Vísir - 14.01.1946, Blaðsíða 4

éfft*:
V I S I R
VISIR
DAGBLAÐ
Utgefandi:
BLAÐAUTGÁFAN VISIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1660 (fimm línur).
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Mánudaginn 14. janúar 1946
Þjéðir undir oki kommúnismans:
Þannig mundu þeir
stjórna hér.
Eina eymdin.
^1116^181^111’ lælcnir, sem nýlega kom hingað
til lands í skyndifcrð, liafði orð á þvi við
þann, er þctta ritar, að Reykjavík væri mjög
Iireinlegur hær og miklu hreinlegri en noklc-
- ur hrer annar, scm hann hcfði séð samhæri-
legan að stærð og hafði hann þó víða farið.
Meðan þessi maður dvaldi hér notaði hann
tímahn til að kynna sér heilbrigðislöggjöf
landsins, og taldi að löggjöfin væri að
ýmsu leyti til fyrirmyndar. Einkum kynnti
hann sér nákvæmlega sjúkratryggingarnar
og þá sérstaklega hvernig þær hefðu gcfist
1 framkvæmdinni. Lét læknirinn þau orð l'alla
að við stæðum framar flestum öðrum þjóðum
i því að tryggja velferð og öryggi almenniiigs,
og að stórþjóðirnar ættu að taka sér þetta
til fyrirmyndar. Sjálfur gerði liann ráð fyrir
að ræða málið í fagtímaritum vestra, og
hafði hug á að bcita sér fyrir umbótum, cr
gengju í svipaði átt, og vildi Iiánn þá byggja
á þeirri rtynslu, scm fcngist hefði liér og
annarstaðar á Norðurlöndum.
Kommúnistar hafa mjög orð á hversu al-
menningur njóti hér lítils öryggis, ef út af
her, cn sannleikurinn er sá, að hvergi i heim-
inuni mun hið opinhera, ríki.og hqpr, láta
sér annara um velferð og öryggi hvcrs cin-
staklings, en einmitt hér. Hvergi í heiminum
hefur verið gengið lengra í auðjöfnun með
opinberum álögum, og almenningur hefur
sætt sig við þetta, af því að hjálpfýsi cr Is-
lendingum í hlóð horin, og einkennilegur
cinstaklingur myndi sá þykja, sem ekki vildi
grciða úr fyrir bágstöddum nágranna. Þegar
kommúnistar átelja sljórnendur hæjarfélags-
ius fyrir að hafa lítið gcrt til að auka á
öryggi ahnennings, cru þcir í rauninm að
ráðast gegn og vanþakka. núlifandi kynslóð
fyrir hversu mjög hún hcfur lagt að sér,
einniitt til jicss að auka á almennt öryggi og
tryggja öllum hrýnustu nauðþurftir,, hvort
scm um er að ræða klæði, húsnæði, læknis-
hjálp eða hjúkrun. Slíkár árásir gegn al-
menningi af hálfu kommúnista éru meira
en ómaklegar, enda líklegt að hver einstakl-
ingur finni hvað að sér snýr, þannig að Iiann
láti ekki ólaunað, cr honum er horið á hrýn
nð aðgerðalaifc horfi hann á hörmungar með-
hræðra sinna og vilji viðhalda þeim. Ilver
sá, sem lagt hefur að sér í skattgreiðslum,
eða rétt hjálparhönd á annan hátt, veit að
-hann hefur gert sitt'hezta og lagt lóð sitt á
íetaskálarnar til Jtcss að skapa almcnnt
ryggi og vellíðan. Hann mun vafalaust rciðu-
Ijúinn til að gcra þetta enn þá, cn Iiver maður
mun kunna því illa, að þeir sem aldrei hafa
sýnt í verki umhyggju sína fyrir almenningi,
skuli nú vanþakka allt það, sem honum hefur
vcrið gerl til góðs með opinbcrum ráðstöf-
unum eða cinstaklingsframtaki.
Hætt er við að vopnin kunni að snúast í
liöndum kommúnista, er ]>eir heina þeim á
Jiennan hátt gegn Reykvíkingum. Þcim cr
' cl Ijóst að eina eymd, sem þrífst innan þessa
ba'jar'félag^, fp- eypjd komniúnisiúans, en hún
er írekar andlegs cðlis en verahllegs, og al-
gjörlega hað eigin vali, þótt hún kunni að
ciga sér duldar offeakii' og dulin Íaun, sem
hcrast cftir ýmsum brautuiu upp að landinu. |
Blaðamönnum vesturveld-
anna hefir ekki veri'ð leyfl
að ferðast um þau lönd í
Austur-Evrópu, sem Rússar
hertóku. Aðeins óljósar frélt-
ir liafa því borizt uni stjórn-
arfarið í þcssuin löndúm en
sögur hafa gcngið uni það,
að konuniinislar brjóti fólk-
ið miskunnarlaust til hlýðni
við kenningar sinar og noli
til Jiess þær aðferðir sem
kunnar eru. Þannig gengur
það, til dæmis, í Póllandi.
i Nýlega hei'ir Rhona
Cliiircliill, ensk blaðakona,
komizt til Póllands tit þess
að kynnast ástandinu af eig-
in raun. Var lnin 'Seiul íra
stórblaðinu „Baily Mail“.
Ilenni liefir tekizt að koma
greinum sinuni lil London
og lýsir fyrsta greinin ástand-
iuu í Póilandi meðal annars
á þessa leið:
„Pólskur heumaður, sem
barðist með Brctum í stríð-
inu, cn hefir nú snúið aftur
til Póllands, segir:
„Ekkert frelsi er lengur
til í Póllandi. Við eruni ekki
frjálsari en við vorum undir
I sl'jórn Gestapo. Enginn þorir
jað mæla orð í heyranda
I hljóði gegn yfirvöldunum,
'þóll allir kvarti. Konur
1 pólskra liermanna i liði
I bandamanna, hafa verið
jsettar í. fangabúðir. Blöð
okkar eru undir e'ftirliti og
allar fréltir fá þau frá Tass
fréttaslofunni rússnesku. í
þeim sést aldrei nokkur
gagnrýni á Rússa, en þau
eru full af fjandsamleguni
áróðri í garð Brela, sem eg
af eigin reynslu veit að liefir
ekki við nein rök að styðj-
ast.“
Háttstandandi útlendur
maður, sem býr í Póllandi,
skýrði frá á þessa leið:
„Hin nýja pólska lcynilög-
regla er undir stjórn Ract-
kiewicz, sem er ráðlierra og
sc;r., uni’ öryggi .pJmennings.
Uinír verstu flakkar manna
erú teknir í þella íögreglulið.
N'irðist svo sein þeir aðeins
að einu leyti vinni á annan
veg en Gestapo, að þvi lcyti,
að þeir hirða ekki uni að
senda öskuna af fórnardýr-
unum aftur til lieimilanna.
Mér er persónulega kunnugt
um nokkura Pólverja, sem
höfðu unnið það citt iil saka,
áð liafa barizt fyrir frelsi
lands síns. Þeir voru teknir
og kastað i fangelsi. Þar voru
þeir vikum saman látnir
vera i rökum kjöllurum við
litinn kost, síðan sendir heim
lamaðir á sál og likania og
að dauða komnir.
Ungur Pólverji, mennlað
ur í Moskva, sem cr á vegum
stj órnarinnar, útvegaði
hlaðakonunpi aðgang að
fangabúðum, þar sem
geymdar voru konur pólskra
herinanna ásamt þýzkuin
föngum. Þar bilii Jiún tvær
pólskar konur við eldliús-
slörf. Þær höfðu verið tekn-
ár til fanga í maímánuði
síðastliðnum. Engin réttar-
rannsókn hafði farið fram
á hendur þeim. Pólverjinn,
og engar sajcir fram bornar
scm var í fylgcl með blaða-
konunni, neilaði ekki að
þetta væri rélt. Báðar kon-
urnar sögðu að menn þcirra
hefðu verið leknir með vakii
af Þjpðverjum og settir i
lierinn.
Þá snéri Pólverjinn sér að
blaðakonunni og sagði, að
nú gæti hún séð að konur
þessar væri svikarar og eig-
inkonur svikara. Menn þeirra
liafa ekki komið aftir. Þeg-
ar lianp var spurður livað
við þær yrði gert, svaraði
liann: _
„Önnur þeirra cr móðir
tveggja ungra barna. Þær
niunu verða hér um nokk-
urn tima en síðan vcrða þær
sendar í aðrar fangabúðir
þar sem þeim verður kennt
að verða góðir pólskir borg-
arar. Ef þær verða fljótar
að læra, verða þær látnar
lausar fljóllega og þeim gef-
in annars flokks þegnrétt-
indi.“
Að lokum segir. blaðakon-
an: „Eg varð þvi fegnust er
eg losnaði við þenna mann.
Hann virtist vera í ölln cins
og? þeir sem völdin liafa í
þessu landi.“
Þannig er ástandið þar
sem kommúnistar hafa náð
vfirráðum. Svona er hið aust-
ræiia lýðræði sem komið yrði
á fót liér á landi ef kommún-
istar næði völdunum. Hér á
landi liefir aldrei heyrzt tal-
að um annars flokks þegn-
réttindi vegna þess að komm-
únistarnir liér hafa aldrei
þorað að koma fram ineð
slíkt. En það er einmitt það
sem þeir mundu framkvæma
hér strax og þeir hefðu bol-
inagn til. Þeir mundu fara
að jiákvæmlega eins og skoð-
anabræður þeirra í Póllandi,
ef þeir gætu náð hér völdum.
Eimbulfamb þeirra um
mannréttindi, ibúðarhúsa-
byggingar, atvinnu fyrir alla,
og annað þess háttar, er að-
eins sett fram til að villa á
sér heimildir. Þéir nota hér
sömu aðferðir og konimún-
istar nota um allan heip.i,
meðan þeir eru að ná völd-
um, þvi að í þeirra augum
lielgar tilganguriiin meðalið,
alveg cins og var bjá nazist-
um.
Hvert atkvæði, sem komm-
únistum cr greilt i bæjar-
stjórnarkosningunum, er
liönd, sem kjósendurnir
rélta þeim til þess að ná því
marki, að koma liér á sams-
konar „lýðræði“ og nú ríkir
i PóIIandi, þar sem menn eru
ofsóttir og þjakaðir, en þjóð-
in öll hneppt i pólitíska
ánauð.
157 iiamseldk
Sússum.
Aðeins 10 þeirra manna
frá Eyslrasallslöndum, sem
Rússar hafa heimtað fram-
selda, fá að verða áfram í
Svíþjóð.
Hinir 157 verða framseld-
ir Rússum eftir skannnan
tínia. Þeir 10 sem eftir verða,
koniu lil Svíþjóðar eins og
venjulegir flóttamenn, sem
ekki höTfðu tekið þátt í hern-
aðaraðgei’ðiim.
Meðal ís- Bréf það sem mér hefir borizt og
ltndinga. her fer. á eftír, er frá „Frónbúa“.
Hann segir í bréfi síuu: „Fyrír
nokkurum dögum birti AlþýðliblaSið, undir
dalkum „Hannesar á horninu" bréf frá „íslend-
ingi í Iíanada", þar sem reynt er að telja
mönnum trú um, að sendisveit íslands í Wash-
ington berist of mikið á — jafnvel meira en
stórþjóðirnar. Ennfrcmur rekur bréfritarinn
liornið í sendiherrann vegna móttöku fyrir hönd
íslenzku þjóðarinnar 17. júní 1944 — og komu
forseta íslands til Bandarikjanha, er honum
Var þangað boðið skömmu síðar.
*
Vel haldið Allir íslendingar, sem til Wash-
á málunum. ington hala átt erindi, munu sam-
dóma um það, að betur verði ekki
á málum okkar haldið en þar er- gert af hálfu
sendiráðsins íslenzka. Er þar fyrst að telja fyr-
irgreiðslu sendiherrans i öllum málum, sem
varða hag þjóðarinnar og einstaklinga liennar,
er á náðir hans leita og i öðru lagi gestrisni
og alúð sendiherrahjónanna gagnvart hwerjum
þeim landa, er að garði ber, i hinum íburðar-
litlu en smekklegu húsakynnum þeirra lijóna.
Þar er islenzkt andrúmsloft, mótað af alíslenzlc-
um persónuleik, innan húsveggja, sem sízt cru
íburðarmeiri cn gerist og gengur í kaupstað
á íslandi.
*
I.ýðveldis- í tilefni lýðveldisstofnunar á Is-
síofnunin. landi 17. júní 1944 höfðu sendi-
herrahjónin fyrir hönd þjóðar
sinnar móttöku fyrir alla þá, sem bera vildu
fram árnaðaróskir og sýna liug sinn lil hins
nýstofnaða lýðveldis1. Hinn lineykslaði „Kan-
adamaður" Alþýðublaðsins gagnrýnir það, að
sendiherrann skyldi berast svo mjög á, að
leigja sér hótelsal dagstund eína fyrir mót-
töku þessa og telur það óhæfilega eyðslusemi
jafnfámennrar og fátækrar þjóðar sem Island sé.
*
Takmörkuð í raun og veru cr þelta ekki svara
húsakynni. vert. En sannleikurinn cr sá, að
1 ' sakir hinna talunörkuðu húsa-
kynna sendiherrálijónanna, er þeim ómögulegt
að taka á móti fjölmenni lieima, eins og flest-
ar eða allar þjóðir, er sendimcnn hafa i Wash-
ington, og urðu þvi að sjálfsögðu við þetta
sérstaka tækifæri að leigja sér húsnæði utan
heimilisins, til þess að mæta gesHun sínuni
fyrir hönd íslands. Kemur vitaskuld ekki til
greina að taka alvarlega þá gagnrýni, að Is-
lendingar, þótt fáir sé, og í augum- „Ivanada-
manns“ smáir, megi ekki sýna öðrum þjóðum
þá kurteisi, sem tíðkast i hinum „diplomátiska“
heimi, þegar minnzt er stórviðburða í lífi þjóð-
anna, svo sem gert'var af hálfu íslands i Wash-
inglon 17. júní 1944, þjóðinni til nrikils sóma.
*
Móttaka Að lokum hoeykslaSt liinn vandlæt-
lörsetans. ingasami bréfritari Alþýðublaðsins
yfir móttölui forseta Islands i Banda-
rikjunum, er hann var þangað boðinn og telur fs-
land elcki hafa ráð á því að berast nokkuð á við
O
slikt tækifæri. Ennfremur að nokkurum merk-
ustu Vestur-íslendingum skyldi boðið til móts
við forsetann og þeir skyldu leyfa sér það óhóf
að fara loftleiðis (sem er þriðjungi dýrara cn
með járnbrautum). En hvílíkt hruðl — að menn
sem eru störfum hlnðnir, skuli leyfa sér annað
eins1 og að vera að flýta sér mcð þvi að fljúga.
*
Minni Skyldi það vera hugmynd nokkurs ann-
sóma. ars íslendings, að forseta hins íslenzka
lýðveldis sé sýndur minni sómi, er liann
sækir heini vinveitta þjóð — í boði hennar — en
þjóðhöfðingjum anriarra ríkja, aðeins vegna þess
að höfðatala þjóðar hans er minni en annarra
þjóða? Augsýnilega er það ætlun Kanadamanns-
ins, að móttökur þjóðhöfðingja miðist við stærð
eða smæð þjóðanna og virðingarvottur fari eftir
því. Nei, svo á ekki að vera og aðfinnslur vand-
lætarans eru vafalaust af öðrum toga spunnar,
en hann vill vera láta.
*
Omakleg Eg hefi nú svarað þessu bréfi þínu,
gagnrýiii. enda þótt það sé áð taka þig óþarf-
' lega álvarlega, því að í ráuninni er
hin ómaklega gagnrýni þín ekki svara verð, en
eg he'fi skrifað þelta, af því að viðleitni þín gæti
slegið rykkorni i augu þeirra, 'sem minrist vila
um 'þessi mál. Alþbl. og Ilannes vita þetta án
efa og er því ómaklegt að birta slíkt bréf án at-
hugasemdar frá þeim, því að það er til þess.eins
fallið að vckja tortryggni á því, live ágætlega
Imgsmuna- íslands er gætt í Washington.“