Vísir - 18.12.1940, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
30. ár.
Reykjavík, mjðvikudaginn 18. desember 1940.
Ritstjóri
Blaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsla
294. tbl.
iiiarður llyt-
nr rslu.
Roosevelt lofar Bretum
auknum stuðningi
Óvíst með hverjum hætti stuðn-
ingurinn verður.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Það varð kunnugt þegar eftir heimkomu Roosevelts Bandaríkjaforseta í gær að
mikilvægrar yfirlýsingar var að vænta frá hans hendi. Það var kunngert i
gærmorgun, að hann myndi veita blaðamönnum áheyrn, og látið í veðri
vaka, að hin mikilvæga yfirlýsing myndi þá koma fram, og sú varð reyndin. Tillög-
urnar f jalla um aukna hjálp til Breta, án þess að skuldabyrðar verði lagðar á þá.
Kom það og l.jóst fram í Bandarík junum i gær, að Bretar þurfa stuðnings við sem
fyrst, því að innrásarhættan vofir stöðugt yfir, og það verður að gera ráð fyrir, að
Þjóðverjar freisti að gera innrás í Bretland fvrir næsta vor, ef ekki sjóleiðis og loft-
leiðis, þá einvörðungu loftleiðis.
Tillögur þær, sem Roosevelt hefir ákveðið að leggja fyrir þingið —- en þó ekki gengið frá til fnlln-
ustu — eru þess efnis, að Bandarikin leigi Bretum hergögn,' en fyrir þau hergögn, sem eyðileggj-
ast greiði þeir síðar, með því að leggja til liergögn í staðinn. Hjálpina er unt að veila þannig, þvi að
Bandaríkjamenn nota samskonar herögn og Bretar. Áformar Roosevelt, að ríkið taki að sér að
mestu eða öllu yfirráð hergagnafrainleiðslunnar i þágu Breta. Roosevelt sagði tillögum sinum til
stuðnings, að Bretar herðist fýi-ir framtíð Bandaríkjanna ekki siður en fyrir framtíð alls Breta-
veldis og lýðræðis o*g frelsis i heiminum, og því væri réttmætt, að Bandaríkjamenn hjálpuðu þeim
með sama liætti og að framan greinir.
Beaverbrook lávarður, flug-
vélaframleiðsluráðherra Bret-
lands, flutti ræðu í gær og var
hienni útvarpað. Hann lagði
mikla áherslu á það, að flug-
vélaframleiðsla Breta og Banda-
rikjamanna liefði aukist gífur-
lega, og færði fram ýmsar töl-
ur máli sínu til sönnunar. Sýndi
hann fram á liversu flugvéla-
framleiðslan hefir aukist með
hverjum mánuðinum og vik-
unni, sem liðið hefir. Það vakti
ekki síður athygli, að Beaver-
brook lýsti yfir því, að með
gjöfum manna í Bretlandi og
víða um heim liefði verið greitt
fyrir allar þær flugvélar, sem
Bretar hafa bygt til þess að
„fylla í skörðin“. Beaverhrook
lagði mikla áherslu á það, að
Breta vantaði nú fyrst og
fremst sprengjuflugvélar.
Beaverbrook gerði innrásar-
liættuna að umtalsefni og sagði,
að stjórninni væri kunnugt um,
að stórf&dur undirhúningur
færi fram undir innrásina, og
yrði Bretar að vera vel á verði
og vera við því búnir, að Þjóð-
verjar geri tilraun til innrásar
af sjó og úr lofti — eða loft-
leiðis einyörðungu, fyrir næsta
vor.
Beaverbrook viðurkendi, aÖ
Þjóðverjar liefði liernaðarleg
yfirráð á meginlandinu, en þó
ekki eins sterk og í fyrrasumar,
en Bretar hefði hrifsað í sínar
hendur yfirráðin i loftinu. —
Beaverbrook viðurkendi liina
miklu hættu, sem breskum
kaupskipum, stafar af flugvél-
um og kafbátum Þjóðverja.
Hann boðaði, að árið 1942 fengi
Bretland 26.000 flugvélar frá
Bandarikjunuin og jafnmikið
árlega úr því. Það var í fram-
haldi af því,*sem liann sagði,
að Bretar gæti •nú framleitt all-
ar þær orustuflugvélar, sem
þeir þyrfti, en þeir þyrfti nú
umfram alt fleiri sprengjuflug-
vélar.
Bretar halda álrin
ir y!ir
ra,
en ná aftur Palermo
á Albaniuströnd.
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
1 tilkynningu herstjórnarinn-
ar grísku segir, að ítalir hafi
neyðst til þess að hörfa uncTan
á miðvígstöðvunum. Hafi grísk-
ar hersveitir stöðugt sótt þar
fram og stefna þær í áttina til
Klisura, en miklir eldar brenna
þar i borginni, og ætla menn
því, að ítalir séu að yfirgefa
hana. Grikkir hafa nú komið
sér svo fyrir í hæðunum við
Tepelini, að þeir geta skotið á
borgina, en þeir hafa enn ekki
lillcynt opinberlega, að þeir lrafi
hertekið hana.
Á öðrum vígstöðvum gengur
London í morgun.
Bretar halda áfram sókninni
i Libyu. Engir ítalskir hermenn
eru nú í Egiptalandi, nema fang-
ar. Breskar vélaliersveitir eru
komnar til strandar fyrir vestan
Bardia og eru þvi hersveitir
ítala þar innikróaðar. ítalir hafa
þar a. m. k. 2 herfyíki, og auk
]>ess eru þar leifar svartstakka-
hersveitanna, sem komust und-
an frá Sollum, Kapuzzovirki og
Sidi Barrani. Bardia mun nú að
mestu í rústum, eftir sprengjur
hresku flugvélanna og skothrið
herskipanna. Bretar hafa nú
skotið niður fyrir ítölum um
120 flugvélar á liðlega viku, en
mist tæplega 30 sjálfir. Flestir
bresku flugmannari.na björguð-
ust.
Ekki hefir enn verið tilkynt
opinherlega, hversu marga
fanga Bretar hafa tekið, en það
er kunnugt, að þeir skifta tug-
um þúsunda. Einn fréttaritari
segist Iiafa séð um 8000 ítalska
fanga, sem fáeinir breskir her-
menn fóru með austur á bóginn.
ítölsku hermennirnir virtust
Iiressilegir og ekki láta ósigur-
inn neilt á sig fá. Bretar ráðgera
að senda a. m. k. 20.000 ítalska
fanga lil. Indlands og, koma
þeim fyrir i hækistöðvum þar.
Grilckjum einnig vel, að þvi er
hermt er í herstjórnartilkynn-
ingunni. Hafa Grikkir tekið
marga fanga, m, .a. einn’ her-
deildarforingja, og marga yfir-
foringja aðra.
Líkur benda til, að ítalir hafi
náð aftur Palermo frá Griklcj-
um, því að talsmaður grísku
stjórnarinnar neitaði því í gær-
kveldi, að Iiærinn vspri á valdi
Grikkja, en stórskotalið Grikkja
hefði byrjað skothríð á borgina.
Talsmaðurinn sagði, að mót-
spvrna ítala á ströndinni hefði
harðnað mikið.
Menn búast við, að tillögur þessar — kannske með einhverj-
um hreytingum í einstökum atriðum, nái fram að ganga. er
þingið kemur saman í byrjun næsta árs. Meðal fólks af öllum
stéttúm í Bandaríkjunum er nú mikill hugur, að hjálpa Bretum.
La Guardia borgarstjóri sagði í ræðu i gær, að Bandarikjamenn
mætli þakka það Bretum, að þeir byggi við frið þessi jól.
Eins og kunnugt er*hefir Sir Frederick Philips, ráðunautur
breska fjármálaráðuneytisins, verið í Bandaríkjunum að und-
anförnu, og hefir hanri í-ætt við Cordell Hull, utanrikismðherra,
Morgenthau fjármálaráðherra, og fleiri ráðherra. Hefir hann
gefið þeim ítarlegar skýrslur um fjárhag Bretlands. Cordell
Hull sagði í gær, að Bretar byggist við erfiðleikum á næsta ári, ef
þeir fengi ekki fjárliagsfega aðstoð í Bandarikjunum, og gæti
þeir ekki ella tekið á sig nýjar fjárhagslegar skuldbindingar um
greiðslur vestra. Bretar eru þegar búnir að greiða að mestu
fyrir þær vörur og hergögn, sem þeir liafa fengið vestra. Af
beggja hálfu, Breta og Bandarikjamanna, er nú lögð stund á að
koma í veg fyrir, að til skuldasöfnunar í stórum stil komi, eins
og í Heimsstyrjöldinni. Þess vegna hefir Roosevelt komið fram
með tillögur, sem að framan greinir og liklegt þykir, að síðar
verði um beinar fjárgjafir að ræða. En Roosevelt tók það fram,
að það væri ekki um endurgjaldslausar gjafir að ræða, þvi að
Bretar væri að berjast fyrir Bandaríkin, um leið og þeir berðist
fyrir sitt eigið land .
Laval látinn laus.
Ilitler vill knýja Frakka til
samviiinii við Þjóðverja.
EINKASKEYTI frá United Press. Lonðon í morgun.
Laval fyrrverandi varaforsætisráðherra Frakklands var lát-
inn laus í gær, að kröfu þýsku stjórnarinnar. — Það var opin-
berlega tilkynt í Vichy í gærkveldi, að Petain hefði rætt horf-
urnar alment við Laval. —
Laval kom aftur til Vichy í
gær. Fór liann þangað í bifreið.
Snæddi liann miðdegisverð á
gistihúsi þar, með þýslcum
blaðamönnum, en í öðrum sal
gistiliússins liafði Petain boð
inni fyrir dr. Abelz, og það það
boð sátu Hunzinger hermála-
'ráðlierra og Dalan flotamála-
ráðherra.
Dr. Abetz fór til Parísar í gær-
kveldi kl. 9.30.
Ýmsar getgátur koma fram
um hvað fyrir Þjóðverjum vaki,
en flest blöð Bretlands og
Bandaríkjanna liallast að þvi,
að Þjóðverjar murii leitast við
að knýja Frakka til algerrar
samvinnu við sig, og sé það þeim
meiri nauðsyn en áður, eftir
hrakfarir ítala. Það er jafnvel
um það rælt, að Ilitler muni
krefjast ]iess, að fara með her-
afla yfir hinn óhernumda hluta
Frakklands, Itölum til hjálpar.
eða til þess að treysta aðstöðu
sína þar i landi.
Times telur, að Hitler muni
gramur Mússólini fyrir liversu
illa hefir farið fyrir Itölum, en
muni telja sig tilneyddan að
hefja íhlutun þar. Bendir hlaðið
á, að Þjóðverjar fari nú eins að
á ítaliu og i Noregi og Hollandi,
láður en þeir réðust inn i þessi
lönd, og svo kunni að fara, að
Þjóðverjar hernemi Ítalíu, en
Mússólini fái svipað lilutverk og
Quisling í Noregi.
I
STÓRKOSTLEG SPRENG-
ING í SÆNSKUM HER-
G AGN A VERKSMIÐ JUM. —
London í morgun.
Fregti frá Stokkhólmi
hermir, að margir verka-
menn hafi beðið bana eða
sæi-st, er ógurleg sprenging
varð í gær í Karlskoga-her-
gagnaverksmiðjunum við Bo-
fors.
Sigurður Sigurðsson játar
á sig fyrri þjófnaði í Lands-
hankanum.
Allm er iipplýit uin 22 luiis kr.
Oigurður Sigurðsson hefir nú játað að hafa stolið
samtals 14 þús. kr. að auki. Þar af stal hann 12
þús. kr. úr tösku frá Klapparstígsútibúinu árið 1934
og 2000 kr. úr kassa A. J. Johnson, sparisjóðsgjaldkera,
árið 1936. Þetta játaði Sigurður um miðnætti síðastlið-
ið, en Jónatan Hallvarðsson, sakadómari, hélt yfir-
heyrslum áfram í gær. — Er þá óupplýst um 1000 kr.,
sem hurfu árið 1935, en Sigurður harðneitar að hafa
tekið þær.
Sigurður segir svo frá þess-
um ofannefndu þjófnuðum, er
liann liefir játað á sig:
Þ. 28. febr. 1934 var aðal-
gjaldkeri Landsbankans veikur
og hafði Sigurður þá lyklana að
fjárhirslunni í kjallaranum.
Um kveldið, þegar búið var að
loka dagskassann og töskur
útibúsins þar inni, fór Sigurður
þangað inn. Ivom liann þá auga
á tvær ólæstar töskur útbúsins
og finnur í annari 12000 kr. í
umslagi. Stakk hann-því á sig
og fer.
Af þessu eyddi hann 10 þús.
lcr. Tveim þúsundum brendi
hann, þvi að seðlarnir voru
orðnir gamlir og þvældir og
hann óttaðist, að það myndi
vekja grun á sér, ef liann not-
aði þá.
Um 2000 kr. þjófnaðinn
sligði Sigurður svo frá, að liann
hefði gerst eftir vinnutíma þ.
28. jan. 1936. Fór Sigurður
með kassa sparisjóðsgjaldker-
anna niður i fjárhirsluna. Þegar
þangað kom opnaði Sigurður
kassa A. J. Johnsons með lykl-
inum, að sínum kassa og tók
2000 kr. úr kassanum. Þessu fé
eyddi hann einnig.
Þá var Sigurður og spurður
um það, hvort liann væri vald-
ur að livarfi 1000 ki\, er liurfu
úr innsigluðu 25.000 kr. seðla-
búnti i nóvember 1935. Lands-
bankinn hafði greitt Útvegs-
bankanum þetta fé, en hann
greiddi það svo aftur til Lands-
bankans, án þess að búntið
væri leyst upp. Sigurður tók
við búntinu og fékk það Jóni
Halldórssyni, aðalgjaldkera. —
Sagði Jón, að búntið væri all-
losaralegt, en ekki var talið í
þvi þá.
Nokkuru siðar var þeim Þor-
varði Þorvarðssyni og Jóni Le-
ós, gjaldkerum, fengið búntið.
Lélu þeir einnig orð falla um
það, að búntið væri losaralegt,
og .þegar talið var í þvi, vant-
að 1000 kr. i það.
Rannsókn málsins er stutt
komið og er Sigurður enn í
gæsluvarðhaldi.
Opinber gjöld ekki tekin
af launum verkamanna 2
síðustu útborganir fyrir jól
T) 4. þessa mánaðar skrifaði stjórn Dagsbrúnar
■ borgarst jóra, tollstjóra og Sjúkrasamlagi Reykja-
víkur og æskti þess, að opinber gjöld yrði ekki dregin
frá kaupi verkamanna tvær siðustu útborganir fyrir
jólin.
Hefir verið tekið heldur
meira af launum verkamanna
á þessu ári í opinber gjöld
vegna þess, að atvinna hefir
verið meiri, en hinsvegar kæmi
])að"sér vel fyrir þá, eigi siður
en aðra, að hafa aukin auraráð
fyrir jólin/
Rorgarstjóri svaraði félaginu
strax þ. 6. þessa mánaðar með
svohljóðandi hréfi:
Bréf yðar, dagsett 4. þ. m.,
varðandi innheimtu útsvara
af kaupi verkamanna, liefi
eg móttekið og vil taka til
greina óskir yðar uni að láta
niður falla útsvarsinnheimtu
af kaupi félagsmanna yðar
tvær næstu vikur.
Ilinir tveir aðilarnir hafa
einnig tekið ágætlega í þessa
málaleitan félagsins og verða
því þessi gjöld ekki innheimt
,af verkamönnum fyrir jólin.
Er óþarfi að fjölyrða um það,
hversu vel þessi ráðstöfun
stjórnar Dagsbrúnar kemur sér
fyrir alla félagsmenn. Er þetta
í fyrsta skifti, sem Dagsbrún-
arstjörn fer fram á slika iviln-
un fyrir hönd verkamanna. Að
sjálfsögðu munu verkamenn
fagna þessu framtaki stjórnar
i
sinnar og er þess að vænta, að
þetta fyrirkomulag verði haft
framvegis.
Vetrarhjálpin:
Mm 1 ðigir eltir
J^eykvíkingar! Nú eru einir
fimm virkir dagar eftir
til jóla, en hátt á 7. hundrað
hjálparbeiðna hafa þegar borist
Yetrarhjálpinni. Það má gera
ráð fyrir að þær verði um 1000
áður en lýkur.
Úthlutun er þegar hafin og
verður lialdið áfram af fullum
krafti til jóla. Þeir, sem ætla að
gefa, en hafa ekki komið þvi í
verk ennþá, ætti að gera það
sem fyrst. Þá mun starfsfólki
Vetrarlijálparinnar auðnast að
fá betra yfirlit j7fir hvað hún
getur hjálpað fólki og það gerir
alt starfið auðveldara.
Bæjarbúar! Yetrarhjálpin
hefir tekið sér einkunnarorðin: *
„Enginn svangur eða kaldur um
jólin.“ Þið ráðið því, hvort henni
tekst að gera þau að sannmæli.