Vísir - 30.07.1946, Qupperneq 4

4
V I S I R
Þriðjudaginn 30. júli 1946
VÍSIR
DAGBLAÐ
IJtgefandi:
BLAÐAUTGÁFAN VlSIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1660 (fimm línur).
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Stoinlánasjóðuz.
CJtofnlánasjóður á að standa undir nýsköpun
atvinnutækjanna, og verður starfræktur
í tveimur deildum. Annarsvegar leggur Lands-
banki Islands honum til starfsfé, en hinsveg-
ar verður þess aflað með útboði meðal al-
mennings, • sem þegar befur vei’ið auglýst.
Ætlunin er að veita fé til atvinnurekstrarins
1.1 íeð mjög hagkvæmum kjörum, en af því
leiðir aftur, að ekki verður unnt að inna. háar
vaxtagreiðslur af hendi til þeirra, sem bi'éf
sjóðsins kaupa, en ]xó vel viðunandi og bréf-
in verða trygg, þannig að almenningur kast-
ar ekki fé sínu á glæ, þótt lagt verði nokkuð
af mörkum. Hinsvegar er hætt við að fjár-
veltan verði ótryggari á öðrum sviðum og
því ekki sérlega eftirsóknarverð fyrir spari-
fjáreigendur, sem vilja hafa sitt á ])urru.
Nýsköpun atvinnulífsins á rík ítök i hug-
iim þjóðai-innar. Engum ágreiningi veldur,
að endurnýja þarf atvinnutækin, og gera það
jafnframt á þann hátt, að þau up’þfylli
ströngustu kröfur, sem til þeirra verða gerð-
ar um afköst og sparneytni í rekstri. Getur
það nokkuð vegið á móti verðþenslunni, sem
getur drepið atvinnulífið í dróma, ef hún
helst hin sama eða keyrir enn úr hófi. Til
]xess að ti’yggja nýsköpunina nægir ekki, að
hver og einn styðji hana í hjarta sínu við
kosningai’, en liggi á öllu liði sinu þar á eftir.
Gegjum að fjörutíu þúsund vinnufærir menn,
leggi hver fram fimm hundruð krónur, þá
þýðir það, að Stöfnlánasjóður fær 20 miHjón-
ir króna til ráðstöfunar, og því fé öllu vei’ður
varið til að bæta atvinnuslcilyrði í landinu og
tryggja al'komu almexinings, eftir því, sem
við verður komið, á |)essuni tímum byltinga
og breytinga. öllu fé, sem varið er til ný-
bygginga og nýsköpunar er vel varið, og
kemur þjóðinni til góða á hverju, sem veltur
í nútíð og framtíð. Því ætli enginn að færast
undan að inna framlag sitt af hendi,- hvort
sem það revnist smátt eða stórt. Ilvorttveggja
á jafnan rétt og verur jafnvel þegið.
I flestum löndum heims hafa þjóðirnar ver-
ið hvattar til sparnaðar, sumpart með frjáls-
uni framlögum, en sumpart skyldusp’ai’naði.
Að sjálfsögðu er fyrri Iciðin æskilegri og vin-
sælli, og einkum ætti hún að henta hér, þar
sem allur almenningur viðurkennir nauðsyn
]iess, að unnið sé að nýsköpuninni, og ekki
spöruð framlög til hennar. Daufheyi’ist menn
algjörlega við tilmælum um fjárframlög, er
sýnilegt að grípa verður til annarra ráðstaf-
ana. Fjöldi einstaklinga og íyrirtækja liafa
þegar lagt ærið fé í margskyns framkvæmdir
og þaðan af meiri fyrirhöfn. Með slíkar að-
gerðir verður ekki aftur snúið, nema til stór-
tjóns fyrir alla áðila og þjóðarbúið í heild.
Hrýn nauðsyn er að flest slík nýsköpun kom-
:ist sem fyrst 1 framkvæmd, þaiuiig að þau
geti tx-yggt í’ekstur sinn og orðið þjóðinni
ómetanleg stoð er frá líður. Þjóðin á að
keppa að því marki, að vinna allt þöð í land-
inu sjálfu, sem unnið verður, en sækja ekki
slík verðmæti lil annarra þjóða.
Sýnið viljann í verkinu og fyrir eigið
frumkvæði. Leggið fé fram af frjálsum vilja,
sem fyrst, þannig að engar óþarfa tafir vei’ði
á Jyrii’gpeiðslu Stofnlánasjóðs,- Hömrum járn-
ið meðan það er heitt, en að hika er sama og
[tapa og nú er hver dagurinn dýr.
Síldin:
Frumh. af 1. síðu.
vei’ksmiðjunnar á Djúpavik
i gær. Fékk hún slatta úr
einu skipi, samtals um 400
mál. I nótt kom ekkert skip
til vei’ksmiðjunnar. Ileildar-
aflinn á Djúpavík er nú
í’úml. 16 þús. mál.
DAGVERÐAREYRI.
Eitt skip kom til verk-
smiðjunnár á Dagvei’ðai’-
eyri í gær. Var það Fell frá
Eyjum með eitt þús. mál.
Stormur og bræla var á
eystra veiðisvæðiænu í gær
og hamlaði veiðum. Mjög
góð veiði er nú á Grímseyj-
arsundi og við Langanes.
Nokkur skip eru á leiðimxi
til Dagverðareyrar með
fullfermi. Þá var síldar vart
vestur af Skagaströnd og
fengu nokkur skip allgóð
köst þar. Heildaraflinn á
Dagverðareyri er nú um 38
]iús. mál.
HJALTEYRI.
I gær og i nótl kornu tvö
skip með sild til Hjalteyrar.
Voi’u það Sæfell með 1128
mál og Ilugrún með 760 mál.
í dag eru fleiri skip, sem eru
með fullfermi, væntanleg.
Skipin veiddu síldina
við Svínalækjartanga. — í
morgun voru mörg skip þar
að veiðum og sprengdu tvö
þeirra nætur sínar i stórum
köstum. — Heildaraflinn á
Hjalteyri er nú 56.888 mál.
RAUÐKA.
Til síldarvei’ksmiðjunnar
Rauðku bárust í nótt um
4000 mál síldar. Veiddist liún
öll fyrir austan. í gærkveldi
og nótt fengu nokkur skip
frá vex’ksmiðjunni góða
veiði á Skagafirði og úlaf
Flaley. Gott veður er á veiði-
svæðinu út af og kringum
Siglufjörð. Alls Iiafa Rauðku
nú boi’izt 67 þús mál.
SKAGASTRÖND.
Hin nýja síldarverksmiðja
á Skagaströnd er nú tilbú-
in til þess að befja bræðslu
og bíður aðeins eftir, að eitt-
hvert skipanna landi þar.
Mun hún taka á móti síld
núna á næstunni til reynslu.
SEYÐISFJ ÖRÐUR.
Engin síld barst á land á
Seyðisfirði s.l. sólarliring.
Ilafa verksmiðjurnar ekki
tekið’á móti rieinni síld frá
þvi aðfaranótt’ mánudags-
ins. Iíeildaraflinn er 15 þús.
mál og allar þrær fullar hjá
verksmiðjunni.
IN GÓLF SFJ ÖRÐUR.
Fi’éttaritai’i blaðsins á
Ingólfsfii’ði símar, að nokk-
ur skip bafi komið til verk-
smiðjunnar þar með slalla,
alls um 400 máL Síld þessi
veiddist við Selsker. Enn-
fremur símar Iiann, að skip-
in haldi nú á Sleingi’íms-
fjörð. Sást mikil síld fyrir
iilnan Grímsey á firðinum
bæði á sunnudag og í gær.
Loks gat hann þess, að tölu-
vert liefði sézt af síld út af
Siglufii’ði i gærkveldi og að
mikill fjökli veiðiskipa sé nú
við Flatey. Héildaraflinn
er nú 22.400 mál.
RAUFARHÖFN.
Síðastl. sólai'Iiring hefir
verksmiðjan ti Raufarhöfn
brætt samtals um 5000 mál.
Eru það sólarhrings-afköst
verksmiðjanna, og er ekki
landað nema því magni, sem
svarar þvi, sem vinnst úr
þrónuin. AIls liafa um 120
þús. mál boi’izt á land á
Raufarböfn frá þvi, að veið-
ar hófust. Virðist vera nóg
síld við Langanesið. Ágætis
veiðiveður er í -dag.
HUSAVÍK.
Þi’jú hundruð mál sildar
hárust á land hjá verksmiðj-
unum þar síðasll. sólarhring.
Veiddist sildin við Flatey á
Skjálfanda. Heildaraflinn
hjá verksmiðjunum er nú
2900 mál.
KROSSANES.
í gær lönduðu 14 norsk
skip hjá vcrksmiðjunni sain-
lals um 4000 málum. Heild-
arafli verksmiðjunnar er því
núna um 30 þús. mál.
HEILDARAFLINN.
í morgun var hcildarafl-
inn lijá öllum síldarvérk-
smiðjum á landinu um 543
þúsund mál, eða um 818 þús.
hektólítrar. Aukningin frá
])ví í gærmorgun er því uni
45 þúsund mál, cða um það
bil 68 þús. hektólitrar.
¥@Itliig skóla-
stióraembættl-
sins
Framh. af 3. síðu.
mæli sín sem efsta írianni.
Virðist menntamálaráðherra
láta sér á sama standa um
t i Ilögu r nák unn ugus tu
mannánna, skólanefndarinn-
ar og fræðslumálasljói’íji, en
fara sínu fram eftir íýðræð-
islegri! fyririnynd. Það skal
ekki í efa dregið, að Arn-
finnur Jónsson er vel mennt-
aður á þessu sviði og að
mörgu leyti vcl fallinn til að
veita skólanum forstöðu, en
hitt verður ekki umflúið, að
Gísli er reyndur í starfinu og
liefir farizt það vel úr hendi,
enda taldi skólanefndin hann
standa því nær.
Aðrir umsækjendur um
starfið voru þeir Ársæll Sig-
urðsson og Hannes M. Þórð-
arson.
Athyglí manna
skal vakin á því, að þar scm
vinna í prentsmiðjum hættir kl.
12 á hád. á laugardögum í sumar,
þá þurfa auglýsingar, sem birt-
ast eiga á laugardögum, að vera
koranar eigi síðar en klukkan 7
á föstudagskvöldum.
Ferðamenning. Það vei'Sur aldrei nógsámlega
brýnt fyrir almenningi, að er
hann ferðast um sveitir landsins, þurfi liann að
gairga vel um. og þar sem áð.er eða dvalizt um
stundar sakir, verði gengið svo frá, að engin
vcgsummcrki sjáist eða eins litil og mögulegt
er. Þar sem fólk hefst við i tjötdum og eldar
sér mat, ætti það að vcra regla, að brenna öll-
um úrgangi og leyfum og grafa siðan það sem
eftir verður.’Þessa reglu liafa að vísu márgir,
en þó ber það oft við að ýmsir trassa þetta
og er þá oft mjög fljótt um að litast, þar sem
það fólk hefir dvalið.
*
Flöskubrot- Einn ósið liafa margir, sem ferð-
ast um i bifreiðum um nágrenni
Reykjávikur (a.m.k. verður maður mest var við
það þar), að kasta flöskum út um glugga bif-
reiðarinnar, er þær hafa verið tæmdar, og má
sums staðar hér sunnanlands rekja flöskuslóð-
ann meðfram öllmn fjölförnustu leiðum. Auk
þess sem þetta getur haft Iiættu i för með sér
fyrir sltepnur, er úti ganga, er þetta mjög ljótt
og ber ckki mikilli ferðamenningu vott. Oftast
er hér um að ræða menrt, sem eru eitthvað við
öl, og vex hirðuleysið i réttu hlutfalli við drykkj-
una.
*
Eiigin Drykkjuskap'urinn er engiu afsökun
afsökun. fyrir því, að þannig sé gengið um, og
retti að reyna að brýna fyrir mönn-
um að leggja þann ósið niður. Það virðist vera
eins ög sumir menn ferðist ckki af fegurðarþrá,
heldur stjórnist af einhverri löngun til speil-
virkja'og til þess að svala skemmdarfýsn sinni.
Menn, sem þannig haga sér, þarf að bæta, ekki
með því að hegna þeim, lieldur með þvi að tala
um fyrir þeim, benda þcim á það, sem fagurt
er og leiða þeim fyrir sjónir, að þeim verðnr
lífið betra og yndislegra, ef þeir geta séð það
í friði og fremur að græða það og fegra cn
eyðileggja.
*
Ferðalög Xli síðari ár hafa fcrðalög um landið
aukast. mikið farið í vöxt, og væntanlega lær-
ir fólk þá að ganga vel um, þar scm
það fer yfir. Ferðalög og ferðaskrifstofur, sem
stjórna hópferðiím um landið, vinna einnig þarft
verk, bæði með landkynningu og eins með þvi
að kenna fólki að ferðast á réttan hátt. A þetta
hefir verið drépið áður i dálki þessum. Þegar
fram líða stundir, komast mcnn ósjáifrátt upp
á jia'ð, að hera virðingu fyrir náttúrufegurð
Íandsins og reyna ekki að spilla lienni með
óhæfilegu framferði. Skipulagðar hópferðir er
bczti skólinn fyrir almenning til þess að læra
ferðainenningu.
*
Braggarnir. Braggarnir, sem lierinn byggði sér
á hernámsárununi, þurfa að hverfa
sem fyrst. Einliver sú leiðasta sjón, er maður
sér út um sveitir landsins og víða liér í ná-
grenni bæjarins, er mannlausi; Brággarnir. Þeir
eru Ijótir og flestir ryðgaðir og allar rúður
brotnar í þeini. Það þyrfti nauðsynlega að gera
gangskör að þvi að rifa þá, sem ekki á að nota
neilt, enda flestir ónothæfir. Þeir minna líka
á timahil, sem flestir vilja gleýma.
*
Skák. B. ll. Wood, hrezki skákmeistarinn, scm
hér var á ferðinni í siðastl. mánuði, hef-
ir ritað grein í skákblaðið „Chess“, júliheftið, og
lýsir þar för sinni hingað og fer þar nijög vin-
sælum og hrósandi orðuni um íslenzka skák-
menn og styrkleika þeirra. Greinin virðist skrif-
uð af mikilli sanngirni og vinsemd og telur Wood
íslendinga eða skákmenn þeirra einhverja sterk-
ustu skákmenn í heimi, samanborið við fólks-
fjölda.