Vísir - 29.04.1946, Síða 4

V I S I R
Máhudáginn 29. april 1946
VISIR
DAGBLAÐ
Gtgefandi:
BLAÐACTGÁFAN VlSIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1660 (fimm línur).
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
_____Félagsprentsmiðjan h.f._
Þihgslit.
aóon
SlaÁi.
IJfantraustsumræðunuttl er lokið og fara þing-
■ lausnir fram í dag, svo sem tilkynnt hefur
verið. Árangur umræðnanna virðist hljóta að
verða lítill, enda afstaða s.tjórnarandstöðunn-
ar innan þihgs að mörgu lcyti óliæg, aílt frá
því er til stjórnarsamvinnunnar var stofnað
ög þar til vantraustið var borið fram. Stjórn-
arflokkarnir gátu hinsvegar skírskotað til
fjölda umbótamála, sem þing þetta hefur af-
greitt, hvort sem málin hafa verið afgreidd
á þafln veg, að þau komi að tilætluðum rtot--
Lim eða ekki. Gr því mun reynslan skera
á sínum títna, efl það verður ekki fyrir kosn-
ingar. Mistök m'iverandi ríkisstjórnar eru
mörg, en þau þó veigamest, að öll umfaöta-
itíálin eru byggð á svo veikum grundvelli, að
yafasamt er, hvort allar undirstöður skekkjast
ekki eða rofna, og er þá á ýmsum sviðiun
vcr farið en heima setið. Svo virðist sem
ríkisstjórnin gcri sér vonir um sæmilega
alurðasÖIu allt fram til ársins 1948, og þá
jafnframt að ekki komi til stöðvunar innan
framleið'shmnar, en þctta virðist mikil hjart-
sýni og í hæpnara lagi að miða þjóðarhú-
skapinu við hana.
Við atkvæðagreiðslu um vantraustið kom
i Ijós að engin breyting hefur orðið á fylgi
ríkisstjórnarinnar innan þings frá því er hún
settist á rökstóla. Þannig halda þeir sjálf-
stæðismenn eiin þá hópinn, sem ekki hafa
viljað veita rikisstjórninni brautargengi, en
það bendir aftur til að afrek niiverandí ríkis-
stjórnar orki nokkurs tvímælis, þannig að
þessir menn hafi ekki gctað sannfærst fyrir-
fram um ágæti þeirra, en vilji aftur hyggja
á reynslurini síðar. Er það óneitanlega nokk-
urt veikleikamcrki, sem kann að hafa ófýrir-
sjáanlega þýðingu úti um landsbyggðina.
Mcnn trúa þvi ekki almennt að fjórmenn-
ingarnir liafi skorið sig að ástæðulausu út
úr Sjálfstæðisflokknum og neitað stjörnilini
um stuðning' einkum þegar ])ess cr gætt
oinnig að annað aðalblað flokksins hefur
kosið að hafa óhundnar hendur að þvi cr þau
mál varðar, sem rikisstjórnin heitir sér fyrir
og liefur yfirleitt bent á þær misfellur fyrir-
fram, sem orðið hafa á ríkisrekstrinum, aðal-
lega fyrir reynzluskort og yfirgáng komm-
únista. Svipuð er afstaðan innan Alþýðu-
flokksins að því leyti, að þar hefur ríkt vcru
legur ágreiningur um afstöðu til ríkisstjórnar-
innar, þótt flokkurinn hafi veitt henni fullan
stuðning við. atkvæðagreiðsluna um van-
traustið. Þanriig haíá ýmsir sérl'ræðingar
flokksins farið liörðum orðum um l'jármála-
stefnu ríkisstjórnarinnar. Hafa ýmsir spáð að
til margskonar klofnings gæti komið innan
flokkanna, en að þingslitum loknum munu
línur skýrast fljótlega. Mun fullur vilji vera
fyrir Iiendi að jáfna ágreininginn fyrir kosn-
ingarnar, Iiversu giftusamlega sem tckst um
þær umleitauir, sem áður hafa verið reyndar
án árangurs. Hftt er Ijóst að dýr reynisl
samvinnan, cf fjórir þingmcnn Sjálfstæðis-
jlokksins hafa sérstöðu í kosningabaráttunni
úii um sveftir, en flokkurinn gengur klofinn
til kosninga í kaupstöðum. Slíkum klofningi
ei' ijæglega unnf að af'slf'rá, cn þár mæðir
mest á miðstjórn flokksins, scm væntanléga
lætur ekkert ógert til að jafna ágreininginn.
irin er að Skarði á
Skarðsslrönd Indriði Ind-
riðason fyrrum hreppstjóri
og sýslunefridarmaður, en
liann var jarðsettur á föstu-
dagirin er var. Indriði var
mörgum hér i bæ og víðar
um land að öllu góðu kurin-
ur, þótt harin leggði ckki
mjög land undir fót um æf-
ina, en liéldi mest kyrru
fvrir heima.
Indriði var fæddur að
Hvoli i Saurbæ 1. október
1860, en foreldrar hans voru
Ifldriði bóndi og hreppstjóri
þar, Gislason Konráðssonar
og kona liaris Anna Maria
Guðmundsdóttir, bónda á
Egg í Hegranesi. Indriði
reisti bú að Ilvoli og bjó þar
Hjálparbeiðni
Fyrir nokkru að kveldi
kom sá atburður fyrir, sem
fæstir myndu kjósa til handa
sjálfum sér. Hjón ein voru í
heimsókn hjá skyldfólki sínu
og höfðu tekið með sér börn-
in sín, fimm að tölu. Heimili
þeirra var í hermannaskála
innarlega í bænum (Herskála
G’ámp). Þegar þau komu
hcim um kvöldið, hafði þar
sú breyting, að skálinn var
hrunninn til kaldra lcola.
Höpurinn stóð yfir rústun-
um, állslaus. Aleigan var orð-
in cldinum að bráð, að und-
ántéknum þcim fötum, sem
fölkið stóð í. Getur nú hver
og einn spurt sjálfan sig,
hvcrnig slík aðstæða sé.
Flestum, scm á fýrir stórum
barnahóp að sjá, mun finn-
ast ærin þörf fyrir peninga
til fata og matar, cins og nú
cr háttað, og erfitt fyrir fá-
tækan verkamann að hyrja
alveg að nýju til að koma sér
upp þótt ekki sé nema nauð-
syiilegustu húsgögnum og
búsáhöldum. Leyfi eg mér
því, að fara þcss á leit við
alla velviljaða mefln, er líflur
þessar lesa, að þeir gleðji
þetta fólk með nokkri sumar-
argjöf, og taki þannig þátt í
þeirri samábyrgð, sem for-
sjónin ætlast til að eigi sér
stað meðal ‘mannanna.
Vísir og Alþýðublaðið hafa
góðfúslega lofazt til að veita
gjöfum viðtöku; enn fremur
má koma gjöfum til Gunnars
Guðjónssonar og konu hafls
á Mikluhraut 1. Nánari upp-
lýsingar verða gefnar ef ósk-
að er, í síma 1877 og hjá
undirrituðum.
Jakob Jónsson
sóknarprestur.
í 11 ár, fluttist þá að Króks-
fjarðarnesi og bjó þar í
fiiritn ár, flutti að Baiíará
og bjó þar í 17 ár, en frá ár-
inu 1915 hefir liann dvalið
á Skarði á Skarðsströnd hjá
Kristrii syfli sírium og koriu
hans Eliriborgu Bogadóttur,
Kristjánssonar Magnússen,
kammerráðs.
Indriði gegndi hrepp-
sljórastarfi í hinum forna
Skarðsstrandarlireppi á ár-
uriúm 1907—1917 og í Skarðs
hreppi þar til nú i, fyrra, er
liann lét af starfi. Sýslu-
nefndarmaður var hann á
áruniun 1907—1925, fyrsti
sáltanefndarmaður frá árinu
1918 og hreppsnefndarodd-
vili í 12 ár. ForsöngVari var
hann um margra ára skeið,
safnaðarfulltrúi i sóknar-
nefnd, en af öllu þöá'su má
sjá, að hann liefir notið
fyllsta trausts í liéraði.
Kvæntur var líann Guðrúnu
| Eggertsdóttur, Stefánssonar
Eggerz, og eru synir þeirra
fajória Indriði, Kristinn og
Sigvaldi allir þjóðkunnir
menn.
Indriði bar aldurmn vel,
svo sem ljóst niá verða af
hinum langa starfs'.'crh hans,
var ljúfur maður og prúð-
merini hægur i allri um-
gcngni, en fastur fyrir, ei' því
var að skipta. Hann var vel
gefinn maður og vel rnennt-
ur, eftir ]>vi sem við varð
komicL og fprust öll störf far-
sællega úr hendi.
75
ara:
VaidliTBaB'
8. Loffssora.
í gær átli 75 ára afmæli
einn af þekklari borgurum
bæjarins, Valdimar S. Lofts-
son, rakarameistari. Ilann er
lalkunnur dugnaðarmaður,
sem með elju og þrautseigju
heí'ir komið sér áfram og
rélt öðrum hjálparhönd i
lífsbai'áltunni. Ilann hefir
Uin larigt skeið stnndað rak-
araiðn liér í hæriuni, auk
annara starfá sém hann hefir
hafl með liöndum. Hann er
óvenjulegur áiuigamaður um
alll sem hann hefir’ fyrir
stafni og hefir því ált vel við
hann að standa í ýmsrim
frámkvæmdum.
Valdimár er vinsæll maður
cnda cr hafln liinn iiezti
drengur, tryggur og vinfast-
ur og engifln veifiskati i
skoðunum. Slarfsemi cr lion-
um í 'blóð borin og er þess
vænst að lionum megi enn
um mörg ár endasl heilsa og
hamingja til starfa.
Má eg líka? Frá J. hefi eg férigið éfxirfarándi
pistii, sem hann nefnir „Má eg
lika?“ Þar ségir: „Á síðasta vetrardag flutti
Bergmál útdrátt úr bréfi l'rá G. S., sem vissn-
lega voru orð i t'ima töluð. Okkur íslenzka verka-
menn hcf'ir' íengi, störfurðáð á pvi, hvers Vegna
erlendir verkamenn liér væru settir skör liærra
en við, sem eriim innfæddir menn í þessu landi.
Fyrst erlendir vefkameriri fá hlnta af kaupi sínu
eða jafnvel alit í erlendum gjaldeyri, liVers vegna
megum við, innlendir nienn, þá ekki fá það líka?
*
Misrétti. Að fá hluta af kaupi sínu greiddan, í
erlendum gjáldéyri þýðir það, að geta
keýþt nauðsynjar sínar erlendis fyrir ca. þriðj-
ung þess verðs, sem þær kosta hér. Hvers végria
er crlendum mörinum gért svo mikíu liærra
unclir höfði, að greiða þeim þrefalt kaiíp f kron-
um með þreföldum kaupmætti? — Mér væri
þöklv á því, eí "cinhvcr gæti gefið rriér svár við
þéssari spurningu.
*
Fyrir Einkanlega væri mér lcært, ef þeir
kosningar. verkaniannaflokkar, er ráðið hafa og
ráða nú lögum i landi liér, en ganga
nú í ljóma þjóðrækni og ættjarðarástar til kosn-
inga sem málsvarar íslenzkra verkamanna og
krefja oss til lcjörfylgis við sig, vildu útskýra
það svo ýtarlega fyrir mér og ölluni almúgan-
um, að bæði eg og allir ólærðir megnuðu að
skilja það, hvers vegna Islérizkir v'erkáméntí eru
settir svo mörgum skörum fyrir neðán útlenda,
að þégar útlendirigurinn fær horgáða heila krónu
í kaiip, fær íslendingurinn ekki nema 33 arira?
*
Frá út- Þurfi hér fólk* til landbúnaðarfram-
löndum. leiðslu, þá spyr eg ennfremur: Hvers
vegna megum við ekki kaupa þessa
landhúnaðarframleiðslu, cr vantar, frá öðruni
löndum i öðrum löndum fyrir þriðjung þess
.verðs, sem lnin kostar liér, fvrst við getum ekki
framleitt hana hér sjálfir? Og er meiningin, að
ríkið skuli verðuppbæta þessa auknu landbún-
aðarframleiðslu með erlendu verlcafólki, kostuðu
fyrir erlendan gjaldeyri á þreföídu kaupi? Eg
bfð aðeins og hið um svar.
*
íslenzkur Allir vita, að hirium unga verk-
iðnaður. sniiðjuiðnaði vorum riður mjög á þvi,
að fá fagmentnaða, erlenda úrvals-
verkamenn. En liér er ekki um slíkt að ræða,
héldur algerlega ófaglært fólk, sem i engu stend-
ur löndum vorum framar, nema síður sé í sumu.
Og iðnaðurinn þarfnast heldu'r ekki fagiærðra
farfugla, sem eru a'ð braska i því að græða hér
á stuttri tivöl og líiaiiþa svo af Iandi hrott með
of' fjár á crlendan mælikvarða, hehlur vantar
iðnaðinn faglærða menii, er setjast vilja hér
að óg brjóta sér hraut og eiga gróðá sírin i eign-
hm hér á landi.“
*
Hér og' Það er víst áreiðanlega mikill nuiniir
erlendis. á þvi, hversu útlendingum veitist atið-
veldara að fá vinnu liér en lslend-
ingiim erleþdis, ef þeir reyna, en þeir munu, sem
betur fer, vera sárafáir ef nokkrir. Og það mun
— að minnsta kosti hingað til — lika liafa ver-
ið auðveldara hér á landi að fá yfirfærð vinnu-
laun lil annara landa en þaðan liingað, ef reynt
væri. En"þetta ætti ekki að vera þannig.
, *
í landinu Hér■ er mikið að gera og þörf á fleiri
sjálfu. liöndum, en til eru. Gott. og vel —
fáum vinnuhendur til viðhótar er-
lendis frá, en látum þá, sem liingað koma til
að vinna, evða þeim peningum, sem þeir afla sér
hér, í landinu sjáll'u. Við eigum ekki of mikið
al' gjaldeyri og hann er of dýrmætur til ])ess
að hann sé sendur til anriara landa, án þess að
þaðan komi hein verðmæti i staðinn.