Vísir - 24.08.1946, Blaðsíða 2

V I S I R
Laugardaginn 24. ágúst 1946
Það er sagt um sjómenny
að þeir sé hjátrúarfullir.
Ósagt skal látið um, það,
en hitt er-víst að.ekki e¥
til hjátrúarfyllra fólk með
þeirra þjóða sem kallast
menningarþjóðir, — en
starfsmenn hringleikhús-
anna úti um heim. Grein-
in, sem hér birtist, er um
frægasta hringleikhús
Bandaríkjanna og hjá-
trúna í sambandi við það.
á hringleikahúsinu.
óMth ^Jjat/id Cf. lA/itteiá.
Þegar starfsár hringleika-
húss Ringling Bros., Barnum
& Baily var að byrja árið
1943 kom Robert Ringling
gangandi inn meðal starfs-
fólks sins og studdist við
staf. Tiu dögum áður, sama framvcgis.
svo margt sem ræður þyá,
hvort fólk sækir sýningarnar
og þær takast vel, að öll ó-
höpp eru talin einskonar af-
leiðing álaga, sem gera vart
við sig endrum og eins.
Alög hringleikahúsanna
sru tvennskonar. önnur gera
vart við sig með því að slys
kcmur fyri'r, slys, sem gerir
ekkert boð á undan sér og
svo að hægt sé að koma í
veg fyrir samskonar óhapp
Slík slys koma
daginn og hann hafði verið
kosinn hinn nýi forseti fyrír-
tækisins, hafði hann dottið C1. örlaganornin, ef svo má
í búnngageymslu og tognað ð orði kveða> Grðin ánægð
I og öllu er óhætt upp frá því.
og eldur Hin álögin stafa ai' óheilla-
starfsliðs tákni eða fyrirboða og óhöpp
er hann <reta orðið, hvert á fætur
það barst eins og eldur í
sinu meðal starfsliðsins, að
tvö slys ættu enn eftir að
koma fyrir.
Pat Valdo, sem haí'ði eftir-
lit með öllu, sem viðkom
trúðunum tók sér stöðu, þar
sem hann gat fylgzt með
öllu, sem gerðist og allir, sem
voru ekki búnir að sýna list-
ir sýnar, gerðu enn frekari
öryggisráðstafanir en venju-
lega.
í mjöðm.
Þetta barst eins
úr sinu meðal
hringleikahússins,
haltraði inn í Madison
Square Garden. „Álögin." i
sögðu gömlu „jaxlarnir" og
og leizt ekki á blikuna. —I
„Alögin cru á okkur," barst
á augnabragði út á meðal
sýningarfólksins, starfs-
mannanna, sælgætissölu-
stúlknanna — yfirleitt með-
al allra, sem voru viðriðnir
„beztu skemmtun heimsins."
Jerry Walsh, sem selur
hlöð á horni 47. götu og
Broadway í New York,
sagði Larry Mixon og Billy
Sachs frá þessu. Þeir starfa
við blaðið „Billboard", sem
er biblía þeirra, sem starfa
við hringleikahús og úti-
skemmtanir. „Álögin eru
skollin á hringleikahúsinu,
sagði hann. Jerry var gamall
starfsmaður hringleikahúss-
ins og hann virðist hafa ó-
trúlega næma tilfinningu til
að komast að því, sem gerist
þar. Hann gerði Harry Pula-
skys, sem starfar við „Varie-
ty", orð um þetta og þétta
var í einu vetvangi komið
út um allan skemmtiheim-
inn. Menn biðu mcð eftir-
væntingu ct'tir næsta óhappi,
sem þeir voru sanni'a rði r
um, að mundi skella á.
Þótt undarlegt megi virð-
ast trúðu menn þess yfirleitt
í heimi trúðleikaranna og í
augum þcirra trúuðu var
bruni hringleikahússins í
Hartford í Connecticut-fylki
ckkert ncma staðfcsling á
trú þeirra. Hinir — menn
eins og Nixon. Sachs og Pula-
sky — sem hafa það hlutverk
að skýra lesendum sínum
frá hinum ýmsu atburðum,
voru ekki alveg cins trúaðir
•á þetta, en þeir voru því þó
viðbúnir, að allskonar óhöpp
kæmu fyrir hringleikahúsið.
Þótt menn kalli þetta álög,
þá á það í rauninni ekki
mikið skylt við hjátrú. Það
er bara svo margt, sem kem-
vx til greina i lífi trúðanna,
Næsta óhapp kom fljótlega
dltaf í þrenningum og þegar á hæla hinu fyrsta. Tvær
niðja slysið hefir skeð, þá|stúlkur léku allskonar listir
á stöng, sem „ballanseraði"
á enni Wakmirs hins mikla"
og f'ór þetta atriði fram hátt
i'rá gólfi hengisins. Allt í
einu tóku menn eftir því, að
önnur stúlkan var í vandræð-
um. Hún hafði fengið vöðva-
krampa og í'éll með þeim af-
leiðingum, að hún brákað-
ist um annan olnbogann.
Nú var eitt óhapp eftir.
Spenningurinn óx og hljóm-
sveitin tilbúinn til að leika
hávært lag, til þess að dreifa
athygli viðstaddra, ef óhapp
kæmi fyrir. Og það lét ekki
bíða cftir sér. Næst var sýnd
reiðlist og piltur, sem átti
að stökkva vipp á bak hlaup-
ahdi hesti, hljóp yfir hann og
lenti úti í áhorfandastúku,
þar sem hann rak höfuðið í
stólpa.
Á samri stundu, áður en
nokkur vissi, hvort hann
hefði meiðst mikið, létti öll-
um stórlega. Fíflin urðu öll
kátari og hljómsveitin fór að
leika skemmtilög. Álögin
voru búin að fá nægju sína.
Og þessu til sönnunar segja
trúðarnir frá því, að næstu
vikur hafi ekki komið fyrir
eitt einasta slys.
En þau álög, sem nú eru
á hringleikahúsinu, eru talin
af verri og langvinnari gerð-
inni. Menn halda því fram,
að þau hafi skollið yfir árið
1938, þegar John Ringling
North tók við stjórninni.
Hann var frændi John Ring-
lings, liins síðasta af fimm
bræðrum, sem hófu hring-
leikastarfsemi sína með ein-
um hesti og birni. Það var
árið 1884.
Fjörutíu árum síðar var
John Ringlings talinn meðal
þrettán ríkustu manna ver-
aldarinnar og enn finmi ár-
um síðar átti hann hvert ein-
asta hinna stærri hringleika-
húsa heimsins. Fimm þúsund
manns störfuðu þá hjá hon-
um og það þurfti 240 járn-
brautarvagna til þess að
flytja allt „draslið". Hann
var ógæfumaður síðustu ár
æfinnar pg raunyerulega
eignalaus, en hinir trúuðu
vilja ekki viðurkenna þaðj
öðru, um alla eilífð eða þang-
að til óheillatáknið hefir ver-
ið fjarlægt. Þcssi tvcnnskon-
ar álög geta stundum rugl-
azt saman með einhverju
móti eða gripið hvor inn i
önnur, eins og síðar mun
koma í ljós.
Allt er þá
þrennt er.
Hinir trúuðu skýra frá
að minnsta kosti tveim si-
gildum dæmum um álögin,
sem koma i þrenningum. Hið
fyrra er um örlög Lilian
Leitzel, drottningar loftfim-
leikamannanna. Hún beið
bana, þegar málmstoð
bilaði fyrirvaralaust á sýn-
ingu í Paris og róla (trap-
eze) hennar féll niður. Mað-
ur hennar, Alfred Codona,
var einnig heimsfrægur loft-
fimleikamaður og hann valdi
sér fljótlega nýjan félaga í
stað konu sinnar. Fyrir val-
inu varð Vera Bruce og hún
giftist Coron<la siðar. En ó-
heppnin elti hann næstu sex
ár eftir að fyrri kona hans
dó, unz bæði hann og Vera
biðu bana við sýningu. Þá
höf'ðu þau faiizt þrjú og á-
lögin voru upphafin.
Hitt dæmið, sem menn
heyra cinnig oft um, var ekki
eins hörmidegt, en það gerð-
ist á skemmri tíma. Það
gi i ðist fyrsta kveldið, sem
hringleikahúsið var opnað í
Madison Square Garden árið
1937.
Dorothy Hei-bert, sem er
fræg fyrir listir, þær sem
hún leikur á hestbaki, stjórn-
aði níu hestum, sem hlupu
samhliða umhverfis hring
inn. Síðasla atriði var, að
hún rcið með bundið fyrir
augum gegnum eld. Því í'ylg-
ir litil hætta, en hún missti
lólfestuna og datt fyrir fæt-
ur hestanna. Hún meiddist
ekki miidð, .fékk taugaáfall.
en álögín bö. Su skollið ú og
hafi
heldur segja, að hann
verið hinn sanni trúður.
En það vilja þeir ekki segja
um North. Það er að vísu
rétt, að hann fæddist í hring-
leikahúsi, en hann gerðist
verðbréfasali, þegar hann
komst til vits og ára. En þótt
hann snéri svo aftur heim
til föðurhúsanna og tækist
að ná völdunum í fyrirtæk-
inu aftur í hendur Ringlings-
ættarinnar, er hann samt tal-
inn utanveltubesefi. Og þeg-
ar slíkir menn fara að gerast
voldugir í heimi trúðanna, þá
mega þeir eiga von á öllu
illu.
Ekki batnaði þetta þegar
North réði þrjá menn til þess
að koma „straumlínusniði" á
hringleikahús sín, lét nota
bláan sand, glampandi spegla
og því um líkt. Þetta var ár-
ið 1938 og þá sannfærðust
trúðarnir enn betur um það,
að eitthvað illt vofði yfir.
Stari'sárið byrjaði á því, að
North heimtaði 25% kaup-
lækkun og þá var gert verk-
fall, svo að allt stöðvaðist.
Tveir blaðamenn reyndu að
ná mynd úr lofti af hring-
leikahúsinu eins og það leit
út, þegar allt lá mðri, en ílug-
vél þeimi flaug of lágt, rakst
á topp stærsta tjaldsins og
hrapaði til jarðar með þeim
afleiðingum að báðir biðu
;bana. Það ár starfaði hring-
Teikahúsið áðeins þrjá mán-
uði af sjö, sem gért var ráð
fyrii'. '
Ekki byrjaði næsta ár.bet-
ur, þyí í^1f3Trsta kvöldið, sem
sýhing 'fór fram i Madison
Square Garden, hrapaði
„maðurinn í tunglinu" niður
á jörðina. Hann renndi sér
jafnan niður á höllum vír-
streng, þegar hann var bú-
inn að gera allskonar listir
á höfðinu á palli, sem var
sjötíu fet yfir gólfinu. Hann
missti takið, hrapaði niður,
braut báða úlnliðina og
meiddist innvortis líka. Mán-
uði síðar kom það fyrir í
Boston, að ljón slapp úr búri
sinu, þegar Aerið var að
flytja það úr járnbrautar-
vagni. Ætlaði allt vitlaust að
verða við það. Sama kvöldið,
þegar Fritzi Bartoni var að
leika listir sínar á rólunum
hátt yfir höfði áhorfenda,
missti hún allt í einu tak sitt,
hrapaði niður 40 fet og
brákaði vinstri fót sinn.
En ekki var allt búið með
þessu, því að viku síðar slapp
tígrisdýr út úr aðaltjaldinu,
þegar hi-ingleikahúsið var í
Long Island City, og lék laus-
um hala í klukkustund. Enn
kom það fyrir, að tvær stúlk-
ur hröpuðu úr háa lofti og
beinbrotnuðu báðar viða.
Nokkru síðar urðu 3 af trt'íð-
unum veikir af taugaveiki
og um líkt leyti höfðaði kona
ein skaðabótamál gegn hring-
leikahúsinu. Heimtaði hún
100,000 dollara fyrir að
hringleikahúsið hefði „gert
tvo sonu hennar að ræflum",
Frh. á 4. síðu.
i^w*"*%' 1
Þegar vorið kemur í New York hefjast sýningar í hring-
leikahúsi Ringling Bros^ Barnum & Bailey. Á myndinni
sést ein fimleikakonan, hún sýnir lislir sínar á hestbaki.
Hún heitir Ernestine CIar4ie.