Alþýðublaðið - 04.08.1928, Síða 3
3
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Lybby’s mjólk
Alt af jafn-góð
Alt af bezt.
Libby’s tömatsósa.
SS0á
m rnc»
luumf)*
sem vér munum í þessu skyni
i&enda út um landið..
í trausti gððrar samvinnu.
Reykjavík, í júní 1928.
/ mœdrctsiyrkmefndinni
f. h. Kvenréttindafélags íslands,
Bandalags kvenna, Baroavinafé-
lagsins, Félags íslenzkra hjúkrun-
arkvenna, Hiins íslenzka kvenfé-
lags, Hvítabandsins, eldri deíldar,
Hvítabandsins, yngri deildar,
Kristílegs félags ungra kvenna,
Kvenfélagsins , Hringurinn", Lestr-
arfélags kvenna, Ljósmæðrafélags
Islands, Thorvaldsensfélagsúis,
Trúboðsfélags kvenna, Verka-
kvennafélagsins ,.Framsókn".
í framkvæmdanefnd:
La’nfey Valdimarsdóttir; p. t. form.
'AÓalbjörg Siguröardóttir, GuÖrún
Lárusdóftir, ínga Lárusdóttir,
Laufey Vilhjáimsdóttir.
Fulltrúar:
Áslaug Ágústsdóttir, Bentína Hall-
grímsson, Bríet BjarnhéÖinsdótt-
ir, Elísabet Bjömsdóttir, Gerda
Hanson, Guölaug Ároadóttir, GuÖ-
rún Ásmundsdóttir, Hólmfriöúr
Árnadóttir, Ingibjörg H. Bjarna-
son, Ingibjörg Isaksdóttir, Jönína
Jónatansdóttir, Kristín Guömunds-
dóttir, Kristin V. Jacobson, Sig-
ríöur Eiríksdóttir, Sigríöur Sig-
hvatsdóttir, ValgerÖur Freysteins-
dóttir, Þórdís Rarlquist.
Bæjarstjórnarfréttir.
Fundurinn í fyrradag var fá-
sóttur mjög. Fjórir jafnaöarmenn
og sex íhaldsmenn, auk borgar-
stjóra, mættu par. Pétur Halldórs-
son sat í forsetastóli.
! fundarbyrjun var upp lesið
pakkarskeyti til bæjarstjórnarinm-
ar frá prófessor Hannaas, fyrir
hönd N o )• ðman naflo kk s ins, er
bingað kom meÖ „Mira“, fyrir
viÖtökurnar hér.
Byggingarnefnd.
Fundargerð hennar frá 28. júlí
var samp. í einu hljóöi. Voru
par með veitt leýfi til að byggja
4 ný íbúðarhús auk smáhýsa.
ýmsar breytingar á húsum voru
og leyföar.
Fasteignanefnd
íagði til að bygt yrði íbúðarhús
við mulningsstö'ðina í Rauðarár-
paolti i stað pess, sem brann fyrir
nokkra síðan. Var það sarapykt.
Borgarstjóra \'ar falið að gera
leigusaimeinga við 8—10 menn.
sem fá^ leigulóðir til íbúðarhúsa-
bygginga \’ið Bergstaðastræti
norðanvert, milli Njarðargötu og
Barónsstígs.
Fátaekramál.
1 sambandi við fundargerð fá-
tækraneftidar spurði Haraldur
borgairstjóra, hvað liði skýrslu
þeirri, sem bæjarstjórn í vor fól
nefndiinni að gera um skuldÍT fyrir
peginn fátækraistyrk frá fyrri ár-
úm og tillögur um eftirgjafir á
peim skuldum. Svaraði borgar-
stjóri, að skýrslan væri svo að
segja fulJgerð.
Fjárhagsmál.
Ejárhagsnefnd lagði tiJ, að bær-
inn tæki á leigu 2 hæð og eitt
herbergi á 3. hæð í húsi Scevings
lyfsala við Austurstræíi (Nathan
& QJsen) fyrir 900 króna mán-
aðarleigu til 5 ára og flytjiþang-
að skrifstofur sínar, en léti Raf-
magnsveitunni eftir húsnæði það,
sem bæjarskrifstofurnar nú hafa.
Ólafur og Haraldur andmæitu
pessu og töldu sjálfsagt að rann-
sáka til hlýtar kostnað við að
byggja yfir skrifstofur pær, sem
nú vantar húsnæði, áður en slík-
ur samningur væri gerður. Bar
Ólafur fram svolátandi tillögu:
Bæjarstjórnin ákveður að fresta
ful]naðarákvörðun um 3. lið fjár-
hagsnefndarfundargerðar, dags 1.
ágúst 1928, og felur fjárhags-
nefnd að rannisaka, hvað kosti
að byggja hús fyrir skrfstofur
bæjarins, þar með talið skrifstof-
ur rafveitunnar og hafnarinnar.
Tillaga pessi var feld með 5
íhaldsatkv. gegn atkvæðum jafn-
armanna allra, og tillaga nefndar-
innar samp. til 2. umræöu. —
íhaildinu er altaf jafn illa við
rannsókn og athugun málanna.
Haraldur spurðist fyrir um,
hvort sagt hefði veriö upp fyrir
1. júlí b runatry ggingasa m ningi
peim, er bærinn nú býr við og
tryggingafélögin hafagrættá stór-
fé árlega. Svaraði borgarstjöri því
játandi.
Sundhallarmálið.
var nokkuð rætt í sambandi við
fundargerð veganefndar og lögð
fralm afrit af bréfum, sem fairið’
hafa milli borgarstjóra og dóms-
málaráðherra um gexð sundhallar
innar. '
Barnaskólabyggingin.
Sa'mpykt var að taka tiJboði
Jóh. Reykdals í Hafnarfirði um
að smíða gJugga i barnaskólann
nýja. Verða umgerbimar úr olíu-
seyddri furu. Tilboð J. R. \rar
14200 krónur.
Skólanefnd Ungmennaskólans.
I fundarlok spurði Haraldur
borgarstjóra, hvort hann myndi
eigi taka á dagskrá næsta fund-
ar kosningu 2ja mahna í skóla-
j nefnd Un gmennaskólans samkv.
lögum frá í vetur. Fjöldi náms-
fólks bíður svars við pví, hver
skólagjöldin verði og hvemig
reglugerð skólans verði, en hvort
tveggja þetta á skólanefnd að é-
kveða, auk pess, sem henni er
ætlað að undirbúa og gera til-
lögur um bygging nauðsynlegra
húsa fyrir skólann.
Svör borgarstjóra vora óglögg.
Virtist hann helat ætla að bíða
bréflegrar fyrirskipunar frá stjórn-
inni og ekki telja gerlegt að ráð-
ast í slíkt stórræði, sem kosn-
ingu skólanefndarmanna samkv.
gildandi lögum, nema hæstvirt
landsstjóm skipaði svo fyrir með
sérstöku bréfi til hans.
Stundum hefir borgarstjóiri ver-
ið djarfari.
Viðtal við Lars Eskdand,
fyrverandi skólastjóra í Vors.
Verkamannaflokkurinn er eini
ilokkurinn í Noregi, sem stendnr
á verði um skoðanafrelsið.
Hlutverk lýðháskölanna og fleira.
Svo sem Iesendum Alþbl. er
kunnugt, var Lars Eskeland fyrr-
um skólastjóri á Vors, einn af
farpegum á „Miru“. Átti Alþbl.
viðtal við hann og spurði hann
margs.
Eins og kunnugt er, hefir Es-
keland stofnað og stýrt stærs'ta
lýðháskóla Noregs og þótt af-
brigða kennari og skólastjóri.
Hefir hann lagt mikla áherzlu á
það í skóla sínum, að gera nem-
endurna að iðjusömum, sjálfstæð-
um og réttlátum mönnurn og
meðal annars veriö einn af aðal-
mönnunum í himmi miklu hreyf-
ingu til viðreisnar verklegri og
andlegri menningu norskrar al-
pýðu, einkum í sveitunum. Fyrir
prem árum gerðist Eskeland ka-
pólskur, og varð út af trúskift-
um hans hinn mcsti úlfapytur.
Voru blöðin full af greinum með
og móti Eskeland, en pau uröu
lok málsins, að sampykt var á
Stórþinginu með 81 atkv. gegn
58, að ívifta skólann ríkisstyhk,
ef Eskeland yrði skólastjóri. Voru
pað pröngtrúarmenn, sem kröfð-
ust pess, að Eskeland viki frá
skölanum, og porðu burgeisa-
flokkarnir ekki annab en láta að
vilja þeirra. En þess ber að gæta,
að þröngtrúarmönnum gekk dkki
frjálslyndi til, því að peir eru
um flesta hluti þröngsýnni en ka-
pólskir menn.
— Hvernig vegnar skólanum?
spyr tíðindamaður blaðsiins Es-
keland.
— Það gengur alt svipað og
áður. Eysteinn, sonur minin, er
skólastjóri, og ég kenni sömu
námsgreinir og ég kendi síðustu
árin, sem ég var skólastjóri, —;
svo að breytingin á skólanum
hefir svo sem engin orðið.
— Þröngtrúarmenn hafa þá
ekki náð tilgangi sínum?
— O, sei, sei nei. Þeir hafa
bakað mér erfiðleika og ýnris-
leg leiðindi, en öðru hafa peir
ekki áorkað. Mitt lifsstarf hefir
verið helgað ungiingafræðslunni
og verður þaÖ meðan ég er
vinnufær. En mér Voru það mik-
il vonbrigði, að enn pá skuli veTa
sá pröngsýnisandi ríkjandi hjá
þjóð minni, að menn séu sviftir
störfum vegna skoðana sinna. . .
Qg ilt er til þess að vtia, að
vinstrimenn, sem lengi voru fram-
sækinn og andlega vakandi flofck-
ur, skyldu taka afstöðu gegn mér.
— Svo, peir gerðu það?
— Já, verkamannaflokfcurinin
var eini flokkurinn í pinginu, sem
var heill og ósfciftur andstæður
pví, að ég væri sviftur ríkis-
stjTknum. .... En tveir af póli-
tísku foringjunum sinn úr hvor-
um flokki, hafa afsaikað við mig
gerðir sínar, sagt hreint og beint,
að peir hafi ekki þorað annað
vegna pröngsýnna flokksmanna
sinna en að svifta mig styrkn-
um éil skólans.
— Hefir nú úlfaþytinn lægt,
síðan sonur yðar tók við?
— Já, þeir pröngsýnu geta nú
ekki beitt rikisvaldinu gegn mér,
pó að þeir vildu. Nú hefir þingið
breyzt. Verkamannaflokkurinti
fjölgaði eins og pér vitið þing-
sætum sínum um helming við síð-
ustu kosningar — og í vetur kom
frá -verkamannaflokknum tillaga
um að gera það alls ekki að skil-
yrði fyrir ríkisstyrk til skólans,
að ég yrði ekki skólastjóri. Sú
tillaga hefði ' verið sampykt, ef
ég hefði æskt pess, því að nokkr-
ir menn ■ í hægri, vinstri og
bændaflokknum eru frjálshuga í
trúarefnum og þora að kannast
við, að þeir séu pað. ... En nú
hafði Eysteinn sonur minn tekið'
við s'kólanum, og mér fanst rétt,
að alt sæti við það, sem orðið
. var..
— Hefir nú ekkl atferli burg-
eisaflokkanna í pessu skólamáli
mælst illa fyrir hjá frjalshuga
mönnum í Noregi?
•— Jú, ég held að mér sé óhætt
að segja það — og ég veit svo
mikið, að vinstri hefnr að minsta
kosti ekki unnið á pví við kosn-
ingarnar. Annars skai ég geta
pess, að flest stærri blöðin voru
'andstæð gerðum pingflokkanna —
og erlendis hefir atferli peirra
mælst illa fvrir. Eins og pér vit-