Vísir - 24.07.1943, Qupperneq 1

Ritstjórar;
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð)
Ritstjórar I Blaðamenn 1 V Slmi:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 tlnur
Afgreiðsla
33. ár.
Reykjavík, laugardaginn 24. júlí 1943.
166. tbl.
Loítáráfsin á Róm
Eftir
WALLACE HERRICK, ritstjóra
New York Herald-Tribune.
Roosevelt . Bandaríkjafor-
seli lýsti því á blaðamanna-
fundi í gær, hvernig loftárás-
in á Róm hefði verið undir-
búin. I grein þessari ræðir
Wallace Herrick um árásina
og framkvæmd hennar, sam-
kvæmt upplýsingum þeim,
sem fram komu við þetta
tækifæri.
Loftárásin á Rómaborg kom
þeim ekki á óvart, sem hafa
gert sér far um að fylgjast með
gangi styrjaldarinnar.
Eiginlega -voru menn undr-
andi yfir því, hvað það dróst
lengi að ráðast á þessa borg, því
að enginn lieilvita hershöfðingi
gat látið undir höfuð leggjast að
ráðast á slíkt „sund“, sem megn-
ið af hergögnum og vopnum
fjandmanna hans fór um.
En þessi langa töf virðist
•lafa af einni ástæðu: Það varð
ftð æfa flugmennina vel og lengi,
tíl þess að þeir gæti liæft þær
hernaðarstöðvar, sem i Róm
eru, án þess að vinna jafnframt
tjón á öðrum mannvirkjum í
höfuðhorg fasista.
Þegar menn virða þessi tíð-
indi fyrir sér, reka þeir stt'ax
augHii í fjögur atriði sérstak-
lega. Fyrst er það, að í Róma-
borg eru fjórar stórar járn-
brautarstöðvar. Ef þær eru
eyðilagðar, þá stöðvar það
sjálfkrafa þrjá fimmtu hluta
nllra flutninga suður og norður
eftir Ítalíu. í öðru lagi eru í
Rómaborg allar höfuðstöðvar
ílalska hersins, flotans og flug-
hersins og að auki er þar mið-
stöð fasistaflokksins. í þriða
lagi er hin gríðarstóra flugstöð
Ala Littoria-félagsins við borg-
ina, auk tvegga stórra flugvalla
hersins. í fjórða lagi eru í Róma-
borg loftvarnabyssusveitir og
bækistöðvar riddaraliðs. fyrir
utan vopna- og hergagnaverk-
smiðjurnar, sem eru hingað og
þangað um hana.
Það liggur í augum uppi, að
bandamenn gerðu ekki árásir á
þessar liernaðarstöðvar fyrir
löngu, af því að þeir vildu hafa
undirbúið árásina vandlega,
þegar hún yrði lolts gerð. Þessi
undirbúningur var vandleg og
nákvæin þjálfun flugmannanna,
því að mörg af þeim skotmörk-
um, sem átti að hæfa, voru í
námunda við stórar kirkjur og
íbúðahverfi. Páfagarður er við
Tiber-fljót, en handan við það
voru sumir af árásarstöðunum
og þótt fljótið sé á milli, þá er
þó ekki langt á milli. Italir
gerðu það af ásettu ráði, að láta
hervægilega staði vera i nám-
unda við Páfagarð og önnur
menningarleg mannvirki og
með því móti stofnuöu þeir
þeim í hættu af hernaðaraðgerð-
um.
Það var af þessari. ástæðu,
sem allir flugmennirnir voru
látnir æfa sig sérstaklega vel.
Það var einvalalið í flugvélunum
og þeir voru látnir æfa sig sér-
staklega vel í að þekkja skot-
mörk sín.
Við höfum ekki enn fengið
fullkomnar skýrslur um árás-
ina og árangur hennar. Ef að-
eins fáar byggingar aðrar en
hervægileg mannvirki hafa
orðið fyrir sprengjum, þá er það
gott dæmi um það, hversu
markfimi flugmannanna og ná-
kvæmni var mikil. Sumar af
250.000 manna
Rússar meta y&rburði
bandamanna.
„Soviet War News“, blað
rússnesku stjórnarinnar i Lon-
don, birli fyrir skeinmstu þessa
áætlun um þann lierstyrk, sem
bandamenn myndu koma til að
hafa á jiessu sumri til ráðstöf-
nnar við innrás i Evrópu, ásamt
meðfylgjandi tölum um fram-
leiðslugetu þeirra:
Herstyrkur; Rretland og sam-
veldislöndin 2.500.000—
3.000.000 manna Evrópuher,
Bandaríkin 1.500.000—2.000.-
000, Frakkar 500.000, sam-
tals 4y2 til 5Vn millj. manna.
Skriðdrekar: Bretar framleiða
2000 á mánuði, Bandaríkin
3000, Kanada 500, en Þýzka-
land og fjdgifiskar |>ess alls
3000.
Stórskotabyssur: Bretar fram-
leiða 3000 á mánuði. Kanada
1000, Bandaríkin 6000 (óvin-
irnir alls 4000).
Flugvélar: Heildar-framleiðsta
Breta, Bandaríkjamanna og
Kanadamanna 10—11.000 á
mánuði (óvinirnir 4000).
Skip: Bretland og Ivanada 3—
3(4 millj. smálesta á ári,
Bandaríkin 8 millj. á síðasta
ári og minnst 1 millj. 800
þús. á mánuði á þessu ári.
Framleiðsla Sovétríkjanna er
ekki talin með, enda ætlasl blað-
ið til að Sovétrikín þarfnist ekki
frekari hergagna að heldur,
þegar sókn hefir verið hafin af
fullum krafti á liendur Þjóð-
verjum að vestanverðu.
»Frjálsir Þjóöverjaru
í Moskva.
Þjóðnefnd frjálsra Þjóðverja
hefir verið mynduð í Moskvu, og
eiga fulltrúar frá fangabúðum
þýzkra herfanga víða um Rúss-
land sæti i henni. Meðal þátt-
takenda eru rithöfundar og
þingmenn. Blaðið „Pravda“ í
Moskva birtir þessa fregn með
feitu letri, og var hún með-
al aðalfrétta rússneska útvarps-
ins 21. þ. m. Stefnuskrá nefnd-
arinnar er að vinna að því, að
stofnuð verði lýðræðisstjóm í
Þj'zkalandi og að til taks verði á
hverjum stað menn, er geti tek-
ið borgaralega stjórn í sínar
liendur, þegar Nazistar gefasí
upp. Stefnuskráin er birt i á-
varpi nefndarinnar til allra
frjálslyndra Þjóðverja.
þeim byggingum, sem urðu
ekki fyrir sprengjuni, hafa ef til
vill orðið fyrir skemmdum af
völdum brota úr loftvarnakúl-
um, er þau féllu' til jarðar og
enn aðrar liáfa gelað orðið fyr-
ir tjóni af völdum ótryggra loft-
varnakúlna, sem sprungu ekki
i lofti, heldur þegar þær komu
aftur tif jarðar. Slíkt tjón er
leiðinlegt, þótt það sé smávægi-
legt miðað við þau mannslíf,
sem sparazt liafa við það að
stríðið hefir stytzt. En allt slikt
tjón er auðvitað yfirherstjórn
Itala að keima, sem haldið hefir
áfram að nota hervarnastöðvar
og mannvirki innan múra borg-
arinnar eilifu.
mm
Rússar við innsta virkjakerlið.
SIÐAN RÚSSAR UMKRINGDU OREL hafa þeir
enn sótt fram 3—5 kílómetra og segjast nú
allstaðar vera komnir inn í aðaivirkjakerfi
borgarinnar. Ucrfræðingar og erlendir fréttamenn hafa
undanfarið reynt að leiða að þvi getum, hversu mikinn
hei' Þjóðverjar muni hafa í Orel, og er almennt ólitið,
að þar muni eigi vera minna lið en 250.000 manns.
Á Bielgorod-vígstöðvunum er einnig um hæga og ör-
ugga framsókn Rússa að ræða.
Hitlei óttast )>íriðar-
sókníí Mússa.
EINKASKEYTI FBÁ U. P. —
I.ondon í morgun.
Brezkn hlöðin leiða enn get-
um að, livað fram hafi farið á
fundi Mussolinis og Hitlers á
dögunum. Sá orðrómur hefir
færzt mjög í aukana, að ítalir
liafi heint eða með aðstoð íilut-
lausra fulltrúa farið fram á út-
skýringar á „friðartilboði“
Churchiirs og Roosevelts, og
þykir hafa valdi'ð ugg í herbúð-
úm uazista. Þess er til getið, að
Hitler muni hafa farið fram á að
Mussolini gæfi sér ákveðið lof-
orð um að semja ekki sérfrið,
og að Mussolini muni hafa sam-
þykkt það með þvi skilyrði að
Hitler sendi aukinn lierafla suð-
ur til Sikileyjar.
Staðreynd er, að Hitler hefir
sent aukið lið suður á bóginn.
Á Orel-vígstöðvunum eyði-
lögðu Rússar í gær 92 skrið-
drelca og 112 flugvélar fyrir
Þjóðverjum.
Við Bielgorod, Izíum og suð-
vestur af Vorosjilovgrad telja
Rússar sig liafa unnið talsvert á
og bætt aðstöðu sina til muna.
Einnig var barizt suðvestan
Krasnodar, og sóttu Rússar þar
fram.
Bússar hafa ekki enn getið
sóknarinnar við Leningrad, þó
að Þjóðverjar tali daglega um
hana í herstjórnartilkynriingum<
sínum. Á það er bent í þessu
sambandi, að Rússar liafa áð
ur haft þann sið, að geta eigi
um sóknaraðgerðir í herstjórn-
artilkynningum sínui», fyrr en
nokkur árangur hefir fengizt,
og getur verið að svo sé einnig
a'ð þessu sinni.
Þrír fjórðu Sikil
á valdi bandama
ÞRÍR FJÓRÐU HLIJTAR SIKILEYJAR eru nú
á valdi bandamanna og 45 þúsund manna her ’
er innikróaður á vesturhluta eyjarinnar, síð-
an Palermo féll. Sjöundi her Bandaríkjanna, sem tók
Palermo, hraðar nii för sinni austur á bóginn, en enn-
þá hafa ekki tekizt meiri háttar bardagar, því að mönd-
ulherinn heldur hratt undan til vigstöðvanna í norð-
austurhomi eyjarinnar, þar sem ætlað er að möndul-
herimir muni hasla bandamönnum völl.
Bandamenn flytja stöðugt nýU og óþreytt lið til eyjarinnar,
og má telja víst, að liðsflutningar þeirra gangj hetur en mönd-
ulsins, því að þeir liafa alger yfirráð i lofti. I gær heindu þeir
aðal-loftárásum sínum gegn Messínu og Cataníu.
FANGATAIjVN.
| Bandainenn hafa ekkert til-
ikynnt um töku fanga, síðan
upplýst var að fangatalan væri
komin yfir 40.000. En vitanlegt
er að gífurlegur fjöldi fanga var
tekinn í fyrradag og í gær. Þyk-
ir ekld ólíklegt að tala fallinna,
særðra og fanga telcinna mönd-
ulhermanna sé hátt á annað
liundrað þúsund, og má telja liér
um bil víst, a'ð möndulveldin
geti ekki hætt sér það lið upp
með nýju liði. Hinsvegar auka
bandamenn lið sitt á eynni jafnt
og Jiétt. Styrkleikahlutföll lierj-
anna raskast því með hverjum
deginum. .
LOKAIIRlÐIN.
Innan skamrns verður svo
komið, sem, spáð var fyrir
nokkru, að möndulherimir
verði farnir að verjast að haki
nokkúrnveginn heinnar línu frá
Etnu og Cataníu til hánorðurs,
og verður það landssvæði nokk-
uru minna en Bon-höfði í Tunis,
þar sem möndulherirnir gáfust
upp i síðustu viðureigninni í
Afríku,
CATANlU-
MGSTÍÆtVARNAR.
Elikea't lát verður á sókninni
lil Cataniu, en möndulherinn
verst þar af liinu mesta kappi.
Loftárásir bandamanna á börg-
ina og liernaðarsvæðið um-
hverfis liana harðna með hverj-
um klukkutíma, en framsókn er
ákaflega erfið og áliættusöm,
sakir þess live náttúruvarnir eru
góðar.
Stimson hermálaráðherra hef-
ir látið svo um mælt, að fyrir
þrem árum hafi Bandaríkin
ekki átt nein vopn nema leifar
frá síðasta striði, en síðan hafi
framfarirnar verið ævintýraleg-
ar.
Tvö hundruð SS-menn liafa
fyrir skemmstu verið fluttir til
Kaupmannahafnar, til þcss að
grafast fyrir um leynifélög, sem
vinna gcgn þýzku herstjórninni.
Brúðkaup.
í dag verða gefin saman í hjóna-
band ungfrú Sigrún GuSnadóttir
og Oddur Finnljogason, stýrimaður
frá Vestmannaeyjum. •—• Heimili
þeirra verður á Freyjugötu 25C.
Messa
í Dómkirkjunni á morgun kl. 11
íyrir hádegi.
Tillögur
lágu fyrir hæjarráðsfundi i gær
um verð á lögnum hitavcituæða
í hús. Er í þéim farið íram á. aS
gjaldi’ð verði miðaS við stærð hús-
anna og kasti 25 krónur á hvern
upphitaðan rámmetra, núðab viö
tttanmál þcirra.
Vígstaðan á Sikilev: Punktalínan sýnir nokkurnveginn víg-
linuna, eins og hún var i gær. Síðan má telja að Marsala og
Trapani hafi fallið, en landsvættð á norð-vesturhluta eyjarinn-
ar er samt ekki allt á valdi
handamanna. — Örvarnar sýna,
liverl aðalsóknir handamanna
beinast. Litla afstöðumyndin í
horninu sýnir Sikiley (svarta)
og afstöðu hennar til Ítalíu-
% skaga og Túnis.
Fojringi rússneska herráðsins.
fS;
Sjapoaaikftv.
Efri myndin sýnir A. M. Vass-
iljevski markskálk, sem tekið
liefir við yfirstjórn herrá'ðs
Sovétríkjanna af Sjaposrtikov,
hinum nafntogaða herfræðingi
Bússa, sem meðal annars lagði
á ráðin 11111 lausn Leningrad-
borgar, gdgnsóknina lijá Voro-
nesj og Stalingrad og sóknina
miklu í Kákasus. — Vass-
iljevski marskálkur er ungur
inaður, vann sér eitt æðsta
hernaðarheiðursmerki Sovét
ríkjanna í fyrra, Suvorov-orð
una af fyrstu gráðu, og gat sér
mikinn orðstír í orustunum um
Stalingrad, þar sem liann frám-
kvæmdi fyrirmæli allsherjar-
berráðsins, sem hann er nú
sjálfur Orðinn foringi yfir. —