Vísir - 11.12.1940, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. Kæð).
30. ár.
Rststjóri
Blaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsla
Reykjavík miðvikudaginn 11. desember 1940.
287. tbl.
Bretar hafa tekið upp undir 5000 fanna
við Sidi jiarrani - -
Árásin þar kom ítölum
að óvörum.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun
Það er talið, að Bretar haf i þegar tekið upp undir
5000 fanga í sókn þeirra, sem nú stendur yfir
við Sidi Barrani. Allar líkur benda til að ítalir
hafi ekki búist við, að Bretar myndi hef ja sókn í bráð,
og ýmsar fregnir voru birtar, þar sem gefið var í skyn,
að ftalir væri í þann veginn að hef jast handa.
í breskum tilkynningum eru menn varaðir við að
gera sér of miklar vonir þegar í stað. Þótt vel hafi geng-
ið í byrjun verði að ganga út frá því, að ítalir veiti þarna
mjög harða mótspyrnu. Þeir hafa verið að búast um
þarna í 3 mánuði, bygt fjölda virkja, og hafa komið fyr-
ir f jölda skriðdrekabyssa og loftvarnabyssa, gaddavírs-
girðingum o. s. frv.
Þegar í gær var farið að koma í ljós, að mikill árangur mundi
nást í sókn Breta, Winston Churchill forsætisráðherra flutti
ræðu í neðri málstofunni og skýrði frá þeim árangi-i, sem hefði
náðst: Bretar hefði brotið sér leið gegnum varnarlínur ítala
milli Bug Bug og Sidi Barrani, og væri komnir þar að Miðjarð-
arhafi. Yfir 4000 fangar hefði verið teknir og mikið herfang.
Var aðallega getið um skriðdreka af miðstærð. Bug Bug er 30
e. m. fyrir vestan Sidi Barrani, og hafa Bretar því rekið fleyg
inn í vamarkerfi ítala þarna, og lið, ftala, sem næst er Sidi Barr-
ani, mun því verða að gefast upp, nema her ítala fyrir vestan
Bug Bug takist að koma því til bjargar. f fregnum í gærkveldi
segir, að hluti tveggja herfylkja (um 40.000 manna) sé inni-
króaðar við Sidi Barrani. í tilkynningu Reuterfréttastofunnar
um þetta segir ennfremur, að breski herinn hafi verið kominn
til sjávar 36 klst. eftir að sóknin hófst. Sóknin hefir því verið
bæði hörð og hröð, miðað við það, að ítalir höfðu þarna mikið
lið til varnar og höfðu búið þarna um sig í þrjá mánuði, og
verður að gera ráð fyrir, að mótspyrna hafi verið hörð, enda
þótt árásin kunni að hafa komið ítölum á óvart.
í gi'einargerð sinni rakti
Churchill hvernig aðstaða Breta
í Norður-Afríku versnaði stór-
um við uppgjöf Frakka. Þeir
urðu að híða átekta og draga að
sér meira lið, en eftir þvi sem
lengra leið hatnaði aðstaða
þeirra, og þegar Eden var í
Egiptalandi fyrir nokkuru, var
undirbúningnum undir sókn í
rauninni lokið, en svo urðu
Bretar að senda Grikkjum,
stuðning, og fyrir bragðið varð
að fresta sókninni, þvi að land-
her Breta skorti nú flugvélar sér
til stuðnings. En þrátt fyrir
mikinn stuðning við Grikki
varð töfin ekki löng. Þetta var
bætt upp svo fljótt sem auðið
var. Og svo hófst sóluiin 7. des.,
undir forystu Sir Maitland Wil-
sons, herforingja. Hafði hann
enskar hersveitir og sveitir
Ástralíumanna, Nýsjálendinga
og frjálsra Frakka undir sinni
stjórn. Lið þetta varð að fara
75 mílna langa leið yfir veg-
lausar sandauðnir með miklar
hergagnabirgðir, og vék Chur-
chill að því, að slílcir flutningar
væri erfiðir og ekki áhættulaus-
ir. —
Her sá, sem fram sækir, nefn-
ist Nílarherinn. — Churchill
sagði í ræðu sinni, að það væri
of snemt að spá nokkuru um
lokaárangur þessarar sóknar,
en sá árangur, sem þegar hefði
náðst, væri mikill, og vænta
mætti frekari tíðinda bráðlega.
Var það eftir að liann flutti
ræðu sína, sem það fréttist, að
nokkur hluti tveggja ítalskra
herfylkja væri króaður inni.
Einnig fréttist, að m. a. liefði
flugherinn skotið niður og eyði-
lagt 22 italskar flugvélar, en
mist að eins 3. — Flugherinn
hefir unnið ítölum feikna tjóli,
með stórkostlegum árásum á
helstu flugstöðvar, svo sém við
Derna, Trijxdi, Ben Ghazi og
víðar. Yfir Ben Ghazi flugu
flugvélarnar í bylgjum inyrkr-
anna milli og var varpað 25
smálestum sprengikúlna á flug-
stöðina þar.
Það eru vitanlega eingöngu
breskar vélaliersveitir, sem
þarna eigast við, studdar flug-
liði. En Bretar hafa og notið
aðstoðar herskipa sinna, og
haldið uppi skothríð af lang-
dræguni fallbyssum á stöðvar
óvinanna, sem liafa verið milli
tveggja -— eða jafnvel þriggja
— elda, því að eldregn hefir yf-
ir þá dunið úr flugvélunum.
Bretar hafa þarna fengið tæki-
færi til þess að sýna hvað þeir
geta í nútímahernaði, þar sem
mest reynir á samvinnu land-
hers og flughers — og flota —
og beitt er nýtisku hernaðar-
tækjum. Og þeir eiga þarna i
höggi við öflugan her, sem, hef-
ir lengi búið sig undir sókn, og
hefir öll nauðsynleg vélaher-
gögn, en ekki aðstoð herskipa.
Aðstöðumunurinn er ekki svo
ýkjamikill, og er það undir her-
stjórn, hreysti, dugnaði og æf-
ingu hersveitanna mest komið,
hver skjöldinn ber að lokum.
Italir verjast nú
hvarvetna á
undanhaldinu
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Talsmaður grísku herst jómarinnar sagði í gærkveldi,
áð Italir verðist nú hvarvetna á undanhaldinu, þ. e.
hersveitir þær, sem skildar hafa verið eftir til verndar
hersveitunum á undanhaldinu. En þessar hersveitir
hafa að eins getað tafið, — ekki stöðvað — framsókn
Grikkja. — Italir vöi'ðust á norðurvigstöðvunum, en
uru a láta undan síga, eftir a lierflokkur Alpahersveit-
ar var umkringdur og varð að gefast upp, svo og nokk-
urir vélbyssufiokkar.
Herstjórnin tilkynti, að liernaðaraðgerðum liefði
verið lialdið áfram á öllum vígstöðvum með góðum ár-
angri.
Italir hafa beðið mikið mann-
tjón, segir ennfremur í tilk.
Grikkja. Grikkir hafa tekið
mikið herfang, m. a. þrjár stór-
ar fallbyssur, með 100 mm.
hlaupvídd.
Fyrir norðan Argyro Castro
liafa Grikkir náð nýjum mikil-
vægum stöðvum á sitt vald, m.
a. vegamótum, sem, Grikkir
lögðu mikið kapp á að verja.
í Argyro Castro var farið að
bera talsvert á matvælaskorti,
nökkuru áður en ítalir yfir-
gáfu borgina.
Það vekur mikla athygli, að
albanskir hermenn hafa verið
fluttir loftleiðis aftur fyrir vig-
línu ítala. Fluttu Bretar þá í
flugvélum sínum og létu þá
svífa til jarðar í fallhlifum,.
Hinir albönsku fallhlífarher-
menn liafa þegar valdið mikl-
um skemdum, sprengt brýr í
loft upp og torveldað undgn-
hald ítala.
iroa leroir irn
nsar
—o---
Slæmar liorfur í Frakklandi.
Orðsending frá Hvöt,
• Þær konur, sem eiga eftir aö
gefa muni á bazar félagsins, eru
beðnar aö koma þeini annaShvort
í dag eöa á morgun til GuSrúnar
GuSlaugsdóttur, Freyjugötu 37,
simi 4229, eSa Maríu Maack, Þing-
holtsstræti 25, sími 4015- Sömu-
leiSis er hægf aö senda eftir mun-
unum, ef hringt er í þessa síma.
FLANDIN.
London í morgun.
Blað í Bukarest birtir þá
fregn, samkvæmt heimildum í
Rómaborg, að Hitler, Mussolini
og Laval muni hittast bráðlega
til þess að ræða um friðarsátt-
mála milli Frakklands og
möndulveldanna. Yrði þannig
ekki beðið þar til styrjöldinni
er lokið, að ganga frá friðar-
samningunum. — í fregninni
segir, að það sé hið erfiða á-
stand í Frakklandi, í viðskifta-
og fjárhagsmálum og öllum
félagsmálum, sem valdi því, að
þessi leið verði farin nú. Er svo
komið, að í Berlín og Róma-
borg hafa menn hinar mestu á-
hyggjur af hversu ástatt er í
Fiakklandi.
Fregnir hafa komist á kreik
um, að Laval muni brátt velta
úr sessi, en Flandin koma í hans
stað, en Flandin hefir lengi ver-
ið talinn hlyntur einræðisstefn-
unni.
Tveir togarar farast á
tundarduílam vifl Austfirði
•»
^kiiibrotssiieBin koiimir á land
í llorgnríirði og: Nc^ðisfirði.
Hingað til bæjarins barst sú frétt í morgun að færeyskur
togari hefði farist á tundurdufli út af Austf jörðum, en mann-
björg hefði orðið.
Vísir átti því tal við Hjálmar Vilhjálmsson bæjarfógeta á
Seyðisfirði um hádegisbilið í dag og innti hann eftir þessum
atburði. Skýrði hann svo frá í stuttu máli:
Samkvæmt fregnum er mér
liafa borist komu 18 skipljrots-
menn af færeyskum togara til
Brúnavíkur í Borgarfirði í gær.
Hafði togarinn verið á veiðum
nokkuð undan Glettinganesi, sem
er norðanvert við Seyðisfjörð,
og varð þá mikil sprenging aft-
arivert við hann, án þess þó að
verulegar skemdir yrðu á skip-
inu.
Reyndi skipshöfnin að ná inn
vörpunni, en við þær tilraunir
varð önnur sprenging, að því er
skipsbrotsmenn töldu við eða
undir skipinn, og þrjú tundur-
dufl flutu upp rétt lijá því.
Skipverjar brugðu þá við,
fóru í bátana og héldu á brott,
en togarinn var enn é floti er
þeir sáu síðast til lians, og mun
ekki enn þá fyllilega vitað livaða
skemdir urðu á lionum, eða
hvort liann hefir sokkið þá svo
að segja strax.
Bátur var sendur frá Seyðis-
firði í morgun til þess að sækja
skipbrotsmennina og koma þeir
þangað seinni hluta dags í dag.
Þé? hafði bæjarfógeta borist
til eyrna að línuveiðarinn Sverr-
ir, sem, fór í reynsluför í morg-
un, að framfarinni viðgerð, hefði
hitt, utanvert við Seyðisfjörð,
hjörgunarbát, sem var á leið til
lands, en í honum voru 12 Eng-
lendingar, skipshöfn af bresk-
um togara.
Höfðu þeir verið að veiðum á
svipuðum slóðum og færeyski
togarinn, er tundurdufl spraklc
og laskaði skipið svo mjög að
]>að sökk á 10 mínútum.
L.v. Sverrir tók mennina um
horð og flutti þá til Seyðisfjarð
ar, en ekki er enn vitað hvort
skipshöfnin muni öll hafabjarg-
ast eða ekki.
Carnarvon
Castle lætur
úr höín.
Ix)ndon í morgun.
Breska hjálparbeitiskipið
Carnarvon Castle lét úr höfn í
Montevideo í gær, eftir að
bráðabirgðaviðgerð hafði farið
fram. —- Tveir dráttarbátar
drógu skipið út úr höfninni. —
Það var Carnarvon Castle, sem,
kunnugt er, sem lenti í orustu
við þýskt hjálparbeitiskip fyrir
skömmu, og skemdust bæði
skipin. — Garnarvon Castle
fékk 72 klst. viðgerðarfrest í
Montevideo.
[noar loitárásir á lonfl-
í tvo sóiartiri
Lanmnfarþegl í Ml.
Það hafa gengið um það allskonar sögur hér í bæ, að mað-
ur nokkur, óþektur, er kom af skemtun austan frá Laugar-
vatni 2. des. hafi leynst aftan í vöruskoti á bíl Kennaraskóla-
nemenda og verið rekinn út úr honum á miðri Hellisheiði,
ölvaður og illa klæddtír, en í vondu veðri.
London i morgun.
Svo má heita, að engar til-
raunir hafi verið^erðar til loft-
árása á London í tvo sólar-
hringa, þar til í morgun, er stutt
aðvörun var gefin urn, loftárás.
Anníarsstaðar hefir verið lítið
um loftárásir og hefir óvíða sést
til þýskra flugvéla, nema í
könnunarflugferðum. Þannig
var getið um það i fréttum í
gær, að ein þýsk flugvél hafi
varpað tveimur sprengjum í
Kent, án þess tjón hafi orðið af,
! en aðeins í borg einni í East
Anglia varð nokkurt tjón. Þar
urðu skemdir á liúsum, og
nokkrir menn biðu bana.
Skátar,
yngri og eldri, mætið í Varðar-
húsinu í kvöld milli kl. 7 og 8. —
Verið vel klæddir!
Bretai? leyfa ekki
matvælaflutning til
hernumdu landanna.
London í morgun.
Lothian lávarður, sendiherra
Breta í Washington, tilkynti í
gær, að Bretar gæti ekki fallist
á tillögur, sem fram hafa kom-
ið vestan hafs, um að levfa
matvælaflutninga til hernumdu
landanna. Eru það velgerðarfé-
lög og stofnanir, sem vilja fá
slíka flutninga leyfða, og er það
einkum Herbert Hoover, fyrr-
verandi forseti Bandaríkjanna,
sem hefir beitt sér fyrir mál-
inu. — Orsök þess, að Bretar
geta ekki fallist á, að matvæla-
flutningarnir verði leyfðir, er
sú, að þeir óttast, að Þjóðverj-
ar muni liafa af því þau not,
sem þeim mega að gagni koma
í styrjöldinni. Þá telur breska
stjórnin og, að afleiðing þess,
að slíkir matvælaflutningar
væri leyfðir, yrði sú, að þær
þjóðir, sem, Þjóðverjar liafa
kúgað til undirgefni, myndi fá
frelsi sitt síðar en ella. Amer-
isku blöðin liöfðu ekki birt
neina tilkynningu frá Hoover,
í tilefni þessara ummæla Lothi-
ans lávarðs, þegar seinast frétt-
ist.
Hoover hefir haldið því fram,
að miljónir í hernumdu lönd-
unum myndu búa við matar-
skort í vetur, ef ekld væri send
matvæli lil þeirra, en Bretar
telja, að um þetta liafi verið
birtar ýktar fregnir, og ef Þjóð-
verjar iithlutuðu réttlátlega
matvælum í þeim löndum öll-
Margir þafa giskað á að þetta
væri sami maðurinn sem hvarf
frá Laugarvatni af þessari sömu
skemtun.
En þessu er þó ekki þannig
varið, það er um alt annan
mann að ræða, og hefir Vísir
fengið upplýsingar um hið
sanna í málinu.
Maður sá, sem liér mun vera
átt við, fór á 1. des. skemtunina
að Laugarvatni með bifreiðinni
Re 117, og að því er hann sagði
sjálfur borgaði hann farið báðar
leiðir fyrirfram.
Á skemtuninni komst hann
undir áhrif vins, og varð eftir
af bifreiðinni þegar hún lagði
af stað til bæjarins.
En maðurinn var skotsilfurs-
laus, og tók þá það ráð, í sam-
ráði við einn nemendanna á
Laugarvatni, að liann sjálfur
segir, að fela sig aftur í skotti
bifreiðarinnar og reyna að
leynast þar til Reykjavikur.
En á móts við Hveragerði —
ekki á Hellisheiði — uppgötvast
að leynifarþegi er aftur í bifreið-
inni. Lyktar þeim málum þann-
ig, að maðurinn fer lieim að
Hveragerði, og þar mun Árný
Filippusdóttir hafa skotið yfir
liann skjólshúsi, en daginn eftir
kom liann liingað til bæjarins
með bifreið frá Steindórsstöð.
Þetta er liið sanna í málinu,
og er hérmeð liægt að upplýsa,
að það er ekki um sama mann
að ræða, sem hvarf frá Laugar-
vatni eins og margir héldu.
um, sem þeir ráða yfir, yrði
ekki bungursneyð neinsstaðar á
meginlandinu í vetur.