Alþýðublaðið - 15.08.1928, Blaðsíða 2

2
ALÞVÐUBLAÐIÐ
__________a
| ALÞÝÐUBLAÐIÐ i
* kemur út á hverjum virkum degi. |
J AtgreiBsla í Alpýðuhúsinu við S
! Hverfisgötu 8 opin irA kl. 9 árd. |
} til kl. 7 síðd. |
! Skrifstoía á sama stað opin kl. !
} 91/,—101, árd. og kí. 8-9 síðd. \
! Sicnar: 988 (aígreiðslan) og 2394 »
J (skriistofan). f
! Verðiag: Áskriftarverð kr. 1,50 á ►
J mánuði. Auglýsingarverðkr.0,15 í
j hver mm. eindálka. ►
1 Prentsmiðja: Albýðuprentsmiðjan t
►
Misjafalr dómar.
Hversvegna eruð þér að
„sverta“ manninn?
Síðan Alþýðublaði'ð fór að birta
smá-sýnishortn af íaunagrei'ðslum
ihaldsstjórnarinnar, hefir ritstjór-
inn varla haft frið fyrir fólki,
sem hefir komið að tala við hann
um þessi mál. — Langflestir hafa
verið ritstjóranum þakklátir fyr-
ir að birta skýrslurnar, hafa sagt,
að þeir hafi enga hugmyrid haft
um þstta, og að háttaiag íhalds-
stjómarinnar hafi alt of lengi
verið dulið fyrir almenningi.
Sumum vex mest í augum fjár-
austurinn, t. d. endurskoðum á-
fengisverzlunar, reikningshald
Landhelgissjóðs o. s. frv,, eink-
um, er þeir hugsa til þesss, að
duglegir verkamenn verða að
strita baki brotnu árlangt, oft dag
og nótt, sýknt og heilagt, til þess
að vinna sér inn upphæð, sem
samsvarar einis til tveggja mán-
aða tekjum þessara „þjóna þjóð-
arinnar“.
En langflestum ofbýður þó mest
sú ógurlega óskammfeilni íhalds-
stjörnarinnar, að hrúga þýðing-
armiklum trúnaðarstörfum . s&m
aukaverkum á opinbera emhættis-
menn í umfangsmiklum embætt-
um, sem hljóta- að- taka allan
þeirra tíma og starfskrafta, ef þau
eru sæmilega rækt.
Aftur virðast aðrir hálf-reiðir
við ritstjórann fyrir þetía tiltæki
hans. Þeir játa að vísu, að þetta
hafi verið „Ijóta" háttaiagiÖ! hjá
íhaldsstjórninni, og að það sé ó-
sæmilegt og óverjandi í aila staði,
en það er þó e:ns og þeim finn-
íst enn þá ,,Ijótara“ af Alþýðu-
blaðinu að segja frá þessu. Þeim
íinst það „rangt gagnvart mönn-
unum“, „ól'ínt" og fleira af því
tagi. Þetta er engin uppgerö.
þeim íinst þetta í raun og vetu.
Enn eru aðrir, mjög fáir þó,
.sem kalla þetta „róg“ og „sví-
virðingar“ um íhaldsstjórnina og
þá menn, sem launin hafa tekið.
Þessir eru venjulega æstir í skapi,
kalla Alþýðublaðið „saurblað" og
tilkynna ritstjóranum, að þeir viti
svo, sem ofur vel, a'ð hann ætli
sér að „skríða upp eftir hökurn
alþýóunnar"; að „ærumei&a skikk-
anlegt fólk“ og að „æsá u;)p
skrílinn".
Sildveiðl
á olln landinu 11. ágúst 192S.
Saltað Kryddað I bræðslu
tunnur tunnur hektol.
Vestfirðir 1 333 ~ 109 583
Siglufjörður j 40 767 10 003 81 925
Eyjafjörður í 93 000
Austfirðir 3 124
Samtals 11. ágúst 1928: 45 224 10 003 284 508
Samtals 13. ágúst 1927; 111405 35 947 * 406 631
Samtals 15. ágúst 1926: 46 867 13 501 111 345
;!H5' , ' 7 > Fiskifélag fslands.
Rétt er að geta þess, að eriginn
þeirra manna, sem nafngreindir
hafa verið í þessum sýnishornum,
hefir Iátið á sér skilja, að hann
teldi þetta áleitni við sig persónu-
lega, Þeir eru allir opinberir
starfsmenn og vita og skilja, að
launagreiðslur til þeirraj hvort
heldur sem er fyrir embættisstörf
eða aukastörf, eru opinhert mál.
Hvers vegna eruð þér að
„sverta" N. N.? sagði skikkan-
legur íhaldsmaður nýlega við rit-
stjóra Alþýðublaðsins.1 Hvað
meinið þér með því að birta
skýrslu urn tekjur hans í biaömu ?
Ég hirti skýrsluna af þvi, að
það er opinbert mál, sem öllum
kemur við. En við hvað eigið
þér, þegar þér segið, að ég liafi
verið að „sverta" manninn?
Víst eruð þér að sveria hann.
Yður væri nær að skýra frá því,
hváð „sósíalistar“ hafa í tekjur.
Ég sé ekki betur en að þeir, þér
líka, hafi Jist á peningum. Hvað
fékk Stefán Jóhann? Hvað fékk
Halldór Júlíusson?
Það hefir verið skýrt frá því,
hvaðég og Stefán Jóhann fengum
úr rikissjóði í fyrra; ég hefi
sjálfur gert það. Um tekjur Hall-
dórs Júlíussonar veit ég ekki. —
Hahn er nú reyndar ekki „sósíal-
isti“, held ég. — Ég heíi að eins
skýrslur fyrir árið 1926, eins og
þér vitið. En finst yður það í
raun og veru „sverta“ N. N„ þótt
rétt sé skýrt frá um það, hvað
hann hefir ferigið greitt af opin-
beru fé? Ekki „sverti" þaö mig
e'ða Stefán Jóhann.
Auðvitað er þetta gert til að
„sverta" hann.
Meinið þér þá, að hann hafi
orðið „svartur" á. því að taka
við fénu? Ekki getur frásögnin
ein „svert" hann. Launin heflr
hann fengið á löglegan hátt, eins
og Alþýðublaðið hefir sagt frá.
Alþýðublaðið hefir verið að á-
mæla fyrr verándi stjórn fyrir að
hlaða trúnaðarstörfum, sem hljóta
að heimta mikinn tíma, á emb-
ættismenn, sem eiga að hafa nóg
að gera við að rækja embættis-
störf sín. Það hlýtur að taka
nokkurn tíma að vinna sér inn
7—-12 þúsund krónur í aukavinnu,
ef starfið er vel unnið og hæfi-
lega borgaö, en mér finst þaö
ekkert óeölilegt, þött maðurinn
taki við fénu, úr því að hús-
bóndinn vilf greiða honum þaö.
Víst eruð þér að sverta hann,
sagði íháídsmaðurinn skikkanlegi.
Við það sat. Honum fanst ekk-
ert við það að athuga, þótt maim-
inum væri greitt féð, ekkert við
það að athuga, þött hann taéki
v.ð því, ekkert við það að aí-
huga, þótt aukastörfin bæru emb-
ættisstarfið ofurliði. En að segja
frá þassu, það var að „sverta“
manninn.
Kveikja ber
á bifreiðum og reiðhjólum kl.
91,4 í kvöld.
Déra og Haraldnr.
í gærkveldi héldu þau hljóm-
leika í Gamla Bíó. Húsið var
txoðfult. Klukkan varð hálf átta.
Menn sátu ókyrrir í sætum, eft-
irvæntingin gerði þá órólega.
Tjaldið er dregið til hliðar. Har-
aldur kemur fram óg heilsar.
Honum er fagnað meÖ dynjandi
lófataki. Svo dettur alt í dúna-
logn. Haraldur er sestur við flyg-
ilinn. HljómaTnir líða um salinn,
tala til hvexs og eins, láta þá
gleyma stað og stund. Lagiinu er
lokið. Þögn eitt andartak. Síðan
lófaklapp og fagnaðarlæti. Dóra
kemur fram, heilsar. Henni er
fagnað með blómum og brosuan
auk lófataksins. Hún syngur, Har-
aldur leikur undir. Hvað er aö-
dáunarverðast; leiknin og kunin-
áttan, listgáfan eða smekkvísin ó-
brigðula? Enginn hugsar um það,
menri hætta að meta og vega,
gleyma gagnrýni. Sannri list lúta
allir með þögulli lotningu.
F.
OpiA bréf
til hr. Agústs Jónssonar,
Grettisgötu 8, Reykjavík.
Kæri vin!
Ég þakka þér fyrir bréf þitt
er þú birtir í „Vísi“ 9. þ. m. '
Bréfið er hógvært, eins og þín
var von og vísa. Þó er ég ekki
sammála öliu í bréfi þínu. Það
ér heldur ekkert aðal-atriði, að
menn séu sammála um alt. Væri
slíkt enda hættuiegt, því engin
ein skoðun eða stefna hefir allan
sanmleikann í sér fólginn. Hitt er
aðal-atriðið, að menn geti unnið
saman og skifzt á orðum og
hugsunum, prútt fi/rir skoðataa-
mun. Þeir menn, sem þola ekki
skiftar skoðanir ,eru andlegir lít-
ilmagnar, og oi'tast þröngsýnir og
drottnunargjarnir um leið. Ég
þekki mann einn, sem telur sig
ákaflega frjálslyndan í írúarefn-
um, og hefi:r ritað margar hvass-
ar ádeilugreinar, er bannfæra alla
„gamla guðfræði", trúarofsa o. s.
frv. Sarnt sem áður er þessi ákafi
vandlætari ekki frjálslyndari eða
víiðsýnni en það, að mér hefir
■veizt mjög erfitt að tala við hann,
ef ég hefi haldið fram skoðunum:,
(t. d. í trúarefnum, sem hafa verið-
eitthvað írábrugðnar hans eigin
skoðunum, með öðrum orðum, ef
ég hefi ekki verið nógu „rétt-
trúaður“ í hans augum! Svona
geta menn verið ósamkvæmir
sjálfum sér. Maður þessi er öfga-
maður, en mér fyrir mitt leytí
er nokkurn vegnin sarna, hvoirt
öfgarnar heita „gömul guðfræði"
eða „ný guðfræði". Báðar eru;
leiðlnlegar og skaðlegar, eins ogi
allar öfgar. En nú skal víkja
nokkruim orðum að bréfi þínu.
Þú segir, að við mennimir sé-
um fátækir að þekkingu og
vizku. Það er satt, en því meirf
ástæða er til að ásælast þær
systur. Því óvitrari, sem við er-
um, því meiri þörf er okkur á
að vitkast. Þá kem ég að „eín-
staklingsframtakinu“. Með orðinu
„einstaklmgsframtak" er venjulega
átt við dugnað manna í þá átt
að „koma sér áfram“, sem kallað
er, eða að afla sér fjár og frama,
án alls tillits til þess, í hvaðlaj
skyni það er gert. Þegar spurt er
um einhvem mann: „Hvemig
gerír ham pdð?“ — þá er átt
við þáð, hvort hann hafi nokkra
atvinnu og hvernig hún gangi.
Það er ekki spurt um það, hvort
hann sé góður maður og vitur,
hvort hann láti mikið gott af sér
leiða, hvort hann sé andlega sinn-
aður maður, háttptrúður og hrein-
lífur. Þö hann sé ekkert af þessu,
— ef honum hefir að eins tekist
að afla sér fjár og þess frama,
þem fylgir því, — þá er sagt:
„Hann, gerfr pað gott!“ Með öðr-
um orðUm: Sá hugsunarháttuir;
sem hér er um að ræða, virðist
bygður á þeirri trú, á þeirri lífs-
skoðun, að tilgangur Jífsins sé
að éta og afla sér þeirra fjá'r-
sjóða, sem þó er viðurkent öðru
hyoru, að „mölur og ryð“ geti
grandað.
Jafnaðarstefnan vill vinna á.
móti þessum vandræða-hugsunar-
hætti og öllu því, sem áf honum
leiðir. Þess vegna vill hún skipu-
lleggja atvinnulíf þjóðanna með
vísindalegum hætti, svo að fyrir
það sé girt, að ófyrirleitnum
mönnum takist að hrúga samán
auðæfum á kostnað annara, én
svo og svo margir búi við suit.