Vísir - 09.04.1946, Síða 4
V I S I R
Þriðjudagmn 9. apríl 194(5
VISIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VlSIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1660 (fimm línur).
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
___Félagsprentsmiðjan h.f. _
Slysavarnir.
T andsþingi Slysavarnafélagsins lauk fyrir
helgina, en þar var aðallega rœtt um
framtíðarskipan björgunarmálanna að ])cssu
.sinni. Hallaðist þingið að þeirri skipan, að
Slysavarnafélagið hefði með höndum allar
framkvæmdir frá landi með þeim tækjum,
sem fyrir liendi eru hvérju sinni, cn hefði að
öðru leyti sem nánasta samvinnu við Skipa-
litgerð ríkisins, sem stjórnar björgunargæzlu
á hafi úti og landhelgisgæzlunni samtímis.
Eins og sakir standa er skipan þessara mála
önnur og lakari en vera her. Einstakar dcild-
ir Slysavarnafélagsins hafa unnið mikið og
gott starf og einnig félagið í heild, en meðan
ckki er séð af opinberri liálfu fyrir fullnægj-
andi björgunarskipum, sem úthúin eru heztu
tækjum, er öryggið ófullnægjandi, cnda ekki
á l'æri Slysavarnafélagsins að ráða I)ót á slíku.
Þar getur ríkið eitt leyst vandann og risið
imdir útgjöldunum. Hefur landsþing Slysa-
varnafélagsins lagt ríka áherzlu á auknar
skyldur ríkisins í þessu efni, enda orkar ckki
tvímælis, að samtök einstaklinga geta ekki
Jiaft mcð höndum fullnægjandi hjörgunar-
starfsemi, jafnvel þótt slík samtök séu rekin
af miklum dugnaði og fórnfýsi.
Þau skip, sem kcypt hafa verið til landsins
og ætluð liafa verið til hjörgunarstarfa, hafa
ekki reynzt svo vel sem ráð liafði verið fyrir
gert, enda talin óhæf jafnt til björgunarstarf-
semi og landhelgisgæzlu. Hinsvegar mun rík-
isstjórnin hafa samið um smíði íullkomins
gæzluskips í Danmörlui, og er ekki nema gott
eitt um slíkt að segja, svo langt sem það nær.
En liér er þörf fleiri fullkominna skipa, sem
ættu að hafa bækistöðvar i eða í grennd við
helztu verstöðvar, þannig að þau gætu ann-
arsvcgai verndað veiðarfæri og landhelgina,
en hinsvcgar stuðlað að hjörgun, ef ástæða
gefst til, sem oft vill verða á hverri vertíð.
Þótt björgunarskjpin séu vel úr garði gerð
og hvergi skorti á eftirlit af þeirra hálfu,
verður það þó alitaf ófullnægjandi, ef úthún-
framlag einstaklinga.
aður veiðiskjpanna er ekki svo fullkominn
sem frekast er kostur. Hefur Landsþingið lagt
ríka áhcrzlu á að komið verði upp miðunar-
og talstöðvum á þeim stöðum, sem nauðsyn-
legt þykir og bátum verði ekki leyft að leggja
í ferðir, nema því aðeins að þess sé gætt, að
allur öryggisútbúnaður sé í góðu lagi. Er það
einn þýðingarmesti þáttur í vörnum gegn
slysum á sjó, að farkostur sjómanna sé hinn
traustasti og útbúnaður á skipsfjöl hinn ör-
uggasti, er háska ber að höndum, .enda sé
hvert far húið þeim öryggistækjum, er til
iijargar mega verða og sem koma má fyrir
á skipi, eftir stærð þeirra. 1 jjessu samhandi
hvatti jungið eindregið til að fullnægjandi
iöggjöf vcrði sett, sem miðar að fyllsta eftir-
liti við smíði og viðhald skipa, og skorar á
Alþingi að hraða afgreiðslu á frumvarpi til
laga um eftirlit með skipum, sem nú liggur
fyrir Alþingi, en Iiefur ekki verið afgreitt.
Þarfir á auknum slysavörnum eru hverjum
manni augljósar, en markvisst þarf að vinna
að þessum málum, þannig að fé verði ekki
á g!æ kastað í misjafnlega jiarfar framkvæmd-
fr. Gildir það hæði um opinbert framlag og
framhig einstaklinga.
1 • as^'4.!,.’ ■ ........
Landráða-áróður kommúnistanna.
Síðasta hálmstráið.
Mikil Eins og menn muna, var það ráð tek-
aðsókn. ið, eftir að íslanil hafði verið her-
numið, að ýmsir munir og skjöl vir safnahús-
úr Þjóðskjalasafninu og Þjóðminja-
safninu voru fluttir úr bænum, til þess að
þeir glöluðust ekki, ef loftárás yrði gei’ð á
Reykjavik og byggingin yrði fyrir sprengju.
En nú lie.fir Þjóðminjasafnið vcrið opnað al-
tveim vikum var skýrt frá því fyrir rétti, að líkur væru jmenningi á ný og liéfir verið opið uin tveggja
Undanfarnar vikur hefir margt gcrzt, sem sannfært
hefir heiminn um það, að kommúnisminn stefnir að lieims-
yfirráðum, með aðstoð kommúnistaflokka í öllum lönd- inu, bæði
um, sem taka við fyrirskipunum erlendis -frá, þótl jiær
gangi í berhögg við hagsmuni lands þeirra. Síðasta
dæmið er njósnamálið i Kanada. Þar var Jtingmaður
kommúnista tekinn fastur fyrir föðurlandssvik og fyrir
til, að aðalleiðtogi kommúnista í Kanada, Buck að nafni
og skipulagsstjóri flokksins, Cárr væru sekir um víð-
tæka njósnastarfsemi fyrir Rússa.
Kommúnistarnir íslenzku, eru margir duglegir og
greindir menn, en einmitt slílcir menn eru hættulegastir,
jiegar ofstæki pólitísks átrúnaðar hlindir j)á fyrir þegn-
leguni skyldum og félagslegu velsæmi. Eftir allt það sem
upplýst hefir verið síðustu mánuði um starfsaðferðir
kommúnista í ýmsum löndum, hvílir á jæim ískaldurí
grunur hér frá meginhluta jijóðarinnar, grunur um J)að
að henni stafi hætta af starfsemi þeirra. Sú hætta er >
fólgin i J)ví að J)eir líti á sitt pólitíska hlutverk á sama
veg og kommúnistarnir í Kanada. Þeir vita að þjóðin
trúir þeim ekki, J)eir vita að hún er á verði gegn J)eim.
Þess vegna reyna þeir nú að díaga athyglina l'rá sjálfum
sér með J)vi að stimpla menn og flokka sem landráða-
menn. Það er síðasta hálmstráið, að leika hlutverk fari-
seans og henda á aðra og segja: Sjá föðurlandssvikarana!
Þar haldast hræsnin og frekjan í hendur, sem eru cin-
kenni „fimmtu herdeildar" starfseminnar.
Broslegur bægslagangur.
mánaða skeið. f’að sem af er, heTir aðsókn að
þvi verið niikil, að þvi er Matthías Þórðarson
þjóðminjavörður skýrði mcr frá nýlega.
Mest Flektir eiga heimangengt um helgar
um helgar. eða liafa þá mestan tíma liamía
sjálfum sér og það kemur líka fram
að aðsfikninni að Þjóðminjasafninu. Á sunnu-
(lögum sækja safnið 3—400 manns, og mega gest-
ir ekki vera fleiri, því að húsakynni safnsins
eru hörmulega lítil, eins og allir vita. Og meðal
gestanna eru mjög margir drengir scm varla
getað verið farnir að hafa mikið vit á forn-
fræði, en fara þó samt í safnið, þvi að þar er
hægl að sjá sitthvað, sem nútimadrcngi fýsir
að skoða i krók og kring.
*
Vópnin, Það, sem athygli þessara drengja virð-
ist fyrst og fremst heinast að, eru alls-
konar vopn frá ýmsum timum, fyrr og síðar.
Þá langar til að skoða sverð og spjót, byssur,
„kanónu“, auk höggstokks, gapastokks og margs
annars, sem snertir manndráp, pyntingar og þess
háttar. Virðist hér vera um bein áhrif frá stríð-
inu að ræða og ýmsu því, sem siglir i kjölfar
þess. Og vafalaust eiga ýmsar „bókmennlir“ sinn
þátt í þvi að móta huga drengjanna svo, að
í sambandi við þelta skýrði þjóð-
minjavörður mér einnig frá því, að
] íiú bæri meira en áður á handæði unglinga.
Þeir vilja fyrir livern mun fá að handfjatla hlut-
ina og jafnvel færa þá úr stað. Það er ósiður.
Það er næsta broslegt, að flokkur, sem meginhluti
Jijóðarinnar grunar um fullkomið trúnaðarleysi við ætt-
jörðina, skuli hlygðunarlaust ganga fram og þykjast vera
einu mennirnir sem treysta megi. Hinir 'séu allir svikarar, ])ett;, vcrðl,r þeim forvitnisefni.
er sitji um færi til að selja land sitt í hendur útlendingum! i
Ekki er óliklegt að kommúnistarnir í Kanada hafi reynti
að villa á sér heimildir með svipuðum hætti, svo að síður Handæðl-
félli grunur á hina réttu starfsemi þeirra. Fyrir komm-
únistana íslenzku eru nú góð ráð dýr. Ef hinn nístandi
grunur fólksins nær að festa rætur, ])á eru dagar Jieirra
taldir. Þá kynni svo að fara að ])jóðin sjálf heimlaði, að,
þeim sé vikið úr öllum trúnaðarstöðum, svo áð þeir verði sem hvergi liðzt 1 söfnum 08 verður að leggja
siður hættulegir frelsi hennar og sjálfstæði. Kosningar
standa nú fyrir dyrum. Aðeins eitt getur forðað þeim frá
fullkomnum ósigri. Aðeins eitt. Og það er, að þeir geti
hrundið af sér þeim grun, að þeir séu ckkert annað en
handbendi erlendrar valdastefnu. Og nú ganga Jieir
berserksgang til að koma af sér þeim grun og hrópa í
ræðu og riti hástöfum, að engir aðrir en þeir séu trúir
málstað Islands! AUir aðrir, segja þeir að séu svikarar.
Þetta er siðasta vonin til ])ess að villa fólkinu sýn. Ef þessi
blekkingartilraun mistekst, þá cr ekkert sem getur hjarg-
að þeim frá fyrirlitningu og algeru hruni í lcosning-
unum.
ii
Vafalaust má telja, að jafnfram't „þjóðhétju“-lofsöng
kommúnista um sjálfa sig, hafi þeim verið gefin ný „lína“
um afstöðuna gagnvart Bandaríkjunum. Jafnframt J)ví
sem J)eir kalla yfirlcitt alla ncma sjálfa sig „landráða-
menn“, ausa þeir ókvæðis og svívirðingarorðum yfir
Bandaríkin. Slík háttvísi er kommúnistum samboðin, en
J)jóðin hlýtur að bera kinnroða fyrir J)að, að hafa slíka
rnenn í æðstu trúnaðarstörfum. Þeir æltu að hverfa þaðan
tafarlaust, svo að aðrar ])jóðir haldi ekki að þeir tali
fyrir munn Islendinga. Bandaríkin eiga sízt skilið af
vorri hálfu, að J)eim sé sýndur fjandskapur og tortryggni.
Fyrir þeirra forgöngu fékk íslenzka lýðveldið viðurkenn-
ingu stórveldanna. Vegna vinsamlegrar og .drengilegrar
samvinnu af þeirra hendi, höfum vér halt hetri lífsafkomu
á ófriðarárunum en nokkur önnur ])jóð í Norðurálfu.
Þeir hafa ekki rofið hér neina samninga, En ef nú er
niður. Verður að firffta einhver ráö tit að venja
safngestina af lionum. Starfslið safnsins er ekki
nægjanlega margt til þess að gela haft eftirlit
með hverjum einum og gætt þess, að hann brjóti
eltki þessa reglu. Ætti fólk að gera sér að
reglu, að snerta enga muni safnsins.
*
Leiðarvísir. Eitt cr það, sem þeir gestir safns-
ins sakna, sem koma þangað af
einskærri fróðleiksþrá. Það er leiðarvísirinn,
sem hjálpaði fólki til að glöggva sig á safnmun-
um og sögulegu gildi þeirra eða menningargildi.
Leiðarvísir þessi er nú uppseldur og væri æski-
legt, að hann yrði gcfinn sem fyrst út aftur, við
f.vrsta tækifæri, aukinn og endurbætlur, því að
að honum var gott gagn.
*
Ölvun Menn munu hafa tekið eftir því upp
við akstur. á siðkastið, hve oft er frá þvi skýrt
í blöðum, að menn liafi verið teknir
fyrir að aka bil undir áhrifum áfengis. Þótt
mönnmn kunni að þykja margir teknir, má þó
fástlcga gera ráð fyrir því, að margir sé ölvaðir
við akstur fyrir hvern einn, sein tekinn er, því
að bæði eru bílar í bænum nú orðnir niargir
og auk þess drykkjuskapur mikill.
3fc
Hættulegur Mörgum þykir það „h......... frekja"
leikur. hjá lögrQglunph. nð- reyna að ganga
•;?.«• ‘ ■ • úr ■skuggá' úifi,i hvcM menn, sem ak'a
bíluin, sé tindir áhrifum viiís. En á hitt nnmu
— eða ættu -4- menn ekki siðuiv að líta, að það
cr hættúlegur leikur, að aka bil uridir áhrifum
áfengis. Þegar maður cr þannig á sig kominn,
kominn tími til að Jieir hverti burt héðan með lið sitt,
þá er það ríkisstjórnin sem á að bera slíkt mál fram af igetur billinn orðið að morðtóli í hömhmi..,hairs
hendi þjóðarinnar — en ekki kommúnistar. Þeir hafa ekki, íog orðið honum sjálfum og öðrum aðlwiafheg'-
og munu ekki mæla fyrir munn Jjjóðarinnar. Þeir mælajar svo er komið, er of seint að lofa sjálfmn
aðeins fyrir munn þeirra sem þeir þjóna og hlýða. sér og öðrum bót og betran.