Alþýðublaðið - 28.08.1928, Blaðsíða 2

ALÞÝÐUBLAÐIÐ

Fátækraflutningnr.
Kona flýr úr bænum og felur sig, til þess að reyna að,
komast h]á sveitaifiutningi.
Lögregluþjónar og íátækrafulltrúar sendir að elta hana
eins og um glæpakvendi væri að ræða.
Konan ófundin enn.
I gærkveldi átti ritstjóiri AI-
þýðublaðsins tal við lögregluþjón,
Kjartan ólafsson, í Hafnarfirði.
Sagðist Kjartani svo frá:
Föstudaginn 24. þ. m. var
hringt á skrifstofu bæjarfógetans
í Hafnariirði frá skrifstofu borg-
arstjórans bér í Reykjavík og
bæjarfógetinn beðínn að hafa upp
á konu, að nafni Jónína Guðný
Jónsdótíir, sem búsett er hér í
Reykjavík, en á sveit í Hel'lna-
hreppi i Suður-Múlasýslu. Átti
,að flytja konuna svei’.arflutningi
austur, en þegar til kom fanst hún
ekki hér í bænum, en frétt hafði
borist á skrifstofu borgarstjóra
um, að hún væií komin suður í
Hafnarfjörð.
Lögregtan í Hafnaríirði hóf leit
að konunni og komst aö 'því,
aÖ hún var stödd þar í húsi einu í
Firðinum. Gerði lögreglan skrif-
stofu borgarstjóra hér aðvart um
það þá þegar.
Um kvöldið, klukkan á tólfta
tímanum, kom svo bifreið suður
eftir. Voru í henni, auk anuars
fátækrafulltrúans, tvelr lögreglu-
þjónar. Skyldi nú taka konuna. En
er þeir komu að húsinu, var það
lokað og fólk alt í svefni. Kváð-
ust sendimennirnir, fátækrafull_
trúinn og lögregluþjónarnir, eiga
að taka konuna og vildu vekja
fólkið. En Kjartan Ólafsson réði
eindregið frá því, og kvaðst ekki
veita leyfi til þess, þar sem hann
vissi, að húsmóðirie þar var veik
og mundi ekki þola ónæði og
geðshræringu, sem af slíku hlyti
að leiða. Varð það úr, að fá-
tækrafulltrúinn og Kjartan fóru
á fund héraðslæknisins í Hafnr
aríirði og báru málið undir hann.
Itrekaði læknir bann Kjartans.
,Við það sat, og fóru sendimenn
stiður aftur.
Næsta dag, laugardagínn var,
komu svo fátækrafulltrúamir báð-
& aftur suður eftir. Var þá eng-
inn lögregluþjónn með í förjnni.
Snéru þeír sér til fulitrúa bæjar-
fógetans, bæjarfóge'iæi var sjáþf-
ur fjarverandi, og afhentu hon-
um kröfu fxá lögreglustjóra
Reykjavíkur um að hann fyndi
Ikonuna og fiytti hingað til
Reykjavikur, nauðuga eða viljuga.
Vax nú hafin leit að konurmi
að nýju, en hún var þá f'arin úr
iiúsi því, sem hún hafði hafst
við í um ’nóttina. Var heninar
leítað laugardag og sunnudag, en
árangurslaust. Og ófundin var
faún, að því er Kjartan bezt vissi,
þegar hann talaði við ritstjóranin
í gær.
Kjaxtan Lét þess enn fremur
getíð, að bæði húsmóðirin í húsi
því, er konan dvaldi í um nótt-
Ina í Hafnarfirði og Magnús V.
Jóhannesson fátækrafulltrúi hafi
sagt sér, að ,læknisvoftjorð, frá
Jóni Hjaltalín Sigurðssyni, sé tii,
er yotti, að konan þoli als ekki
flutningLnin. Magnús lét þess enn
fremur getið, að sveit hennar,
' Hellnahreppur, krefðist þess, að
hún yrði flutt
á hreppsins ábyrgð.
Skilgóður maður hefir sagt Al-
þýðublaðinu, að kona þessi hafi
fluzt hingað suður fyrir alimörg-
um árum af þvi, að sonur henn-
ar hafí veikst af berklum og
verið fluttur til Vífiilsstaða, en
hún vildi geta verið sem næs*
honum. Sonur hennar fékk þar
engan bata, berklarnir komust í
heilann, varð hann sturiaður og
dó síðan. Fékk ólán þetta svo;
mjög á konuna, að hún hefír
verið veikluð ávalt síðan. Ekki
mun hún þó stöðugt hafa þegíð
fátækrastyrk, heJdur getað unnið
fyrir sér tímum saman.
Ólánssama einstæðings-konu,
sem ratað hefir í þungar raun-
ir, á að taka með valdi og flytja
'nauöuga í annað hérað. Hún flýr,
felur sig. Lögreglan er send héð-
an að elta hana, árangurslaust.
Þá er krafist aðstoðar lögreglu-
fetjóra í næsta héraði ti.l að hand-
sama hana. Hún fer buJdu höfði.
Ef hún fínst, verður hún tekin
og flutt á sveit sína. Hún hefir
ekkert af sér gert annað en að
vera fátæk og eiga engan að.
Þetta gerist hér í böfuðborg ís-
lands árið 1928, tveim árum fyr-
ir 1000 ára afmælishátíð alþingis.
Hvilík svívírðing!
Hverjir gera þjóðinni þessa
skömm ?
Lögregluþjónarnir og fátækra-
fulltrúarnlr eiga ekki sök á þessu.
Þeir eru að eins verkfærin, þeir
verða að hiýða fyiirskipunum yf-
irboðara sinna. Ekki er held’ur
rétt að sakfella borgarstjóra svo
mjög fyrir þetta, — nema bonum
haii verið kunnugt um, að kon-
an þoiir ekki flutníng; en þá er
skömm hans mikil. Sama er að
segja um sveitarstjórn Hellna-
hrepps. Hafi lienni verið'kunn-
ugt um læknisvottorðið, og húri
sarnt heimtað konuna flutta „á
hreppsins ábyrgð", er það henni
til ævarandi vansæmdár. H\’aða
ábyrgð getur hreppurinn tekið á
iííi konunnar og heilsu? Og auð-
viláð var borgarstjóra skylt, frá
sjónarmiði almenus velsæmís og
Júannúðar, að hafa að engu kröf-
ur um flutning, ef honum var
kunnugt um læknisvottorðið.
En aðallsökfn er þó hjá hvox-
ugum þessum aðila.
Áðalsökin er hjá löggjöfunum.
Alþingi hefir gert og gerir
sjálfu sér og þjóðínni svMrðitagu
með því að lögleyfa slíkt athæFf,
sem hér að framan er lýst.
Þeir, sem með atkvæðum sín-
um stuðla að því að koma þeim
mönnum á þing, sem berjast gegn
því, að fátækrailutnitigur verði
lögbannaður, þeir bera ábyrgðina.
Það eru þeitr, sem gera landi
og þjóð þessa svíVirðingu.
Alþýðublaðið náði í gærkvetldi
seint tali af Magnúsi V. Jóliann
essyni. Kvaðst hann ekki vita til
að konan væri fundin enn þá.
Sagði hatnn og, að ha'ntn þekti kon-
una, hún væri dagfarsprúð og
vönduð kona, og að hún hefði
vottorð frá lækni um, að hún
þyldi ekki flutning austur. —
Þetta er ekkí í fyrsta skiftið, sem
þurfamenn reyna að flýja og fela
sig til að komast hjá sveitar-
flutningi — sagði hann enn frem-
ur.
Bjarnargreiði
er það, sem „Mgbl.“-tvímennlng-
amir gerðu vini sínium, Jóharan-
esi bæjarfógeta, á suimudaginíti
var. Þá skýrðu þexr frá dómi, er
hann nýlega hefír uppkveðið i
málS ríkisstjórnarinnar gegn hiinu
þjóðkunna yflrvaldi Barðsitrend-
Snga, Einar M. Jónassyni, þaiim
hínum sama, er „Mghl.“ fyrst
rómaði svo mjög fyrir ú rskurð-
ínn fræga og mótspyrnu gegn
ríidsstjóxninni, en síðan gerði gys
að, er séð var, að sæmilegri
flokksmenn þess töldu athæfi
íhans óverjandl. í fávizku sánni
hírta tvímenningarnir kafla úr
„forsendum" dómslns, en hanin er;
í stað þess að vera hlutlaus lýs-
Sng á eðli málsiins og kröfum að-
ila, að mestu hnútur tii ráðu-
neytisins fyrir að hafa valið þessa
„einstæðu leið“, sem dömaránn
kallar, í stað þess að fara aðra,
sem hann telur „þá venjulegu og
sjálfsögðu leið“. Verður ekki séð,
ihvað þessar hugleiöingar koma
málínu við.
Um þessar forsendur dómarans
hefír merkur lögfræðingur hér
sagt, 'að hann furði sig á, að
„Mgbl.“ skuli ekki hafa sýnt dóm-
aranum þá hlífð að láta ógert
að hlrta þær. Þær væru áreiðan-
lega bezt geymdar i exnhvers
konar „einkabréfa-trúnaðarmáli“.
Um sjálfan dóminn sikal ekki
fjölyrt hér né „undlrbyggingu“
hans eða kröfur ríkisstjórnarinn-
ar. Reikningar Einars M. Jónas-
sonar voru rannsakaðir af Stef-
áni Jóhanni, Þorláki Eiiniarssyni,.
Birni E. Árnasyni og Erlendi Guð-
mundssyní, auk Bergs Jónsson-
ar, er tók við embættinu. Dómar-
inn komst að þeirri, niðurstöðu, e®
krafa rikísstjómarinnar á hend-
ur E. M. J. um gTeíöslu' á 19
þús. kr. ríkiss j óöstek jum áríð
1927 væri ekki „nógu undirbyggð"
og heldur ekki krafan um greiöslu
á eftírstöðvum frá fyrri árum, ca.
krr. 35 000,00, sem fyrverandS
stjórn vlrðist hafa talíð góöa eign
og gflda og fært í Lanndsreiknilng-
inn sem slíka.
En hvers vegna er „Mgbl.“ að
birta þessar rrrakalausu forsend--
ur og fjölyrða um dóminn?
Því er auðsvarað.
Stefán Jóhann fluttí málið fyr-
• *
ir íhönd xíkisstjóniarinnar. Tví-
mennSngunum er illa við Stefán.
Hann er jafnaðarmaður, þó að
það sé iygi, sem „MgbL“ segit,
að hann hafi nú verið sendur
utan á ,sosialistafund“. Hann er
ekki af ritstjójranna sauðahúsx.
Þeím hefir oft svlðið undan hon-
um, er hann hefir fengið iflmælgi
þeirra og rójgburð dæmt dautt og
ómerkt og sjálfa þá dæmda tgl
að greíða sektir ojg málskostnað.
Nú héldu tvímenningarnir, að
hægt værí að skella skuldinná &
Stefán fyrir þe’nna dóm bæjar-
fógetans.
„Fatast reíðum fauta sýn,
fanturinn bræður lamdi.“
Svo var kveðíð um berser^
einn til forna.
Lákt fór fyrír tvimenn.ingunum
á sunnudaginin, er þeir birtu for-
sendurnar furðulegu.
Kalla þetta ýmsir Bjamargreiða.
»
InBibrot og pjgéfm-
aðar.
Um miðja síðustu viku var
brotíst að næturlagi iim i bæ-
ínn Tjamarkot á Stokkseyri. Hafðfi
bæjardyrahurðín verið sprengd
upp með járni. Sá, er inn brauzt,
hafðí leitað fjármuna, oig fann
hann um 750 krónux í komimóðu-
skúffu. Tók hann þær, en pen-
íngabuddu, sem var í sömu
skúffu, skildi hann eftír. Bónd-
Inn í Tjarnaxkoti heitár Gainalí-
el. Var hann ekkí heima, er, þettE'
gerðlst, -|hann var uppi í sveit.
Munu þessír peningar hafa verið
allur vertiðargróöí hans.
Ekkl heftr enn þá hafst upp á '
sökudólgnum, en málíð hefir ver-
íð afhent sýslumanninum tíl ram-
sóknar.
Skæð veiki geysar í firikk-
ianði.
Khöin, FB., 27. ágúst.
Frá Aþenuborg e;r símað: Far-
sótt, eins konar hitabeltíssótt,
geysar hér o,g víðar í Grikklandi.
Fímmtiu þúsund Aþenubúar. eru
sagðír veikir. Stjómin hefir veitt
limtán milljón drökmur til þess
að hjálpa veikum fjölskyldum.