Vísir - 04.03.1946, Blaðsíða 4

'4
VISIR
Mánudaginn 4. niarz 1946
VISIR
DAGBLAÐ
Utgefandi:
blaðautgáfan yisir h/f
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1660 (fimm tínur).
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Dýrt gaman skemmtilegt.
Dbgsbrúnardeiluiihi er lokið fyrir aðgerðir
sáttasemjara ríkisins og ríkisstjórnar-
inriar. Er ekki nema gott eitt uhi það að segja,
er vinnudeilur eru felldar niður, nreð því að
verkstöðvun mun vera dýrasta óhóf, sem
almenningur leyfir sér i siðuðu þjóðfélagi.
Verkamenn fengu lítilsháttar liækkun launa,
eiiikum þeir er lægst eru lauriaðir, og hefur
mönnum talizt svo til, að þeir muni vera
6—8 vikur að vinna uþp tap það, sem þeir
biðli vegna verkfallsins, miðað við dagvinnu
eina saman. Verkamenn eru sízt ól' hátt laun-
aðír, ef eingöngu er tekið tillit til verðþensl-
unnar, en hitt er annað mál hver greiðslugeta
atvinnuvögarina og almennings er. Verka-
menn vita mæta vel, og sýndu á því fullan
skllning að höfuðnauðsyn er að barátta verði
hafin gegn verðþenslunni, enda íögðu þéir
ekki höfuðkapp á launahækkun út áf fyrir
sig, heldur aukinn kaupmátt krónunnar.
Þetta er rétt og skynsamleg afstaða, endá
mun raunin sýna á komandi hausti að verð-
hækkun innanlands afurða mun gera bétiir
en að éta ppp alla þá launahækkun, sem
verkamenn hafa fengið, ef ekki verður komið
í veg fyrir að dýrtiðarskrúfan haldi áfram að
jsntíast.
■ Þjóðviljinn leggur ríka áherzlu á að verk-
íall Dagshrúnar hafi verið politiskt, þannig
að það ha.fi ekki miðað að kaúphækkun einni
og út af fyrir sig, heldur almennum hags-
munamálum verkamanna að því er vcrð-
hólguna varðar. Blaðið leggur áherzlu á þrjú
„stórpolitisk“ atriði, sem verkamenn hafi
fengið fram. Er hið fyrsta að sett verði upp
alriienningseldhús, hið annað að neytenda-
félög fái innflutningskvóta og loks að vinnu-
miðlunarskrifstofurnar verði sameinaðar. Af
þeásu virðist Þjóðviljinn svo draga þá skyn-
samlegu ályktun að verkamenn séu reiðu-
húnir að til áð „standa allir scm cinn á vet-
rvahgi hagsmunasamtaka sinna og umfram
allt allir eitt á vetvangi stjórnmálanna“, enda
gefur hlsiðið í skyn að næsta skrefið sé verk-
l'all til þess að koma á landsverzlun. Þetta
virðist éinkennileg álýktun, með því að neyt-
endafélög geta aldrei haft hag af því að|
afsala í heridur landsverzlunar skilyrðunum)
til að bæta hag launþcga eða neytenda. Slíkt |
er fráleitt, enda verkamönnum eins vel ljóst
og hverjum öðrum hversu gif tusamlegur
opinber rekstur er, þótt hann hafi verið íát-
jnn við gangast að þvi er munaðarvörur
varðar, svo sem tóhak og brennivín, en á
öllum þeim reksíri mætti þó mikið spara og
myndi vera gert, ef einstaklingar eða neyt-
endafélög ættu í hlut. Allur þorri verka-
manna mun vera algjörlega fráhverfur lands-
verzlun og myndi ekki fást til að efna til
vcrkfalls hennar vegna, enda. ljóst a.ð þar
væru verkalýðsfé!rjgin komin inn á hála hraut,
sem gæti réyrizt já:im sjálfum einna skeinu-
hættust vegna almenningsálitsins, sem leyfir
vitlcysunni ekki 'að vaða skéfjalaust uppi,
])ótt kommúnistar uni hcnni vél.
Á fundi Borgfirðingafé-
lagfirs í fyrrakveld var á-
kveðið að efna til sýningar í
Reykjavík á borgfirzkum
ljcsmyn.dum óg gefa þær síð-
an út í sérstakri myndabók.
Þar var enhfremur ákveðið
að hefja söfnún horgfirzkra
minja, það er éldri og yrigri
muna úr Borgarfjarðarhér-
aði sem hafa menningarlega
eða sögulega þýðihgu á einri
eða annan hált. Er ráðgert að
ágóðanum af fyrirhugaðri
myndasýningu og mynda-
bókarútgáfu Verði varið lil
þessarar mirijasöfnunar og
minningasafns.
A fundinum var rtíett um
stofnun söngkórs iiirian
Borgfirðingafélagsins, Cn það
mál hefir áður borið þar á
góma. Hafa þegar férigizt
ágætir söngkraftar í kórinn
og mun Helgi Hallgrímsson
hafa stjórn haris á liendi.
Fjöldi manns gekk í félag-
ið á fundinum og inuriu nú
vera gengnir í það rúmlega
800 manns.
Að fundarstörfuih loknum
Iiófst kvöldvaka. Þar var
sýnd laridkyhningarkvik-
mynd í litum frá Alaska er
sýiidi gullgröft, vegagérð,
fólk i)g láhdslag, og var hún
hæði fróðleg og skemmtileg.
Stefán Jónsson kennari las
frumsamin kvæði, frú Svava
Þtirhjarriardöttir söng við
undirleik Gunriars Sigur-
géirssonar og loks var stíg-
rim dans til kl. 2.
•För skemilitunin í liví-
vetna ágætlega fram.
mai*ss.oi|R
Kristján Bjartmarsson,
hreppsnefndaroddviti í
Stykkirhólmi er 60 ára í dag‘
Kristján hefir verið odd-
viti Stykkishólms i meira en
15 ár. Hefir hann auk þess
liaft með höndum ýfnis
trúnaðarstörf fyrir kaup-
túnið, svo sem verið formað-
ur rafveitunefndar o. m. fl.
ÖIl þessi slörf hefir hann
leyst með prýði og unnið sér
traúst og virðingu samborg-
ara sinna.
Þjóðræknisf éiaffinu hefir
borizt svarskéyti frá Vestur-
Islendingum peim, er félag-
ið hefir boðið liinffað á1 Sæmundqr Jórissöri. Þá voru
Ste-fBBim jDýr-
Dýrfirðingafélaff var stofn-
að hér í bæimm í gær.
Stófnfundurinn var hald-
inn að Þórscafé og sátu
liann á 2. hundrað maims.
Á fundinum var lagt fram
frumvarp að löguin fyrir
félagið og var það sam-
þykkt. Samkvæmt lögunum
gela þeir gerst félagar sem
fæddir eru í Dýrafirði að
Ingjaldssandi meðtöldum,
eða þeir sem dvalið hafa þdr
í miirnst 5 ár. Ennfremur
maki félagsmanns og hörri,
1() ára eða eldri.
Formaður var kosinn
Kristján Bergsson en með-
stjórnendur: Kristján Sig.
Kristjánsson, Viggó Nathan-
aclsson, Bjanii Jóhssön og
sumri komanda.
Segir í skéytinu, að það
sé þeim mikið fagnaðarefni
áð fá hekifæri lil þess að
heimsækja ættlaiul sitt og
inuriu þeir allir koma, ef
fararléyfi fsést. Þeir, sem fé-
lagið hauð eru: Einar P.
Jónsson og Stefán Einars-
son en þeir eru riTstjórar
Heimskringlu og Löghergs,
Grettir Jóhannesson konsúll,
og konur þei’rra.
Nýff báfur smf$-
>»
s

Nýjum vélbáti var hleýpt
af stokkunum hjá Skipa-
smíðastöðinni Ðröfn í Hafn-
arfirði s. I. föstudag.
Bátúrlrin hláut heítið „Haf-
dís“ og er 43 torin að stærð.
Eigandi hans ér Gísli Súrs-
son.h. f.
Sigurjón Einarssón skipa-
smíðameistari teikriaði bát-
inn, en vélsmiðjan Ivlettur
annaðist járnstníði og niður-
Meðal setningu vélar. Báturinn er
verkamanna eru að vísu nokkrir kommún-! húinn öllum nýtízku tæk j-
istar, en þeir muilti^yfiriMH riein skynsam- Um og ci j ihið. , varidaðasta'
ari en svo, að þeir síyðji landsvcrzlunar-, skip í hvivétnö, Ilann fer 6
kröfu broddanna.
iveiðar í þessari vikú.
Og kosnir Iveir varastjórn
endur og tveir endurskoð-
endur.
Á fUndinum var kosin 5
nianna skemmtinefnd til
þess að anriast skemmtanir
á starfsárinu og er frú Em-
ilía JónaSdóttir formaður
liennar. Einn heiðúrsfélagi
var lcjörinn á fundinum, en
það var síra Þórður Ólafsson
fyrrum prestur að Söndum.
'Hafði hánn þjónað allan
sinn prestsskap í Dýrafjarð-
arþingum.
S^j'öttuj ur
Sigurðúr
Eirgarssoii
Sjötíu ára er í dag- Sig-
urður Einarsson, verkamað-
ur, Laufásvegi 20, hér í bæ.
Sigurður er bóþhneigður
íriaður, enda fjölfróður i
sögulegum efnrim. Hanji’er
Ijúfmenrii liið mcsla, ræðinn
og skemmtilegúr og á því
marga góða kunningja. Er
enginn efi á því, að þeir
munu senda horium hugheil-
ar háitiirigjúóskir á þessu.ni
merkilegu tíiriamótum í æfi
haris.
„Upp koma „Upp koina svik um síðir“, segir
svik gamall málsháttur, og víst er úm
að érindi Ara Arnalds sýslmnanns,
er hann flutti í Rikisútvarpið fyrir nokkru,
sannaði sannleiksgildi þessa. Fyrir einni öld
var reykviskur skartgripasali á ferð á Austur-
landi. Ilann hvárf með dularfullum hætti og.
spurðust ekki afdrif hans. Um eitt hundrað ár-
um siðar fannst dysjuð beinagrind. Allar lrk-
ur benda til, að þar liafi verið skrautgripasalinn.
*
„Spennandi“. Mun óverijulegt, að afdrif irianna
skýrist svo, sem sýslumaður lýsti
svo prýðilega á Jdögúrium. Erihdið var allt ávo
vel samið, að fálítt ér’um útvarpsérindi, þótt
mörg kunni þar að vera góð. En arik þess var éfú-
ið sérstíétt óg „spenmmdi", eins og sagt er um
vissa fégurid skáldsagna, Slikar þjóðsögur ber
að skrá öðrúm frekár, sein þó hefur verið
veridilega til haga háldið.
■*
riirigfréttir. Þétta var nú frá sjálfum mér, en
við því aétla eg að bæta bréfi, sem
cg fékk fyrir lielgina frá „áheyrenda þingfrétta".
Hann segir: „Nii síðustu dagana — og nokkur-
urti sinriúm áðrir, — hófir ný rödd lésið frétlir
af störfmn Alþingis. Mér líkar vel víð þá rödd.
Hún ér látlaus og lilgerðarlaus og eigaiidinn ér
fluglæs. Þó finnst mér það gaili, hvérsu hratt
harin les oft. Gérði ekkért til og væri ráuriar
öllu betra, að harin færi ekki alveg svöiia geyát,
því að oft er erfitt að fylgjast méð fióknmn mál-
um, þegar svb hratt er lesið.“
*
í samt lag. Rærinn okkar var ekki lengi að korii-
* ast i samt iag, eftir að lausn fannst
á Ijagshrúnardeilunni. Bijaimifcrðin var orðin
lítil s.íðus.tu dagana. svo litil, að maður var hvergi
nærri eins hræddur um lif sitt og áðúr. Nú er
umférðin orðin jafnægileg og áður, — allir bil-
ar komriir á stað aftur — nema strætiávagnarnir.
Þeir kúra í skúrum síjlúm og biða eftir kallinu.
Það hafa verið mikið viðhrigði fyrir marga, að
hafa ekki „strætó“, og eínk’arilega kemur það
sér iíla fýrir þá, sem fjarst búa Miðbænum.
*
Án Hita- í salnhandi viú þau viðbrigði, sem
veitunnar. það hefir verið mörgum, að geta
ekki brugðið sér i strætisvagiii um
bæinn, datt mér í hug, hvort mönnuhi mundu
ekki þykja það líka viðbrigði, ef Hitavcitan okk-
ar brygðist eSþ^^gðan veðurdag — dælur l)il-
uðu, rafmagnjsjlausj yrði af /viðráðánlegiim or-
sökum um tíma, eða eitthvert álíka óliapp kæmi
fyrir, sem ýrði þess valdandi, að víð ferigjum
ekki góða heita Vatnið frá Beykjum. Já, þáð yrðu
sarinarlega viðhrigði Og tilIiugSiinin ér „óhuggu-
leg“, eins og sagt er á reykvísku.
*
Slæm kol. Þótt kolakaupmenn bæjariris sé állir
af vilja gerðif, gengur þeim áfarillít
áð afla ser kola, og það sem verra er, að kolin,
sém þeir fá éru injög léleg.’Þeir mundu sann-
arlega ekki geta lijálpað upp á sakirnár hjá
mörgum, cf allt í einu þyi-fli á ]ivi að halda,
að fara að kynda Ineð kohuri þau 3000 hús, serii
búin eru að fá lieita vainið. Þá muridi margur
geta sagt með sailni: „lvalt er mér á k-l-ó ....“
En vonandi verðúr það aldrei, að Hitaveifan
bregðist.
*
Skauta- Það hefir verið gaman að ganga suður
svcllið. áð syðri tjörn undanfarið, einkum á
kvöldín. Þar hefir heilbrigð æska ver-
ið að leika sér á skautum. En svellið mundi
vafalaúst véra meira sótt, ef oftar væri tæki-
færi hér í bænum til að fara á skauta. Það er
varla von að íþróttin þrifist, þegar fara verð-
ur eftir kénjúni veðursins. En vonandi eign-
.mrikt við hráðum slcautahÖll, svo að hægt verði
, . i
jð fara á skarita jafnt i svækjuhita scm hörku-
gaddi.