Vísir - 06.04.1946, Page 7
Laugardaginn 6. apríl 1946
V 1 S I R
t)l. /hffeA:
Þær elskuðu hann allar
39
„Nei, við skrifumst ckki á, ef við getum kom-
izt lijá því. En liann hafði sagt mér, að liann
áformaði að kvongast — drengsins vegna.“
„Já,“ sagði Isabella og bætti við eftir stutta
þögn eins og liún væri að tala við sjálfa sig,
„vesalings Mollie.“
Patrick missti vindlinginn og var dálitla
stund að bjástra við að taka liann upp.
„Af hverju sagðirðu þetta?“
,,Af því að eg kenni meira i brjósti um hana
cn nokkurn annan, sem eg þekki. Eigingirni
annara bitnar ávallt á henni.“
„Er það svo?“
„Já,“ sagði hún af óþolinmæði. „Veizlu ekki,
hvað hún hefir orðið að þola, Æ, blessaður
seztu, mig verkjar í hálsinn að mæna upp til
þín.“
Ilann settist hjá henni og hún liélt áfram:
„Við mamma búum enn hjá John. Eg reyndi
að fá mömmu til þess að leigja hús skammt
f rá, þótt eg hefði helzt viljað vera í London, en
hún mat meira óskir Johns, að við yrðum hjá
lionum.“
„Var honum það áliugamál?“
„Það held eg,“ sagði Isabella, af nokkurri
tregðu, „eg sagði honum, að ]>að væri ósann-
gjarnt í garð Mollie, en liann svaraði því einu,
að liann væri liúsbóndi á sinu lieimili.“
Eftir nokkra þögn hélt Isabella áfram og
mælti af allmiklum ákafa:
„Ó, Pat, finnst þér ekki, að John sé breyttur
siðan Dorotliy lézt. Ifann er ekki samur eftir.
Hann var svo góður og nærgætinn, en nú
eg held, að hann láti sér á sama standa um allt,
nema Pat.“
Heffron svaraði engu og hún hélt áfram:
„Og Mollie hefir breytzt mikið frá því hún
giflist.“
„Á hvern hátt ?“ spurði hann svo viðutan og
áiiugalaus, að hún leit snögglega á hann, eins
og til þess að lesa úr svip lians, livort honum
leiddist ekki þessi frásögn hennar um einkamál
Johns og Dorothy, sem.hún sjálf liafði miklar
áhyggjur af. Pat endurtók spurninguna og' liún
hikaði, áður en liún svaraði.
„Það er erfitt að gera grein fyrir því. Hún
virðist hafa elzt um ár —- og það er eins og liún
sé óttaslegin — eins og hún óttist okkur — og
sjálft lifið.“
„Óttaslegin!“ sagði Patrick eins og hann
iryði ekki sínum eigin eyrum.
Isabella kinkaði kolli.
„Eg kann að álykta skaklct, en eg hefi ekki
getað komizt að annari niðurstöðu. Eg liefi
alltaf dáðzt að Mollie og fallið lnin vel í geð.
Hún er góð i sér, óeigingjörn, heiðarleg. Get-
urðu gert þér í hugarlund, að hún gæti gert
nokkuð rangt?“
„Nei,“ sagði liann, eins og lionum veittist
•crfitt að mæla. Hann var allókyrr orðinn og
•eftir stutla þögn sagði liann:
„Áttu við það, að hún sé óhamingjusöm?“
Ilann sagði þelta blátt áfram, en þessi orð
hans höfðu þau áhrif á Isabellu, að lmn varð
skyndilega slegin ótta og það fór eins og hrollur
um liana. Hún sneri höfði sínu hægt, unz augu
hennar hvíldu á andliti hans. Hún hafði aldrei
fyrr orðið fyrir þessum áhrifum í nærveru
lians, og cr hún nú horfði á hann, á hörkulega
andlitsdrætti hans, sem báru mikilli sálarkvöl
vitui, fannst henni, að svift hefði verið frá
tjaldi, og að hún nú loks gæti skygnzt inn í sál
lians. Það var Mollie, sem hann alltaf hafði elsk-
að! Mollie! — Henni leið eins og skyndilega
Iiefði verið gripið fyrir kverkar lienni og að
liún gæti ekki náð andanum. En hún hratt þess-
um hugsunum frá sér með miklu átaki og náði
sér. Hún tók til máls og lienni
fljólt valdi á
fannst rödd sín hljóma annarlega:
„Nei, hún er ekki óhamingjusöm, fjarri því.
— Ilún dáir mann sinn, en kannske er hún
afbrýðisöm, vegna Pats litla? Þú veizt liversu
John dáir hann — og liann er ekki hennar
barn —
Isabella yppti öxlum.
„Eg skil“, sagði Patrick og stóð upp skyndi-
lcga og fór að ganga um fram og aftur. Hon-
um sárnaði, að afbrýðisem skyldi hafa vaknað
í hug Mollie vegna barns hans.
„Mollie er vitanlega orðin hefðarkona,“ sagði
Isabella og reyndi að gera sér upp kæti.»„Það
er næstum broslegt hve mikla ánægju hún hef-
ir af að hafa fé handa milli. Ilún er eins og
barn, sem licfir fengið nýtt leikfang. Síðan er
móðir liennar lézt —“
„Er móðir liennar látin?“
„Já, fyrir nokkrum mánuðum. John ber
kostnaðinn af námi Bims og Nan. Þau eru bæði
efnileg. Og hann slyrkir sira Daw. Hann býr í
litlu húsi skammt frá okkur, svo að Mollie get-
ur litið til lians. — Ög Mollie hefir eignazt bif-
i-eið sjálf. Þú mundir vart þekkja liana aftur,
Pat, ef fundum vkkar bæri saman?“
„Það eru nú ekki miklar likur til þess.“
„Þú ællar þá ekki aftur til Englands?“
„Nei.“
Á þjáningaraugnabliki hafði liann tekið
ákvörðun um, að fara þangað ekki aftur, enda
þótt liann hefði áður verið húinn að ákveða
að sannfærast um ])að af eigin reynd livort
Mollie væri hamingjusöm eða ekki. En hon-
um fannst, að hann mundi elcki fá afborið að
sjá hana, eins og Isabella lýsti henni. Hann
vildi ekki sjá Mollie í skrautfjöðrum þeim
sem auður Johns Morlands gat veitl lienni.
„Margt virðist liafa breytzt,“ sagði hann.
„Það breytist margt á skemmri tiina en
tveimur árum.“
„En þú erl óbreytt,“ sagði hann án þess að
lnigsa út i hvernig hún kynni að skilja orð hans.
„Já,“ sagði lmn og roðnaði og hún fann til
sársauka, „já, eg er eins og eg var og verð það
áfram.“
Hún liafði mikinn lijartslátt og beið þess,
að i ljós kæmi livort liann skildi hvað luin var
a$-}£ara,,;CH þajij^.,svaraði engu, og hún and-
varpaði um leið og liún stóð upp, og hristi
kusk af hvíta kjólnum sínum. „Það er svo dá-
samlegt hérna, að eg held að eg verði að livetja
John og Mollie til þess að koma. Hann var að
tala um nýja brúðkaupsferð.“
A KVÖlWÖKVNW
Tveir menn sátu út á bryggjuhaus og voru að
dorga. Þeir veöjuðu um það, hjá hvorum mundi
íyrst bíta á. Annar þeirra varð svo ákafur, aS hann
steyptist út af bryggjunni í sjóinn. Þá segir hinn:
„Ef þú ætlar að kafa eftir þeim, þá er veðmáli'S
úr sögunni
Sjóliði nokkur var á ferSalagi um eitt þurrvi'Sra-
samasta héraS Texas-fylkis og gaf sig þar á tal viS
bonda nokkurn, er leiddi viS hliS sér son sinn ung-
an.
„ÞaS litur út fyrir, aS hann ætli aS rigna,“ segir
sjóliSinn.
„Eg vona, aS hann geri þa'S,“ svaraSi bóndi.
„Ekki sérstaklega mín vegna, heldur vegna drengs-
ins, því a'S hann heíir aldrei séS rigningu.“
♦
ÞaS var Indíánastúlka, Sacajaewa af nafni, sem
var leiSsögumaSur fyrsta leiSangurs hvítra manna,
frá Missisippifljóti vestur til Kyrrahafsins.
7
Frá mönnum og merkum atburðum:
HINIR ÓSIGRANDL
Hið sama skeði í Lublin og Lwow og öðrum þeim
stöðum, þar sem Rússarnir stjórnuðu. Allar pólskar
hersveitir, sem óskuðu eftir því að fá að fara hern-
um i Varsjá til hjálpar voru afvopnaðar af rúss-
neska hernum.
Það var ekki fyrr en eg kom til London, eftir
uppgjöf Þjóðverja, að eg sá skeyti, er sent hafði
verið frá Lublin 24. okt. 1944 og undirskrifað af
rússneska hersKöfðingjanum þar í borg. I þessu
skeyti var svar við áskorun minni til pólsku skæru-
liðasveitanna og hinna ýmsu deilda lieimahersins,
sem börðust með Rússum. 1 þessu skeyti var skýrt
tekið fram að rússneska yfirherstjórnin hefði fyrir-
skipað að afvopna skyldi alla þá pólsku hermenn,
sem með Rússum herðust, eii vildu fara hernum i
Varsjá til hjálpar. I skeyti þessu er heimaherinn
kallaður „Pólski þjóðernisherinn, sem studdur er
af útlagastjórninni i London.“
Við gerðum okkur ljóst að Þjóðverjarnir ldytu'
að hafa heyrt tilkynningu Tass-fréttastofunnar og
að þeir vissu nú að Rússarnir myndu ekki vcita
okkur neina hjálp. Við bjuggumst því við stórsókn
Þjóðverja gegn Stare Miasto, en sá borgarliluti var
mjög mikilvægur, hernaðarlega séð.
Ibúar borgarinnar höfðu nú vanið sig við hernað-
arástandið og þeir voru ákveðnir í að verjast uns
Rússar kæmn, eða meðan nokkur maður stæði
uppi.
Víglinan var oft æði einkennileg. Kom oft fyrir
að Þjóðverjarnir höfðu kjallara húss á valdi sínu en
Pólvcrjarnir hina hluta þess eða öfugt. Oft var
sjúkraskýli okkar ekki nema nokkra tugi metra að
baki víglínunni, en þó heyrðist aldrei nokkur mað-
ur kvarta.
Til þess að koma i veg fyrir að leyniskyttur kæm-
ust inn á svæði þau, er við höfðum á valdi okkar,
var óbreyttum borgurum skipað að halda sig innan
húss og hver, sem væri á ferli eftir að rökkva tæki
og ekki gæti gert grein fyrir ferðum sínum, yi’ði
tekinn til fanga. Fólkið sjálft lokaði húsum sínum
á næturnar og hélt vörð við þau, svo að enginn
ókunnur gæti stolizt inn.
Fólkið hélt síg mikið imran dvra og í liverjum
húsagarði var altari, og bænagerðir fóru fra kvölds
og morgna. Hin stöðuga hætta, sem vofði yfir fólk-
inu, gerði það trúaðra. Eg man eftir einu atriði
sérstaklega í þessu sambandi. Eg var á eftirlitsferð
og átti leið um húsagarð nokkurn, sem sprengja
hafði fallið niður í sköinmu áður.I miðjum garðin-
um lá fólkið á bæn fyrir framan fótstall úr gipsi,
en það var allt, sem eftir var af Kristslíkneskinu,
sem þar .liafði verið komið fyrir.
Á seytjánda degi bardaganna hófu Þjóðverjarnir
skothríð á Yarsjá, úr fallbyssum af sömu gerð og
þeir notuðu við umsátina um Sebastopol. Voru
sprengikúlurnar úr byssum þessum sjö feta langar
og ógu IV2 smálest hver. Var skothríðinni aðallega
beint að byrgðaskýlum, er við höfðum náð af Þjóð-
verjunum, svo og öðrum hernaðarlega mikilvægum
stöðum.
' Er skothríðin hafði staðið látlaust allan morg-
uninn var henni hætt og þýzkir sendimenn konm
gangandi í áttini til aðalstöðva okkar og héldu þeir
á hvítu flaggi. Pólskur liðsforingi var sendur til
móts við þá og þeir afhentu honum bréf er var undir-
ritað af Von dem Bach hershöfðingja, er var yfir-
maður þýzka liðsins í Varsjá.
Krafðist hann skilyrðislausrar uppgjafar heima-
hersins og bauð í þess stað að farið skyldi með með-
limi heimahersins eins og reglulega hermenn. Að
öðrum kosti yrði Varsjá og íbúar hennar gjöreytt.
Bréf þetta hafði ekki minnstu áhrif á fyrri ákvarð-
anir foringjaráðs okkar Monter ofursta. Samkvæmt
öllum hernaðarvenjum hefðum við átt að gefast
upp, cn við vissum að uppgjöf fyrir Þjóðverjum
væri sama og senda þúsundir hermanna og óbreyttra
borgara út í opin dauðann. Við liöfðum sannanir
fyrir því að Þjóðverjarnir hengdu allflesta pólska
hermenn, er þeir tóku til fanga í Varsjá og að þeir
höfðu brennt óbreytta borgara lifandi inni í húsum
sínum. Það var því ekki annað fyrir okkur að gera
en að halda bardögunum áfrám, þrátt fyrir það að