Vísir - 12.09.1946, Blaðsíða 2

2
V I S I R
Fimmtudaginn 12. september 19-lð-
1
ao er fáheyrður eða jaín-
vel óheyrður viðburð-
ur, eí menn sjá sígarettu-
stubb á gctu í Þýzkalandi.
Hérna finnst mönnum
ekkert að þvi að fleygja
liálftommulöngum stubbum
eða jafnvel hálfreyktum síg-
arettum. í Þýzkalandi gegn-
ir öðru máli, þvi að þar er
sígarettustubbur álíka mikils
virði og jafnþyngd lians í
gulli. Það er hægt að fá
margt fyrir sígarettur, sem
ófóanlegt er fyrir peninga
og ef Þjóðverji gengur fram-
bjá sígarettustubb á götu án
þess að taka hann upp, þá
má fastlega gera ráð fyrir
því, að hann skorti ekkert
af því, sem flesta landa hans
skortir.
Jafnskjótt og einhver
hinna útvöldu, sem á amer-
ískar eða enskar sigarettur,
liendir frá sér stubbi, er
næsti Þjóðverji viðbúinn
að þrifa hann upp af göt-
unni, totta hann áfram,
unz hann brennir sig í
varirnar, eða bann stingur
honum. kyrfilega í vasann,
til þess að reykja hann síðar
eða selja hann einhverjum
reykingamanninum meðal
landa sinna — fyrir okur-
verð.
Allt að
30 mörk.
Það mun vera staðreynd,
að alltaf sé hægt að selja
ameríska eða enska sígarettu
meðal Þjóðverja fyrir fimm
mörk. Þó er verðið oft miklu
iiærra og fer vitanlega eftir
l'ramboði og eftirspurn. —
Breti, sem starfaði í blaða-
mannagistihúsinu í Herford,
sagði við einn okkar, að hann
vissi til þess, að verðið hefði
farið upp í 30 mörk. Það er
hátt verð, en hins ér líka að
gæta, að sígarettur eru til-
valdar til vöruskipta. Fyrir
þær má fá matvæli og hvað-
eina, sem nú er mestur skort-
urinn á i Þýzkalandi.
að mér datt í hug, að ef til
vill ætti eg líka samskonar
fylgihnetti. Eg leit við og
viti menn — þar voru tveir
snáðar, sem höfðu nánar
gætur á mér.
Hin sterki sigrar.
En sagan er ekki öll, þvi
að ])að kom brátt á daginn,
að ekki voru allir með í sam-
tökum drengjanna, sem eltu
hermennina. Maður, sem
virtist um þrítugt, tók allt
í einu að ganga nærri sam-
liliða drengjunum. Þá virtist
ekki gruna, að hann væri
þarryi í sömu erindagerðum
og þeir, en þeir fengu þó
fljótlega að finna það. Því
að næst þegar einn liermann-
anna l'leygði frá sér stubbi,
tók maðurinn viðbragð um
teið og sá drengjanna, sein
átti leik. Hann var ekki al-
veg eins fljótur til, því að
drengurinn var að beygja sig
eftir stubbinum, þegar Æað-
urinn kom að honum. Gerði
hann sér þá lítið fyrir, hratt
drengnum svo að hann kút-
veliist á gangstéttinni, stakk
síðan stubbinum upp i sig
og liélt við svo búið leiðar
sinnar.
„Hann er
hættur.“
Ameríska tímaritið Life
birti í vetur eða vor mynd af
Þjóðverja einum, sem stund-
aði þá atvinnu að hirða
sígarettustubba fyrir utan
eitt af salernum amerísku
hersveitanna í Frankfurt.
Þegar komið var til borgar-
innar, datt mér i bug, að það
kynni að vera garran að sjá
manninn með eigin augum,
svo að eg spurðist fyrir um
það, hvar hann væi i að finna.
Lengi vel kannaðist enginn
við hann í gistihúsinu, þar
sem við bjuggum, unz eg
spurði lyftudrenginn. Jú,
liann kannaðist svo sem við
hann — hefði bæði séð Life-
myndirnar og manninn sjálf-
an.
Eltingarleikur.
Einn daginn, sem við vor-
um í Frankfurt, var eg úti
að rangla, því að við biðum
eftir ferðaleyfi til Tékkosló-
vakíu og Austurríkis. Á
undan mér gengu þrír amer-
ískir hermenn, reyktú og
spjölluðu saman. Eg tók
eftir ])ví, að hópur smá-
drcngja eltu þá hvert sem
þeir fóru. 1 hvert skipti sem
einliver hermaimanna henti
frá sér stubbi, hljóp einhver
strákanna til og hirti hann,
drap í honum og stakk hon-
um í vasann. En það var
skipulag á þessu hjá þeim,
því að sami strákurinn fékk
aldrei tvo stubba í röð.
Eg var líka að rcykja, svo
„En hann er hættur,“ bætti
hann svo við. „Sumir segja,
að hann hafi graétt svo á
þessum „bissness", að hann
lifi á rentunum núna, en eg
hefi heyrt aðra fullyrða, að
hailn hafi bara mann þar fyr-
ir sig — upp á prósentur —
og hafi jafnvel útibú við
önnur salerni. Já, eg vildi
svei mér vera í sporunum
hans“.
Spui-t til vegar.
Þjóðverjar gefa jafnan
greið svör, þegar þeir eru
spurðir til vegar, þ. e. a. s.
ef þeir eru ekki flóltamenn
og ókunnugir á hinum nýja
dvalarstað sínum, því að oft
getur maður spurt hvern af
öðruin án þess að það beri
árangur. En sé Þjóðverjinn
kunnugur staðháttum, þá
stendur ekki á leiðbeiningum
hans. Sumir gera sér vonir
um að fá sígarettu fyrir og
það glaðnar yfir þeim, ef sú
verður raunin á. En það er
verra, ef svo hittist á, að
verður raunin 'á. En það’er
það glaðnar yfir þeim, ef sú
verra, ef svo bittist á, að
tveir taka spurnin^na til
sín því að þá er alltaf hætt-
an á því, að þeim beri ekki
alveg saman og þá lendir
ef til vill í rifrildi milli
iþeirra. Hvor um sig þykist
vit^i betur og vonin um
sígarettuna æsir þá jafnt og
þétt.
Sá litli og svolinn.
Enskur blaðamaður, sem
eg hitti í Hamborg, sagði mér
broslega sögu af því, er það
kom fyrir hann, að tvcir
Þjóðverjar deildu um það,
livar herbúðir væru, sém
hann var að svipast eftir.
Annar var lítill fyrir mann
að sjá og þann mann hafði
blaðamaðurinn ætlað að
spyrja. En í sama mund liafði
hinn borið að, stóran mann
og svolalegan og var bann
klæddur í jakka þá, sem
margir fyrrverandi Iiermenn
Rommels ganga í. Þeir eru
dílóttir og deplóttir, gulir og
grænir eða „dulmálaðir“,
svo að þeir hverfi sem bezt
í umhverfið.
„Gefðu mér,
lagsmaður... .“
Blaðamaðurinn sagðist
hafa haldið á sígarettupakka
í hendinni, þegar hann
spurði fyrst til vegar. Svol-
inn gaut hornauga til pakk-
ans og nam staðar. Litli
maðurinn sagði:
„Þér eruð á rangri leið.
Þér verðið að snúa við, aka
til baka svo sem tvo km. og
beygja þá út af — til
vinstri. . . . “
Lengra komst hann ekk-i,
því að nú stjakaði svolinn við
honum og sagði:
„Gefðu mér sígarettuna,
lagsmaður, því að þelta er
vitleysa hjá honum. Hann
er bara að reyna að svíkja
sígarettu út úr þér. Þú átt
að lialda „gerade aus“ (l)eint
af augum), unz þú kemur.
að vegamótum, en þá ferðu
betra veginn. Litlu lengra í
burtu muntu rekast á merk-
ingu, þar sem herbúðirnar
eru nefhdar.1*
Sá litli
sagði satt.
Blaðamaðurinn trúði því,
sem svolinn sagði — því mið-
ur — því að hann talaði af
þvílíkri sannfæringu, að ekki
var hægt annað en trúa hon-
um. Sá litli hrökklaðist líka
undan er svolinn var svona á-
kveðinn. Svolinn fékk sígar-
etluna og blaðamaðurinn ók
leiðar sinnar. Hann kom
nærri strax að vegamótum
og íoí* þá eftir betra vegin-
um. En hann fann ekki vega-
merkinguna, sem lionum
hafði verið bent á. Loks
snéri hann við og þá kom á
daginn, að sá litli hafði sagt
satt til, hann hafði átt að‘
snúa við, þegar hann spurði
fyrst til vegar.
1 þýzkri
farþegalest. *
Fyrir stríð var járnbrauta-1
net Þýzkalands eitt hið full-1
komnasta í Evrópu. Nú er1
öldin önnur, því að i*ú er1
netið víða bilað, lestirnar!
fáar og þar af leiðundi ævin-
lega fullar. Blaðamenn geta
ferðazt með herlestum, en
við fórum með þý'zkri far-
þegalest frá Frankfurt til
Hamm, járnbrautamiðstöðv-
arinnar mildu skammt frá
Ruhr. Þarna voru 17 manns
í átta manna klefa, svo að
menn urðu að skiptast á að
sitja.
Þýzkt tóbak.
Við höfðum áður fundið
„smjörþefinn“ af þýzku tó-
baki. Ilmurinn er vart betrij
en ef menn tækju taðköggul
úti í móa og træðu honum í
pípuna sína eða vefðu pappír
utan um taðmulning og
kveiktu í. Okkur óaði við að
sitja í slíkri svælu heilan dag,
svo að við unnum til að
bjóða hinum farþegunum
sígarettur, þegar við ætluð-
um að reykja sjálfir.
Þarna var m. a. roskinn
maður, sem var búinn að
segja það svo að allir heyrðu,
að hann væri síreykjandi.
Þegar við tókum upp sígar-
ettur og buðum fyrst kven-
fólkinu, þá ætluðu augun
bókstaflega út úr höfðinu
á honum. Hann ætlaði varla
að trúa því, þegar honum
sjálfum var boðin sigaretta,
en svo kom slík græðgi í
svipinn, að það var eins og
honum hefði verið gefinn
matarbiti, eftir að liann
hefði vcrið í svelti í marga
daga.
Þarna var ekki um það að
ræða, að-menn skiptust á að
gefa „umgang“ — enda liefð-
um við varla þegið þýzkar
sígarettur — og það kom
heldur ekki fyrir, að þýzku
farþegarnir afþökkuðu sígar-
ettur okkar á þeim forsend-
um, að við gæfum allt of
mikið. Þá langaði svo í að
reykja eitthvað annað en
þýzku „naglana“, að þeir
neituðu aldrei. En þegar
roskna manninum var gefin
dós með amerísku tóbaki.
þegar hann hafði skýrt frá
því, að Iiann reykti «ftast
pípu, þá fór hann að gráta.
Hann átli dálitinn brauðbita
í vasa sinum, sem hann hafði
fengið úti í sveit og vildi
endilega gefa okkur, til þess.
að sýna okkur þakldæti sitt.
Hann var rétt áður búinn að
segja okkur, að bann hefði
verið að afla matfanga handa
konu sinni og þrem börnum,
sem voru aldrei mett!
„Má eg tæma
öskubakkann?“
Þegar maður vill gefa mat-
arbitann út úr börnunum
sínum fyrir tóbak, þá ætti
það að sýna, að tóbak er ein-
hvers virði i Þýzkalantli nú.
En það má kannske bæta við
einni smásögu enn. Hún
gerðist í Hamborg íyrir fram-
an gislihúsið Atlantic, sem er
við Alster-vatn. Við námum
þar staðar sem snöggvast,
áður en við liéldum norður á
bóginn. Nokkrir drengir
voru þar á stubbaveiðum.
Einn þeirra gekk að bílnunx
okkar og spurði mig, þvi að
eg var við stýrið: •
„Má eg tæma öskubakkann
í bilnum? Eg safna stubbum
handa honum pabba min-
um.“
„Þá eru þeir
ónýtir.“
.Eg leyfði honum að gera
það. Mér virtist drengur þessi
vera 11—12 ára gamall og
spurði liann að aldri.
„Eg er 14 ára,“ svaraði
hann.
„Er búið að ferma þig?“
spurði eg.
„Nei, hann pabbi segir, að
hann hafi um annað að hugsa
en að láta ferma mig. Eg liefi
heldur ekki gengið í skóla i
þrjá vetur.“
„Nærðu oft í mikið af
stubbum ?“
„Það er mismunandi —
stundum svo mikið á einum
degi, að það er liægt að gera
tvær sígarettur úr tóbakinu
úr þeim. Það versta er, að
sumir hermenn troða stubb-
ana ofan í skítinn, þegar þeir
sjá, að einhver er á hnotskóg
eftir þeim: Þá eru þeir ónýt-
ir.“