Alþýðublaðið - 27.08.1928, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Spánarsamningarnlr.
Hefir verið gengið svo frá samningunum,
að Spánverjar geti hækkað tollinn að íslend-
ingum forspurðum?
Hækkar tollurinn um þriðjung ?
Sá kvittur hefir gengið um bœ-
tnn undan farið, að mjög bráð-
Sega sé von á stórkostlegri hækk-
an á innflutnmgstolJi af íslenzk-
um fiski, sem til Spánar 'flyzt.
Mönnum hefir, sem vonlegt er,
þólt þetta afar-ótrúlegt. Þeir hafa
efkki viljað trúa því, að svo illa og
óvlturlega hafi verið gengið frá
samningDUm við Spánverja, þegar
iátið var undan svokölluðum
kröfum þeirra um undanþágu frá
bannlögunum fyrir spönsk vin „tii
þess að tryggja markaðinn“, eiins
og það þá var kallað, að Spán-
verjar geti upp úr þurru og að
okkur forspurðum hækkað toll-
inn.
Eftir því sem Alþýðúblaðdnu
hefir v'erið skýrt frá, er gangur
málsins þessi:
Þegar Spánarsamniingurmn var
gerður og íslendingar leyfðu inn-
flutning spænskra vína, var það
til skdlið, að þeir skyldu njóta
^bezta tollkjam“, en láðst hefir
að setja nokkur ákvæði í sanm-
inginn um það, hve hár tollurinn
mætti vera hæstur. Englendingar
nutu þá og beztu tollkjaxa, og var
tollur af fiskd frá þeim <þá 24
gullpesetar af hverjum 100 kg.
Lenti því íslenztó fiskurinn í
sama flokki og varð tollur á hon-
am þá einnig 24 gullpesetar af
hverjum 100 kg.
Svíar höfðu sérsamning við
Spánverja og var þar ákv'eðið,
að tollur af sænskum fistó mætti
ekki vera yfir 25,60 gullpesetax
af 100 kg. Þegar svo samnings-
timinn við Bnglendinga var út-
runninn og nýr samningur gerður
máilli þejrra og Spánverja, hækk-
aði tollurinn af ehskum fiski upp
i, sama og af sænska fiskinum,
eða 25,60 gullpeseta. Voru það
kölluð „beztu tolIkjör“, og híðkk-
aði þá jafnframt tollurinn af ís-
lenzka fiskinum eitnnig upp í 25
gullpeseta.
Nú í sumar var svo útrunninn
samningstíminn milli Svía og
Spánverja, og þá þegar tekið til
" samningsgerðar að nýju. Létu
Spánverjar í veðri vaka, að þeir
vildu alveg hverfa frá þeirri reglu
að gera-sérsamninga um tollkjör,
en láta framvegis sömu tolla
vera á sömu vöru frá hvaða landi
sem væri, ef ekki væri um beint
tollstríð að ræða, og yrðu það
þá „beztu tollkjör“. Viidu þeir
snú hækka tollinn af sænska fisk-
ánum upp í 32 gull-peseta. Nú
ér sagt, að samningar séu komn-
dr á xmlli Svía og Spánverja og
hafi Svíar fallist á (ollhækkun
þessa. Óvíst mun þó ennþá’, bvfr’
nær tollhækkunin öðlast gildi, er
talið líklegt, að Spánverjar muni
láta það dragast fram1 til næstu
áramóta.
Beztu tollkjör værða því fram-
vegís, ef rétt er frá skýrt, 32
gullpesetar af hverjum 100 kg.
og hækkar tollurinn af íslenzka
fistónum og öðrum, sem nýtur
„beztu tollkjara", upp í það um
leið og samningurinn milli Svíaog
Spánverja gengur ígildi Er það
réttum þriðjungi hærra en tollurinn
vnr þegar undanþágan var veitt
frá bannlögimum og Spánarsamn-
inguriim sæli gerður.
Hækkun þessi er gerð að okkur
íslendingum algeilega forspurð-
um, en í hvert skifti, sem hér
hefir verið minst á endurskoðun
samningsins eða fækkun útsölu-
staða, hafa íh^ldsmenn ætlað að
ærást og talið, að með því væri
þessum ágæta samningi stefnt í
voða.
Alþýðublaðinu er ekki kunmigt
um. að nokkur fiskur, sem dil
Spánar flyzt, sé tollaður hærra
en þetta. „Beztu t.olIkjörin“ okk-
ar, sem svo dýru verði voru
keypt, eru því jafnframt orðin
„verstu tollkjör“.
Fðr til Vestfjarða.
Eftir
Guðmund Gislason Hagalin.
--- Frh.
Á sunnudagsmorgun ld. 8^4
héldum við af stað upp Miðdal.
Vebur var hið bezta. Himininn
var heiður, sólin skein og ekki
blakti hár á höfði. Fram Miðdal-
inn fórum við fjárgötur — og
þó að ekki væri fljótfarið, mátti
leiðin teljast mjög vel fær. Smátt
og smátt hækkuðum við okkur,
og kl. um 12 vorum við kamn-
ir upp úr dalnum, upp á sjálft
hálendið. Gróðurinn mínkaði, varð
að eins snöggir daufgrænir blett-
ir á stöku stað. Ekkert lifandi var
sjáanlegt, en eyðiþögn var yfir
öllu. Upp allan dalinn höfðum við
ekki séð eina einustu tónd, ektó
einn einasta fugl. Skoðuðum við
nú kortið og athuguðum nánar
stefnuna. Landið var þama holt
og dældir, en á hægri hönd okk-
ur voru hæðadrög og framund-
an allhá fjallsöxl. Brátt komum
við að vötnum. Mátti heita gróð-
urlaust í kring um þau og engir
gárar á yfirborðinu sýndu það, að
í vötnunum vetóu fiskar. Á efntu
þeirra sáum við þó fiskiönd. Sak-
ir þess, að við höfðum talið víst
að fá gnægð fiskjar í Isafjarðalá,
höfðum við hvorki kjöt né fisk
með okltur. Lceddist þvi Vilmund-
ur svo nærri fiskiöndinni, að
hann gat skotið hana, og var
hún svo nálægt landi, að við gát-
um náð til hennar rneð stöng-
tnni. Bundum við hana í aðra;
klifina og héldum svo áfram.
Skömmu seinna sáum við rjúpu
með unga. Flaug allur hópurinn
upp og stefndi til dals,
Vegurinn versnaði nú nokkuö,
en var þó hvergi illfær. Holtin
voru greið yfirférðar, en í laut-
unum á milli þeirra voru urðir,
þó eigi mjög stórgrýttar. Við
stefndum á fjallsöxlina, og kom
umst brátt að raun um, að hún
var lengra í burtu en við höfð-
um haldið. Þá tókum við eftir
því, að kOTt herforingjaráðsins
voru ekki sem greinilegust. Sums
staðar sáum við litil vötn, sem
merkt vom á kortinu, annars
staðar stór vötn, sem hvergi sást
votta fyrir á korti.
Þá er við höfðum gengið um
tvo tíma frá því að viö komum
upp, vorum við komnir í algerða
auðn. Grjótið var nakið, hvergi
gróðrarblettur við vatn eða lind.
Þarna uppi sáum við veiðibjöllur.
Þær svifu tígulegar og sólblik-
aðar yfir höfðum okkar, fylgdu
okkur um hríð nöldrandi og
rendu sér svo í fögrura boga S
hvarf til norðausturs.
Loks komtimst við á fjallsöxl-
ina, og bar þá sóltrnd rancl i jökul.
húfu við bláloft. Við stóðum hik-
andi um hríð. Gat þetta verið
„VesturfjaUakóngurinn‘‘, Snœíells-
jökull ? Þessi jökulhjálmur sýndist
svo undarlega nærri. Við höfðum
hvomgur séð Sjónfríð. Var þetta
kannske hún? Nei, það gat alls
ekki verið. Þetta þarna á hægri
hönd vax Sjónfríð — en snætind-
urinn. i suðvestri h'laut að vera
Snæfellsjökull. Við gengum nokk-
ur skref — og sáum nú að fulliu
suður af fjallsöxlinni;. Og báðir
stóðum við sem steini líostnir.
Allur fjallgarðurinn strnnan \öð
Breiðafjörð blasti við sýn — og
Hvammsfjarðar- og Dalasýslu-
fjöllin sáust svo glögt sem við
værum að eins fáar mílur frá
þeim, I norðaustri sáust Reykjar-
fjarðarhymurnar og norðtan við
þær bar við himin drifhvíta
bungu Drangajökuls, í norðri og
norðvestri glampaði á dimmblátt
Djúpið og í vestri bar hæstu
tindana á Glámu við bláloft. Við
dmkkum fjallaloftið í Iöngum
teygum- — og það fyrsta sem
sagt var, voru þessi orð:
— Mikrls fara þeir á rms, ‘sem
alt af dratta- niðri í dalnum!
Meira.
Enskur togari
kom inn i morgun til þess að
sækja mann, er hann hafði kom-
ið með veikan.
íslandssöudsnótið.
fór fram í gær, eins og til stóð.
Veður var ágætt. Úrslit í íslands-
sundinu urðn þessi: Fyrstur Jón
I. Guðmundsson á 9 m. 1 sek.
Er það nýtt met, var hið gaml®
met Erlings Páissonar 9 m. 6
sek. Hlaut Jón því Islandsbikax-
inn og heitið sundkóngur ís-
lands. Annar varð Gíjsli Þorleifs-
son ó 9 m. 27,7 sek. Þriðji varð
Þórður Guðmundsson á 9 m. 30
sek. I 200 st. sundinu fyrir kon-
ur sigraði Heiðbjört Pétursdóttir
á 4 m. 8,1 sek. Önnur varð Sól-
veig ErJendsd. á 4 m. 13,4 sek.
Þriðja Ásta Jóhannsd. á 4 m.
15,9 sek. Um sund^rautarmerki
I. S. I. þreyttu 6, 4 karlmenn og
2 komir. Mega karlmenn ekki
vera lengur að synda km. en 26
mín., en konur mega véra
30 m. Af þeim fjórum karknönnr
um, er nú reyndu, náðu merk-
inu að eins tveir, þeir Jón Leh-
mann á 24 m. 2 sek. og Sig.
Benedrktsson 24 m. 52 sek. Tvær
stúlkur þreyttu um merkið og
hlutu það báðar.Ásta Jóhannes-
dóttir á 26 m. 42,4 sek. og Sól-
v€4g Erlendsdóttir á 27 m. K,5
sek. Báðar höfðu þær áðuT synt
200 st.
Þá er þessum sundþrautum vai'
lokið, vax reyndur björgu'nar-
búningur Slysavamafélags Is-
lands. Fór Jóhann Þorláksson í
búninginn, og lýsti landlæknir
búningnum mjög ýtarlega. Var
síðan farið með Jóhann urn 200
stíkur frá landi, og synti hanm
þaðan með taug til lands. 1 Að
visu sóttist homiín sundið frek-
ar seint, en ektó kvaðst Jóhaníi
eiga neitt óhægt með hreyfingar
Kvaðst hann mundu hafa getað
haldið áfxam að synda mjög
lengi. Sannar þessi reynsla, að
búningur [>essi getur orðið að ó-
metanlegu gaigni, þegar slys ber
að höndum.
S,
Knattspirrunmótið.
Kappieikurinn i fyrrakvöld,
Fyrri háljleikur;
K. R. Iék undan vindi, og lá
mjög upp á Vals-möhnum, Sýndu
þeir þó mákinn dugnað, og
skömmu eftir leiksbyrjun tókst
þeim að skora mark hjá K. R. En
skömm vax biðin eftir endurgjald-
inu. Guðjón Ólafsson skallaði
brátt knöttinn í mark hjá Val,
FærðUst þá Vals-menn í aukana,
brutust gegn um fylkingar K. R.
og skoruðu mark á ný. En K. R.-
ingar hefndu grimmilega sinna ó-
faxa og gerðu tvö mörk hjá Val
áður en hálfleiknum lauk.
Síðiori hálfleikw.
I seinni hálfleik lék Valur und-
an vindi, og veitti þá K. R.-ingum
ekki af öllu sínu harðfylgi til [æss
að verja markið. Gekk á ýmsu,