Vísir - 23.08.1946, Blaðsíða 4

V I S I R
VISIR
DAGBLAÐ
Gtgefandi:
BLAÐAtTTGÁFAN VlSIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1660 (fimm línur).
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Ferð til Mið-Evropu.
Þ
Framh. af 3. síðu.
yfir Kaupmaimahöfn og jafn- 1
vel geti svo farið, að ekki
væri hægt að lenda þar.
Frjósöm
lönd.
Það getur ekki heitið, að
hægt sé að sjá óræktaðan
skika, þegar flogið er yfir
Jótland og dönsku evjaruar.
Þarna skiptast á skipulegar
skákir, allavega lilar og lit-
urinn fer eftir því, hverju sáð
Iiefir verið. Það er nnmur að
sjá ræktina þarna eða auðn-
ina víða á íslandi. En þrátt
Réttur einstaklingsins!
jóðviljinn er alla tíð samur við sig. Fyrir
nokkrum dögum birtist hér í hlaðinu við-
tal við danska myndhöggvarann Aage Nielsen
Edwin, þar sem rætt var um list hans og álit .fyrir það er ást Dana á landi
a íslenzkum listamonnum. Ekki var einu orði inn vart meiri en íslendin^a
hyarft-að að stjórnmálum í grein þessari, m L hinni köldu móður sinni.
Þjóðviljinn þóttist samt finna fasistastimpil-,
inn í'i greininni. 1 gær ræðst hann af mikilli 1 Hægt að
Iieift á þennan kunna myndhöggvara og her lenda.
Jiann lúalegustu hrigslum. Segir hann vera
tmrtrekinn úr myhdhöggvarafélaginu danska
og vera landráðamann, sem unnið hafi leynt
og ljóst að lramgangi nazismans í Danmörku
á stríðsárunum. Þjóðviljanum er ekki klýgju-
gjarnt, þegar hann finnur ástæðu til að halla*
réttu máli. Jlann kallar alla þá menn land-
ráðamenn og svikara, sem ekki eru kommún-
istar. Með öðrum orðum, hann snýr stað-
reyndunum við, jiegar honum hýðuV svo við
áð horfa. Þessi danski myndhöggvari, sem
hér um ræðir var að-vísu eitt ár í danska
líazistaflokknum, en jtegar hann kynntist af
eigin raun framkomu jiýzku nazistanna í
.stvrjöldinni sagði hann algjörlega skilið við
þessa stefnu og átti oft í vök að vcrjast eftir
jiað, þvi eins og geta má nærri var Jiað ekki
tcI þokkað tiltæki í Danmörku, meðan Þjóð-
verjar réðu þar lögum og lofum, að segja
skilið við stcfiui herrajijóðarinnar.
ÞjiVðviljinn segir, að myndhöggvarinn liafi
slarfað við blaðið Fædrelandet á stríðsánm-
um. Fyrir Jiessari fregn er enginn fótur. Aagc
Nielsen Edwin hefur aldrei skrifað eitt ein-
, leg molla var og Jiótti jafnvel
nsta orð i það hlað. Hann liefur oinu sinni Hafnarbúum nóg um hvað þá
fvrir mörgum árum átt viðtal við hlaðamann
Ira Jiví cn aðeins um list sína og j)ar
komu engar stjórnmálaskoðanir fram frckar
en í grein Vísis um liann. Þá segir svh í |>ess-
ari áðurnefndu grein Þjóðviljans, nð Edwin
hafi verið rekinn úr myndhöggvarafélaginu
<ianska. Þetta er uppspuni einn, því Edwin
<h- énn J)á í jæssum félagsskaj) og nýtur jjar
íullra réttinda, scm hver annar meðlinmr.
Komnninistar j)ykjast hala piannúðina á
stel'nuskrá sinni og flíka því mjög. ' Þeir
þykjast virða rétt einstaklingsins og allir eiga
að vera jafnir fyrir lögunum. Allir vita að
þessi stefnuskráratriði eru aðeins i orði en
■ekki á horði. Hvergi í víðri veröld nýtur
< instaklingurinn minni réttinda en í höfuð-
vígi kommúnismans, Rússlandi. Þcir sem ekki
hlíða hoði og hanni yfirstéttarinnar cru dauð-
sms matur og mannúð „lýðræðisins" rúss-
neska er löngu grafin í jörðu. Þcgar mynd-
höggvari, sem ckki heftir sömu skoðun og
liommúnistar, kemur hingað til að kynnast
’andi og ])jóð konu sinnar, víkjast jiessir er-
mdrekar erlcndrar áj)jánar að honum með
.svívirðingum og krefjast J)ess að hann verði
.gerður landnekur héðan. Þjóðviljinn, mál-
gagn kommúnismans á Islandi, dylur j)að ekki
iengur fyr'ir lesendum sínum, að honum finnst
hann vera húinn að eignast svo sterkan hak-
hjarl í kjósendurii sínum, að nú sé óhætt að
Jiiisa aur á útlendingana sem hér dveljast —
<‘n á meðan bíða ríkisborgarnir hetri tíma.
Island á hvorki að vera hreiður nazismans
<eða kommúnismans, en heiðarlegir horgarar
öiinarra landa, sem hingað koma í kynnis-
farir, eiga að haí'a hér greiðan aðgang, eins
og tíðkast hjá öðrum lýðræðisþjóðum heims.
Flugvélin hafði ekki gctað
haft neitt samhand við flug-
höfnina i Kastrup á leiðinni
frá Bretlandi, truflanir voru
svo miklar og olli Jrað ötta
flugmannanna uni að illviðri
kvnni að vera j)ar. En þegar
nær dró, varð Ijóst, að engin
hætta var á því, að ekki væri
hægl að lenda í Kastrup og
])ar tók flugvélin niðri um kl.
hálf-sex eftir islenzkum tíma.
Á þönum í
hitasvækju.
Þegar komið var i gegnum
tollinn, sem aðeins tólc ör-
skamma stund, beið híll fyr-
ir utan fluglvöfnina og var
ekið í lionum til Ilafnar.
Næstu dagana var verið i alls-
konar stússi, allir voru á
þönum og var þó veðrið sízl
til jæss fallið, af ]>vi óvenju-
okkur, nýkomnum norðan
úr höfum. Við þurftum að
heimsækja hvorki meira né
minua en sex sendisveilir á
j)essnm tíma, til að koma öll-
um skilrikjum i lag, auk
hækistöðvar Breta, lögregl-
unnar og viðgerðarverk-
stæða lil j>ess að bílarnir væri
i scm heztu lagi - og hefir
þó ekki nægt og sitt hvað
höfum við mátt útrétta. Þaíi
má s.egja, að við höfum ver-
ið í spreng allaii tímann, sem
við vornni j Jlöfn.
Davíð og
Goliat.
Okkur- var ómetanlegl
gagn að stuðningi islcnzku
sendisveitarinnar, ])ví að J>ar
var hver maðu.r hoðinn og
húinn til að hjálpa okkur og
aðstoða á allan hátl. Fyrir
hragðið fengum við líka
ýmsu l'ramgengt á tíina, sem
að öðrum kosti hefði juirft að
vera lengri. Er óhætt um
])að að segja, nð oft lagði
Davíð Goliat i ati þessarra
daga, J)egar íslenzka sendi-
sveitin sneri sér til sendisveita
hinna stærri ]>jóða fyrir okk-
ar hönd.
Lagt upp í
rigningu.
Það var sól og hiti dagana,
sem við vorum að undirbúa
förina í Höfn. en á mánudag-
inn, þegar við lögðum upp,
tók að rigna og voru skúrir
oft alla leiðina til Ivolding á
Jótlandi, en þangáð var kom-
ið nokkru eftir miðnælti eftir
nær átta tima ferð. Einn
kafli leiðarinnar er á sjó, á
ferju ylir Stórahelti. Næsta
dag var lagt af stað suður að
landamærunum nokkru fvr-
ir hádegi og farið yfir þau á
3ja timanum. Þar er mjög
strangt eftirlit, en j)ar sem
blaðamenn voru þar á ferð,
gekk þetta grciðlega.
Skemmdir.
Æilunin hafði verið að
revna að ná til Herford að
kveldi fyrsta dags, en j)að
reyndist ógerlegt. Við náttuð-
um í liðsforingjahóteli í Lú-
heck. Auk fjölda smáj)orpa
fóium við um borgirnar
Flensborg, Slesvík og Iviel.
Hin fyrsta er óskemmd,
nokkurt tjón hefir orðið í
Slesvík og mikið i Kiel. Þar
stcndur vart steinn vfir steini
i heilum hverfum /)g höfnin
er skipakirkjugarður. Tals-
verðar skemmdir hafa einnig
orðið á einum hluta Lúheek.
Hamborg — ,
Hannover.
Til Hamborgar komum við
um kl. 3 á miðvikudag og ók-
um lieim til Einars Kristjáns-
sonar söngvara, sem var j)á
eimúitt að leggja af slað
heim til Islands. Borgin er
gríðarlega skemmd, en J)ó er
Jiar langt komið ]>að verk að
hreinsa til i rústum, Jxítt
mörg þúsund lik liggi þar
enn grafin og nálykt megi
finna, þegar mjög er hlýtt í
veðri. Hannover varð einnig
fyrir mörgum loftárásum, en
við komum ekki í J)á hlula.
horgarinnar, sem verst cru
leiknir og í einu úlhverfinu
sáum við m. a. griðarlega
stóra verksmiðju sem liafði
ekkcrt skcmmzt og starfaði
al' kappi.
Dauðaleit.
í Herford.
Til Ilerford var komið
i einum bíl — seint á ellefta
limanum að kveldi miðviku-
dagsins. Þar snerúm við okk-
ur til fvrstu lievlögreglu-
stöðvar, háðum menn þar að
finna fyrir okkur rcttan að-
ila, sem við tiltókum. Þeir
reyndu lengi og dvggilega en
árangurslaust. Við höfðum
ekkerl upp úr heimsókninni
þeirri nema tesopa hjá lög-
regluþjónunum. Þegar kom-
ið var fast að miðnætli tókst
okkur þó að finna „War
Correspondeht’s Cluh“ og
Jiar var okkur tekið tveim
höndum. Þar höfum við
hækistöð okkar fram á laug-
ardag, ferðumst um nágrenn-
ið
tölum við ýmsa yfir-
menn liernámsins hré&ka,
því að hér eru hækistöðvar
þeirra.
Föstudaginn 23. ágúst 1946
Kvikmyndagagnrýni Þjóðviljans.
Bergnuíli hefir borizt bréf frá „Kvikmynda-
húsgesti“. Fer bréfið hér á eftir: „Er eg las
„gagnrýni“ blaðsins (21. ágúst) um kvik-
myndina „Maðurinn í Hálfmánastræti“, sem
sýnd er í Tjarnarbíó, og eg sjálfur hafði séð
kvöldið áður, fannst mér þaö skylda mín, að
leggja orð í belg. .Eg hefi lagt það í vana
minn, að lesa þessa kvikmyndagagnrýni
blaðsins allt frá upphafi, og fannst framan af
^fi
sem margt v.æri þar réttilega sagt, enda þótt
oft brygði fyrir dálitlum áróðri, að því er virtist.
Fólki til leiðbeiningar.
Á sínum tíma gat ritstjórn Þjóðviljans þess,
að þessi gagnrýni væri ætluð fólki til leiðbein-
ingar við val á myndum, en væri alls ekki birt
í áróðursskyni. Nú finnst mér hins vcgar að
gagnrýnin sé farin áð færast í það horf, að
ekki sé lengur um neina gagnrýni að ræða, held-
ur nokkurs konar sambland af sleggjudómum
og smekklausu eintali gagnrýnandans við sjálf-
an sig. Nenni cg ekki áð taka hér mörg dæmi
máli mínu til sönnunar, en ef einhver efast
um orð mín, ætti hann að lesa Þjóðviljann
undanfarnar vikur og þá mun hann sannfærast.
Misskilningur gagnrýnanda.
Eg ætlá að leyfa mér að birta hér orðrétt
gagnrýni blaðsins þann dag og' vona, að hátt-
virtur höf. (ás) taki það ekki illa upp. En hún
er ágætt dæmi um hvernig höf. misskilur efni
myndarinnar og hlutverk sitt. „Blessuð gerið
það fyrir mig og ykkur sjálf, að eyða ekki tíma
ykkar til þess að sjá þessa mynd. Efni hennar
er citlhvað á þá leið, að maður einn er að leita
að yngingarlyfi, sem haldið geti öilu mannkyn-
inu ungu um alla eilífð. Sjálfum hefir honuni
tekizt að halda sér ungum í 90 ár, en þó með
þeirri skýringu, að hann hefir þurft að myrða
cinhvern ákveðinn fjölda manna, eg var áldrei
viss, hve margir þeir voru. Eg get ekki rakið
þráð myndarinnar lengra, af þeirri einföldu á-
stæðu, að eg fór út, áður en hún var búin.“
Ásiæðulaus gagnrýni.
Eigi maður að taka þessa klausu alvarlega,
virðist sem „ás“ hafi þurft að flýta sér svo að
skrifa skammargreinina um kvikmyndina, að
hann hafi pkki einu sinni mátt vera að sjá hana
til eiula. Engu að síður þykist hann vera þess
umkominn, að dæma hana og það all hart, þar
sem hann byrjar á því að vara fólk við að eyða
ekki tíma sínum í það að sjá hana. Nú gæti svo
farið, að einhverjir al' lesendum blaðsins sæju
ekki í gegnum þessi skrif og blekktust til að
forðast myndina, og yfirleitt flestar myndir, sem
gagnrýndar eru í blaðinu. Við þetta fólk, og
reyndar einnig ritstjórn blaðsins, vildi ég segja:
Umrædd gagnrýni er ekki aðcins ástæöulaus,
heldur er hún hrein og bein öfugmæli. Kvik-
myndin er^nokkuð óvenjuleg að efni til, en at-
hvglisverö, og leikui- aðalleikenda með því bezta,
sem við eigum að venjast í kvikmyndum. . . .
Fólk hætiir að trúa.
Haldi blaðið áfram á þessari braut, að láta
hina pg þessa (undirskriftirnar eru ekki alltaf
eins) skrifa sleggudóma um kvikmyndir, mun
ekki líða á löngu þar til fólk hættir alveg að
taka mark á blaðinu. Að vísu getur þetta fyrst
í stað skaðað bæði kvikmyndahúsin og þá, sem
þannig eru fældir frá að sjá góðar myndir, en
skaðinn verður þó mestur fyrir blaðið sjálft
að lokum. Eg hefi séð flestar kvikmyndir, sem
ltér hafa verið sýndar untfanfarin 15—20 ár og
þykist því tala af nokkurri reynslu um þessi
mál. En orsökin til þess, að cg legg hér orð í
belg, er aðeins af áhuga fyrir því að fólki sé
leiðbeint, í þessu orðs fyllsta skilningi, með
val á kvikmyndum, en prentsvertan ekki mis-
, notuð svo hrapallega, sem hér hefir orðið“.
' myndahússgestur.“