Vísir - 15.05.1946, Blaðsíða 4

íi
V 1 S I R
Miðvikudaginn 15. maí 1946
VISIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐACTTGAFAN VlSIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1660 (fimm línur).
Yerð kr. 5,00 á mánuði,
Lausasala 40 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
ftlmenmngsálitið gegn ofdrykkju.
j^fengissalan er orðinn stærsti tekjuliður
ríkissjóðs. Þetta er nöpur staðreynd, sem
lætur meira og meira á sér bera éftir því sem
drykkjuskapurinn í landinu verður almennari
og.augljósari. Drykkjuskapur á almannafæri
hefir svo mjög færst í vöxt tvö síðustu árín
að furðu sætir og siðsamir og alvarlega hugs-
andi borgarar liorfa á þessa ómenningu með
viðbjóði og kinnroða.
Konur í bænum hafa nú risið upp til varnar
því l)öli og þeirri niðurlægingu sem hin sívaX-
andi áfengisneyzla hefir í för með sér. Þær
krefjast að nú þegar sé hafist handa og reynt
að setja skorður við þessu þjóðfélagsmeini.
Allir hugsandi menn eru konunum sammála.
Þetta átumein verður að lækna, ef þjóðin á
<:kki að tapa manndómi sínum og sjálfsvirð-
ingu vegna vínnautnar og staðfestuleysis.
Vínnautn er orðin næsta almennur löstur
vegna þess að fæstir kunna sér hóf sem skyldi.
Það þykir nú sjálfsögð gestrisni hjá fjölda
manna að hafa áfchgi um hönd ef gesti ber
að garði. Slíkur hugsunarháttur leiðir auð-
veldlega út í öfgar enda er það gömul reynsla
að neyzlan er því meiri sem greiðari er að-
gangurínn að áfenginu.
Peningaflóð stríðsáranna á ekki litinn þátt
í hinni vaxandi vinnautn hjér á landi. Þrátt
f'yrir hið háa verð á áfcngi, hafa tekjur manna
verið svo miklar, að þjóðin hefir leyft sér
þann gláðning, að greiða milli 40—50 milli-
•ónir króna fyrir vínföng- á síðasta ári. Mun
*kki fjarri því að landsmenn hafi eytt nálægt
10% af þjóðartekjunum í áfengi. Það svarar
því að Jivert mannsbarn í landinu hafi látið
«eins mánaðar vinnu fyrir áfengi á árinu sem
leið. Allir sjá að slíkt gctur aðeins leitt til
ófarnaðar og ógæfu fyrir ])jóðina. Fjármunir
hennar renna í stórum stíl til kaupa á áfengi
sem svo brýtur niður manndóm liennar og
sjálfsvirðingu.
Hér verður að taka í taumana. Meðan kaup-
getunni eru engar skorður settar og löggjaf-
arvaldið blæs að glóðum verðbólgunnar, verð-
ur að hindra á einhvern hátt ])au miklu áfeng-
iskaup almennings, sem nú fara fram. Það
verður að setja skorður við því, að áfengi
verði undir þessum kringumstæðum, selt tak-
markalaust hverjum scm haía vill. 1 þessu
<fni má ckki taka tillit til þess, þótt ríkissjóður
missi eitthvað af áfengistekjum. Ríkið getur
«ekki haldið áfram að taka fjórðung allra tekna
:sinna með því að selja þcgnunum áfengi. Slíkt
<t ekki samboðið neinu ]>roskuðu og mcnnt-
uðu þjóðfélagi.
En hvað sem gert yerður til þess að draga
úr áfengisneyzlunni með því að takmarka söl-
una, þá verða menn að gera sér Ijóst að ein
leið er áhrifaríkust til að vinna á móli þessu
höli. Sú leið er sterkt og þroskað almennings-
álit, sem fordæmir siðlcysi og spillingu of-
■ Irykkjunnar. Aðeins slíkt almenningsálit get-
ur þroskað líjá ungu kynsíöðinni hið rétta
' uigarfar í þessum efnum. Þegar ])að verður
; Imennt álitið smánarblettur á hverjum
manni, að neyta víns í óhófi, og ísköld fyrir-
Jitning almennings hvílir á öllum drykkju-
skap, ]>á mun hregða til hétia vegar.
Drykkjuskapur
í bænum
„Lögreglan í Reykjavík
hefir meiru að sinna cn lög-
regla stórborga, er hafa
liundruð þúsund íbúa.“
Þannig fórust lögreglu-
stjóranum orð í gær, er liann
ræddi við blaðamenn. Skýrði
hann frá því ófremd&r-
ástandi, sem ríkir í bænum
sökum drykkjuskapar og
óreglu.
Lögreglustjóri kvað lög-
regluna skorta mjög menn
til löggæzlustarfa. Iívað
liann í hverri varðsveit vera
27 menn. Dag hvern eru 4
—5 menn í leyfi, og gera má
ráð fyrir 2—3 forfölluðum
daglegá. Þrír lögregluþjón-
ar eru alltaf á stöðiiini
sjálfri. Að lokum eru þrir
ökumenn bifhjóla og bif-
reiða. Þá eru eftir 18 lög-
reglumenn, scm skiptast á
um götuvörzlu og önnur
störf, þannig, að tveir af
hverjum þremur eru á göt-
unni og éinn af hverjum
þremur á stöðinni, til þess
að sinna upphringingum og
öðru.
Ennfremur minntist. lög-
reglustjóri á drykkjuskap-
inn í bænum. Kvað hann
hann vera orðinn svo mik-
inn, að mestu furðu sætti. A
fyrstu fjórum mánuðum
1945 voru 022 menn teknir
úr umferð. Á sama tíma nú,
liafa hvorki meira né minna
en 1278 menn verið teknir.
Gefúr þetta glögga hugmýnd
um hvert stefnir.
Lögreglustjóri kvað nauð-
synlegt, að hafizt yrði handa
um byggingu fangahúss og
drykkjumannahælis, þvi að
margir af mönnum þessum,
sem úr umférð eru teknir
daglega, væru hreinir alko-
holistar og ættu í raun réttri
að dvelja i sjúkrahúsi.
Skemmtikveld
Þjóðræknis”
félagsins.
Þjóðræknisfélag íslendinga
gengst fyrir kvöldskemmt-
un i Oddfcllöwhúsinu i kvöld.
Riskupinn yfir Islandi,
herra Sigurgeir Sigurðsson,
forseli félagsins, flytur stutt
ávarp. Magister Westergaard
Nielsen sýnir litkvikmvndir
frá Danmörku og flytur er-
indi á islcnzku. Kvikmynd-
irnar eru frá 5. maí 1945, frá
Sámsey og afmæli Ivristjáns
X. Að lokum verður dansað.
að. —.
Óvenju mikil ekla á
vörubifreiðum.
Að undanförnu hefir verið
óvenjumikil vinna hjá vöru-
bifreiðum hér í bæ. Heíir
það komið þráfaldlega fyrir
að ekki hefir verið hægt að
afgreiða pantanir fyrrerveft-
ir einn eða tvo daga.
. Orsök þessarar eklu á
vörubifreiðum er lalin vera
sú, að óvenjumikið er um
vinmi við höfnina. Þá mun
bærinn liafa nnm fleiri vöru-
bifreiðar á leigu nú, cn á
sama tíma í fyrra.
Kom þessi ekla á vörubif-
reiðum sér sérstaklega illa i
gær, flutningadaginu. Fékk
blaðið þær uppl. hjá vöru-
bifrciðastöðinni „Þrótti“ að
engan veginn hefði verið
hægt að afgreiða allar þær
pantanir, er bárust frá fólki,
er var að flytja,' vegna þess
hve margar bifréiðar ðru nú
í fasta vinnu.
Heykvíklngafélagið
heldur íund með allskonar skemmtiatnðum n. k.
mánudag, 20. maí kl. 8,30 síðdegis í húsi Sjálf-
stæðisflokksins við Austurvöll.
Meðlimum heimilt að taka með sér gesti.
Síjórnin.
Á Skóla- Frá „Daglauna-Dabba“ hefir •mér
vörðustíg. borizt bréf það, sem hér fer á eftir:
„Siðastliðinn laugardag, síðdegis,
átti eg leið upp Skólavörðustíg. Er eg kom móts
við liúsið nr. 21, sá eg þar tvo drengi, er voru
að velta sér á gangstéttinni. Annar þeirra, 3—4
ára gamall, hafði í hendi sér „dolk“;,,einn þeirra,
er undanfarna daga hafa fengizt hér i verzlun-
um og verið seldir á
1.95.

er komið, í öllum stærðum.
Drengur Kr eg sá vopnið í liehdi óvitans,
á þríhjóli. staldraði eg við, til að aðgæta, hvern-
ig hann færi með það. Rétt á eftir
bar þarna að þriðja drenginn. Sat hann á þrí-
hjóli og ók niður eftir gangstéttinni. Risu þá
hinir tveir á fætur og eltu „manninn" á lijólinu.
Hann nam staðar á horninu við Klapparstig.
Snaraðist þá hinn vopnaði fram fyrir hjólið og
sveiflaði hnifnum yifr-liöfði sér. Eftir það hurfu
þeir í áttina að Njálsgötu og veitti eg þeim ekki
eftirför.
*
Ekki En þvi vek eg máls á þessu, að eg
einsdæmi. vcit, að það er ekki eins dæmi, að
óvitadrcngir sjáist með linífa í hönd-
um á götum úti, — eg hefi áður séð það. Og
það þætti mér furðulegt, cf dæmin væru ekki
flciri en einmitt þau, sem eg hefi séð, því að
eg er ckki ýkja mikið á ferli eða víða. — En
það hljóta menn að skilja, að börn, sem velta
sér á fjölförnum gangstéttum, bera litt skyn á
það, liver hætta getur stafað af beittum lmif-
um í höndum þeirra.
*
%
Óvitar. I>að er ekki nema eðlilegt, að stálpað-
ir piltar fái sig áfgreidda, er ]ieir koma
í búð og biðja um, að sér sé seldur hnífur, en
það verður aldrei nógsamlega brýnt fyrir þeim,
sem slílc tæki mcðhöndla, að þess ber mjög vand-
Icga að gæta, að óvitar hafi ekki liönd á þeim.“
álér finnst Jielta rétt athugað. Máltækið segir,
„hnífur og skæri eru eklci barna meðfæri", og
það er mikið til í þvi. Og ]>að eru ekki aðeins
þeir, sem slik tæki sclja, heldur og þeir, sem
hafa þau undir höndum á annan hátt, sem ættu
að gæta þess, að börn nái ekki í þau, því að
slys gcta af hlotizt.
*
Samtök Fyrir nokkurum dögum hringdi frú
um gjafir. ein til mín, til að segja mér frá sam-
tökum um brúðargjafir, sem lienni
fannst margur geta tekið sér til fyrirmyndar
vegna ]iess, hve húsnæðisvandræðin eru mikil
hér í bænum og flestum ungum körlum og kon-
uni ofviða að stofna hcimili á eigin rammleik.
Samtökin voru á þá leið, að brúðhjónunum voru
einungis gefnir peninagr og, að því er mér skild-
ist, til þess að þau ættu þó eittlivað meira en
áður upp í þá fúlgu, sem íbúðir eru seldar
fyrir eða leigðar með fyrirframgre'iðslu.
*
Vel til Mér finnst þetta vel til fundið, og eg
fundið. minntist á ])að við kunningja minn, sem
kvorigaðist fyrir fáeinum mánuðum, og
spurði hann hvernig honum hefði fundizt, að fá
einungis peningagjafir. Hann sagði: „Fjarri sé
]>að mér, að vanþakka þær gjafir, sem ei; fékk,
cnda voru þær hinar eigulegustu, en þó hehl
eg, að mér hefði ckki þótt lakara, þótt eg hefði
fcngið fé ]iað, sem í þær var varið. Allir hlutir
eru svo dýrir nú.
*
Skuldabaggi. Eg varð að taka allmikið lán, til
þcss að komast irin í íbúðina, sem
eg bý nú í, og verð að rogast með þann skulda-
bagga næstu árin, — hver vcit hve lengi. Auð-
vitað dettur inér ckki i hug að selja gjafirnar
— liver mundi gera slíkt? — eii mig klæjar í
lófana cftir peningunum." Mér finnst liann liafa
lfitt naglann á höfuðið með þessmn orðum, og
víst cr, að mörg lijóriacfni verða að fresta gíft-
ingu sinni veena dýrtíðarinnar — þau vantar
þak yfir höfuðið, sem er fyrsta skilyrðið fyr-
ir búskapnum.