Vísir - 24.05.1946, Síða 7

Föstuílaginn 24. maí 1946
V 1 S I R
7
Ruby M. Ayres
Marsh gamli rétti Jónatan vindlakassa.
„Eg reyki ekki,“ sagði liann. „Læknirinn
minn bannaði mér það fyrir mörgum á'rum, og
eg veit ekki um gæði þessara vindla —“
„Eg reyki aldrei vindla," sagði Jonatan sein
Itafði sezt í stól nálægt ■ Priscillu.
Þau ræddust við um stund, ög það var Pris-
cilla sem átti mestan þátt i, að ekki varð hlé á
viðræðum. Loks leit gamli maðurinn á klukku
á arinhillunni og sagði:
„Nú verðið þér að afsaka mig, en eg hefi
fvrirskipun læknis míns um að fara ávallt
snemma í háttinn, en yður er velkomið að doka
við lengur og spjalla við dóttur mína. Hugli
fer líka að koma livað líður, býst eg við.“
Andartaki síðar var hann farinn. Priscilla
settist í stóra stólinn lians — gegnt Jónatan,
og teygði fæturna að eldinum. Hún sat þannig,
að skugga bar á andlit liennar.
„Eg var nú ekki viss um að þér munduð
koma, Jónatan. Við.liöfum víst ekki komið fram
eins og góðir nágrannar.‘‘
Jónatan gretti sig dálítið, en reyndi að brosa.
Hann minntist þess, sem móðir lians liafði sí
og æ verið að hamra á.
„Þér eigið við, að þið hafið aldrei komið i
lieimspkn til okkar.“
Hún hló, en var auðsjáanlega dálitið tauga-
'óslyrk.
Hún hallaði sér nú fram og krósslagði hend-
urnar á knjám sér. Bjarnranu frá eldinum lagði
á andlit liennar.
„Já, það var víst það, sem eg átti við. Og það
var vinsamlegt af yður að koma.“
Eftir nokkura þögn bætti hún við:
„Stunduip er það vist svo, ef menn gera
ekki það, sem skylt er, að þeir fara á mis við
það', að afla sér vinfengis sem mikils er um
vert.“
Priscilla hugsaði eitthvað á þá leið, að þetta
hefði allt verið auðveldara, ef Jónatan liefði
verið cins og aðrir karlmenn, sem hún þekkti,
en af þvi hann var öðruvisi en aðrir, fannst
henni hlutverk sitt erfitt — henni fannst allt,
sem hún ’sagði bera það með sér, að hún væri
að leika ákveðið hlutverk, og lnin óttaðist, að
liann mundi uppgötva það. En hun gat ekki
siiúið við. Hún minntist orða bróður sins —
þeirra örlaga sem yfir honum vofðu. Ilenni
fannst, að liún væri í járngreipum — knúin
áfram að markinu. Hún átti i miklu hugar-
striði og varð að stappa i sig stálinu til að halda
áfram í sama dúr og áður:
„Þér eruð sennilega ekki trúaður á vináttu,
sein stofnað er til í skyndi. Margir hafa ótrú á
•skyndivináttu. Það liefi eg ekki, enda á eg i
öllu sammerkt við nútímakonuna. Mér dettur
margt í liug og eg framkvæmi þegar það, sem
cg tek ákvörðun um. Ef^eg liitti fólk sem mér
geðjast að, uni eg þvi ekki að bíða vikur eða
mánuði eftir tækifærinu til nánari kynna. Eg
kem til dyranna eins og eg er klædd. Ef eg er
i vafa spyr eg. Og nú spyr eg yður: Erum við
vinir eða ekki ?“
Jónatan hafði staðið upp. Og Priscillu fannst
hann risa líkur, er hann stóð þarna í bjarma ar-
ineldsins. Og ef hún liefði staðið mundi liún
ósjálfrátt hafa liörfað undan lítið eitt.
„Þér spyrjið mig um þetta,“ sagði hann ein-
kennilega hásri röddu. Hún Jeit upp og framan
;i hann. IJún reyndi að brosa, og segja eitthvað.
Varir hennar bærðust, en það kom ekkert bros
fram á þær, né heldur gat hún mælt.
„Þér lialdið vist, að eg sé ekki alveg með
réttu ráði,“ sagði hún þegar hún hafði jafnað
: sig dálítið. „En í dag er fundum okkar bar sam-
an, fgnnst mér —“
Jónatan Corbie tók til máls og í fyrsta skipti
á ævilmi — sjáifum honum til mikillar furðu,
— var hann flugmælskur.
„Um þetta liefi eg luigsað vikum og mánuð-
um saman,“ sagði liann rólega, „allt frá því er
cg leit vður augum í fyrsta sinn, og æ síðan.
Nú er röðin kannske komin að yður, að ætla
mig ruglaðan, en eg hefi oft tekið á mig krók,
í von um að liitta yður. Stundum beið eg klukku-
stundum saman, í von um, að þér mynduð
koma. Eg skil ekki konur, ungfrú Marsli, og er
smeykqr um, að þær skiíji mig ekki — og geðj-
ist ekki að mér. En með yður er öðru máli að
gegna, ef eg væri ekki viss um, að þér munduð
telja mig kolbrjálaðan, mundi eg segja á þessu
aúgnabliki: Eg elska yður, viljið þér giftast
mér. Eg hefi aldrei fyrir hitt nokkura konu sem
cg gæti óskað eftir að fá fyrir konu — og það
verður aldrei nein önnur.“
Ilann þagnaði skyndilega. Og aftur ríkti
þögn — livorugt gal sagt neitt i svip. Eins og
einhver þyngjandi áhrif væru komin til sög-
unnar. Priscilla hallaði sér enn fram og starði
á liann. IJún hafði haldið, að þetta vrði erfitt,
og svo hafði það gengið eins og í sögu.
Brennið, sem Priscilla hafði lagt á eldinn
fyrir stundu, hrapaði allt í einu niður liálfbrunn-
ið, og það gaus upp logi, og sterkan bjarma
lagði á andlit Jónatans. Hann var fölur, en sama
vinsemd og hlýleiki og áður var í tilliti augna
hans — og það bar einnig vitni ást og auðmýk-
ingu.
Svo tók hann aftur til máls rólega eins og
áður:
Tokyo undir sprengjuregni
Bandaríkjamanna.
Eftir Lars Tillitse, fyrrv. sendiherra Dana í Japan.
Næsta mánuð varð hlé á árásum á Tokyö — en
aðrar borgir urðu fyrif hörðum árasum. Á meðan
hafði Þýzkaland gefizt upp. Danmörk heimti aftur
frelsi sitt og var nú orðin ein liinna sameinuðu þjóða.
Þar af leiðandi bárust mér fyrirmæli frá hinni nýju
stjórn hinnar frelsuðu Danmerkur um að slíta
stjórnmálasambandi við Japan. Miðvikudaginn 23.
maí framkvæmdi eg þessa fyrirskipan og sama kvöld
var gerð áköf loftárás á Tokyo. Risavirkin komu
úr vesturátt í stórum fylkingum. Eldsprengjunum
rigndi yfir borgina og jafnframt var varpað nokkr-
um tundursprengjum. Tjón varð mjög mikið, en
engar sprengjur lentu í hverfinu, sem eg bjó í. Dag-
inn eftir þurfti eg að ganga frá ýmsum málum í
Tokio, en á föstudaginn fór og til Karuizawa, til þess
að dveljast þar með fjölskyldu minni, þar sem sendi-
starfi minu var nú lokið. Það kvöld varð Tokio fyrir
ægilegustu loftárásinni, sem gerð liafði verið á borg-
ina til þessa. Yindur var livass og eldar brutust út
livarvetna, en liitinn var óþolandi. Einnig i það skipti
brann fjöldi manns í hel. Bæði talsíma- og ritsíma-
sambandið milli Tokio og Karuizawa rofnaði. Út-
varpið tilkynnti, að margar þekktar byggingar liefðu
eyðilagzt að einhverju eða öllu leyti, svo seiri keisara-
höllin og utanríkisráðuneytið, sendiráðsbyggingar
Þýzkalands, Bandaríkjanna, fsíams, Kína, Portúgals
og Afghanistans og ræðismannsbústaður Sovét-
Rússlands, en ekki var minnzt á sendiráðsbyggingar
Dana og Belga, sem var á næstu grösum, og taldi
eg því víst, að sendiráð mitt liefði sloppið. Á mánu-
daginn fór eg með lestinni til Tokio til þess að ráð-
slafa bioltför minni og fjölskyldu minnar. Bilstjór-
inn kom á Ueno-stöðina til þess að sækja mig.
„Hvers vegna kemur sendiherrann?“ spurði Yo-
sliida.
„Eg sagði yður, að eg myndi koma aftur,“ svaraði
„Eg veit vel, að þér ætlið mig ekki með öllum ,eg.
mjalla — eg veit vel, að þér hafði aldrei um mig
hugsað, en eg gat ekki haldið því leyndu leng-
ur, að eg elska yður.“
„En þér þekkið mig ekki — vitið ekkert um
mig —“
Jónatan steig allt í einu frám, beygði sig nið-
ur og tók þétt i liönd liennar.
„Eg veit aðeins, að þér eruð eina konan í
öllum heiminum seiii eg vil fá fyrir konu.“
Hún sat kyrr og liorfði á hina stóru, sterk-
legu liönd lians, og svo fór skjálfti um liana
alla.
Nú var það hún, sem fann til auðmýkingar
vfir hversu lítilmannlega henni fórst, og henni
fannst óskiljanlegt, að liann gát ekki séð, að hún
var að gabba hann, vefja lionum um fingur sér,
en hann —, hún gat eklci efazt um, að hann
mælti i hjartans einlægni.
I.oks sagði liún titrandi röddu:
„Yið verðum bæði til athlægis. Og um mig
verður sagt, að eg sé reyna að ná i auð yðar.“
„Menn geta lilegið að vild — og eg mun
hlæja líka. Og eg læt mig engu skipta livað f.yrr
ir yður vakir, ef eg fæ yður fyrir konu.“
Hún dró til sín liönd sína, stóð upp og horfði
beint i augu hans.
„Ep ef það væri nú aðeins auður yðar?“
\AKvmwmm
Gamla konan köm ösktireið inn í verzlun dýrasal-
ans og réðst meö óbótaskömmum aö afgreiöslu-
manninum: . ... Og' þaö sem verra er, sagöi hún,
páfagaukurinn. sem eg keypti hjá yöur um daginn,
hann notar svo ljótt oröbragö, aö það er hreinasta
rauri aö hlusta á hann.
Svona, kæra frú, sagöi búöarlokan, þér megið
vera ánægöar meÖ páfagaukinn, hann, sem hvorki
drekkur áfengi né spilar fjárhættuspil.
♦
Hann Jón Jónsson á tvo syni. Annar er mjög
pólitískur og það er ekki mikið varið í hjnn heídur.
„Já, en veit sendihenann þá' ekki, að sendiráðið
er brunnið, það er ekkert eftir af þvi.“
Við flýttum okkur af stað og ókum til sendiráðs-
ins til þess að skoða rústirnar. Gereyðingin gat ekki
verið fullkomnari. Gervallt böfðingjaliverfið Koji-
machiku, þar sem sendiráðið var, var brunnið til
kaldra kola. Þaðan, sem sendiráðið liafði staðið,
gat eg ekki komið auga á eitt einasta óskemmt hús,
vrla einu sinni rústir, aðeins ösku. En eg tók eftir
því, að jörðin var þalcin tómum hylkjum eldsprengj-
anna.
„Finnið þér nokkura lykt?“ spurði Yoshida. Já
loftið var þrungið af einliverri einkennilegri lykt.
„Það er vegna þess, að 11 menn brunnu í liel hér í
nágrenninu,1’ sagði liann.
Mér féll það þungt, að liúsið þar sem eg og fjöl-
skylda min höfðum átt margar hamingjusamar
stundir undanfarin ár, var nú brunnið. Það var gam-
alt japanskt höfðingjahús, byggt i byrjun aldarinn-
ar. Séð. að utan, virtist það traust tigulsteinshús, en
í rauninni var það byggt úr timbri, en lagt þunnri
steinhmshúð.
Brpttför mín frá Japan fór nú í liönd og lcvaddi
eg þvi nokkura góðvini mína, lijúalið mitt og nokk-
ura af hinum gömlu nábúum mínum. Nú var hönnu-
leg sjón að líta yfir Tokioborg. Mér er nær að halda,
að 70% af borginni hafi þá verið brunnin til kaldra
kola. Miðstjórn ríkisins hafði enn aðsetur í borginui
og borgararnir gerðu það, sem þeim var unnt, til
þess að lifið gæti gengið sinn gang. En fólk var orðið
tekið og þreytulegt á að sjá. Og þó var þjóðin ákveð-
in í því að lialda styrjöldinni áfram, þrátt fyrir upp-
gjöf Þýzkalands og það, að allur heimurinn var nú
sameinaður gegn Japan. Það var þegar langt siðan
menn höfðu misst trúna á þvi, að Þýzkaland gæti
komizt af, en menn höfðu séð, að Þýzkaland liafði
haldið áfram baráttunni, unz hernaðarþrelc þess vár
þrotið. Eg lield, að þetta fordæmi hafi liaft viss áhrif
á Japana til þess að berjast unz yfir lyki. Menn gátu
ekki sætt sig við skilyrðislausa uppgjöf og þjóðin bjó
sig undir að taka liraustlega á móti Bandaríkjamönn-
um þegar þeir freistuðu landgöngu þeirrar, sem allir
gerðu sér ljóst, að hlaut að vera yfirvofandi. Þegar
eg hvarf úr landi, fann eg, að Japanir gerðu sér fulla