Vísir - 05.02.1946, Blaðsíða 4

V 1 S I R
Þriðjudaginn 5. febrúar 1946
VISIR
DAGBLAÐ
Utgefandi:
BLAÐAÚTGAFAN VlSm H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1660 (fimm línur).
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Markaðshorfur.
V
fýsköpunin og raunar öll afkoma íslenzku
þjóðarinnar byggist á hinum erlenda
markaði. Það eitt nægir ekki að unnt sé að
selja framleiðsluna, heldur verður verðið að
svara framleiðslukostnaðinum til og raunar
bétur. Sá markaður, sem við nú búum við er
brezki markaðurinn fyrir sjávarafurðir okkar.
Bretar eu sjálfir einhver mesta fiskveiðaþjóð
íieims og hyggst að verða sjálfri sér nóg í
því efni. Er því Ijóst að brezki markaðurinn
•er ótryggur og getur brugðist fyrr en varir.
£r jafnvel talið sennilegt að bann kunni að
lokast að mestu eða öllu nú með vorinu, þar
•eð tugir brezkra skipa bætast í veiðíflotann
éi mánuði hverjum. Hvort sem brezki mark-
nrinn lokast deginum fyrr eða seinna verðum
"við að vera við því búnir og hafa gert allt,
sem unnt er tíl þess að afla annarra íryggra
markaða. Verður þá að leita til meginiamls
Evrópu fyrst og fremst, en auk þess geta
.viðskipti við Bandaríkin komið til greina.
'Væri -mjög æskilegt ef unnt reyndist að ná
}>ar hagkvæmum viðskiptasamböndum, mcð
(því að ame'ríski markaðurinn er íryggari en
lEvrópumarkaðurinn og verður það um ófyrir-
.sjáanlega framtíð.
Meginland Evrópu má beita lok.að tins og
æákir standa, fyrir innflutning sjávarafurða.
Hafnarborgir liggja flestar í rústum, sam-
göngukerfi álfunnar er gersamlega lamað og
flutningum verður ekki kómið við að neinu
ráði fyrr en samgöngukerfið hefur verið bætt.
> Ef til vill gæti flutningur með fiugvéium
komið til greina. Gætum 'við þar lært af
réynslu Norðmanna og annarra þjóða í því
eí'ni, en einmitt þessa dagana fara -fyrstu til-
raunirnar fram. Sennilegt er, að verðmætari
zfisktegundir mætti f'lytja til stórborga Evropu,
¦ef heppilegur flugvélakostur í'cngist og hafið
væri samstarf um fiskflutningana milli út-
^erðarmanna, frystihúsanna og annarra aðila,
sem rutt gætu brautina fyrir slíkum viðskipt-
um. Þess leið þarf að athuga, með því að lík-
indi eru til, að einmitt nú mætti fá flugkost
fyrir lágt verð, þar eð um offramleiðslu á
flugvélum hefur verið að ræða á ófriðarár-
unum, miðað við þarfirnar á friðartímum.
Tilraunin er vel þess verð, að hún verði gerð,
•og ef til vill liggur þama lausn flutninga á
Tverðmætum vörum i framtíðinni.
: Evrópumarkaðurinn getur orðið mjög- mik-
:ill og að sama skapi öruggur, og vafalaust
:má auka hann verulega frá því, sem var á
árunum fyrir stríðið. Til þess að svo megi
verða, þarf að kenna þjóðum Mið-Evrópu og
Suður-Evrópu neyzlu fisks, en slíkri neyzlu
"cru þessar þjóðir allsendis óvanar eins og sak-
:ir standa. Meðan bjargarskortur er ríkjandi í
álí'unni, má telja sennilegt, að þjóðirnar séu
fúsari til að taka upp nýjungar í matarhæfi,
en reynist aftur tregari til slíks, er nægjanlegt
rverður um venjulegar neyzluvörur. Alla þessa
möguleika verður að athuga gaumgæfilega,
•ef forða á allsherjar hruni íslenzkra atvinnu-
>ega og viðskipti við meginlandið verður að
taka upp strax og þess er kostur, hvernig
xxo senfíslíkum viðskiptum verður við komið.
Landsöfnun t i 1 i tijálpar bág
Evrópu,
Heitið á alEa þjéðina
aðbfevðasHl
auSi Kross íslahds hefir
ákveSiS aS'hefja söfn-
un aS nýju, aS þessusinni
fynr hungruS bg cleyjancli
börn í MiS-Evropu.
Ástæðan fyrir þessari söl'n-
'un er sú, að Ráúða Krossin-
um hafa bórizt átakanlegar
skyrsínr um ástá'ndið í Mið-
Evrópu, og bann' þar að auki
verið hvaltur 'til þess af
Rauða Kross-stofnunum cr-
lendis.
Eingöngu meðalalýsi.
Fé því, sem. nú safnasl,
verður aðeins varið lil
kaupa á meðalalýsi, en við
Islendingar crum 'sú þjóð, er
framleiðum mest af því, að
tiltölu við aðrar þjóðir. Söfn-
un þessi, ef að gagni á að
koma, verður að ganga skjótt
— og þeir, er vilja styðja
þetta mannúðarmálefni,
verða að bregða við fljótt og
vel: Nú f ara í bönd þeir mán-
uðir, sem verða" hungruðu
í'ólki í Mið-Evrópu einna erf-
iðastir, en það eru marz og
apríl. Rauði Krossinn hefir
því ákveðið, að láta söfnun
þessa aðcins standa til 20.
| þ. m., og treystir því, að all-
' ir, er vilja leggja eitthvað af
mörkum, brcgði fljótt við,
svo að hægt vcrði að koma
því, er safnast, nægilega
í'ljótt á ákvörðunarstað.
•
Um 4 lönd að ræða.
Þau lönd, scm aðallcga
þarfnast hjálpar og áætlað er
að rcyna að veita aðstoð, eru:
Austurríki, Pólland, Tékkó-
slóvakía og Þýzkaland. Hcf-
ir verið ákveðið að deila því,
er keypt verður af lýsi, jafnt
á milli þessara landa. 1 því
skyni befir vcrið Icitað til
manna, -sem hafa' j tjáð sig
fúsa til þpss að hjálpa og vcr-
ið sctt a" laggirnar fjársöfn-
unarnefnd, sem á að aðstoða
Rauða Krossinn. Þessir menn
eru í nefndinni: Ásgeir Þor-
steinsson f ramkvæmdarst j.,
Eggert Kristjánsson stýrkpm.
Ásgeir Stefánsson framkv.-
stjóri, Hafnarfirði, Kjartan
Thors framkv.stj., Einar 01-
geirsson alþm., Loftur
Bjarnasen útgerðarmaður,
Sveinn Benediktsson útgerð-
armaður, Valtýr Blöndal
Vilhjálmur Þór
Finnbogi Guð-
útgerðann., og
Sigurðs.son yfir-
bankastj.,
forstjóri,
mundsson
Sigurður
læknir.
Allar deildir samtaka.
Stjórn Rauða Krossins ætl-
ar að leita til allra deilda á
landinu til þess að fá þær til
þess að taka þátt í söfnun-
inni. Mál þctta 'liéfir vcrið i
undirbúningi um skeið og
hei'ir R. K. staðið í sambandi
! við B. K.-stofnanir erlendis
um fy'rirgreiðslu til þess að
kóma meðalalýsinu á ái'anga-
stað og h'efyr hvarvetna feng-
ið góðar undirtcktir.
Luðvig Guðmundsson
skólastjori mun og einnig að-
stöða K.K.l. meðan á söfn-
uninni stcndur, cn hann liefir
starfað í þágu hans áður, eins
og inenn muna og ferðazt á
vcgum h!ahs víða um Mið-
Evrópu.
Sigurður Sigurðsson,
berklayfirlæknir, sem skýrði
blaðamönrium í'rá því er bér
heí'ir vcrið sagt, óskaði þess,
að blöðin aðstoðuðu Ratiða
Krossinn við söfnunina mcð
því að taka á móti fégjöfum.
er bærust þeim. Einnig verð-
ur allan tímann tekið á móti
gjöfum í skrifstofu Rau'ða
Kross Islands í Hafnarstræti
5."
Ávarp f rá R.IC.Í.
Samkv. bréfiun og skýrsl-
um, sem stjórn Rauða Kross
Islands hafa borizt frá er-
Iendum* Rauða Kross-stoí'n-
unum, eru riú milljónir barna
á meginlandi Evrópu í lífs-
hættu stödd vegna klæðleys-
leysis, sjúkleika og langvar-
andi fæðuskorts. Er eigi ann-
að sýnna en að mikill f jöldi
þessara barna muni verða
hungurmorða, eða bíða var-
anlegt tjón á heilbrigði sinni,
andlegri sem líkamlegri, ef
ekki berst sfórum aukin og
skjót hjálp erlendis frá.
Vér Islendingar framleið-
um hlutfallslega meira en
nokkur önnur þjóð þá vöru,
sem flestu cða öllu.öðru cr
líklegri til bjargar þessum
nauðstöddu börnum, en það
er meðalalýsi. Með hæfileg-
um dagsskammti af lýsi, sem
fullnægj bíetieí'naþörí'inni og
cinnig bætir að verulegu leyti
úr feitmetisskortinum, nægir
ein flaska af lýsi cinu barni
í nálega tvo mánuði.
Enda þótt stjórn Rauða
kross Islands sé það ljóst,
að Islendingar hafa nú. þcg-
ar látið allmikið fé af hendi
rakna til hjálpar erlendum
þjóðum, telur hún sér skylt
að beita sér fyrir því, að erin
verði gert betur, ef verða
mætti til þess að bjarga
mörgum bágstöddum börn-
um frá sjúkdómum eða
dauða.
Stjórn Rauða kross Islands
vill því beina cindrcgnum til-
mælum til allra Islcndinga,
að þeir enn leggi nokkurt fé
af mörkum, til kaupa á með-
alalýsi, sem sent verði hið
fyrsta til Mið-Evrópu og út-
hlutað meðal þurfandi barna,
i sámráði við Rauða kross-
stofnanir viðkömandi landa.
Til þess að hjálpin komi
að sem mestum o'g beztum
Framh. á,.6, síðu
SJííðkferð. Eg brá mér upp í Hveradali á skiði
í fyrradag. Eg var búinn að lesa í
Vísi að skiðasnjór væri þar upp frá, svo að
mér datt í hug að reyna hann. Eg hefi ekki koin-
ið á skíði i fjölmörg ár og var enginn skíða-
garpur áður, svo að menn mega trúa því, að eg
var ekki burðugur. En maður varð að reyna að
bera sig mannalega innan um alla þessa garpa,
sem þarna voru og léku lislir sínar. En það geta
heldur ekki allir verið listamenn í þessu efni
frekar en öðru og það bæri sannarlega ekki
míkið á hinum leiknu, ef ekki væri hægt að
bera þá saman við okkur klaufana. Svo að þeir
standa eiginlega í heilmikilli þakkarskuld við
okkur.
*
Lítill Srijór var lítill til fjalla, fannir aðeins i
snjór. sumum brekkum og á jafnsléttu stóðu
þúfnakollar viðast upp úr snjónum.
Harðfenni var víðast og færi ekki gott, sízt fyr-
ir klaufana. Þótt úrkomur hafi verið miklar fyrr
í vetur hafa hlýindin jafnframt verið svo mikil,
að um snjókomu.hefir óvíða verið að ræða, að
minnsta kosti hér sunnanlands. Virðis-t þessi
vetur ætla að verða mjög snjóléttur, ef svo
heldur áfram sem hingað til og nú er hann
byrjaður að rigna enn á ný.
Skíðamótin -Nú fara* skíðamótin að nálgast.
nálffast. Skíðafólkið okkar hér sunnan-
lands verður að fara að æfa sig, en
til þess þarf snjó, mikinn snjó. Hamj var svo
lítill um helgina og skíðabrekkurnar svo fáar,
að við lá, að hver flæktist þar fyrir oðrum. Og
þá er alltaf byrjað á að bölva okkuri klaufunum.
Við verðum að vona og biðja forsjónina um að
gefa skíðamönnunum okkar góðan snjó — fljótt,
í snatri og undir eins. Og jafnfranit' verðum
við að vólia, að bændurnir taki þær óskir ekki
illa upp, því að veðurfarið hefir leikið svo við
þá undanfarið.
Blika á Það virðist eitthvað vcra farið að kast-
lofti. ast í kekki hjá stórþjóðunum á þingi
sameinuðu þjóðanna, sem nú situr á
1 rökstólum í London. Klögumálin ganga á víxl
I — Iran krerir yfir framferði Rússa og þeir kæra
þá á móti yfir framferði Breta. Þetta var byrj-
unin. í ræðum, sem fluttar voru_um málið, byrj-
aði annar aðilinn — fulltrúi Rússa — á þvi að
bera Brelum á brýn að þeir stofnuðu friðinum
í hættu, en fulltrúi Breta svaraði og sagði á
ínóti, að það væri frekar frá áróðri Rússa, sem
friðirium stafaði hætta. Þannig standa málin.
*
¦óglæsileg Þetta er óglæsileg byrjun á starfi
byrjun. þeirrar samkundu, sem ætlað er að
leggja gruhdvöllinn að stofnun þeirri,
sem á að sjá svo um, að þjóðir heimsins gcti
lifað í sátt og samlyndi í framtíðinni. Vissulega
var ekki við öðru að búast en að ýmis .vanda-
mál yrðu tekin þar til meðferðar, enda er stofn-
unin til þess gerð að leysa þau riiál, sem kiinna
að valda friðslitum eða gera sambúð þjóðanna
erfiða og hættulega. En hitt getui;. mönriúrn ekki
dulizt, að ckki er sama hvernig málflufningi er .
beitt á slíkri samktindú.
Sekur eða. Það er alvarleg ásökun á hendur
saklaus. þjóð, að hún stofni friðinum í hættu.
Það vCrður vitanlega hlulverk ör-
yggisráðsins að ákveða, hver sé.sekur i málinu
— af hverjum hætta stafar með þeim ráðstöf-
unum, sem hann hefir gert i landi sinu eða utan
þess, en ásakánir einar um það, gera það ekki.
En þœr hleypa illu blóði í menn og gera sam-
starfið á engan hátt auðveldara og ætti þó að
vera ölhun þjóðum kaþpsmál að auðvelda sam-
vinnuna frekar en hitt. Ásakanir eru lika hættu-
legastar í byrjun starfs stofnunarinnar, þegar
hún er óreynd og grunnsteypan varla hörðnuð.
En þetta mál verður eldvígsla þessarar stofnun-
ar. •
* •
Stríðs- Styrjöldinni er lokið, menn eru hættir
gain'an. að vcgast með vopnum, en afleiðingar
styrjaldarinnar má sjá, hvert sem litið
er. En þótt slríðið sé búið, eru menn ekki hættir
að búa tfl styrjaldarsögur — gamansögur um
atvik úr slríðinu. Sú síðasta, sem eg hefi séð,
var í Punch og 'líljóðaði svo: Fuglafræðingur
einn hefir 'sagt frá því, að einu sinni er hann
var að skoða fugla á slriðsárunum, hafi hann
nærri beðið bana af kúlum, sem hermenn á æf-
ingu skutu. Að því er bezt verður -séð, hefir
maðurinn funtlið- vélbyssuhreiður!......