Vísir - 22.01.1946, Side 2

2
V 1 S I R
Þriðjudaginn 22. janúar 1946
Um 900 félagar i
Breiðfirðingafélaginu.
Breiðfirðingafélagið hélt
aðalfund sinn nýlega, en
það er nú stærsta héraðsfé-
lagið, sem starfandi er hér í
Reykjavík, enda nær það yfir
þrjár sýslur, Barðastrandar-,
Dala- og Snæfellsnessýslu, og
eru nú í því nær níu hundr-
uð félagar.
Starfsemi félagsins er
mjög fjölþætt éins og skýrsla
stjórnarinnar bar með sér. _
Stærsta dagskrármál fé-
lagisns nú er hið svo kallaSa
húsmál. Beitti félagiS sér
fyrir kaupum á eigninni
Skólavörðustíg 4, 6 og 6 B
og var síðan stofnað hluta-
félag um eignina. BreiðfirS-
jngafélagiS er þár stærsti
liluthafinn og á trvggSan
rétt umfram aSra til notkun-
ar á húsinu, SkólaýörSustíg-
ára og-eldri, til kaffidrykkju.
' Var þar ýmislegt til skemmt-
| unar. BoSiS þágu um 200
,manns, og skennntu allir sér
| IiiS bezta.
j BreiSfirSinagfélagiS efndi
til útvarpskvöldvöku, BreiS-
firSingamótsins og fjölda
annara fagnaSa.
Innan félagsins starfa nú
(i deildir. BlandaSur kór,
33ja manna undir stjórn
Gunnars Sigurgeirss. píanó-
Ieikara. Fór kórinrt s. 1. sum-
ar í söngferS vestur um
BreiSafjörS; var kórnum
hvarvetna tekið meS sér-
slakri alúS og hrifningu.
ASrar deildir eru: Mál-
fundafélagiS, Skemmtideild,
skáfadeild, bandavinnudeild
og leikflolckur, en bann hefir
ekkeft getáð starfað 'á ár-
inu Söknm búsnæðisvánd-
ræða.
Félagsmönnum befir fjölg
ur 6 B, fyrir starfsemi sina.
Til fjáröflunar fyrir bús-
málið mun BreiSfirðingafé-
lagið efna lil hlutaveltu nú á
næstunni. Þá er komið af
stað bappdrætti, scm er einn-
ig til fjáröflunar fyrir sama
málefni.
Breiðfirðingafélagið vinn-
nr um þessar mundir að
framgangi skólamáls Snæ-
fellinga, er félagið í því máli
i samvinnu við Samband
breiðfirzkra og aðra aðila
i Snæfellsnessýslu, sem beita
sér fyrir stofnun húsmæðra-
skóla í sýslunni. Á árinu
• veitti félagið kr. 1.000.00 úr
sjóði og gekkst fyrir skemml-
un ])essu máli til stuðnings.
Breiðfirðingafélagið vinn-
ur nú sem áður að tviþættri
útgáfustarfsemi. Er annað
ársritið Breiðfirðingur, sem
hefur nú göngu sína í fjórða
sinn. Ritstjóri er Jón Sig-
tryggsson cand. phil. og
framkvæmdarstjóri Magnús
Þorláksson, simamaSur.Hinn
þáttur útgáfustarfseminnar
er hin væntanlega héraðs-
saga Dalamanna. Flafa verið
ráðnir menn til að rita sög-
xma og munu þeir licfja slörf
sín á næstunni.
Þá hefir félagið mikinn
áhuga fyrir lausn hins svo
kalláða Reykbólamáls, og
lætur sig miklu skipta að á
Rej’kbóliun verði komið. upp
hið alb’á fyrsta vegfegu
menningarsetri.
Á s. 1. ári liélt félagið uppi
ferSastarfsemi. Voru farnar
6 ferðir með 135 þátttalkend-
um; var þátttaka í ferðalög-
unum ekki eins góð og árið
áður, en það mun einkum
Iiafa stafað af því liversu
veðráttan var óliagslæð til
skemm tif erðalaga.
Innan Breiðíirðingafélags-
ins var starfandi á árinu
nefnd, sem bafði það verk
’með höndum, að skyggnast
eftir landsvæði, sem gæti
verið lientugt fyrir einskon-
ar sumarbústað fýrir Breið-
firðingafélagið. Formaður
þessarar nefndar var Sigurð-
ur Sveinsson, garðyrkju-
ráðunautur. Gaf Sig. Sveins-
son félaginu i þessu skyni
landsvæðið „Heiði“, sem er
nálægt Ilveragerði. Mun það
verða eitl af verkcfnum fé-
lagsins á næstunni .að vinna
að fegrun þessa staðar.
Varðandi félagsstarfsem-
ina má m. a. gela þcss að
fjöbnargir fundif og mót
Iiafa verið baldin við mjög
almenna þátttöku. Á s. 1. ári
hauð Breiðfirðingafélagið
ollum Breiðfirðingum, CO
að mjög mikið á árinu. M. a.
gengu 29 félagar inn á fund-
inum í gærkveldi, og eru
þeir nú samtals 894.
Stjórn félagsins skipa nú:
Jón Emil Guðjónsson for-
maður, og meðstjórnendur:
Friðgeir Sveinsson, Sigurður
Hólmsteinn Jónsson, Lýður
Jónsson, Snæbjörn G. Jóns-
son, Ingveldur Á. Sigmunds-
dóttir, Davíð ó. Grímsson,
ólafur Þórarinsson, óskar
Bjartmarz, Jóhannes Ólafs-
son, og til vara Guðbjörn
Jakobsson, Guðmundur Ein-
arsson, Björgólfur Sigurðs-
son, Bergsveinn Jónsson,
Þorbjörn Jónsson og Sigurð-
ur Sveinsson.
ákon Finnsson
b Borgum.
- MINNINGARDRÐ
Ilákon í Borgum, hann
varð þjóðkunnur undir því
nafni var jarðaður í
heimagrafreit sinum í fyrra-
dag; lagður þar til binztu
bvíldar við blið binnar á-
J gætu konu sinnar, Ingiríðar
■ Guðmundsdóttur.
Fyrir margra blut,a sakir
] verður Ilákon jafnan talinn
með merkustu bændum á
j íslandi á þessari öld; æfi-
slarf Iians var þrekvirki, ein-
slætt í sinni röð. Hákon
Finnsson var fæddur á
'Brekkum á . Rangárvöllum,
jforeldrar bans voru atgefis-
fóluk, og börn þeirra voru
óvenju góðum bæfileilcum
gædd. Reykvíkingar kannast
margir við Gísla Finnsson
járnsmið, Guðrúnu og Sig-
urgeir, en þau voru systkini
Hákonar.
í b.arnæsku þeirra eyddi
jsandfok mörgum jörðum á
j Rarngárvöllum, þar á með-
! al Brekkum, faðir þeirra
varð skammlífur, barnahóp-
urinn dreifðist til vanda-
lausra. Það voru erfið ár og'
ástæður fátækra bágar og
minna upp úr sér ,að bafá
fvrir ])á sem vildu vinna, þá
en nú.
Mennta])rá Hákonar var
óslökkvandi og með ótrúleg-
um dugnaði og ráðdeild
bafði bann sig áfram, og er
liann sá sér fært sótti hann
um skólavist á Möðruvöllum.
Sigurður skáld á Arnarvatni,
er var skólabróðir Hákonar,
befir s.agt mér að enginn
skólasveinn bafi þá verið
eins illa undir skólanámið
búinn og Hákon
leyti, en enginn
ið jafn miklum
um veturinn og
var, að öllu
Iieldur tek-
framförum
efstur vai’
liann í sínum beklc um vor-
ið. Hamhleypa til náms og
vei’ka var ])essi maður. En
þar fylgdist jafnan vit og
strit rað. Frá Möðruvöllum
réðist Ilákon lil Iiins valin-
kunna manns og ágæta
bónda, Halldórs Benedikts-
sonar á Skriðuklaustri i
Fliótsdal. Kom Halldór
fljótt auga á bæfileika vinnu-
mannsins og miimist Hálcon
Halldórs alltaf með virðingu
síðan.
Frá Skriðuklaustri lá leið
Hákonar til úl'.anda, Slýót-
lands, Noregs og Danmerlc-
ur og eftir lærdómsríka dvöl
á búgörðum í þeim löndum
yilaði:bann Ijjéraðsins: af.tur.
í>ár' íiafði haíifi unglingá^
fræðslu á bendi fyrst, en fór
síðan að búa á Arnarhóls-
stöðum í Slcriðdal, um 10 ára
skeið. En þaðan fer bann að
Boi’gum i Nesjum i Horna-
firði og bjó þar til æviloka.
Þar sat bann á eigin jörð,
þá orðinn fertugur maður er
liann setlist þar að með fjöl-
skyldu sinni, eiginkonu og
þrem börnum. Starfsferill
Hákonar þ.ar er þjóðinni
kunnur, því frá honum befir
bann sjálfur sagt í bók sinni
„Saga smábýlisfl er Búnað-
arfélag íslands gaf út fyrir
fáum árum. Elclci þótti þá
ráðlegt að bafa upplag bók-
arinnar niiög stórl, búfræði-
rit b.afa elclci alltaf verið út-
gengileg vara. En bólc líá-
lconar seldist upp svo að
segja á svipstundu. Var það
bæði af því að efni bókarinn-
ar var merlcilegt og af því að
böfundurinn var eklci síður
lagið ,að beita penna en plógi.
í látleysi sínu gaf hún ein-
staka mynd af manniniun,
beilsteyptum og liugdjörfum
og því þrekvirki sem ævistarf
hans var. Góður rithöfundur
var Ilálcon Finnsson, og ævi-
lcvöldi sínu hugði hann að
veria m. a. til að semja ævi-
sögu sín,a. En elclci gat það
farið þannig því að fyrir
rúmum fjórum árum félclc
bann beildablóðfall, sem
batt liann við rúmið siðan.
Stálsleginn var vilji bans svo
að segja til bins siðasta. Til
dæmis um það er ,að liann
vandi sig á að skrifa með
vinstri Iiendi, er bin bægri
var orðin máttlaus, og var
skriftin orðin áferðarfalleg.
En svo varð jafnvel Hálcon
í Borgum að bíða lægri blut
í glimunni við Elli kerlingu.
Ilér bef eg minnst á fátt eitt
af því er prýddi þennan
merka m.ann. Hann var bóndi
fvrst og fremst, en bafði til
að bera bið slcyggna auga
listamannsins og nákvæmni
vísindamannsins. Ævi hans
befir verið mér að nolckru
leyti ráðgáta, því það er nær
óskiljanlegt ,að fátækur mað-
ur, sem alla ævi var beilsu-
lílill skyldi fá áorkað svo
mildu starfi.
Sáli'n var lieil og hraust.
Þar sem gptt málefni þurfti
stuðnings, þar var Ilákon
jafnan kominn. Slílcur mað-
ur er þjóðarstoð og stytta og
þeim er gott að kynnast.
Ragnar Ásgeirsson.
Útbiínaiur unglinga á
skíðaferðum.
Aðvöt’un frá Skíðaráði
Reykjavíkur.
Það hefir iðulega komið
fyrir að skíðafóllc hefir lent
í allskonar hrakviðrum,
bæði hvassviðri og hríðar-
veðri, i skíðáferðum, en til
þessa hefir það ekki lcomið
að sök a. m. k. ekki í ná-
grenni Reykjavíkur. Fyrir.
skömmu kom þó fyrir at-
vik á leið til eins skíðaskál-
ans, er illa búnir lcrakkar
gáfust upp i illviðri svo að
ýmist varð að bera af þeim
farangurinn eða þau sjálf.
Skíðaráð Reykjavílcur lief-
ir vegna þessa og einnig af
því að það hefir margsinnis {
'komið í ljós að kralckar eru
eklci nægjanlega útbúin i
skiðaferðum, beðið fyrir eft-
irfarandi aðvörun til for-
eldra:
ið allan farangur í ,þak-
poka, eða þá í vösum eða
poka, eða þá í vísum eða
í litlum bliðarpoka. Eng-
ir lausir pinklar!
6. Gætið þess, að skiðaút-
búnaður sé í lagi áður en
lagt er að lieiman. At-
liugið að skíðaböndin
passi við skíðaskóna.
Það er erfitt að lagfæra
skíðabönd í myrkri og
hríðarveðri.
F.Í.B. 30 ára.
1. Látið börnin elclci fara i
slcíðaferðir, nema veður-
spáin sé bagstæð. Veður-
bæð og frostharlca er eklci
sambærileg hér í bænum
og upp til heiða.
2. Látið börnin ávallt vera
svo blýtt klædd, eða liafa
svo milcinn fatnað með
sér, að þau geli haldið á
- sér liita, þótt illviðri geri.
Það er erfitt að gefa á-
lcveðnar ráðleggingar um
lclæðnað, en bent slcal á
það, að nærföt úr is-
lenzkri ull eru mjög hlý,
jafnvel þótt fólk verði
boldvott. Ullarvettlingar,
sem hægt er að liafa und-
ir skíðavettlingum
ullarsoklcar eru sjálf-
sagðir., Hettustalckar eða
annað, er vel getur skýlt
bálsi og höfði er mjög
þýðingarmikið. Leilið
ráðleggina þeirra, sem
vanir eru.
3. Börn þau, sem dvelja að
næturlagi í skíðaskálun-
um, ættu eftir föngum að
fara, uppeftir með fyrstu
ferðunum, og alls eklci
að fara með kvöldferð-
unum, svo þau lendi ekki
í myrkri.
4. Allir þeir, sem ekki eru
þaulkunnugir og vanir,
verða að gæla þess að
verða ekki viðskila við
bóp, sem stjórnað er af
vönum mönnum. Börn
ættu elcki að fara, nema
einhver fullorðinn bafi
vei’ið beðinn fyrir þau*
eða þá að þau biðji ein-
bvern, sem með er i för-
inni, að verða sér sam-
ferða.
5. Búið allan farangur sem
bezt, áður en lagt er að
heiman. Gerið farangur-
inn eins fyrirferðarlitinn
og unnt er. Fyrirferðar-
miklir jiokar taka mikið
á sig í fárviðri. Svefn-
pokar yerða að vera i
vatnsþéttum pokum. Iiaf-
ið bakpoka með burðar-
grindum. Forðist allan
óþarfa farangur. Mörg-
um hættir við því, að taka
mikið af gosdrykkjum
með sér. Þetta er þungt
og næringarlítið. Ef
drykkur er bafður með,
ætfi það aðeins að vera
mjólkurpeli, lcakó eða
annar næringarríkur
drykkur, og þannig uin
liann búið, að hann frjósi
ekki á leiðinni. Talcið
elcki ineiri farangur ■en
- þið eritð einfær með. Ilaf-
Um þessar mundir er Félag’
íslenzkra botnvörpuskipaeig-
enda 30 ára.
Það var hinn 18. janúar
1916 að 10 útgerðarmenn
Icomu saman í Bárubúsinu
hér í Reykjavílc. Tilgangur-
inn var að stofna til sam-
taka meðal þeirra útgerðar-
manna, sem áttu botnvörp-
unga eða gerðu þá út til
veiða.
Upp úr starfsemi F. I. B.
hafa risið sérstaklega tvær
þýðingarmiklar stofnanir
fyrir íslenzka togaraútgerð,
en það eru Samtrygging ís-
lenzkra botnvörpunga og
Lýsissamlag ísl. botnvörp-
unga. Hefir Ásgeir Þorstejns-
son verkfr. veitt báðum þpss-
um stofnunum forstqðu.
Gunnar beit. Egilsson átti
frumkvæði að stofnun Lýsis-
samlagsins og veitti þvi for-
stöðu í fyrstu.
Slcipastóll félagsmanna
liefir eðlilega ýmist vaxið
eða minnkað á þessari löngu
starfsbraut, og liggja til þess
margar ástæður, viðráðanleg-
ar og óviðráðanlegar. Flest
munu skip félagsmanna hafa
verið 42 cn nú cru þau að af-
loknum ófriðnum 28. Eins
og .gefur að skilja liafa skip
félagsmanna á öllum tímum
veitt landsmqnnum mikla
atvinnu og greitt hefir verið
í bein vinnulan lil skipsbafna
og verkamanna við af-
greiðslu skipanna og verkun
afla þeirra svo bundruðum
milljón króna slciptu, aulc
mikilla fjárframlaga til ríkis
og bæiarfélaga.
Eins og gefur að skilja
hefir starfsemi félagsins auk-
izt og eflzt eftir því sem tím-
ar liðu, og þá elcki sízt hin
síðari árin meðan ófriðurinn
Framh. á 6. síðu
Frjálst
framtak
hefir gert Reykja-
vík að nýtízku
borg.
Látið það ráða
áfram í bænum.
KJÓSIÐ D-LISTANN!

tXKCdl'