Vísir - 26.04.1946, Blaðsíða 4

V I S 1 R
Fösti'idaginn 26. april 1946
., i nn 111111 irirli
VISIR
DAiiBLAÐ
Otgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VlSIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1660 (fimm línur).
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
in’ainaat'Oí'ó:
rnorSóon

íyrcðan heimsstyrjöldin stóð, voru nokkrir
Islendingar í vafa um, hvort við ættum
að skilja við Danmörku eða ekki. Lesr.ir merin
sendu bænarskjal til Alþingis, þar sern farið
var fram á, að Islarid tæki ekki öll sín mál
i cigin hendur. Eftir að styrjöldinni lauk hafa
Danir sent okkur þær kveðjur, að jafnvel
þessir menn eru nú orðnir sannfrerðir um að
þeir hafi haft á röngu að standa. Hik þeirra
var sama og tap í sjálfstæðisbaráttunni. En
svo einkennilega hefur viljað til, að nú eru
þessir menn, scm ekki vildu skilja við Dani,
orðnar sjálfstæðishetjur Þjóðarinnar. Við
þessu er ekkert að segja. Við skilriaðarmenn
bjóðum þá velkomna í okkar raðir. Hitt er
leiðara, þegar þessir menn hera mönnum á
brýn nú í dag, að þeir vilji ofurselja Island
áhrifavaldi annarra þjóða, og einmitt þeim
mönnum, sem harizt hafa fyrir óskértu sjálf-
stæði Islands.
Augljóst er, að heimurinn er annar í dag
en í gær. Fjarlægðir eru úr sögunni, og við
verðum að horfast í augu við þessa slaðreynd.
Við höfum ákveðið, að verða sjálfstæð þjóð,
en af því leiðir aftur, að við verðum áð taka
þátt í alþjóðasamvinnu. Nú í bili hefúr heim-
urinn skipað sér í tvær raðir. Annars vegar
skipa sér þær þjóðir, sem frelsinu unna í
orðum og athöfnum. Hins vegar stendur þjóð,
sem hefur skoðanakúgun efst á dagskrá. Milli
þcssa er að velja. Ef Islendingar fá að ráða
'Gpuipmaob it'-
Það er mjög eðlilegt og áð krafialégtir, fríður maður;
öllu leyti mannlegt, að hárm-i sVij.ninúii góður og glaðlegur
ur og tregi grípi húgartn sár- en þó fastur og ákveðinn ef
um og köldum tökum, þeg-' því var að skipta. Hann var
ar, alveg óvæiit, berst fregn'mjög þægilegur í viðmóti,
um lát vinar, sem fyrir örfá- kurlels og skemmtilegur í
um dögum var talinn heill j
heilsu við störf sín. Og það
er sérstaklega sviplegt, þeg-j
ar maðurinn, sefn horfinn er j
úr tölu hinna lifanda hér á j
jörð, var, að því er bezt var,
vitað, heilsuhraustur og á
blómaaldri. Slíkar frégnir'
flytja eigi aðeins sorg og;
söknuð, heldur og alvarlega j
áminnlngu til allra um hverf- j
ulleika þessa lífs. Enginn,!
hvorki ungur né aldraður,!
getur nokkurntíma verið ör
uggur um einnar stundar líf, j
hvað þá lengra. Þessu gleym-
um við of oft, — að vera við-
búiri, eftir því sem kostur er. kunningjahópi, gestrisinn og
Þórhallur Arnorsson stór-! góður íieim að sækja. —
kaupmaður var fæddur að Kvongaður var hann Ólöfu
Hrísum í SvarlaSardal 1;>* j Magnússdóttur (Jónssonar
íehi-. 1914. Foreldrar Iians dieojj Eignuðust þau
ci'u Arnór Björnsson og Þóia j |vær datur, sem nú eru 6 og
Sigurðardótlir. Búa þau nú ^
á Upsum. — Þórhallur and-1
aðist í Kaupmannahöfn 3. þ.
m., eftir síutta legu í sjúkra-
húsi. Banamein hans var
lungnahólga. Iíann var á
ferðalagi um Norðurlönd og 11
sem fædd-
ist í dcsember síðastl. ár. Var
sambúð þeirra hjóna sérstak-
lega góð og ástúðleg og heim-
ihð fyiiunyndar goit. —
Við, hinir
vioar og mun
hafa tekið in-
flúenzu, er nú gerigur viða
um lönd.
því, að vera sjálfstæð þjóð, verða þeir einnigj Ungur íór Þóihallui í
að velja þann kostinn, scm þeim sæmir hezt verzlunarskóla og kudv þai
í alþjóðasamvinnu. Einkennilegt cr það, að n‘un'- l,v’ loknu byrjaði
þcir menn, sem Iiörðust gegn íslenzku sjálf- *iann mnboðs- og heildsölu.
stæði árið 1944, þykjast nú vera aðalbaráttu- j val Iremnr óálitlegl ívrir
menn þjóðarinnar fvrir sjálfstæði herinar og nngÍUb íélausan mann að
eiga ekki orð til að útrnála þá skelfilegu af-. hí|:iga inn a þa braul árið
stöðu, sem skilnaðarmennirnir hafa nú í al-l)e8ar gjaldeyrir var
þjóðav iðskiptum. Nokkrar 'raddír hafa Boiizt!nær ótaarilegíir fyrir nauð-
frá Dönum, sem sýna og sanna, að þcir eru synlegustu vörur, hvað þá
samir við sig. Nú er hverjum marini ljóst, að vurúr, seril ylirvöldurium
mikill munur er á því, hvort við mætumst þ°t‘i mögulegt aö komast hja
sem jafningjar við samningáhorðið. eða ekki. i Uytja inn í landið. En
Danir eru samir við sig, — eru smáþjóð, en; binum unga, ötula kaup-
dreymir stórveldadrauma — þvílíkt fyrir-jmanni iökst þó íurðarilégá
brigði kunna ekki aðrir að rrietá, en þeír, sem a® au^a viðskiptin, kom það,
farið liafa á mis við frelsið. Nú er okkur ljóst, j vitanléga aí því, að hann
að Danir háfa lært af reynslunni, en hvergi j IiaIði mjög glöggt auga fyrir
nærri nóg til þess að skilja sjálfstæðiskröfur staríinu, var áreiðanlegur,
okkar.
Við megum láta okkur í léttu rúmi liggja,
hvað Dönum finnst um okkur. Við höfum
sýnt og sannað á ófriðarárunum, sem nú cru
fyrir skemmstu um garð gengin, að við crurn
okkur þess meðvitandi, hverjar skyldur eru
skapaðar hverri þjóð, sem frjáls telst. Hún
gerir ekki aðeins kröfur til annarra, heldur
og til sjálfrar sín, og með kröfum jieim, ér
hún gerir á hendúr sjálfri sér, sýnir húri hvern
mann hún hefur að geyma. Með því að fram-
kvæma skilnaðinn á þeim tíma, er gert var,
liefur íslenzka þjóðin fengið tækifæri, kær-
komið tækifæri, sem liún hefur notað vel, til
að sýna, að hún er þess megnug að standa
á eigin fótum. Þess vegna hefur það komið á
daginn,»a.ð þeir, sem vildu fréstun 1944, þekktu
ekki þjóðina.
reglusamur og duglegur. Þór-
hallur Arnórsson var gæddur
höfuðkosíum hvers manns, í
hvaða stöðu sem hann dr:
Drenglyndi, orðlieldni og ráð-
vendni. Ekki sízt eru þessir '
eiginleikar nauðsynlegir: hugljúfri cndiirminningu við
kaupmönnum og undirstaðii í myndasafn huga vors, þar
þess, að verzlun og viðákipri sem svo margir horfnir vinir
kimningjar Þórhalls Arnórs-
•onar syrgjum nú einlæglega
hiim góða, alúðlega, lífsglaða
og trausta unga mann. Hann
var, í rauninni, rétt að byrja
ævistarfið, aðeins 32 ára, .er
hann féll frá, — svo ótal-
inargt virtist ógert, sem lífið
sýndist hafa falið honum að
gera. Hann sló, að vísu, aldrei
slöku við, meðan líf og fjör
entist og endurminningarnar
um hann eru góðar og hug-
Ijúfár, en hvérsu mikið starf
virtist þó vera framundan,
óunnið, í þcssum heimi? Það
cr sa unfæring mín, að það
Iiáfi verlð mjög mikið tjón
fyrir verzlunárstétt landsins
að missa Þórhall Arnórsson
svo ungán, úr hópnum, áður
cn honurií'auðnaðist að sýna
það, að fullu, hvað i honum
bjó.
Nú, sem jafnan áður, er
filíkt Slys serii þetta ber að
liöndum, getúrii vér skamm-
ýnir iTK'hri, lítið annað gert,
en 'l'ia’it enn þá einu sinni
Þáttaskipti. Almanakið segir, að veturinn liafi
kvatt á miðvikudaginn og sumar-
ið byrjað í gær. Já, aíinanakið segir fia'ð. Það
segir að Hsu alveg rétt til um dagána, að í gær
liafi verið 25. apríl, og þá eru samkvæmt þvi
þáttaskipti í árstíðunum hér á landi — en nátt-
úran fer hara ekki alltaf eftir aimanakinu. Það
er gallinn. Hún tekur það stundum í sig, að láta
ekki segja sér fyrir verkum og þegar hún bít-
ur sig i eitthvað, þá lætur hún sig ekki fyrr
en í fulla linefana.
*
Vonir. En þrátt fyrir þessa þverúð og þrá-
kelkni náttúrunnar, sem við höfiun feng-
ið að kynnast síðustu dagana ■— með kuldum
og horðangarði, þegar við þóttumst eiga fullan
rétt á sunnanþey og blíðu •— þá gefur þó alltaf
sumardagurinn fyrsti vonir um, að betri tímar
fari i hönd. Sólin fer jafnt og þétt liækkandi
á himninum, dagurinn er orðinn mun lengri
en nóttin og þegar svo stendur á, hendir öll
sanngirni til þess, að nú megi fara að Játa
vetrarfrakka, trefla og önnur meðul til að verj-
ast kulda, inn í skáp.
*
Iíveðjur og Það er venjan, að kveðja veturinn
fögnuður. og fagna sumri. Það gerðu margir
fullorðnir í fyrrakvéld og enn
fleiri börn i gær, því að sumardagurinn fyrsti
I
. er jafnframt dagur barnanna. Það er vel viðeig-
jandi, að tileinka börnunum fyrsta daginn, sem
jvið teljura á surari. Þá er náttúran að vakna
I lil nýs lífs cftir vetrardrómann og börnin, ung-
jviði þjóðarinnar, er það Jíf, scm taka á við land-
ýnu, þegar liinir fullorðnu og öldruðu hníga í
valinn eða selja stjórnvölinn í þeirra Jiendur.
*
Veturinn Hvernig skildi nú veturinn sem leið
síðasti. við landið og þjóðina? Það má lík-
lega alveg eins liorfa um öxl við
þessi timamót og áramót. Jæja, eg held, að liann
Jiafi skilið þolanlega við að þessu sinni. Tiðar-
farið liefir verið gott; miklu betra um skeið en
við hefði mátt búast. Vertíðin stendur enn, og
víða um land hefir aflazt með ágætum. Það verð-
ur að taka með í slíkan reikning. En það verð-
ur líka að reilcnast með, að veturinn liefir ver-
ið dýr í manntjóni, þótt aðrir liafi verið dýr-
ari. ]Jað er jió engin bót tjóns þess, sem i vet-
ur Jiefir verið uniiið.
*
Sumarið. Það er raikið starfáð um vetur hér
á landi, við Vosbúð og allskonar örð-
ugleika af náttúrunnar hendi. En sumarið ricfn-
ist þó bjargræðistíminn og það munu vera leif-
ar frá þeim timúrií, er landsmenn lifðii fyrst
og fremst á þvi, sem jörðin gaf af sér. Þó er
súmarið bjargræðistími sem fyrrum. Sjómenn-
irnir moka riþp síldinni fyrir milljónir í erlendri
sem innlendri mynt og bóndinn yrkir jörðina,
til þess að geta fóðrað bústofninn næsta vctur.
*
Enn skal Og á sumri því, sem almanakið segir
stritað. að nú sé að byrja, verður ekki starf-
að minna en á fyrri sumrum. Fleyt-
um landsmanna liefir verið að fjölga ört að
undanförnu. Bátar Iiafa verið að bætast í flot-
ann, bæði bátar, sem smíðaðir eru hér lieima
og erlendis. Og það má gera ráð fyrir því, að
þeir taki aílir stefnuna norður fyrir landið,
bléskist til lengdar. Þórhallttr
var mikill dugnaðarmaður og
í'ór margar ferðir til útland:i,
sumar á hættulegustu tínnim
stríðsins, enda var bann
kjarkmaður og karlmenni og
lél fátt fyrir brjósti brenna.
Þórhállur var vel riieðal-
maður á hæð, þrelcinn og
ciga sína staði. Tönn tímans
mun sverfa af hinn sárasta
brodd sorgarinnar hjá ást-
vinunum, — söknuðurinn
getur verið jafn einlægur og
fölskvalaus fyrir því. — Það
er lögmál lífsins að sigra sorg
og dauða.
Þorsteinn Jónsson.
þegar kemur að sildveiðitímanum.
Enn ekki Og enn er ekki allt talið, sem bend-
allt talið. ir til þess, að enn meira kapp verði
lagt á störfin til sjávarins að þessu
sinni en áður. Norður við Húnaflóa, i Höfða-
kaupstað, er að rísa sildarverksmiðja, sem von-
andi tekur til starfa þegar á þessu sumri. Hún
gefur tækifæri til enn meiri- afkasta, sem sjó-
tnennirnir munu vafalaust nota, cf nóg síld „veð-
ur“ i sjónum. Og' vonandi lætur liún sig ekki
vanta að þessu sinni.