
breski flotinn hafi einangrað
Dodecanese-eyjar, og ítalir geti
nú vart flutt neitt herlið sjóleið-
is til Albaníu.
De Gaulle hvet-
ur Frakka til
dáða.
London í morgun.
De Gaulle, leiðtogi allra
frjálsra Frakka, flutti útvarps-
ræðu í gærkveldi og hvatti
Frakka til þess að rísa upp til
baráttu gegn Þjóðverjum, og
hafna öllum tilraunum, senx
gerðar kynnu að verða til þess
að konia á samvinnu milli
Frakka og Þjóðverja. Franski
flotinn og Frakkar í Norður-Af-
ríku og Sýrlandi liafa nú hæki-
færi til þess að vinna mikinn
sigur fyrir Frakklarid við Mið-
jarðarhaf og tryggja þannig
framtíð FrakkaVeldis. Frakkar
eru elcki enn gersigruð þjóð,
sagði liann. Ilið sanna Frakk-
land hafnar allri samvinnu við
Þýskaland. Félagar, rísið upp
og gripið til vopna og heyið
frelsisbaráttuna með hinum
frjálsu Frökkum.
sínu. Loftárás þessi var hörð.
Ekki er fullkunnugt um tjónið,
en víst er, að það var mikið,
einkanlega við höfnina. Sprengj-
um var einnig varpað á ítölsk
skip við strendur Albaníu og var
a. m. k. einu þeirra sökt.
loftárás á
Dússel-
dorf.
London í morgun.
Ógurleg loftárós var gerð á
Diisseldoi’f og ýnxsa staði þar í
grend í fyiTÍnótt. Sprengjum
var varpað á stálverksmiðjur og
hræðsluofna, gasstöðvar og
jái'nbrautarstöðvar o. s. frv. Á-
rásin á Dússeldorf stóð í eina
klukkustund og var varpað 4000
íkveikjusprengjum á árásar-
svæðið og fjölda mörgum
sprengikúlum. Eldur kom upp
á svæði, senx er liálf ensk míla
á lengd, og' var eldhafið svo óg-
urlegt, að ehin flugmannanna,
seixi hefir tekið þátt í fjölda
mörgum loftárásum, kveðst
aldrei liafa séð annað eixxs bál.
Sprengjum var og varpað á her-
gagnaverksmiðjur, og sáu fhxg-
mennirnir stórbyggingar hrynja
lil grunna. Árásir vorix gerð-
ar á fjölda marga staði í héruð-
unuixi i grendimxi, og undir
morgun var gerð árás á Brest í
Fralcklandi. Kom þar upp íxiik-
ill eldur. Aði'ir staðir, sem gerð-
ar liafa verið loftárásir á und-
angeixgnar.nætur, eru Lorient á
Bretagneskaga o. fl. Var varpað
sprengjunx á fótgöixguliðs- og
sjóliðaskála og kom upp eldur
á 15 stöðunx. Eiixnig í nánd við
íxiikla þurrkví, senx þarna er og
í kafbátastöðinni. Loks voru á-
)
rásir gex-ðar á ýnxsar inixrásar-
stöðvar, í Antwei'pen, Dunker-
que, Le Havre, Ostende o. fl. —'
Ársina á Lorient og innrásar-
bækistöðvarnar gerðu flúgvélar
strandvarftaliðsjns.
I nótt senx leið voru gerðar
árásir á staði i Rxxlxr og viðar.
Bretar greida
fyrir Npsiiiverjiim
London í morgun.
Nýlega gerðu Bretar og Spán-
vei'jar nxeð sér viðskiftasamn-
ing. Árangur af þessari samn-
ingsgex'ð er nú farinn að koma
í ljós. 1 gær var tilkynt í Lond-
on, að Bretar væri að gei-a ráð-
stafanir til þess, að greiða fyrir
því, að Sþánverjar gæti fengið
ýnxislegt, senx þá vanhagar uxxx
bagalega. M. a. ætla Bi'etar að
sjá um, að Spáixverjar geti feng-
ið nxangan (ixianganese ore) og
fá þeir 6000 snxálestir, þar af
3000 frá Indlandi, efni til teppa-
og pokagerðai' o. s. frv. Þá sjá
Brelar um, að Spánverjar fái
liveiti innflutt eftir þörfum.
Loks hafa Bretar lákveðið að
kaupa íxxegnið af appelsínu-
franxleiðslu Spánverja.
Carnarvon Castle
sleppur eftir 72 klst.
London í morgun.
Fregn frá Montevideo lierm-
ir, að breska lijálparbeitiskipinu
Carnarvon Castle vei'ði leyft að
vera 72 klukkustundir í Monte-
video, til viðgei'ðar. — Það er
nú kunnugt, að þýska hjálpai'-
beitiskipið, senx Carnarvon
Castle átti í höggi við, skemdist
mikið. Gera Bretar sér vonir
um, að þvi vei'ði mjög bráðlega
konxið fyrir kattanxef.
Ilvað lxeldur þú, lesari góður, að þýski hernxaðurFnn ú mynd-
inni sc að gex-a? Hann er að gramsa í fi'önskum heiðursmerkj-
unx, senx átti að úthluta frönskum hermönnunx fyrir hi'eysti
og hugpi'ýði.
Bre§k lögrregfla liand-
teknr islenskan þegrn
Þegar tíðindanxaður Vísis spurði sakadómara og fulltrúa hans
í morgun um nxál það, viðvíkjandi íslendingnum, sem Bretar
handtóku á föstudag, sögðu þeir að þeir hefði ekkert um nxálið
frétt, fyrri en þeir lásu um það í blöðunum.
Málavextir eru í stuttu málj
sem hér segir: Breskur liermað-
ur ásakar íslending unx að hafa
verið í breskum einkennisbún-
ing og fyrir að hafa rekið áróð-
ur gtájgn Bretuni i þessum hún-
ingi.
Bretinn kallar á tvo breska
lögi’egluþjóna og handtaka þeir
Islendinginn. Var farið nxeð
liann til stöðva eftirlitsþjón-
ustu Breta og hann hafður i
haldi þar unx stund, þar til hann
var yfirheyrður. Kvaðst her-
maðui'inn geta leitt vitni nxáli
sínu til sönnunar.
íslendingúi'inn var látinn laus
þangað til næsta morgun, er
hann var beðinn að koma til
fi'ekari rannsóknar. Var þá
Mikil loftárás á
London í nótt <
sem íeið.
j
— London i nxorgun. ;
Loftárásirnar á London í nótt
sem leið voru liinar nxeslu í
lieilan nxánuð. Aðvaranir unx
loftái’ásir voru gefnar snemma
og eftir það heyrðist stöðugt til
þýskra flugvéla. Fjölda í-
kveikjusprengja og sprengi-
kúlna var varpað yfir London,
þar til fram yfir miðnætti.
I þýskum fregnunx segir liins-
vegar, að þýsku flugxnennirnir
hafi beitt nýrri aðfei'ð, „hinni
þöglu bardagaaðferð“ — það er,
koniið svo hljóðlega yfir borg-
ina, að þeir hafi komið loft-
varnasveitunum óvörum. Þýsku
flugménnirnir segja, að eldur
liafi lcomið upp nxög víða í borg-
inni. -
vitnið nxætt, en það gat ekki
hent á „áróðursmanninn“, er
hann var látinn standa við lilið-
ina á öðrunx manni, senx er i
þjónustu Breta. Báðu Bi'etar þá
íslendinginn afsökunar, en her-
mennirnir voru hneptir í varð-
liald.
Sagan er þó eklci öll sögð með
þessu: Breskir lögregluþjónar
nxega ekki taka íslendinga fasta,
fremur en íslenskir lögreglu-
þjónar mega taka hreska her-
menn fasta.
íslensk yfirvöld fengu ekkert
| að vita um þetta mál, fyri'i en
þau lásu um það í blöðunum.
Enginn fulltrúi íslenskra yfir-
valda var viðstaddur, þegar
rannsókn málsins fór franx.
Hlé í loíi-
§t^rjöl(linni.
London í nx.orgun.
Loftárásir voru gerðar á tvær
borgir i Bretlandi í fyrradag, en
ekki stói'feldar, og varð svo al-
gert hlé á loftárásum í 20 klst.
og livergi gefnar aðvaranir unx
loftánásirfyxr eix i London í gæi'-
kveldi. Þýsk sprengjuflugvél
var skotin niður yfir Ermar-
sundi í gær.
Sibelius 86 áza.
London í nxorgun.
Finska tónskáldið Sibelius
vax'ð 75 ára í gær. Breska út-
| varpið mintist afmælis hins
aldna tónskálds og tilkynti, að
symfóníur lxans yrði allar leikn-
ar í útvarpið, í tilefni af afmæl-
i inu, liin fyrsta 20. des. — Bresk
hlöð minnast og afmælisins.
i