Vísir - 05.02.1946, Qupperneq 2

2
V 1 S I R
Þriðjudaginn 5. febrúar 1946'
>
D,l eodór 4t
rnaó on:
Eg sé Seyðisfförð ofan af Síöf•
um — eftir fförutsu ár,
Farið um Fagradal og yfir
Fjarðarheiði í bifreið um
miðjan vetur.
„Stafir“ eru nefndar
brekkur tvær, hinar lengstu
og bröttustu, sem vegurinn
liggur um ofan af Fjarðar-
beiði, — þegar komiS er af
Héraði á leið tj] Seyðisfjarð-
ar, — eða Hífri- og Neðri-
Stafur.
Fyrir f jórum áralugum átti
eg oft leið li'm Fjarðarbeiði i
öllum árs.tíðum. Þessi heiði
er brjóstrugur fjallvegur uni
2CÖ0 fete hár og fátt eitt þar
að sjá, sem glatt getur aug-
tvð. Þó er það tvenrtt, sem
ferðaiangur myndi vilja mik-
áð á sig leggja til að sjá. Ann-
að er hin fagra fjaliasýn og
yfirsýn yfii’ sveitina fögru og
viðáttumiklu: Fljótsdalsliér-
aðið, sem blasir við sjónum
of norðurbrún heiðarinnar.
Þar glampar á lygnt Lagar-
fljótið, sem liðast um sveitina
miðja, eftir endilöngu, biikar
á Smjörfjöllin bláliyít ,til
norðurs og Skjaldbreið til
vesturs, fyrir hbtni Fljóls-
dals, en til austurs sér alit út
á Héraðsflóa.
Þar varð Mnttbías gamli
Jochumsson svo hrifinn, að
liann féll um háls Skapta
ýinar síns Jósefssonar, og
þeir grétu háðir, — en fengu
sér svo einn á eftir. Og Matt-
hías orkti siðan iiinn mikla
Ijóðaflokk um Héraðið. Eg
var þá strákur og hestasveinn
þcirra karlanna. Oft liafði eg
yfir heiðina farið, en aklrei
fyrri veitt því athygli, hvílík
dásemdar fegurð blasti þarna
við sjónum.
Litið ofan í
Seyðisfjörð.
Hinu hafði eg oft veitt at-
hygli, liversu fádæma éin-
kennilega sjón er að sjá, bæði
fagra og hrikalega, ]>egar
komið er norðan yfir lieiðina,
niður undir Neðri-Staf. Þar
ojinast man'ni útsýn ofurlitla
stund, ofan í Seyðisfjörð, úr
1500 feta liæð. Sér þar yfir
snikinn hluta Kringlunnar (þ.
e. hafnarinnar) og kaupstað-
arins og er þar eins og ofan
í einn ferlegan pott að sjá, —
langt, langt niðri er vatnið í
pottinum, stundum úfið og
ólgandi, eins og bullsjóði í
pottinum, en stundum er það
eins og skygður spegill, sem
fjöllin Bjólfur og Strandar-
tindur spegla sig í á víxl.
Þegar eg var strákur, var eg
vanur að nema þarna staðar
á heimleið, þegar gott var
veður, og skoða þessa æfin-
týra-sýn mér til unaðar. Þar
hafði faðir minn kent mér.
Og nú vildi eg sýna körlun-
um, Matthíasi og Skapla,
seyðpollinn minn, á lieim-
leiðinni. Nú var hvorki tím
tár né faðmlög að ræða, þvi
að brenriivínið var þrolið.
En eg minnist þess, að Malt-
hías kvaðst ekki viljað hafa
misst af þessari sjón, „fyrir
nokkra peninfía“.
Núna, — eftir rétt fjörutíu
ár, gefst mér aftur kostur á
að sjá þessa sjón, og þó er
bún í þetta sinn miklu likari
mvnd í æfintýra-bók, en eg
befi séð hana nokkru sinni
áður.
Heilaáfall.
ÉgWdr a’ð rárigfá niður yið
höfnina í Reykjavík hér á
dögunum, og kom þar að,
sem „Esja“ lá. Sýnilegt var,
að þar áttu menn annrikl og
að verið var að búa það góða
skip til férðar. Eg raksl á
einn stýrimanninn á bryggj-
unni og spurði hann, liverl
nú væri heitið Lerðinni.
„Austur um land og norð-
nr,“ anzar hann.
Það var eins og við mann-
inaj. mælt. Eg fékk samstund-
is eitt af þessum lieila-áföll-
ubi, efa „tirain waves“, sem
slundum verða mér til láns.
Mér datt sem 'sé i hug, að enn
væri eg ekki búinn að ráða
það við mig, hvern eða hverja
eg ætti að lirella með návisl
riiiririi um jólin. Eg gat ekki
til þess liugsað að kúra einn
og gleymdur heima lijá mér,
uppi í sveit um hátíðarnar, —
og nú sá eg það skyndilega,
að ekkert gat betur lientað
mér, en að fara um borð i
„Esju“ og láta berast með
henni til bernskustöðvanna.
Þar myndi verða gaman að
eiga enn ein jól, — eftir
f jörutíu ára f jarveru. Og mér
var eiginlega ekkert að van-
búnaði. Skotsilfur vantaði
mig að vísu „upp á stund-
ina“, en það gat eg fengið út
á einn eða tvo langhunda,
sem eg var með i töskunni
minni, — og tannbursta gat
eg fengið mér í leiðinni.
Þetta gdkk eins og í sögu
og stundu síðar var eg kom-
inn um borð í Esju ferðbú-
inn.
Ferðafélagar.
Þeim er nú svo sem ekkert
nýnæmi á að sjá mig, þjón-
unum og þernunum á „Esju“.
Eg er orðinn þar hálfgerður
Iieimagangur, og alltaf hafa
þau einhver ráð með að hola
mér niður á notalegum stað,
þó að allt sé sagt fullt. Eins
var í þetta sinn. Auðvitað
hafði eg engan farseðil og
átti ekkert rúm víst. En rúm
fékk eg von bráðar. Þó var
viðurgerningurinn með lak-
asla móti í ]>etta sinn, þvi að
ífyrstu njclttina varð ;eg að
hýrast með þremur hávaða-
mönnum Færeyingum — éðá
voru það Vestmanrieýíú£ár?
— og varð ekki svefnsamt.
En næsta morgun hurfu þeir
úr klefanum og liafði eg
liann síðan einn, eins og hvcr
annar höfðingi.
Komið var við í Vest-
mannaeyjum, eins og lög
gera ráð fyrir og eftir það var
ró og spekt á skipinu, enda
fór siðan vel um alla. Veður
var slarkfært meðfram suð-
urströndirini og allmargt
farþega á ferli. Ilornafjarðar
var og minnzt í þessarj ferð,
þó að ekki væri farið þar inn
og síðan „sleikt liver höfn“
eins og sagt er. Að morgni
ánnars dags ferðarinnar var
„Esja“ komin til Fáskrúðs-
fjarðar og lá þar Jengi dags.
Þar voru grá fjöllin en al-
veg snjólaust í liyggð.
Bíll til reiðu.
En það þótti mcr einkenni-
legt, að þegar inn sá í Reyð-
arfjörð, — en það var að
áliðnum degi hinn 14. þ. m.
þá sá ekki votta þar fyrir
snjó í fjöllum. Þetta höfðu
einhverjir farþeganna vitað
óg' líöfðu nokkrir Seyðfirð-
©
ingar, fyrir forgöngu Arna
Vilhjálmssonar forstjóra,
pantað feifreið frá Seyðisfirði
(simleiffis frá Fáskrúðsfirði)*
og skyldi liún vera komin til
Reyðarfjarðar um það bil,
sem Esja kæmi þangað. Eg
fréiti af þessu af liendingu
og hað Arna að lofa mér að
fljöta með, ef þess væri kost-
nr. Það myndi verða eins-
dæmi í sögunni, .að fara í
bifreið yfir Fjarðarheiði um
hávetur. — Þetta var fúslega
veitt.
Og þegar til Reyðarfjarðar
kom, stóð .þar á bryggjunni
stór bifreið frá Seyðisfirði
og beið okkar. Var lagt af
stað svo að segja fafarlaust,
eða um fimmleytið, og urð-
um við sjö farþegarnir.
Sá heitir Þórbjörn Arn-
odd^spn, sem bifreið þessari
stýrir og er orðlagður bif-
reiðarstjóri fyrir dugnað og
dirfsku. En bifreiðin er þræl-
sterk amerísk hernaðarbif-
reið, sem víst má bjóða ærið
riiikið, eða svo sýndist mér í
þessari ferð, sem nú var far-
in.
Upp á Hérað.
Var nú Iialdið svo sem leið
liggur inn Reyðarfjörð og
upp í Fagradal. Ekki gat
heitið að snjór sæi á Dalnum
og má segja, að vegurinn
væri eins og fjalagólf alla
leið uipp í Hérað,,— og bar
ekkert til tiðinda. Okkur leið
vel í bílnum, því að þar var
Iilýtt, og tvær ungar, seyð-
firzkar meyjar, sem með
okkur voru, héldu uppi glað-
værð með gamansömu hjali
og hlátrasköllum.
Þegar komið var að vega-
mótum, hjá þorpi þvi, sem
nú er að byggjast sk.ammt
fyrir ofan Egilsstaði, var
numið staðar. Voru nú settar
keðjur á hjóí bifreiðarinnar
og til enn frekari öryggis, tók
Þorbjörn þarna sand í poka,
til þess að dreifa á svell-
bólstra, sem hann hafði séð
á Fjarðarheiði.
Og síðan var lagt ‘á heið-
ina. upp bratta Fardagafoss-
hrekkuria. Ekki ér bílvegtít’ á
iFjaíðarheiðii en fyrir nofakr-
um árum var ruddur vegur
yfir hana, þar sem áður var
reiðvegurinn, og er sá vegur
sæmilega fær bifreiðum á
sumrin og hefir verið endur-
hættur lítils liáttar á ári
hverju þannig, að hlaðnir
hafa verið vegarspottar liér
og ]iar, þar sem verst var
yfirferðar og liafa þá um leið
verið teknir af veginum
hlykkir. Og í Stöfunum hefir
verið gerður hlaðinn vegur.
I „ólgusjó“.
Geklc nú allt að óskum,
þangað til komið var vel upp
á heiðina. Fór þá heldur að
kárna gamanið. Ekki var þó
mikill snjórinn. Víða voru
auðir kaflar á veginum lang-
ar leiðir. En æði margir voru
skaflarnir. Gerði Þorbjörn
þá ýmist að láta vaða á súð-
um yfir þá, í sínum eigin
hjólförum — og það var þol-
anleg meðferð á okkur far-
þegunum og bifreiðinni. Hitt
var svo aftur á móti ekki al-
deilis notalegt, þegar liann
hrá sér út af veginum, til þess
að kræka fyrir skafla, ogj
öslaði þá urðir og ófærur,;
svo að billinn steypti stömp-
um og ók sér á allar hliðar.
En að tvennu dáðist eg þá:
fyrst og fremst því að bíllinn
skildi ekki liðast í sundur, —
og svo hinu, hveru vel lá á
bilstjóraum. Það var eins og
að það væri einmitt svona
hrölt, sem ætti við hann.
Þessir útúrkrókar urðu
einkum tíðir um það leyti,
sem við vorum að koma að
sæluhúsinu, á miðri heiðinni,
og eftir það, þangað til kom-
ið var að Stöfunum. Skömmu
áður spurði einhver farþeg-
anna, livort nú væri ekki
„búíð það versta“.
Það versta
er eftir.
„Nei, — nú er einmitt það
versta eftir,“ svaraði Þor-
björn og hló við. Ekki kom
þetta þó^svo mjög við okkur
farþeganna, en það mun
hafa reynt því meira á leikni
og þrek Þorbjarnar, þvi að
þetta voru tveir eða þrír
svéllbólstrar á hættulegum
stöðum, þar sem litlu eða
engu mátti muna, eða ekkert
út af bera og engu skeilca.
Þegar þessar ihættulegu ó-
færur voru að baki, sá eg
fyrst hvern snilling við höfð-
um við stýrið. Seinasti bólst-
urinn var í brekku, þar sem
einnig*var beygja á veginum,
en hátt fall ofan af honum
á aðra hönd og ekkert þar til
slöðvunar, ef hjólin skrikuðu
á annað borð. Þegar að þvi
svelli kom, stöðvaði Þorbjörn
bílinn, tók sandpokann og
stráði á svellið svo sem sand-
urinn éntist til. Yfir bólstur-
inri ók hann síðan ákaflega
liægt og gætilega. Engu að
síður rann bíllinn til einu
sinni, en Þorbjörn náði þeg-
ar tökum á honmn aftur —
og allt fór vel. En eg er
hræddur um, að við höfurn
öll haldið niðri í okkur and-
anum.
Lítið þarf að bæta.
Þessar torfærur á heiðinni
voru þó svo smávægilegar,
bæði skaflarnir og bólstr-
arnir, að ekki hefði kostað
nema lítilræði að lagfæra þar
veginn, svo að ágætlega fær
hefði verið leiðin öll, ef „liið
opinbera“ hefði t. d. haft
nokkurn áhuga á að halda
lienni opinni í lengstu lög, —
þó að ekki sé til þess að ætl-
ast, að einn bílstjóri taki það
á sig, þótt afburða duglegur
sé og hafi jáfnvel sjálfur
nokkurt gagn af. En væntan-
lega dregst það nú ekki lengi
úr þessu, að hlaðýin vegur
verði lagður á Fjarðarheiði.
En nú á eg brátt von á því
að sjá ofan í æfintýra-potl-
inn minn, jafnvel þó að
dimmt sé orðið. Því að eg
veit að þeir spara ekki við
sig rafmagnið Seyðfirðingar
og að enginn kaupstaður á
I.andinu er betur upplýstur en
Seyðisfjarðarkauiistaður. Og
eg þarf ekki lengi að híða,
því að allt í einu hrópar
stúlkan, sem situr í framsæt-
inu, og klappar saman lófun-
um eins og krakki:
Ljósin heima.
„Nei, — lítið þið á! Er
þett.a ekki fallegt! „Sjáið.þið
öll ljósin — heima!“
Og vist er það fallegt. Það
er komið kolsvarta myrkur.
En langt, Iangt niðri í hvos-
inni blika og titra ótal, ör-
smá ljós og speglast i skyggð-
um fleti Kringlunnar. Eg
greini ekkert skipulag á um-
hverfi Ijósanna, en þetta er
eins og einhver fjarlíegur
töfraheimur. ö£ þétt'a vaií
minn töfraheimúr i hernsku.
Þétta er fjörðurinn minn -—
Seyðisf jörður!
Klukkan átta um kvöldið
er eg seztur að snæðingi hjá
bernskuvini minum einum,
úti á Búðareyri. Tæpar þrjár
klukkustundir höfðum við
verið á leiðinni frá Reyðar-
firði til Seyðisfjarðar og
heilan sólarhring spöruðum
við okkur með þessu bragði,
því að Esja kom ekki fyrr en
á föstudagskvöld til Seyðis-
fjarðar.
Þess má svo að loltum geta
að laugardaginn 16. ]x m. fór
Þorbjörn á þessum ágæta bíl
sínum upp um allt Iiérað
með póstinn úr Esju, og alla
leið upp að Skjöldúlfsstöð-
um á Jökuldal og kom „ofan
yfir“ á sunudagsnótt.
Síðan hefir snjóað litils-
liáttar og í morgnu sagði
Þorbjörn, að nú yrði liklega
ekki farið um sinn yfir lieið-
ina nema i Jeppa.
Seyðisfirði, 20. des.
Í VÖRUMíriA
I BÚKAKÁI'UR
! BRÚFHAi'SA
I -VÖRUMEiIKI
2TÍJ7’ VERZLUNAIf-
MERKi; SIGLl.
AUSTURSTRÆT/ /2.
Kaupum
allar bækur, hvort heldur
eru heil söfn eða einstakar
bækur. Einnig tímarit og
blöð.
Békaverzlun
Guðm. Gamalíelssonar
Lækjargötu 6.
Sími 3263.
Nýkomið
kjólaefni.
Svissneskt,
Amerískt
og
Enskt
löggiltur skjalaþýðari
(enska).
Heima kl. 6—7. e. h.
Suðurgötu 16. Sími 5828.
Hárlitun.
Heitt og kalt •
permanent.
með útlendri olíu
Hárgreiðslustofan Perla
H’-iji.rii ;a ni