Vísir - 01.04.1946, Side 7

V I S I R
7
Mánudaginn 1. apríl 1946
@u(nj Hft. /hfteá:
Þær elskuðu hann allar
3.5
„Hvað er það, Pat?“ sagði hún og tók hann í
fang sér. Henni leið illa og hélt í svip, að liún
ætlaði að rjúka um koll.
„Pat frændi er að fara,“ sagði drengurinn
sorghitinn og vafði handleggjunum um liáls
iiennar og leií yfir öxl hennar á liin.
„Að fara,“ livíslaði Mollie.
„Iívar hefirðu falizt, Mollie?“ sagði John og
gekk til hennar. Það gladdi hann að sjá dreng-
inn hjúfra sig að henni. Og með sjálfum sér
hugsaði liann: „Eg geri það sem rétt er, ef eg
kvongast lienni.“ Isabella og Patrick gengu nú
einnig til hennar.
„Hvar hefirðu verið alla vikuna?“ sagði Isa-
hella. Hún var föl og tekin til augnanna, og
var engu líkara, en að hún hefði grátið.
Mollie herti upp liugann og sagði við Patrick
glaðlega um leið og hún ^iorfði á hann:
„Svo að þú erl á förum aftur?“
„Já,“ og hann gat ekkert annað sagt, en Isa-
bella gerði sér upp kæti og sagði:
„Já, líann ællar til Aausturlanda nú, svo að
við sjáum hann víst ekki aftur um langa liríð,
ef lil vill aldrei. Austurlönd eru heillandi.“
Lestin hrunaði inn'í stöðina. Kveðjustundin
var runnin upp. Umvafin örmum Pats litla
horfði Mollie á hann, liörkulega drættina í
andliti hans. Hann var sorgbitinn, en ákveðinn
á svip, og brosti.
„Eg sé hann aldrei aflur,“ liugsaði Mollie
með sér og þrýsti barninu fastar að sér, eins
og það mundi draga úr sviða lijartans. Það votl-
aði fyrir kipringi í munnvikum Patricks, er
liann tók drenginn úr fangi hennar.
„Vertu sæll, litli félagi. Svona, manslu hvað
eg sagði, drengir gráta ekki.“
En það var tilgangslaust að tala um það á
þessari stund livað drengir ekki máttu gera.
Ilann kj-ssíi Patrick. Kinnar lilla drengsins
voru votar af táraflóðinu.
„Þú verður af lestinni,“ sagði Jolm og Patrick
sneri sér að Isabellu:
„Vertu sæl, Isabella!“
Ilún gat ekki svarað, þótt liún að jafnaði
væri köld og hörð i lund. Tár vættu livarma
hennar. En John steig nú fram og sagði:
„Jæja, farðu heill, gamli félagi og gangi þér
allt að óskum.“
Þeir tókust i hendur. Og svo — um leið —
og stöðvarstjórinn blés í flautu sina, sneri
Patrick scr að Mollie, og aftur sagði' John:
„Þú verður af !estinni.“
Andartak hikaði Patrick. Augnatillit lians
var spyrjandi, og henni fannst, að hún heyrði
liann aftur segja sömu orðin, og um kvöldið,
er liann sagði:
„Ivonur fyrirgefa karlmönnum slíkar yfir-
sj ónir.“
Andarlak horfð : ;t þau í augu. Svo leit Mollie
niður. Og er hún leit upp var lestin farin, en
hvítan reyk lagði i Ioff upp, þar sem lnin brun-
aði áfram.
brosti lítið eitt, „og eg veit, að þú elskar mig
ekki. En drengurinn minn elskar þig og eg
veit, að þér þykir vænt um hann. Það er lians
vegna sem eg' spvr þig hvort þú vilt verða kon-
an mín.“
Hún leit undan og i kringum sig, og það var
sem hann gæti lesið i hug liennar, og liann
flýtti sér að segja:
„Þegar þú ert orðin — konan min,“ sagði
liann í fyrstu dálítið hikandi, „hefirðu aðstöðu
til þess að lijálpa fólkinu þinu. Það skal vera
mér ánægja að kosta skólanám Bims. Mér
geðjast að honum og liann er vel gefinn dreng-
ur. Og þú munt á margan hátt geta létt undir
með foreldrum þíniim.“
Ilann liafði dottið níður á að segja það, sem
réð úrslitum.
Þakklætistár fylltu augu Mollie.
„Ó, Jolin, ef þú vildir gera það.“
Ilún var ekkert að hugsa um sjálfa sig, að
eins um sjálfselska ættingja sína, sem hún hafði
fórnað sér fyrir.
Hún gekk til hans og lagði hönd sina á liand-
legg' lians.
„En ertu nú viss um, að þú viljir mig,“ sagði
hún lirærð. „Það eru svo margar aðrar, sem —“
„Hafnirðu mér, kvongast eg aldrei,“ sagði
John Morland.
Rétt sem snöggvast fannst henni allt lillausl
og leitt. Hjarla hennar var enn kalt, er liún
hugsaði um hann, en svo var það Pat lilli. -
„Hvert er svar þitt, Mollie?“
„Ef þú ert viss, John, um sjálfan þig, — já
— John“.
„Þökk, Mollie.“ i
Hann dró að sér Iiandlegginn, sem liún hafði
lagl hönd sína á. Hann horfði cnn á myndina,
og það var sársauki i svipnum, og liann sagði
hásum rómi:
„Að cins eilt enn, Mollic. Ef þú giftist mér —
þú getur ekki orðið mér það, sem Dorothy var,
— það sem eg á við, ef þú getur sætt þig við,
að þetla verði vináttu-lijónaband aðeins —“
Ilann hætti vandræðalega.
„Þú átt við það, John, að i rauninni verði eg
ekki konan þín.“
„Já“.
Mér hefir verið sagt, aS verkfall sé í aðsigi.
i-'.imnitt þaö? Hva'ð fara þeir fram á núna?
Styttri vinnutíma.
Þar er eg þeim alveg sammála. Mér hefir alltaf
fundizt sextíu minútna klukkustundin allt of löng.
Verkstjórinn: Hefir þér ekki verið sagt, að þú
megir ekki reykja við vinnu þína?
Verkamaðuirnn: Jú. En hver segir, að eg sé að
vinna ?
‘
Frá mönnum og merkum atburðum: !
1
HINIR ÓSIGRANDL
dundi á öllum leiðum til aðalstöðvanna, en alltaf
(
yarð þó erfiðara og erfiðara að halda uppi sam-
bandinu við Monter ofursta.
Eg ákvað að flytja skyldi aðalstöðvárnar til Stare j
Miasto (elzta borgarhlutans), því að eg taldi út-
varpsstöðina, sem var okkur nauðsynleg til þess
að geta hal't samband við umheiminn, í allt of mik-
illi hættu.
Þegar við yfirgáfum Kamler-verksmiðjurnar, fór
eg í fyrsta skipti um Ghetto-rústirnar. Áður hafði
eg aðeins séð þær gegn um glugga verksmiðjunnar.
Arið 1942 var 400.000 Gyðingum safnað saman
í þennán borgarhluta og múraðir inni. Voru þeir
síðan fluttir þaðan í stórhópum til einhvers ó-
þckkts ákvörðunarstaðar. Við vissum það ekki fyrr
en löngu seinna, að þeir liefðu verið sendir til
„manna-slátrunarhúss“.
Margar tilraunir voru gerðar til þess að hjálpa
þeim. En erfiðleikarnir voru miklir og margvís-
legir. Einasta leiðin til þess að komast inn í Ghctto
var um skolpræsin. Voru myndaðar sérstakar hjálp-
arsveitir, sem fóru með lyf og matvæli, um skolp-
ræsin, inn í þetta „víti á jörðu“. Einnig tókst ör-
fáum Gyðingum að sleppa þaðan á sama hátt og
vorir menn komust inn.
1 aprílmánuði 1943 gerðu Gyðingarnir árás á Þjóð-
verjana. Börðust þeir gegn þeim með grjóti, bar-
eflum og hnífum. Þjóðverjarnir sendu fjölda skrið-
dreka inn fyrir múrinn, og við sáum að miklir eld-
ar kviknuðu þar fyrir innan skömmu seinna. Gyð-
ingarnir hörðust al' dæmafárri hreysti í 21 sólar-
hring samfleytt, en þá liafði þeim verið útrýmt að
fullu og öllu.
Nú var Ghctto aðeins ein stór rúst, óhugnanleg-
ur minnisvarði um Gyðinga þá, sem þar höfðu lát-
ið lifið í baráttunni fyrir frelsi og réttlæti.
Við genguni í halarófu eftir mjóum stíg, sem
ruddur hafði verið gegn um rústirnar.
Stare Miasto var byggð á miðöldunum, þegar hús-í
unum var þjappað saman innan virkisveggja, og:
efri hæðir húsanna slúta út yfir hinar mjóu "götur.
Þessi borgarhluti hafði ekki orðið fyrir skemmd-'
um af völdum elds eða loftárása. Hann var nær al-
veg eins og fyrir þrjú til l'jögur hundruð árum,
gott sýnishorn byggingarlistar miðaldanna.
Aðalvarnarstöðvar heimahersins í Stare Miasto
vorii hús seðlaprentsmiðjunnar, ráðhúsið og Lands-
bankahúsið. Aðalstöðvunum valdi eg stað við Kras-
inski-torgið, í skólahúsi nokkru, sem Þjóðverjarnir
höfðu notað sem sjúkrahús.
Fyrsti foringinn, sem gekk á minn fund, eftir
að eg hafði flutt til Starc Miasto, var Wachnowski
ofursti, en hann var yfirforingi þess borgarhluta.
Hann taldi ástandið mjög alvarlegt. Sagði hann, að
óbreyttir borgarar og hermenn flýðu unnvörpum
til Stare Miasto, og þótt hægt væri að gera að sár-
um þeirra og gcfa þeim mat, þá væri ekki hægt
að verja þá fyrir óvininum, vegna skotfæraleysis.
Eg endurtók beiðni mina til London um að send
yrðu vopn og skotfæri til okkar hið bráðasta. I
pólsku dagskrá brezka útvarpsins var daglega leik-
ið lagið, sem táknaði að engra flugvéla væri von
og frá Moskvu hafði ekkert svar komið. Þann 8.
ágúst varð lieimaherinn að hörfa frá Wola.
Vaxandi ofsi .
Þctla sama kvöld gekk Jolm Morland á fund
Mollie og bað hennar. Hann var rólegur og
blátt áfram, engar tilfinningaöldur risu hátt í
huga hens. Ilann stóð í fátæklegu viðhafnar-
stofum i og' sneri baki að arninúm og starði
beint framundan sér, á mýn'd sem tekin var af
Dorolii' O't iirúðarmeyjum hennar á brúð-
kaupsdegi þeirra.
Mollie hlustaði þögul á hann. Það var komið
fram a varir hennar að segja, að þeíta kæmi
sér á óv.'ent, en i hjarta sinu varð hún að játa,
að hún luifði lengi búizt við þessu. Og þegar
liann hafði lokið máíi sínu sagði Ivún aðeins':
,,En þú elskar mig ekki?“
„Eg cr ekld að gylla, neitt,“ sa'gði Jóhn 'öÁ
.ciiiii r ,fid Vj, i.'í e j-iijlöeane'í lí iog fis
VitiB þér, að hljóö getur oröið til þess, aö snjó-
'1ÓÖ falli? Þess vegna er þaö si?lur hjá svissnesk-
un fiallaleiðsögumönnum, aö biöja samferöamenn
;ina um aö steinþegja er þeir klöngrast yfir hættu-
eg svæöi.
♦
.Viíiskiptavinurinn: Hvernig stendur á því, a'ö
yöur tekst alltaf aö koma vörum yöar út? Notiö
þér einhýérja sérstaka aöferð? ,
Umferöasalinn: Já. Eg segi aðeins fimm orö.
„Ungfrú, er móðir yðar heima ?"
♦
; » •; p..,
Viúð þér. aö í Indlandi búa; meira en fjögur
hundí uö nlilliónir manna og aö þar eru töluö yíir
i< o rnisur.iiiándi mátBflfl'j^J # {
'o'U'd. taaTI ýlÞIIUoOUUIUUy 1
Bardagaaðferðir Þjóðverjanna breyttust nú alltj
í einu. Tókst þeim ag brjóta sér braut niður aðj
Vistulu, fyrir sunnan Stare Miasto. Hófu þeir árás-!
ina með æðisgengnum loftárásum og kveiktu siðau
í hverju cinasta húsi, er var á leið þeirra. Þeir
sprengdu sér bókstaflega sagt braut gegnum hús-
in. A allri leiðiuni voru stórir skriðdrekar á stöð
ugum verði.
Strax og sambandið hafði vcrið rofið milli þess-
ara tveggja borgarhluta, sendi Monter ofursti mér
skeyti um London (annað samband var ekki áj
milli okkar) og sagði mér, að láta opna öll holræsi
í Stare Miasto. Daginn eftir kom stúlka, öll útötuðj
í óþverra, upp úr holræsisopinu á Krasinski-torg-
inu. Var þetta sendibó&i fra Montpij. t