Vísir - 26.04.1946, Síða 2

■ E
Föstudaginn 26. april 1946
Svar til ritara Þjóð-
hátíðarnefndar.
j Háttvirtur ritari Þjóðhá-
játiðarncfndar, Guðlaugur
: llósinkranz, hefir af eðlileg-
,tim ástæðum fundið sig knú-
inn til að svara grein minni
ttni framkomu hátíðarnefnd-
;ir í garð okkar ljósmyndara.
!Með þessari ritsmíð sinni
*em birtist í dagblaðinu Vísi
,15. f. m., hefir ritarinn bnýtt
einskonar rósakrans, ekki
I feérlega tilkomumikinn samt,
| itil minningar um sakleysi og
j hróðurkæiieik hinnar deyj-
j;tandi hátíðarnefndar. Er ekki
i nema gott að slík „eftirmæli"
i'Eomi frá ritara Þjóðhátíðar-
liefndar sjálfrar.
i Þessi grein G. H. á að vera
i ^nokkrar leiðréttingar“ við
igrein mína, en þrátt fyrir
‘ isppgerðar fyndni sína liefir
í Iiann ekki hrakið eitt atriði
•' i grein minni. 1 ráðaleysi sínu
! »g rökþrotum spyr hann,
„hver trúi því, að Þjóðhátíð-
í sirnefnd hafi talið það eitt-
' Invert höfuðverkefni sitt, að
■ fjandskapast við ljósmynd-
jara?“ Hann afsannar ekki,
; mð það hafi verið höfuðverk-
lefni hennar. Það liggur í
íiugum uppi, að hin virðulega
Isátíðarnefnd hafi álitið það
fyrir neðan virðingu sína, að
:)iafa samstarf við menn, sem
'iG. R. kailar vesalinga, sem
sérliver kristilega þenkjandi
jnaður ætti að aumkvast yfir.
iVið höfum orð ritarans fyrir
Jícssu á svörtu og hvítu. Mér
xiettur ekki i liug að efast
Xim, að G. R., sem vill sanna
ifiekkleysi sitt með því, að
Skírskota til álits kunningja
ssinna á innræti sínu, hafi
iverið „kristilega þenkjandi“
iáður en eg gerði opinberlega
grein fyrir afstöðu nefndar-
ianar til okkar ljósmyndara.
Mér þykir ekki ólíklegt ,að
Jnessi „kristilegi“ hugsunar-
Iiáttur G. R. hafi ráðið nokk-
jliru um afstöðu riefndarinn-
lar til ljósmyndara-stéttar-
ínnar.
G. R. segir, að nefndin hafi
jviljað stuðla að því, að ljós-
jmyndararnir gætu lekið
Jmyndir af hátíðahöldunum,
jog að það hafi verið tilætl-
|tm hennar að kaupa þær
íiiyndir, er hún.teldi beztar,
l .ver svo sem hefði tekið þær.
Mann minntist einnig á að-
jgangskoriin og merkin
frægu, sem átti að veita okk-
.lir ljósmyndurum og öðrum,
)er merkin háru, aðgang að
iafgirtu svæði kringum þing-
jpallinn, en að lögreglunni
•Mafi ekki tekizt að halda því
ipuðu, eins og lil hafi verið
jeetlazt. En hvar var þetta
jsvæði, sem ritarinn talar um?
3?að var fyrir aftan þing-
jþallinn, þar scm aðstaða til
Ijósmyndunar var öllu verri
ten í kvosinni fyrir neðan
ftann. Ástæðan til þess að
»kki var unnt að halda svæði
S
þessn auðu, var sú, að fólldð
vildi hafa aðstöðu til að sjá
hvað fram fór, og var ekki
hægt að lá því það. Eg geri
ekki ráð fyrir því að G. R.,
þótt hann telji sig „kristilega
þenkjandi“, mundi hafa vilj-
að mæla með því, að nefndin
keypti af okkur ljósmyndur-
um myndir, er sýndu
hriákkalag þingmannanna,
enda þótt þar hafi mátt sjá
mörg gáfuleg höfuð, jafnvél
aftanfrá séð. G. R. sneiðir
hjá að svara því, livers
vegna aðgangskörtin og
merkin voru ekki látin gilda
inn á Stjórnarráðsblettinn
þann 18. jiiní, sem lögregl-
unni tókst þó að lialda auð-
um, og hversvegna nefndin
sigar lögreglunni á Ijósmynd-
arana þann eina dag, sem
þeir liefðu átt að hafa sæmi-
lcga aðstöðu til að taka
myndir. Fullyrðingar G. R.
um það, hvað nefndin þyk-
ist hafa viljað gera til að
greiða fyrir okkur ljósmynd-
urum ])essa tvo umrædda
daga, skipta raunar engu
máli í þessu sambandi. Fram-
koma hennar gagnvart ljós-
myndarastéttinni tekur af
öll tvímæli, og Pílatusar-
þvottur G. R. nægir ekki til
að hrekja þær staðreyndir,
sem eg hefi gert að umræðu-
eí’ni. Fn þegar hann skortir
rök, grípnr hann til ])ess ó-
yndisúrræðis, áð væna mig
um ósannsögli. Hann full-
yrðir, að viðtal það, er eg
átti við hann, og tilsvör
hans, séu algerlega tilhæfu-
kuis. Það vildi svo vcl til, að
eg hafði vitni að ])essu sam-
tali okkar. Ritari ljósmynd-
arafélagsins, Guðmundur
Hannessön, var með mér og
getur haim borið vitni um
sannleiksgildi orða minna.
Gaf eg skýrslu um viðræður
mínar við G. R. á fundi í
Ljósmyndarafélagi Islands,
er haldinn var 6. júní 1944.
í tilefni af afstöðu Þjóðhá-
líðarnefndar, sem kom’skýrt
fram í orðum ritara hennar,
samþykkti fundurinn gagn-
orða ályktun, sem send var
nefndinni. Ályktun ])essa er
hægt að birta, ef þörf gerist.
Hátíðanefndin gerði enga at-
hugasemd við ályldun þessa
og sýndi engan skilning á
réttindum iðnstéttar Ijós-
myndara. Hún leiddi alger-
lcga hjá sér að ræða við okk-
ur um þetta mál, eins og við
óskuðum eftir. G.R. vill má-
ske ekki kannast við að
nefndin liafi nokkru sinni
meðtekið ályktun þessa?
Þrátt fyrir mótmæli þau, er
komu fram í ályktuninni,
breytti nefndin ekki afstöðu
sinni til okkar og virti okk-
ur ekki svars. Það hefði ver-
ið iririán handar fyrir nefnd-
ina, að mótmæla ályktun
Lj ósmy ndaraf élagsins, ef
hún hefði talið álýktun
fundarins rakalausan upp
spuna úr mér. Það er því
þýðingarlaust fyrir G. R. að
skírskota til þess, hvað vin-
ir hans kunna að trúa um
hann eða ekki. Fg hefi sagt
sannleikann og orð mín ^
standa óhrakin. G..R. er^
harla upp með sér að því, að
geta hent á það, að eg þegi1
vandlega yfir því, að tveir
af þrem kvikmyndatöku-
mönnum liátíðarnefndar,
]>eir Vigfús og Fdvard Sig-
urgeirssynir, séu atvinnu-
ljósmyndarár. Því cr til að
svara, að þessir menn voru1
einungis áhrifalausir aðstoð-j
armenn aðalkvikmyndastjóra
nefndarinnar, Kjartans Ó.
Bjárnasonar, og hera því
enga ábyrgð á skipulagsleys-
inu við myndatökuna né hin-
um tæknilegu göllum mynd-
arinnar. G. R. reynir af
fremsta megni að afsaka'
hroðvirknishátt og óvand-
virkni Kjartans Ó. Rjarna-
sonar. Það er eftirtektarvert,
hve dómgreindarsnauður G.
R. er á allt l)að, sem að kvik-1
myndatöku lýtur ,ef marka
má hans eigin orð. Hann ség- j
ir, að engum, sem nokkuð
luigsa, liafi dottið í liug, að
mynd tekin undir þeim
kringumstæðum, sem voru á
Þingvöllum 17. júní 1944, \
gæti orðið sambærileg að
fullkomleika við kvikmynd-
ir tekriar í myndastofu í
Hollywood. Hollywood liefir
aldrei koínið til tals i þessu
sambandi, en- G. R. vill með
I
þessari fullyrðingu gefa í
skyn, að allir gallar á kvik-
mynd K. Ó. B. væri veðrinu
á Þingvöllum að kenna. Hann
telur sig sjálfsagt meðal
þeirra, sem „nokkuð hugsa“,
og þar sem hann vill vera
sjálfum sér samkvæmur, þá
álítur hann óefað, að óskerp-
an í myndum, sem teknar
voru í Alþingishúsinu og á
Stjórnarráðsblettinum 18.
júní, í blíðskaparveðri, hafi
verið óveðrinu á Þingvöll-
um að kenna. Nei, veðrinii
verður ekki kerint um hina
tæknislegu galla myndarinn-i
ar, hvað sem G. R. kann að
ségja i blekkingaskyni.
G. R. gefur þær upplýsing-
ar í grein sinni, að hátíðar-j
kvikmynd K. Ó. B. hafi verið ^
stytt sem svarar tuttugu
minútna sýningu í meðför-
inni í Ameríku. Hann skýrir
ckki frá því, hvcrsvcgna hún
hafi verið stytt, en ástæðan
mun vera sú, að hinir tækni-
legu ráðunautar Kjartans
vestra, hafa talið hyggilegt
að klippa lökustu hlutana úr
myridinni, en láta hitt standa,
])ótt slæmt væri. Fn úrklipp-
ing þessi hcfir vafalaust ekki
verið gcrð án samþykkis
Kjartans, en hafi hann gefið
lcyfi til að stytta myndina
í óþökk hátíðarnefndar, þá
er það ein ráðgátan af mörg-
um í gerðum nefndarinnar,
hversvegna liún leggur bless-
un sína yl’ir gerðir Kjartans
og kvikmyndina, eins og
hann skilaði henni af sér, í
stað þess að láta hann bera
áhyrgð á gerðum sínum.
Fn hátíðarnefndin er
„kristilega þenkjandi“ og her
hlak af þeim manni, sem hef-
ir bakað sér fyrirlitningu
almennings, vegna hinnar
sannkölluðu skrípamyndar af
lýðveldishátíðinni, er hún fól
honum að taka og hefir greitt
honum ærið fé fyrir. Þrátt
fyrir hina réttmætu og sann-
gjörnu gagnrýni, sem mynd
Kjartans hefir lilotið hjá
mönnum, er skyn bera á
kvikmyndir, en þeir eru fleiri
en hátíðarnefnd virðist gera
ráð fyrir, þá vill G. B. berja
það blákalt fram, að mynd-
ina megi auðveldlega laga og
fullkomna. Þessi fullyrðing
ritarans ber óneitanlega tals-
verðan keim af hagvunar-
hætti Kjartans, sem finnst
allt gott, sem hann gerir,
jafnvel þótt það sé fyrir neð-
an allar hellur. Maður gæti
látið sér til hugar koma, að
nefndin láti sjálfbyrgings-
fullan fúskara draga sig á
asnaeyrunum, cins og kom-
izt er að orði.
Sé það tilgangur nefndar-
innar að eyða meiru fé í það,
að laga og fullkomna mynd
þessa, sem er og verður ald-
rei annað en auðvirðileg
skrípamynd af lýðveldishá-
tíðinni, þá er ástæða til að
ábyrgir aðilar taki í taum-
ana, áður en hátíðarnefnd,
með ritarann og K. Ó. B. í
broddi fylkingar verði sér
meira til minnkunar en orð-
ið er.
Sigurður Guðmundsson
ljósmyndari.
Auglýslng
um útsvarsgreiðsiur
útlendinga
Til að greiða fyrir innheimtu útsvara af útlending-
um, er þess hérmeð krafist, að kaupgreiðendur (at-
vinnurekendur, húsbændur) gefi jafnan fullnægjandi
upplýsingar um útlenda starfsmenn sína hingað til
skrifstofunnar.
Samkvæmt útsvarslögum, nr. 66/1945, shr. lög um
skatt- og útsvarsgrciðslur útlendinga nr. 65/1938, bera
kaupgreiðendur ábyrgð á útsvarsgreiðslum útlcndinga,
sem hjá þeim vinna. Það fólk eru „útlendingar“ í þessu
sambandi, sem dvelur um stundarsakir hér á landi,
vegna atvinnu, en er annars heimilisfast erlendis.
Til greiðslu á íitsvörum umræddra útlendinga, enda
þótt álögð verði síðar, (svo og til greiðslu þinggjalda
þeirra, en um áhyrgð kaupgreiðenda á þeim gilda sams-
konar ákvæði), er kaupgreiðandanum heimilt að halda
eftir af kaupi gjaldandans allt að 20%, en 15%, ef
fjölskyldumaður á í lilut, sbr. fyrgreind lög nr. 65/
1938.
Borgarritari.
Sérstakt íækifiæri§verð
Barnavagnar og kerrur (nýtt) fáið þið með alveg
sérstaklega lágu verði, aðeins nokkur stykki.
Silfurtún 12 við Hafnarfjarðarveg, VEBKSTÆÐIÐ.
Þurrkaðar
artöflur —
Gulrætur, Púrrur, Sellerí, Hvítkál, Rauðkák
Slril T-cUií