Vísir - 12.08.1946, Blaðsíða 7
7
Mánudaginn 12. ágúst 1946
V I S I R
Rnby M. Ayres 59 I
PritnAeA Jatt 1
Jask Fleischer og Seymour Fredin:
Seinustu dagamir í Berlín
áður en borgin íéll.
fyrirlitning. Þeir voru algerlega sviftir öllum skiln-
ingi, nema eitt vissu þeir, að þcr ætluðu sér að
deyja undir grænum'trjám Bocksfelde.
„Þá ver'ð eg lieima hjá þér,“ sagði Joan, en
það mátti Priscilla ekki lieyra nefnt.
„Kemur ekki til mála,“ sagði hún. „Eg ælla
að lesa og skrifa bi'éf.“
Þær drukku morgunkaffið og höfðu lokið
því, áður en hinir gestirnir komu niður. Og þar
næst fór Priscilla inn í leslrarsalinn til þess að
skrifa bréf.
Hún heyrði Jónatan tala við einhvern úti í
forsalnum og sá gegnum gle^rúðu, að liann var
að tala við Dorotliy.
IJenni datt í liug, að ganga út í forsalinn og
gerði það þegar. Hún kinkaði kolli til Jónatans
er hún gekk ram hjá þeim.
„Ætlið þér ekki i skíðaferð í dag?“ spurði
Dorotliy.
„Nei, eg ætla að sinna bréfaskriptum, eg hefi
vanrækt það með öllu siðan eg kom hingað.“
Hún fór upp og sat í herbergi sínu þar til liún
bélt að þau væru farin. En þegar hún kom niður
í forsalinn var Jónatan þar enn.
Þegar hann kom auga á hana flýtti liann sér
til liennar. Þau voru alein í forsalnum.
„Priscilla, eg vil biðja þig afsökunar á því,
sem eg sagði í gær. Eg hefi ekkert mér til af-
sökunar og játa að framkoma mín var ósæmi-
leg.“
Hún leit á hann. #
„Þú þarft ekki að biðjasl afsökunar. Þú talað-
ir eins og þér bjó í brjósti.“
„Þú vilt þá ekki fyrirgefa mér?“
„Jú, bafi eg nokkuð að fyrirgefa.“
„Viltu þá koma með mér eins og við höfðum
talað um?“
Hún hristi höfuðið.
„Nei, þökk. Eg þarf að skrifa mörg bréf —
og eg liefi höfuðverk. Eg hefi víst iðkað skiða-
iþróttina af fullmiklu kappi seinustu dagana.
Eg þarf að vera í ró og næði.“
Ilún gekk inn í lestrarsalinn og andartaki
síðar sá liún þau Jónatan og Dorotliy leggja leið
sína um þorpið.
Dorolhy var klædd grænni „sportdragt". Hún
var all pervisleg við hlið hins háa og þrekna
Jónatans.
Þau virtust ræðast við af mikilli vinsemd og
Priscilla sá, að Dorotliy stakk hönd sinni undir
handlegg Jónatans. Brátt hurfu þau fyrir liorn.
Priscilla settist aftur til þess að skrifa bréf sín.
Hún hafði slæman höfuðverk og leið mjög illa
á sálunni.
Jónatan þótti ekkert vænt um hana lengur.
Ef liann elskaði hana mundi liann ekki hafa far-
íð að afsaka sig fyrir það sem hann sagði kvöld-
inu áður. Ilann liafði sagt satt, er liann kvaðst
elcki elska liana lengur.
Hvorki hann eða Dorothy komu að morgun-
verðarborði. Joan sagðist liafa liitt þau i nánd
við Teplitz-kaffistofuna. Þau höfðu sagt henni.
að þau mundu ekki koma í gistihúsið fyrr en
til tedrykkju.
„Hvernig líður þér í höfðinu?“ spurði Joan.
„Þakka þér fyrir, mikið bctur, en eg ætla að
lialda kyrru fyrir í dag.“
Priscilla varð ekki fyrir neinu ónæði eftir
morgunverð. Hún tók sér bók í liönd, en gat ekki
fest liugann við það, sem hún var að lesa. Sól
skein glatt og liana langaði út. Skyndilega tók
hún nýja ákvörðun. Hún fór upp í herbergi sitt
og klæddist skíðafötum sínum. Hún ætlaði sér
að æfa sig á skíðum upp á eigin spýtur. Hún
ætlaði að sýna hinum, að hún gæti bjargast án
hjálpar annarra. Hún tók skíðin sín og lagði leið
sína til litlu fjallabrautarinnar.
Á leiðinni mætti hún einum leiðsögumanna
gistihússins.
„Farið ekki of langt,“ sagði liann. „Það má
gera ráð yrir mikilli fannkomu, jafnvel hríðar-
veðri.“
Priscilla horfði lil fjalla og upp i himininn.
Ilann var hciður og blár. Það var fagurt að líta
snævi þökkt fjöllin undir bláum himni.
Það mátti heita svo, að liún væri eini far-
þeginn í lestinni. Hún stóð við einn gluggann
og horfði niður á við í áttina til þorpsins, lnis-
in virtust verða æ minni. IJún var svo einmana,
að það bakaði Iienni þjáningu. Engum þótti
vænt um hana, öllum stóð gersamlega á sama
um hana, hvert hún fór og hvað lnm tók sér
fyrir hendur.
Lestin staðnæmdist skyndilega í stöðinni.
Pjiscila tók skíðin sín og fór.út.
llált uppi í hlíðinni fýyii* ofan hána byrjaði
slcðabrautin, þar gullu við óp og gleðililátrar.
Ungu stúlkurnar i marglitu peysunum sínum
minntu hana á alla vega lit blóm.
Ilún fór varlega af stað, er hún hafði fest á
sig skiðin og lagði leið sina ni'ður brekkuna, cn
brátt komst liún að raun um, að liún gal farið
á skíðunum hjálparlaust. Nú var hún viss um,
að þegar liún hefði æft sig dálílið belur upp á
eigin spýtur, gæti hún farið með hinum í langar
skíðaferðir. Hún fór sömu leið og hún og Jóna
tan höfðu farið daginn áður.
Brátt kom liún auga á Jónatan. Hann kom
brunandi niður brekkuna og mátti sjá, að þar
var þaulvanui' og slyngur skiðamaður á ferð.
Hann kom ekki auga á hana og var horfinn á
andartaki. Litlu síðar kom Dorothy, nokkru
varlegar, cn liktist grænni öi*, sem skotið var
gegnum loftið.
Dorothy kom auga á Priscillu og veifaði til
hennar. Er liún var horfin sjónum stóð Pris-
cilla lengi og horfði í áttina á eftir þeim. Öfund
kviknaði í brjósti Iiennar. Blóðið streymdi fram
i kinnar henni.
Henni fannst, að hatur væri að kvikna í brjósti
sér til þeirra beggja. Það var aðeins andartak.
Þá gerði Iiún sér ljóst, að það var ekki svo. Hún
gæti aldrei liatað Jónatan. Hún hafði aldrei liat-
að lianh. Og henni var ljósf, að það var afbrýði-
semi, en ekki hatur, sem kviknað liafði i huga
hennar. Hún var afbrýðisöm í garð Dorothy,
sem var sýknt og heiagt með Jónatan.
Ilún stóð grafkyrr og hallaði sér fram á
skíðastafi sína. Ilenni veittist erfilt að draga
andann. Henni var mikið niðri fyrir.
Afbrýðisemi! Hvílík firra! Hvers vegna skyldi
hún vera afbrýðisöm? Hún elskaði ekki Jónatan.
’AKVÖlWðKVm
Drukknandi maöur: Hjálp! hjálp! eg er aS
drukkna!
Kona hans, sem stóS á bryggjunni: Hvaba vit-
leysa, góSi minn, höfuöi'S á þér er ekki komiS i kaf
ennþá.
Bankastjórinn: Þér getiS greitt víxilinn?
Bóndinn: Ekki er þaS nú víst.
Sonur bóndans: En ábyrgSarmennirnir eru
tryggir.
Bóndinn: Þeir svikja ef þeir geta.
Hún: Þú heldur þvi fram aS eg sé fyrsta stúlkan
sem þú hefir kysst?'
Hann: Já, eg geri þaS af því aS þaS er satt, eSa
trúir þú þvi ekki?
Hún: Jú. af þvi eg fimi hvaS þú ferS klaufalega
aS því.
Ofurmennin frá Ðon.
Menn, konur og börn gengu í fylkingu og höfðu
ekki farið nema 30 metra, er þau fóru fyrir horn
og aðeins 50 metra í burtu sáu þau nokkra Kósakka
með skinnhúfur vera að bjástra við sprengjuvörpu
að baki hálfhrunins húss. Rússamir voru úrvalslið
Kósakka, sem höfðu farið stranga leið frá Stalingrad
og voru nú í þann veginn að ljúka síðasta þættin-
um í algerum sigri yfir veldi nazista.
Rússarnir höguðu sér í sjón og reynd eins og sig-
urvegajar. Vel fataðir og jafnvel hreinir í miðri
orustunni, og framkoma þeirra bar merki fyllsta
öryggis og sigurvissu. Þeir sáu hvíta flaggið og
bentu þýzku borgurunum í áttina að stóru skýli,
en þar voru fyrir hundruð barna, kvenna og manna.
Flóttafólkihu lá við köfnun í byrginu vegna þess
að loftræstingin brást. Það var líka svangt, en brátt
gáfu Rússarnir því súpu, vatn og te.
Orustan hélt áfram af sömu grimmd. Hryllilegur
ódaunn af líkunum magnaðist með degi hverjum og
andstaða Þjóðverja rénaði að sama skapi. 1 tvígang
fór Steindamm og hitt fólkið veifandi hvítum flögg-
umum í gegnum víglínur beggja til þess að ná í
matvæli og enginn hreyfði hönd eða fót, þeim til
tjóns.
Rússar sóttu æ'léngra inn í Bochsfelde eftir því
sem leið á mánuðinn og 2. maí voru þeir komnir
að húsi Steindamms. öll víglínan var nú í molum,
en einangraðir flokkar nazista vörðust ófram, með-
an framsveitir Rússa þustu áfram til Kanzlarahall-
arinnar og drugalega loftvarnabyrgis Hitlers. Stein-
damms fjölskyldan fór nú aftur heim til sín, en þó
að Berlín lelli 2,jnaí, héldu bardagar áfram iBochs-
feld í einn dag.
Þegar þeim lauk, voru hrúgur dauðra Þjóðverja
í hverju horni. Aðeins 28 særðir fangar voru orðn-
ir eftir af 500 manna varnarliðinu. Kósakkarnir
héldu áfram og i Kjölfar þeirra kom rússneska
NKVD, leynilögreglan, og síðan hjálparsveitir. Dag-
inn eftir grófu íbúamir, án viðliafnar, 198 Þjóðverja
í sameiginlegri gröf.
Eftir Kemka.
Þannig voru drcifðar, einangraðar lokaorustur
liáðar um alla höfuðborgina, seinustu daga hennar
og Adolfs Hitlers. Það var engri samfelldri víglínu
til að dreyfa, enginn sameiginlegur hershöfðingi.
JÞegar orustan um Berlín náði hámarki sinu var
fjöldi sambandslausra varnarstöðva, sem stjórnað
var af undirforingjum. Hitler var, að nafninu til,
yfirhershöfðingi í Berlín og Göbbcls yfirmaður í
borginni. Otto Guensche stonnsveitarforingi átti að
sjá um varnir hverfisins, þar sem stjórnarbygging-
arnar voru og miðhluti borgarinnar, sem lá næst
því. Krebs hersliöfðingi og Burgdorf voru samt yf-
irmenn reglulega hersins. Skýrslur komu stöðugt til
borgarinnar frá ýmsum herforingjum s^n stjórn-
uðu blóðugum, vonlausum orustum hér og *hvar í
rústiun borgarinnar.
Mannfallið hjá Þjóðverjum var gífurlegt. Lík her-
manna og borgara sem fallið höfðu í návígi eða fyr-
ir sprcngjum Rússa lágu á göturium milli sundur-
skotinna bygginga, þar sem þeir höfðu fallið. Særð-
ir fcngu aðeins handahófslega aðstoð hjá hjálpar-
syeitunum er liöfðu yfir nóg að gera. Allsstaðar í
hjarta borgarinnar voru annaðhvort regluleg sjúkra-
lnis eða bráðabirgða sjúkraskýli, en skortur á mat-
vælum og meðölum varð tilfinnanlegri með hverri
stundu.
Hitler fól því næst Kemka, bifreiðarstjóra sínum,
að verja, ásamt 50 mönnum, vesturhlið stjórnar-
bygginganna meðfram Herman Göring Strasse frá
Potsdamerplatz norður að Brandenburger Tor á
Unter den Linden. Hann fól honum einnig að safna
öllum matvælum og sjúkravörum, sem í geymslu-
húsum væru, saman og flytja inn í miðja borgina.