Vísir - 25.01.1946, Blaðsíða 4

4
V 1 S I R
Föstudaginn 25. janúar 1946
VISIR
DAGBLAÐ
Dtgefandi:
BLAÐAUTGÁFAN VÍSIR H/F .
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1660 (fimm línur).
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Menntamenniniii.
— segi og skrifa tíu, — fundust þeir
s menntamennirnir i kommúnistaflokkn-
um, og flestir eru þeir nýútskrifaðir úr sænsk-
iim kómmúnistasellum, sem starfa þar beint
undir handarjaðri heimatrúboðsins í ráð-
•stjórriarríkjunum. Það er ekki að furða þótt
kommúnistar stæri sig af að hafa jafnstórum
menntamannahópi á að skipa. Ef til vill væri
þó ekki úr vegi, að vekja athygli á því forn-
kveðna, að „af ávöxtunum skuluð þið þekkja
]>á.“ Langflestir þessarar tíu menntamanna
eru þjóðinni gersamlega ókunnir. Enginn
dregur í efa, að þeir hafi eitthvað lært á bók-
ina, en hvar hefur margra þeirra gætt þar
fyrir utan? Vonandi gefst þeim færi á að
sýna sig í verkunum. Það hafa þejr ekki gert
til þessa.
Menntamennirnir tíu eru barnaleg auglýs-
ing fyrir deyjandi flokk. Kommúnisminri hef-
ur þróazt víða um lönd, og ekki sízt á
styrjaldarárunum í Svíþjóð, en þess eru fá
dæmi, að greindari stúdentar eða námsmenn
af íslenzku bergi brotnir, hafi ánetjazt hon-
um, en þó cru þar heiðarlegar undantekn-
ingar. Við skulum vona að þessir tíu mennta-
menn heyri þeim til, enda má þá telja líklegt
að þeir sjái að sér i tíma og skipi sér í hóp
þjóðlegra menntamanna, sem eru miklu fjöl-
mennari, en liinir afvegaleiddu. En hvar eru
svo ávextirnir af fundarhaldinu? Nokkur
bros og dálitið af meðaumkun samborgaranna,
sem er vel kunnugt um að sumir mennta-
menn geta verið barnalegir engu síður en
aðrir og slíkir menn eru ekki bornir til stórra
hluta né forystu. Ein af kennisetningum
kommúnista, hljóðar svo, að því er Jóhannes
skáld úr Kötlum hermir, að menn eigi ekki
að vera að hugsa, með því að kommúnistiskir
vísindamenn hugsi fyrir þá. Er þetta í sam-
ræmi við það, er mcnn taka allt gott og gilt,
sem stendur í fræðibókunum, en þá.er ekki
að undra þótt slikir m^nn geti þrifizt sóma-
samlega innan kommúnistaflokksins.
Kosningar.
Wommúnistar leggja rika áherzlu á, að telja
" fólki trú um að fylgi þeirra aukist
stöðugt hér í bænum. I þessu augnamiði
stilltu þeir svo til að Dagsbrúnarkosningar
voru látnir fram fara rétt fyrir bæjarstjórn-
arkosningarnar. Þátttaka í þeim kosningum
vár svo iítil að mcnn undrast almepnt það
áhugaleysi, sem ríkjandi virðist meðal verka-
manna fyrir félagsmálum sínum, en'vel kann
það að stafa af einræðisbrölti kommúnista
innan félagsins. Þótt smalað væri dyggilcga
lókst kommúnistum ekki að auka atkvæða-
tölu sína innan íelagsins. 1 sjómannafélagi
Reykjavíkur fengu þeir 55 atkvæði af 274,
en í verkakvennafélaginu Eramsókn fengu
þeir 12 atkvæði af 408 greiddum atkvæðum.
Allar þessar tölur sína Ijóslega að fylgi
Eommúnista fer hrakandi, jafnvcl í Dagsbrún
þar sem sumir félaganna fylgja þeim að mál-
Bm til þess eins að fá frið og sæta ekki of-
sóknum. Hitt er svo annað mál að uppi-
vöðslusemi kommúnista verður ekki kveðin
niður með öðru móti en því, að menn fylki
sér við bæjarstjórnarkosningarnar fast um
D-listann.
Sigurinn er vís,
ef allir Sjálfstæðismenn gera skyldu sina.
Má ekki Eg trúi því ósköp vel, að þú hafir
gleymast. mikið að gera þessa dagana, lesari
góður. Við hverju er svo sem að búast, eins og
nú slendur á? Þú þarft vafalaust að verjast
kosningasmölum, sem sækja að þér úr öllum
áltum, og ef til leggur þú einhverja vinnu
af mörkum sjálfur fyrir flokk þinn. Það er eins
og gengur fyrir kosningarnar, en þó er það eitt,
sem þú mátt ekki gleyma, þótt kosningar fari
í hönd — þú mátt ekki gleynia að telja fram
til skatts. Þú getur að visu látið það dragast
fram yfir helgina, en heldur ekki marga daga
fram yfir kosningadaginn.
*
Ulu er bezt Þegar talað er um einhver leiðinda-
af lokið. verk, sem vinna þarf, segja menii
ýmist „illu er bezt af lokið“ eða „frestur er á
illú beztur“. Það á víst ekki sízt við, þegar
um skattaframtal er.að ræða, en þó^held eg,
að réttara sé að segja hið fyrra í þessu til-
felli. Og því fyrr, sem allir skila framtali, þvi
fyrr fá menn að sjá skattskrána, geta þvi fyrr
byrjað að kæra og — vonandi — fengið fyrr leið-
rétting múla sinna. En þá er lika að láta það
ekki dragst að ganga frá framtalinu og koma
því til Skattstofunnar. Framtalsfrestur er út-
runninn á fimmtudagskveld í næstu viku.
*
Skrímsli. Enskur maður, K. K. Doberer að
nafni, hefir skrifað Vísi til að spyrj-
ast fyrir um orminn í Lagarfljóti. Bréf Dober-
ers er á þessa leið: „Á 18. og 19. öld heyrðust
oft fregnir af skrimsli, láðs- og lagardýr (órmi)
eða einkennilegu vatnadýri, mjög stóru, er hefð-
ist við i Lagarfljóti á íslandi. Frá þessu var
skýrt af mjög trúverðugu fólki og leilcur mér
hugur á að vita, hvort síðar hafi borizt l'regnir
um að slíkt dýr hafi sézt í Lagarfljóti, svo að
þér vitið, eða verið birtar í hlaði yðar.“
*
Llðsbón og mannalætL
Alþý'ðuflokkurinn og Framsókn leggja sig nú alla fram
til þess að telja sjálfstáeðisiriöntíum trú um, að þeim sé
nauðsynlegt að kjósa lista þessara flokka, vegna væntan-
legrar samvinnu Sjálfstæðisflokksins og kommúnista í
bæjarstjórn. Slik liðsbón sýnir litla þekkingu á hugaVfari
sjálfstæðismanna yfirleitt, en hún sýnir jafnframt, að nú
er þröngt í búi þessara flokka og litil von um góðan ár-
angur í kosningunum, ef þeir ekki fá óvænta hjálp ein-
hversstaðar frá. Þrátt fyrir þetta reyna þeir að læra sig
mannalega, en engum getur dulizt vonleysið og málefna-
skorturinn.
Sjálfstæðismenn verðá að gera sér Ijóst, og þá ekki
sízt þeir, sem eru andvígir stjórnarsamvinnu við komm-
únista, að vinni sjálfstæðisstefnan glæsilegan sigur við
þessar kosnnigar, þá verða að engu áhrif kommúnistanna
á málefni bæjarins, og engin samvinna við þá verður
þoluð. Þess vegna verður hver einasti sjálfstæðismaður
að gera skyldu sína á sunnudaginn, án tillits til þess, hvort
hann er óánægður með stefnu núverandi stjórnar eða ekki.
Þegar litið er til þess ástands, sem nú er í ýmsum lands-
málum, vegna áhrifa frá upplausnarstefnu kommúnist-
anna, er það aukin hvöt hverjum alvarlega Juigsandi manni,
að forða Reykjavík frá samsteypustjórn, togstreitu og
lirossakaupum, með því að láta einn flokk fara með völd-
in, er stjórnar án öfga. Aðeins Sjálfstæðisflokkurinn ‘get-
ur fengið það fylgi, sem til þess þarf. Enginn hinna flokk-
anna getur komizt nálægt því að ná meirihluta. Þess vegna
er enginn annar vegur, enginn annar mögufeiki til að forð-
ast það, að málefrii bæjarins og afkoma borgaranna verði
kastað í deiglu stríðandi minnihlutaflokka, — engin önnur
leið cn að veita lista Sjálfstæðisflokksins brautargengi.
J&lnstæSnz i sögn BeYkjavOmz'9.
Kommúnistar þykjast auðsjáanlega hafa komið ár sinni
vel fyrir borð, er þeir gátu hópað saman nokkrum „mennta-
mönnum“ til þess að mæla með lista þeirra. Eru þeir flestir
þekktir fyrir þjónuslusemi sína við rússneska einræðið.
Blað kommúnista ritar um þetta af nriklum fjálgleik og
segir, að „mcnntamannafundurinn boðar stórsigur“, „al-
þýðan tekur völdin í Reykjavík". Er með þessu reynt að
breiða yfir, hversu fundurinn var nauða-ómerkilegur, enda
fóru sumir ræðumanna mjög hjá sér og var auðsjáanlega
órótt í hlutvci'kunum. Þjóðviljinn kallar þennan atburð
„einstæðan í sögu Reykjavíkur“, og má það vafalaust til
sanns vegar færa að því leyti, að vesalings „menntamenn-
irnir“ munu varla hætta sér aftur í slíkt grínhlutverk.
Vonbrigði. Blaöið varð því miður að gei:a hréf-
ritaranum þau vonhrigði, að til-
kynna honum, að ormurinn í Lagarfljóti liefði
j ckkert látið til sin heyra eöa sjást um langt
árahil, svo að menn væri farnir að telja hann
1 af. En hafi einhverjir haft spurnir af honum
upp á síðkastið, þó að það liafi ekki komið i
hlöðum (enda hafa þau haft kappnóg áð gcra
'vegna furðuljósa og kosninga, siðustu vikurn-
|ar), þá væri rétt að láta mig vita, svo að eg
geti koprið frðgnnnum áleiðis til mannsins, þvi
að liann hefir sýnilega mikinn áhuga fyrir að
frétta eittlivað af orminum.
Finnast Það mun A’ist varla vera til það land
víðast. í veröldinni, sem á ekki eitt eða fleiri
furðudýr í þjóðsögum sínum, líkt og
við eigum orminn i Lagarfljóti. Af skrímslum
Þeir fita hvað biðnz þeina.
þeirn, sem sögur fara af í nágrannalöudunum,
mun skrímslið í Loch Ness í Skotlandi vera
þekklast. Það hefir verið að gera vart við sig
Þeir vita, hvað bíður þeirra, ef þeir tapa. Þess vegna
er tryllingur kommúnistanna því meiri sem nær dregur
kosningunum. Þeir vita, að dagar þeirra eru taldir sem
ráðandi flokks, ef kosningarnar sýna að fylgi þeirra er
þverrandi. Undanfarin ár hafa þeir lifað á því, að margir
hafa trúað, að þeir væri lýðræðisflokkur, sem hefði lagt
niður byltingarstarfsemi sína. Sigursæld Rússa í stríðihu
og hið mikla lof, serri sungið var rauða hernum í öllum
löridum bandamanna, sló bjarma á íslenzku kommúnist-
ana og margir fóru að lítp á þá með velvilja og trún-
aðartrausti.
með mismunandi millibilum 'alveg fram á síð-
ustu ár, og hefir fjöldi heiðvirðra manna full-
yrt, að þeir hafi séð það svamla um vatnið, jafn-
vel oftar en einu sinni, og nokkuru fyrir strið
sást það svo oft, að blöðin í London voru farin
að liafa stöðugan vörð við vatnið. Þá lét skrimsl-
ið ekki sjá sig.
*
iLoftskip? Menn hafa konrið mcð ýmsar tilgát-
ur um, hvað rnuni eiginlega valda því,
að þessar skrímslissögur komust á kreik í Skol-
landi. Sunrir vilja halda því fram, að einhverju
sinni er „skrímslið" sást, hafi þar verið um
Nú sjá meírn, að traustið var óverðskuldað. Nú hafa
þeir komið fram í dagsljósið eins og þeir eru, — sem úl-
sendarar erlcndrar einræðisstefnu, er taka við skipunum
erlends valds. Þeir fara að hér á lándi alveg eins og flokks-
bræður þeirra og lærimeistarar fara að í öðrum löndum,
Póllandi, Rúmeníu, Júgóslavíu, sem þeir hafa lagt undir
sig. Alstaðar endurtekur sig sama sagan, saga harðstjórn-
ar, einræðis og ofbeldis, sagan um fólkið, sem ekki þorir
að láta í Ijós skoðanir sínar af ótta við ofsóknir.
Kommúnistarnir íslenzku vita vel, að alþýða manna
hefir nú aðra skoðun á þeim en hún hafði við síðustu
kosningar. Straumur andúðar liggur nú á móti öllum þeim
sovjet-hugsjónum, sem þeir berjast fyrir. Þess vegna bcrj-
ast þeir nú fyrir tilveru sinni. En nú er tækifærið fyrir
bogarana að hrinda þeim af höndum sér, að reka út öll
áhrif þeirra í íslenzkum stjórnmálum. Ef þeir tapa við
þessar kosningar, bera þeir aldrei sitt barr aftur. Þeir
munu hjaðna niður, þurrkast út. Og þá mun strax breyt-
ast til batnaðar í íslenzkum stjórnmálum og í atvinnu-
vegum landsmanna.
trjábol að ræða, sem var á reki um vatnið. önn-
ur erv á þá leið, að þýzkt loftskip muni hafa
ihrapað í vatnið í stríðinu 1914—18, er það var
í leiðangri yfir Bretlandseyjum, og muni loft
eða gas í geynium þess verða þess valdandi, að
]iví skjóli upp, þegar rót kemst á vatnið. Ýmsar
1 fleiri skýringar hafa menn komið fram með,
en menn hafa samt ekki verið neinu nær þvi
að ráða „gátuna".
■ *
Bréf frá í sambándi við skrifin um þá, sem
templar. „setja svip“ á IiafnarstræJið, héfi eg
fengið eftirfarandi bréf frá „templar":
„Hvað segðu menn við því, að rikið verði einni
af þeirn tugum milljóna, sem inn koma fyrir
áfengi og tóbak, til að reyna að hjálþa þeim,
sem ríkið hefir gert að aunringjum með verzl-
un sinni? Ætli það mætti ?kki kenna mörgum
mönnum að vinna aftur fyrir það fé — og hætta
að drekka? Það væri eitthvað vit í slíku fjár-
framlagi. Það Jiarf „nýsköpun“ við þessa
drykkjumenn, og svo væri liægt að nota þá á
eftir til að vinna að verkefnum nýsköpunar-
innar!“