Vísir - 24.04.1946, Page 1

Vísir er 16 síður
í dag.
VI S I
\ wB Æm mm
36. ár
Miðvikudaginn 24. apríl 1946
92. tbl. A
IIiií nýja vísitöln.
— Þjóðkunnir menn
láta í Ijós álit sitt.
Vísir” hefir beðið nokkrá þjóðkunna nienn að svara
eftirfarandi spurningum:
1. Eruð þér þeirrar skoðunar, að byggja beri kaup-
gjalds- og verðlagsvísitölu að verulegu leyti á
útflutningnum og afkomu atvinnuveganna?
2. Hvað álítið þér um tillögur þær, sem Björn Ól-
afsson hefir nýlega sett fram um nýja vísitölu?
3. Teljið þér aðra leið heppilegri til þess að draga
úr verðþenslunni og halda atvinnuvegunum gang-
andi?
Stiúli
Qu öwn untissun
alþingismaður:
1. Eg tel rétt að laun og
kaupgjald i landinu verði
miðað við tekjur þjóðarinn-
ar af vöruframleiðslu á
hverjum tíma og látið breyt-
ast með þeim.
2. Um tillögu hr. Björns
Ólafssonar, fyrrv. ráðherra,
um ilýja vísitölu, vil eg laka
fram, að eg tel þær stefn'a í
rétta átt, og eg er lir. B. Ó.
sammála um margt af þvi,
sem fram kemur í greinum
hans um þetta efni, er birt-
Ust í Vísi 19.—21 f. m. Eg
tel þó réttara að launavísi-
talan verði reiknuð nokkuð
á annan liátl en þar er lagt
til. 1 fyrsta lagi tel eg rétt,
að eigi sé aðeins miðað við
verðmæti útflutningsins,
lieldur við tekjur þjóðarinn-
ar af vöruframleiðslu, bséði
til innanlandsnotkunar og
útflutnings. Það er engu
þýðingarminna að aukin sé
framleiðsla á vörum til
Uotkunar innanlands, sem
getur orðið til að spara inn-
flutning á neyzluvörum,
Iieldur en að auka útflutn-
inginn. En til þess að gera
þennan útreikning ekki of
erfiðan i framkvæmd, lel'eg
að komast mætti af mcð að
taka þar til greiiia fram-
leiðsluvörur sjávarútvegs og
landbúnaðar og þær iðhað-
arvörur, sem mesta þýðingu
bafa fyrir afkomu þjóðar-
innar, og af iðnaðarvörum
eru það þá aðallega þær, scin
unnar eru úr innlendum
hráefnum. í öðru lagi tel eg
ekki ástæðu til að taka með
i vísitöliiútreikninginn verð
á aðfluttum vöruin, heldur
sé Íáúnávísitaian eingöngu
byggð á framleiðslutekjum
þjóðarinnar. Má i því sam-
bandi bcnda á, að launamenn
liafa engu verri aðstöðu en
aðrír til að afla sér lifsnauð-
sjmja, ef þeir fá i sinn hlut
hæfilcgan skerf af þjóðar-
tekjunum.
3. Eg lit svo á,.að því að-
eins sé unnt að koma at-
vinnulifi og fjármálum
þjóðarinnar á heilbrigðan
grundvöll, að þjóðartekjun-
um sé sanngjarnlega skipt
niilli þjóðfélagsstéttanna,
cftir ákveðnum reglum, en
þar ráði ekki tilviljun cin
eða kröfufrekja einstaklinga
og hópa, sem hafa náð að-
stöðu til að skannnta sér
sjálfum ríflegar úr þjóðar-
búinu en réttmætt er. Tii
þess að ná þessu marki, tel
eg óhjákvæmilegt að ákveða
launagreiðslur i eitt skipti
i eðlilcgu samræmi við tekj-
ur framleiðcnda og lála þær
síðan hrcytasl j réttu hlut-
falli við þær breytingar, sem
verða á framleiðslutækjun-
um. En jafnframt þarf að
gera ráðstafanir til að stöðva
ýmiskonar óholla fjármála-
starfsemi og gróöabrall, sem
mjög hefir færzt í aukana á
síðustu árum, og sem hefir
veitt mörgum stærri Iilut
af fekjum þjóðarbúsins en
þeir hafa til unnið.
Til þess að Iýsa nokkuru
nánar skoðunum mínum á
þessu máli, leyfi eg mér að
senda hér með:
f) Tillögú til þihgsálýkl-
itiiár um útreikning á fránl-
leiðslutekjum þjóðarinnar,
sein eg flutli í saineinuðu
Alþingi i seplember 1911.
Tillaga þessi var samþykkt
á þinginu 5. okt. 1911, og
mun llagsiofan nú vinná að
þessiun útreikningum eftir
fyririhælum rikisstjórnar-
innar. En slika úlreikninga
er óhjákvæmilegt að gera lil
þess að únnt sé að finna
laúhavisitölu, sem byggð er
á framleiðslutekjum þjóðar-
innar.
2) Nefndarálit rnitt uin
frumvarp til laga um laun
starfsmanna ríkisinsj dags.
16. lebr. 1945, og tillögú um
nýja launavísitÖlu, byggða á
f.ekjum þjóðarinnar af vöru-
frainleiðslu. Þessi liréyting-
artillaga mín við launalaga-
frumvarpið var felld i neðri
deíld Álþingis 20. febr. i 945
með aðeins fjögurra atkvæða 1
mun.
Mér er að sjálfsögðu
ánægja að eiga frekari bréfa- ]
skipti eða viðræður um þessi
efni við hverja þá, sem
hafa áhuga fyrir að koma
þeim málum í heilbrigðara j
horf en nú er.
(Greinargerð á ofanncfnd-
uhi þingajijöium er of langt
mál til þess að hægt sé að
taka Jiað með hér, en þeir,
sem vildu kynna sér þetta
nánar ættu að afla’ sér
nefndra þingskjala).
JPéiur
Ottesen9
alþingismaður:
Björn Ölafsson, fyrrver-
andi fjármálaráðherra hefir
tekið sér fyrir hendur þarft
verk og þakkarvert er hann
réðst i að kryfja til mergjar
visi töl u fy ri rkom ulag það,
sem við höfum búið við nú
um skeið og áhrif þess á
alvinnulífið i landinu. Eru
atliuganir lians í þessu efni
og tillögur, hinar merkileg-
ustu og mjög athyglisverðar.
Það dylst ckki hýe var-
húgavert það er gagnvart úl-
flu tningsverzluninni að
kaupgjald og afurðaverð
innanlands ráði einvörðungu
að heila iná vísitöhmni. Af-
leiðingin af því að þessi til-
högun er höfð á útreikningi
visitölunnar er sú að hvað
eltir annað, kaupgjaldið og
vöruverðið. Þegar kaup-
gjaldið hækkar, hækkar af-
urðaverðið og svó koll áí*
kolli. Við hverja liækkun
rýrnar kaupmáttur lcrón-
unnar. Með þessari tilhögun
getur það vel koniið fyrir,
að kaupgjald og verðlag inn-
anlands hækki Jiý útflutning-
urinn falli í verði. Þella fyr-
irbrigði er að því leyti mjög
varhugavert fyrir íslendinga
að þjóðárbúskápur þeirra er
um það ólíkur búskap fleslra
annarra þjóða, að laun
byggjast að Iangsamlega
mestu leyti á útflutnings-
framleiðslunni. Öll afkoma
þjóðarinnar er i raun og
sannleika undir því komin,
hvernig gengur með fram-
leiðsluna og sölu útflutn-
ingsafurðanna.
Af þessu er það ljóst, að
þær aðvaranir Björns Ólafs-
sonar eru á rökum reistar, að
visitala, sem ekki er í ncin-
um tengslum við vevðlag út-
flutmngsvörunnar og af-
komu atvinnuveganna, eins
og hér á sér stað, getur ckki
lil lengdar, svo að vel fari,
ákveðið framleiðslukostnað-
inn. Með slikri tilhögun get-
NIi\ON
ur afkoma atvinnuveganna
og almennri velmegun í
landinu verið teflt i tvisýnu.
Þróun i þessa ált getur auð-
veldlega leitt lil stöðvunar á
framleiðslunni.
Tillögur Björns Ólafsson-
ar til breytinga á þessu á-
standi, stefna að þvi að vísi-
talan verði að vera að veru-
legu leyti tengd við afkomu
atvinnuveganna, en jafn-
framt sé þó tekið lillit til.
verðlags aðfluttra neyzlu-
vara ahnennings.
Það orkar ekki tvímælis,
að tillögur til breytinga á
þennan veg, eru spor i rétta
átt. Otflutningsverzlunin er.
þegar á allt er litið, hin einu
rétta mynd af fjárhagsaf-
komu þjóðarinnar. Verð-
mæti það sem árlega fært
fyrir útflutlar framleiðsJu-
.3?5;555ÍÍCCCG0ö«ÍÍÍ50«0ÍÍ0ÍÍÍiC -
'eðiHecjt óumar !
Verzlun
Benóný Benónýsson.
it
C r
»
fcr
íi
s r
e.
íi
JCCCCttCCCCCCCCCCCíÍCCCÍiíÍÍ
> a
j o
J ,'J
J n
ii
ii
ÍJ
t óumar!
/
ae%-------------- fí
% u
g g
ííVerzl. Asgeir Asgeirsson, o
ÍJ i •
í? Þingholtsstræti 21.
« u
ií u
« tt
eat óumarl
!

cííccííííc; Bankastræti 7.
íj
cj
íj
u
P
j »
V .
»
«
Nrwrvrvrsrsrvrwr..
o
«
»
» s
ð
»
JS
»
kr
o
ií
rsrsrsrsrsrs.

ÍÍÍCCCCCCCCCÍÍCCCCCCOCCCCCCCCCCCCCCCÍ-
eóiiecýt óumarí
!
íS
»
iJ
»
í;
o
it

Kjötbúðin Borg.
VVSJVV^ÍV
Efnaiaugin Glæsir.
OÍÍCttCCOCCCCCCCCCCOCCCOCCCCCCCCCCCCCCCCCÍiCCCCCOOCi