Vísir - 14.05.1946, Blaðsíða 4

VlSIR
Þriðjudaginn 14. mai 1946
f4,
mmém
VÍSIR
DAGBLAÐ
Utgefandi:
blaðaUtgáfan yism h/f
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1660 (fimm línur).
Yerð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Bernarsamþykktin.
ráfaldlega hafa íslenzkir ríthöfundar farið
þcss á leit, að Island gerðist aðili að Bern-
arsamþykktinni, þannig að réttur rithöfund-
anna yrði tryggður erlendis, og þeir fengju
þar greitt fyrir útgáfur á þýðingum v'erka
þeirra. Bóksalafélagið mun hins vegar jafnan
liafa talið nokkur vandkvæði á þessu, og nú
síðast er danskur rithöfundur her sig upp und-
an því, að íslenzkur bókaútgefandi hefur tekið
verk hans til þýðingar og gefið út, að því er
virðist án þess að leita til þess samþykkis
Iians, lýsir Bóksalafélagið enn yfir því að það
geti ekki mælt með að Island gerist aðili að
Bernarsamþykktinni. Islenzk l)löð munu sum
liver telcið svipaða afstöðu til málsins.
Þótt okkur hafi ef lil vill verið um megn
fyrr á árum, að gerast- aðili að Bernarsam-
þykktinni, er viðhorfið nú gerbreytt, enda ekki
vanzalaust fyrír þjóðina í heild að veita ekki
ærlendum mönnum fulla réttarvernd gegn á-
sælnr íslenzkra bókaútgefenda, en tryggja rit-
höfundum sínum jafnlramt sama rétt á er-
lendum vetvangi. Þýðingarlaun þau, sem
greidd yrðu fyrir erlend verk til ríthöfund-
unna, yrðu hverfandi lítil, en hlytu að mið-
'nst við selt upplag hverrar bókar. Þctta myndi
þó vafalaust miða að þvi að einvörðungu góð-
ar bækur yrðu teknar hér til þýðingar, með
því að varla myndu útgefendur treystast til
að grciða fé úr landi fyrir rusl-hókmenntir.
Hins vegar munu flestir merkir rithöfundar
líta svo á, að þýðing verka þeirra á íslenzka
tungu, sé frekar skemmtileg auglýsing fyrir
þá, en gróðalind, með því að þeim myndi vafa-
laust vera vel kunnugt um hve bókamarkaður
«r hér þröngur, en sumir kynnu að taka ein-
hvcrja málamyndagreiðslu fyrir rétt sinn.
Að því, er varðar íslenzk blöð myndu slíkar
greiðslur fyrir þýðingarrétt á verkum erlendra
höfunda, ekki hafa nokkra fjárhagslega þýð-
ingu og reynast þeim engan veginn um megn.
Fyrsta skilyráið til þess að blöðin geti vænst,
að góðir rithöfundar leggi ineð þeim hönd á
plóginn, er að þau greiði fyrir slíka aðstoð
sómasamlega, og nú á seinni árum hafa blöðin
gert það, nema því aðeins að um beina sjálf-
boðavinnu hafi verið að ræða, og þá aðallega
af pólitískum ástæðum. Blöðin verða að hafa
svo niikið fjármagn handa á milli, ef útgáfa
þeirra á að vera tryggð, að þau geti greitt við-
unandi rítlaun jafnt til íslenzkra sem erlenda
Iiöfunda. Cr því, sem komið er munu hlöðin
því sízt mæla gcgn því að ísland gerist aðili
sið Bernarsamþykktinni, en styðja það mál
«ftir mætti til þess að afmá þann smánarblett
að algjör „rányækja“ gcti átt sér stað á hók-
menntasviðinu hér heima fyrir. Þess er að
vænta að íslenzk stjórnarvöld og Aljiingi taki
málið upp og afgreiði það á þann einn hátt,
sem siðaðri þjóð sæmir. Með því að Island
gerist aðili að Bernarsamþykktinni myndi
vera tryggt, að íslcnzkum lesendum yrði ekki
hoðnar nema heztu erlendar bókmenntir og
«r það menningaratriði út af fyrir sig. Lik-
legt er að íslenzkum rithöfundum gangi hér
eftir grciðlegar en verið hefur að koma verk-
um sínum á framfæri á erlendum markaði,
en rétt þeirra til greiðslu fyrir slík'verk ber
að tryggja örugglega. Þeír vcrða aldrei oflaun-
aðir hér heima fyrir.
6794 er símanúmerii
í Húsgagnaverzluninni
ATOMA
Njálsgötu 47. — Gjörið svo vel og skrifið númerið
hjá yður.
Hálft hús
4 herbergi, eldhús, loftherbergi og ágætar geymsl-
ur, á eignarlóð við Laufásveg, er til sölu.
Upplýsmgar gefur:
Jaóteicjna 'Jerhlréjaóa ían
(Lárus Jóhannesson hrm.)
Suðurgötu 4. Símar: 4314, 3294.
Gólfmottur
góð tegund, nýkomnar.
Geysir h.í.
c
Veiðarfæradeildin.
Hús og einstakar íbúðir
í úthverfum bæjarins og í Seltjarnarneshreppi til
sölu með tækifærisverði, ef samið er strax.
IVf SÍ€» itý U Í3 S MÞ í M5 MMS Í ðs á Ö ð S M§
Lækjargötu 10 B. — Sími 6530.
Timbur til sölu
Kassa-timbur, nagla-laust, er til sölu,
nokkur bílhlöss, ef samið er nú þegar.
^Ceim CýiljJcH k.tf.
Sími 3976.
Atvinna
2 eða 3 wnenn
geta fengið vinnu yfir Iengri tíma.
Jf/ 4;// VéjdUon
Sími 1719.
farandi: „Eg skrifa Bergmáli þetta
bréf í von um, að það geti vakið einhverja —•
og þá hel/.t, sem oiga að sjá um þessa hluti —
til athugunar á þvi, hvort öryggi bila, stórra
ahnenningsbíla, sé eins mikið og æskilegt væri.
vil leyfa mér að álíta, að svo sé oft ckki,
þótt svo sé liamingjunni fyrir að þakka, að slys
verða sjaldan i þessum bilum cða af þeirra völd-
iini. En það er auðvtiað engin afsökun fyrir
þvi, að eftirlit sé ekki haft mjög strangt.
*
Fullur bíll. Eg ætla að segja liér frá einu dænii.
Á þriðjudaginn i vfkunni, sem leið,
fór ég i bió í Hafnarfirði. Það var ekki úti fyrr
en laust eftir miðnætti, svo að einungis einn
bill átti eftir að fara i bæinn. Flestir, sem ætl-
uðu til Reykjavíkur með llonum, gcngu alla leið
út á endastöðina, og var bíllinn orðinn fulliir
’löngn áður en liann álti að leggja af stað. Var
ekki aðeins setið í öllum sætum, lieldur var og
tvísctið í sumum, og loks slóðu svo auðvitað'cins
margir og kornust þannig fyrir.
*
Iíennur Bíilinn tók ])ó alls ekki alla, sem til
*
af stað. bæjarins þurftu að komast, og ckillinn
' steig út úr bílnum til að skeggræða
við þá, hvernig liægt væri að koma þeim til
bæjarins. Vélin var i gangi, en hand-„breinsan“
á. Allt i einu tekur bíllinn að mjakast áfrani,
því að þarna er dálítill halli, — minni þó en i
mörgum brekkum á vegum úti, — og rennur
áfram, unz hann rekst á steinvegg andspænis.
Til allrar hamingju varð hraðinn aldrei mikill,
en þetta nægði þó til að skjóta farþegunum
skelk í hringu.
*
Spurning. Mér leikur nú.forvitni á að vitá það,
hvort „bremsur" bila eigi ekki að
vera svo traustar, að þær iialdi bílunum í ein-
liverjum lialla, þegar þeir eru með fullfermi.
Þannig liljóta þær að ciga að vera, því að ann-
ars er eklci að þeim nema liálft gagn. En það
var ljóst að þessu sinni, að „bremsur“ þessa
híls voru ekki eins góðar og skyldi, og er mesta
mildi, að ekki skyldi verða þarna slys, ef brekk-
an liefði til dæmis verið brattari, og enginn
veggurinn til að stöðva bílinn svo fljótt.
*
Tíðara Eg hýst við, að lausnin í þessu efni
eftirlit. væri, að eftirlit með slíkuin bílum væri
fran)kvæmt oltar en nó er gert. Þeir
eru meira hlaðnir og aka miklu lengri vega-
lengdir en flestir minni hílar, og það segír sig
því sjálft, að það þarf að skoða þá oftar, ef
skoða þarf híla’á annað borð. Því meira, sem
bílarnir eru keyrðir og því þyngri farma, sem
þeir flytja, því' ineiri þörf cr á auknu eftirliti.
Ekki sízl þar sem farmurinn er oft 30—40 jnanns
og jafnvel fleiri stundum.
I *
Stæðin. Og svo að síðustu þelta: Er leyfilegt
að taka svo marga farþcga í bílana, að
fjöhnargir lK-irra verði að standa upp á endann?
Eni ekki nein takmörk fyrir því, liversu marga
jfarþega megi taka í hvcrn I)íl? Við þessu vildi
eg gjarnan fá svör.“ Eg spurðist fyrir um það,
Iivort leyft væri að láta farþega standa. Svaraði
starfsmaður sérleyfishafa, sem eg spurði að
þcssu, þvi til, að þetta \æri leyfilegt. Voru
víokkrar deilur um þetta i fyrra.
*
Sjónarmið I vögnunum mun ekki vera fest upp
eigandans. neitt merki, sem segir til um far-
þegafjöldann, og mun það þá að lík-
indum aðeins takmarkast við það, hve margir
komast inn í þá. Hvað auknu eftirliti viðkem-
ur, fyndist mér að eigendur ættu ekki að hafa
á móti því. Það mundi auka öryggi þeirra, ef
cinliver óliöpp kæmu fyrir og skaðabótamál risi.
Það riemi|r líka til greina, að erfitt hefir verið
að endurnýja vagnana undanfarin ár.